25 Eylül 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

" Almanyanın ablukası Ticaret ifosu hareketsiz kalmış, ihracat [ananya Başvekili dün defnedildi Bükreş, 25 (Hususi) — Demir muhafız teşkilâtt mensuplarının öldürdüğü Başvekil Kalinesko - “Sarka doğru,, Rüyasına veda eden ve bu yüzden nefsine B—VAKIT 25 EYLÜL 1938 Panamerikan konfereransı toplandı bir darbe indirilmiş olan Hitler şimdi Macaristan üzerindeki tazyiki arttıracaktır.. Paris, 26 (A.A,) — Mussoli. ninin nutku üzerine Marcel. pays, Excelsior gazetesinde şu satırları yazıyor: Duçe bir taksim dokuz tarih-« li bitaraflık deklerayonunu ida- me etmekle beraber “Polonya tafiye edilmiş.. ve —Avrupada henüz — kollektif. bir şekilde harpte bulunmadığı için Polon. ya ihtilâfınin hâlâ “mevzil” bı. rakılabileceği zannmdadır. Almanyanm arzusu budur. Fakat Avusturya ve Çekoslovakyada acı tecrübeler . den sonra ihtilâfların “mevzli bırakılması,, nın ne demek ol. duğu malümduür. Bu kuvvetli bir devlet için küçük devletle. ri biribiri ardınca, büyük pasi. fik devletlerin gözü önünde im- ha imkânı demektir. Fransa, Romanın geçen a. ğustos avmın son günlerinde yaptığı alicenabune toeşebbüs . İerden dolayı İtalyaya karşı minnettardır. Bu minnettarlık, Fransız hükümeti tarafından 1.9 tarihinde İtalyaya gönderi. len notada resmen ifade edil. miş bulunmaktadır. Bu tarih- tenberi beynelmilel vaziyeti e. sasından değiştiren hüdiseler vukubulmuştur. Almanyanm seferberlik halinde gafi! avla. nan Polonyava Karşı tamamen haksız ve sebepsiz taarruzu Fransa ile İngiltereyi kendile. rini Almanya ile harp halinde telâkki mecburiyetinde bırak - mıştır. Diğer taraftan, Polonyarın taksimi meselesine avdet eden Lavergne, Epok — gazetesinde diyor ki: İki şıktan biri: Ya Ruslar Almanları bilhassa maden ba. kımından chemmiyetli bir bu. rette beslemeği vaadetmişler - dir. Ancak Ruslar şu anda faz. la ihracat yapacak mevkide gö: gükmüyor, yahut ta İnşriliz abu lukasının intizardan çok fazla tazyik ve tehdidi altında kalan nazi hükümeti kendini her ne pahasına olursa olsun kurtul . mak istediği tehlikeli bir vazi. yöotte görmüş ve biraz da nev. mit bir gşekilde elindeki bütün kâğıtları hep birden masanım üzerine atmışlır. Zira Üç haf. ta zarfında “Şarka doğru. nLl yasına veda etmek Hitlerin iz. zeti nefsi için pek ağır bir dar, bedir. Her halde, Hitler. uğraşacak İki cephe karşısında kalmamak avantajını müthiş bir bedel mukabilinde satın almıştır. .. Paris, 24 (A.A.) — Polonya. nm taksimi keyfiyeti güazete başmakalelerinin ehemmiyetli :!!r mevzuunu teşkil etmekte . ir. Pierrat, Petit Journal gaze. tesinde diyor ki: “Almanyada bütün ordu ve diplamasi ananelerinin Hitleri en faşist İtalya işlerin seyrin. deki alâkasını aslâ kesmemiş . tir, bilâkis saatine intizaren te- Yyakkuz halinde bulummaktadır. Bu saat, iki garp devleti Du. çenin kendilerine — söylediğini dinlediği takdirde, barış saati olabilecektir. Duçe “tarihin ve milletler dinamizmasının mah . Roma, 24 (A.A.) — Stefani ajansı bildiriyor: Düçenin dün söylediği nu . tuk Sofya siyasi mahfillerinde mühim bir intıba hasıl etmiş . tir. Bu mahfiller İtalyanın şim. diki ihtilâfta takip ettiği hat- tı hareketi büyük