18 Eylül 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Ut | Rizdo ilk çerçeveli, A LAi yalışkan birtercümeci, iııı yıllarda güzel ve çok t bit terçüme çağına gir gibiydik. mzi Kitapevi,, nin “Dün. Muharrirlerinden tercüme- ? serisi", “Kanaat,, n — “Şa- rler tercümesi", “Vakrt,, İN ye Yarım Tercüme Kül- Mi,, bu mesut hamlenin İz üdendir. Tercüme, millet, h münevi se! Mânasını do; asında parlak ve neri r birakan — milletler için me bir merak ve tocessü. dindirilmesine yarayan, bi Süse, Hzıcık lükse benzi bir şey gibi düşünülebilir. | diyarlar ni. | beslenccek — açlıkları | n başka lyle tur, Birf haberdar - olmuk kendi eserlerinin gururu. Aarttırmak için tercüme © doğrusu, kitap nered. Çikarsa çıksın, bütün mede- âlem, onunla alâkadar ob ğt bir Eefan börcu bilir. Bu l eserler, İisana yeni bir kazandırıp kazandırmama.- | tercüme | Ülirler. Daygulu bir fikir pu- | düşünülmeden I, ibresini dalma yeni ki- ra döğrü döndürür, du Ş Sliyasi buhrunlar, içtimai ka, iklıklar yüzünden — geri k: Mmemleketlerde ise, - tercil &, bir fikir çayırı, bir gö ı, bir zekâ ve istidat çar- Münevi açlıklar, onlarla gi- 4 r, kafalar, ruhlar onlarla ir. Bu türlü ülkelerde tercüme, başma bir âlemdir. Biz, bu ikinci memleketlerde, Bugünkü parlak — Avrupa- tercüme çağını Rünerans- başlatabiliriz. Eski Yunan | Lâtin eserlerinin hocalığı böşinci asra kadar iner. Hr tiyanlık, bir ümmet zihniye- sıyrılarak — milli varlık. parcalanınca, tercüme de diliğinden ortaya cıktı. ya, yukürda anlattığım lerden ötürü bu devre geç girdi. Japonya da öyle. unutmuyalım, ki dünya Klorinin * bu iki milletin dmıı györ alişi, yine epey .He iso “Tanzimat,, 1, Bu- Aaçılmış bir pencere gibi mönler var. Fakat tercü- bakımından bu pencerenin pek dardır. Gayesiz, şu- z, dağınık — örneklerini bi- ör, bu bükmü haklı bulur, plânlı güzel | hangi dib | tercümeye Hüseyin Cahit Yal