bir alâka ile takip ediyorlar. Koza Yugoslav matbuatı da bu nutka ehemmiyetle işaret &. derek İtalyanm müsalemetper . verane maksatlarmı teyit et -| mesini memnımiyetle kaydey. lemekte ve bunun Balkan mem. leketleri için büyük bir ehemmi. v';;.; haiz olduğunu bildirmek - sdir. Türkiye Serhest güreş birinciliği Müsabakalara İzmitte başlandı İzmit, 24 (A.A.) — Bskişe, hir, Bursa, ve Kocatli bölg ri güreşçileri arasında Türki serbest güreş grup birifciliği müsabakalarına bugün saat 14 te halkevi müsamere salonun- da başlanılmışlır. Bu müsaba- kalara İştirâk edecek olan böl, ge birincisi güreşçiler, bu sa- “| bah &aat dokuzda halkevinde toplanarak topluca Cumhuri- yet meydanına gitmişler ve Ebedi Şef Atatürkün heykeli, ne merasimle çelenk koymuş- lardır, Yapılmakta olaen müsabaka- ları başta vali ve bölge başka, mı B. Ziya Tekeli olduğu halde kalabalık bir göyirci kütlesi takip etmektedir. —— ——— İki Finlandiya vapuru torpillendi Stokbolm, 34 (A.A.) — İki Finlandiya vapurunun Skaja, rak boğazında bir Alman de. nizaltı gemisi tarafından batı- rılmast yalnıa Finlandiyada değil, bütün şimal memleket- Torinda derin endişeler hasıl et. miştir. Svenska Dageblat gazetesi. nin de yazdığı gibi, torpillenen bu ilk bitaraf vapurlar hiçbir kaçak eşyayı hâmil değildi. Rusya ile mümkün olduğu ka. ——— dar sikı bir ittifak akdine sü. 'Tokatta ihtikârla mücadele Tokat, 24 (A.A.) — İhtikârla unlk * mücadele komısyonu teşekkül et- ; uk ettirmek işin »| mış ve vazifelerine başlamıştır. edilmiştir. Bu gayelerin terke - Löhlstan ; dildiğini düşünmek — gülünçtür. SI başvekili lYılı= görünen-qu"düuı ki, Hit. 5 güyelerli akkukunu Bükreş, 25 (Hususi) — Lehis- kola; wı letir, m tan ve harbiye nazırı bu- Zelzele devam ediyor (Baştarafı 1 incide) C. H. Partisi vilâyet başkanı bir — beyanname — negrederek eksilmiştir Paris, 24$ (ALA.) — Bailby, Keho de Paris gazetesinde Al. manyaya tatbik edilen abluka ve neticeler! hakkımda yazdığı makalede diyor ki: “Almanyanın Baltık sahası müstasna olmak Üsere diğer bütün münakâle yolları kesil, miştir. Ticaret filosu hareket. Biz kalmış, ihracatı. yüzde 50 eksilmiştir. Maden istihsalâtı iübariyle bugün Almanyanın elinde kalacak olan Polonya a- razisindeki istihsalât halihazır. da PFransız toplarının ateşi al- tında bulunan Saaro Havzası istihsalâtının yarısına tekabül edemoz. Buradaki başlıca sa- nayi merkezleri Fransız ve İn- giliz tayyarelerinin tehdidi al. tında bulunmaktadır. Halbuki 1914 senesinde birkaç haftalık muharobeden sonra Fransanın bilhassa demir, çelik, kömür, yün, pamuk ve şeker istihsalâ, tı gayet ağır bir darbeye uğra- mıştı, Bugün bu istihsalât, hiç bir süretle münkati değildir. Bu suüretle aradaki fark, mü- şahade edilmektedir. Uzak Şarkta büyük bir Japon taarruzu başladı Tokyo, 24 (AA.) — Demei Ajansı, Uha bölgesinde geçen sonek! harekâtın şiddeti ehem. miyetindon büyük bir Japon taarruzunun başladığını bildi- riyor. Domei'nin telgrafına gö. re, muhasamat 250 kilometre. Hk bir cephe Üüzerinde yapıl- maktadır. Japon ajansı, Japon- ların $imdiden büyük zayiat verdiği iddia olunan mühim Çin kuyvetlerini takip etmekte olduğunu bildiriyor. ——— Takatta hayvan sergisi 'Tokat, 24 (A.A.) — Bugün ehli hayvanat sergisi valimiz ta - rafından açılmış ve hayvan sa - hiplerine bin Hra mükSfat daği - tılmıştır. talyanın vaziyeti (Baştarafı 1 incide) üç sefer İtalyanın zaten zayıf o- lan mali ve iktısadi takatini çok azaltmış ve halkı yormuştur. Faz- İ | t gt T Ü r FrE Tiri H Hİ $ | ! ! £ İ | ğî i’_[ l ılğ H i İ H | f j j | j i & F F ; : E f f E : | il ğ : ; î! E K i | İ | İ İt f il H Y : : E 3 î r İ ! j f $ ._3_ | nun cenazesi dün Bükreşten kal- dırılarak Kuürty-de Ardjeşde'deki &lle mezarlığına naklolunarak def nedildi. Bükreşte yapılan dini âyine Kral Karol da gelmiştir. Kral Karol Kalineskonun oğluna tazi- yelerini bildirdi. Veliaht Mişel gcenâzeyi istaşyona kâadar takip et- ti. Başvekil General Ardcejçanu ile eski parti liderlerinden Vayda | Voyvod heyecanlı birer nutuk | söylediler. Cenaze istasyona gö - türülürken kilise çanları çalmak- ta ve havalarda pek çok tayya - reler uçmaktaydı. On binlere va- ran kalabalık bir halk kütlesi ce - nazeyi takip ediyor, müzikalar matem havaları çalıyordu. Kral hazretleri müteveflaya Birinci Karol nişanını vermiştir. Bu ni- san ölen başvekilin allesine veri - lecektir. ÜÇ DEMİR MUHAFIZ ÖLDÜRÜLDÜ Cernauti, 24 (A.A.) — Kali - neskonun katli üzerine, Üç demir muhafız öldürülmüş ve cesetleri Cernauti-Cutulmare yolu üzerine bırakılmıştır. çok kimseleri tevkif etmiştir. Po- lis, şehir ve civarlarını şüpheli kimselerden temizlemektedir. .. Bükreş, 24 (A.A,) — Havas bildiriyor: General Argeseanu kabinesi birçok siyasi şahıslar ve gazete - ciler tarafından Kalineskonun ce- naze merasimi ve lüzumlu olan tenkil hareketi müddetince asayiş ve nizamı temine memür muvak- kat bir hükümet olarak telekki edilmektedir. ... Budapeşte, 24 (A-Â.y — Ma - tar Başvekili, Kalineskonun ölü - mü dolayısile, Romanya hüküme- tine bir taziye telgrafı gönder - Hususi -idare ve belediyelerin paraları Vekiller Heyel, bütün hususi idare ve belediyelerin veznedarlı - Zının, şubesi bulunan yerlerde İş Bankası, bulunmayan yerlerde Zi raat Bankası tarafından yapılma- sını kararlaştırmıştır. Ziraat Ban- kası şübesi bulunmayan — yerler de ise, hususi idare veznedarlığı - nın malsandıklarınca ifasına de - vam olunacaktır. Bu gibi yerlerde belediye veznedarlığı bulunacak- tır. İş ve Ziraat bankalarına vez - nedarlık vazifelerinin — ifasından dolayı hiç bir masraf verilmiye - cektir. Hususi idareler ve belediyeler tarafından Ziraat Bankasına ve - rilen havaleler ücrete tâbi olacak ve bankarın merkez müdürlüğü ile İstanbul Şşubesi üç ay evvel icarlı paralardan beş bin Jiraya kadar olanlardan yüzde 2,75, fazlasından 2,5, altray #vvel icarlı olanların beş bin Jiraya kadarından 7.26 fazla- sından 3,75; bir sene ve daha fazla vadell ve icarlı olanların beş bin lirasına kadar olanım- dan 3.5; fazlasından 3.25; iki sene vo daha fazla vadoli va icarlı mevduatın beş bin llraya kadar olanından yüzde 4, faz. lasına 3.75 nisbetinde faiz ve- Tecek, diğer şubelerince mev- duata faiz yürütülmiyecektir. İş bankasınca da havaleler için ücret talöp olunmiyacak ve ilkkânun 939 dan itibaren vadesiz mevduata senevi 1.35; altı ay vadeli mevduata senevi 1.60; bir sene ve daha fazla ©- lana 3.B0 nisbeti dahilinde fa. iz verilecektir. Halen —banka şubeleriyle muamele yapmakta olan husu- Bi idare ve belediyelerin mev- duatı için kabul edilmiş olan faiz miktarı mahfuz kalmak ü- zere asgari yukardaki nisbot. ler dahilinde faiz verilecektir. birkaç bin kişi daha öldü — ; Vi l l Panama Reisicumhuru, iradettiği açılış nutkun- de “hedefin Amerikanın bitaraflığı muhafaza,, olduğunu Panama, 24 (A.A.) — Pana - meriken konferarsı dün saaât 17, 25 de Amerikanın 21 Cumhuriye- tinin iştirakile açılmıştır. söyledi. da dün akşam tam bir anlaşma hüküm sürmekteydi. 1 — Muhtelif Amerika hükü - metleri arasındaki münakalâtının Panama Reisicumhuru irad et - | himayesi, tiği açılış nutkunda Amerika Cutn | huriyetlerinin. bütün dünyaya yalnız coğraf! değil, aynı za - mafida fikri birlik model verme - leri icap ettiğini söylemiş ve A - merika Cumhuriyetleri için manevi kıymetleri ve garp kültürünü kurtarmak — olduğunu ilâve etmiştir. Konferansın bedefine gelince, Reisictumhur başlıca hedeflerden birinin Amerikâanın bitaraflığını muhafaza olduğunu ve bu bitaraf- 2 — İhracat tahdidatına ma - Tuz kalan memleket ekonomileri- nin himayesi, 3 — Sulhün muhafazası. Bilhassa bu son nokta, birin - insanlık | ci maddeye sıkı sıkı bağlı bulun- maktadır. Çünkü Amerika mil - letlerinin başlıca hedefi, yabancı memleketlerle yapacakları ticari İşlere muharib memleketler tara- fından vukubulacak müdahaleye karşı koymaktır. Filhakika Ame - rikan mallarının İngiltere ve Fran hığın Amerika milletlerinin libe - | saya ihracına mani olmak maksa- ral hissiyatile telif kabul etmiyen | dile Almanların denizaltı korsan- her şeye karşı korunmağa matuf bulunduğunu bildirmiştir. Konferans tarafından halledil - mesi icap eden aşağıdaki yazılar başlıca üç mesele hakkında, muh- telif murahhas heyetleri arasın - Jığına girişmeleri ihtimali vardır. İyi malümat alan mahfellerde esas meselelerin süratle halledi- leceği ve konferans mesaisinin bil hassa muhtelif teferrüata ait me- seleler üzerinde temerküz eyliye- ceği beyan olunmaktadır. Amerikanın bitaraflığı (Baştarajı 1 incide) le nazarı dikkato almağa dal- ma hazırdır. Londra, 24 — Kaçak komi. tesi, Aden'den Hamburg'a git. mek üzere yüklenen ve Hitle. rin şahsli adresine olan yirmi torba kahvenin müsaderesini emretmiştir. Press Assoclation bu müüa- sobetle yazdığı bir yazıda, is. tihzalı bir surette diyor ki: *“Nazi şefinin, ekseri Alma- Dın devlet menfaatine olarak yazgeçmek mecburiyetinde bu. lunduğu bir madde hakkında.- ki bu ihtiyatlı hareketi anlaşı, lır bir şeydir.,, Simla, 2( (AA.) — Başlıca Bida maddelerinin bitaraf mem leketler kanalile düşman oli- ne geçmesine mani olmak için hükümeti, yakmmda Britanya haricindeki memleketlere ih. rTaç olunacak eşyaya —Mmahsus ruhsatname usulünü tesis ede- cektir. Haber verildiğine göre ruh, satnameler, — bütün Amerika memleketleri, Mısır, Japonya ve Çin dahil olduğu halde he. men bütün Asya memleketleri için fovkalâde kolaylıkla veri. lecektir. Bitaraf memleketler için ve. rilecek olan ihracat ruhsatna, melerinde mal miktarının nor- mal zamanda bu memleketlere ihraç olunan mal miktarını te. cavüz etmemesine dikkat edi. lecoktir. Ruhsatname sistemine mü, teallik olup, normal ihracat miktarının kontrolünü temin eden listede, ham veya yarı iş- lenmiş yün ve pamuk, deriler, mika, kauçuk, manganoz, re. çineyağı, cevizyağı ve alelü ıılıun bütün yağlar mukayyet, tir. GÖRİNG HAVA ORDUSUNU ZİYARET ETTİ Berlin, 24 ÇA.A.) — Mareşal Göring'in dün Varşova'nın şima- Hinde hava ordusu cephesini zi - yaret ettiğini, D. N. B. ajansı bil dirmektedir. AVUSTRALYA İNGİLTERE YEYARDIM EDECEK Londra, 24 (A.A.) — İstihba- Tat nezaretinin bildirdiğine göre, Avustralya hükümeti bir heyeti seferiye ile birlikte dört bombar- dıman ve beş muharebe filosu i » gin muktezi mürettebatı da gön derecektir. " Bu sevkiyata ait teferrilat tet - kik edilmektedir. Avustralya hükümeti, büyük Britanyaya yardım için daha baş- ?hulhirlu de almak niyetinde - 4EÇHUL BİR TAHTELBAHİR Meksiko, 24 (A.A.) — Verar Erzudan bildiriliyor: Arturo vapuru — Puntadelgato a memlekete'men sup olduğu bilinmemiş bir deni - zaltı gemisi görmüştür. Alvarado ve Cozatzcoales li - manlarına da aynı mahiyette ha- berler gelmiştir. FRANSANIN VARŞOVA SEFİRİ PARİSE DÖNDÜ Paris, 24 (A.A.) — Fransanın Varşova büyük elçisi Leon Noel, bubün Parise muvasalat etmiştir. BİR GİZLİ TELSİZ ARANIYOR Meksiko, 24 (A.A.) — Meksi- ka makamları Almanyaya malü * mat veren gizli verici radyo pos - talarını aramaktadır. GARP CEPHESİNDE VAZİYET Pariş, 2! (A.A.) — Petit Pe - rislen gazeteside, garp cephesin » deki faaliyetten bahseden Charles Morris, cuma günündenberi baş - lıca cephenin şarka doğru hisse * dilir genişliğini ve bugün Horn - bach ile Lauterburgun şimali gar- bi mıntakası arasındaki bütün sa- hayı ihtiva etmekte olduğunu yaz maktadır. Bu suretle ateş hattı 70 kilo - metreden fazla uzundur. Cumar * tesi gecesi Lauter nehri boyunca ve bilhaşsa Vissenbourg mıntaka sında şiddetli topçu muharebesi olmuştur. B Sarreda Blies ve Horn mınta - kalarındaki mubarebeler, bu cep - hede şimdiye kadar olan muhare - belerin hepsinden daha ciddi bir mahiyet arzetmektedir. Düşma - nınbütün hücumları püskürtül - müştür. Bu iki mıntakadaki ileri mevziletimiz, kıtalarımız tarafın- dan takviye edilmiş oltup asker - Terimiz bu mevziler arasındaki küçük ormanlar içinde derece de- rece ilerlemektedirler. Kıtalarımız, bugünlerde baş - ., hca iki istikamette, biri Saare - bruch istikametinde şimale doğ - ru, diğeri Zvelbruchene doğru i- Terlemektedirler. Bu son istika » metteki kıtalarrmız. Saargenend ile Zvcibruchen tepeleri üÜzerin * deki küçük ormana vasıl olmuş - — lardır. Düşman, se vkulceyei kıymetin — den dolayı bu ormanlara şiddetle — sahip olmak istemektedir, Sovyet ordusu sekiz bin esir aldı ğ Moskova, 25 (ı-ın_ıuıı) — Muay- yen hudutlara doğru Sovyet or » a toprakların” da ilerlemektedir. Birest Litovsk — Rus askerleri tarafmdan dün iş - — gal edilmiştir. Şimdiye kadar Leh — ordusundan esir alınan zabit ve asker sayrsı sekir bini bulmuş - tur. ——— 4 Leh muhacirleri Maca- Budapeşte, 25 (Hususi) « Sov yet askerleriyle Macar hudut mühafızları arasında eski Leh » Bugüne İ dan geçer. Leh mültsefterinin ca- — yası 20.000 kişiyi bulmtuştar. Kar patlaraltından tudedu zecen me- hacırların akını devarn etimcü'e » KAYA ENE l Ler Dd ü a g,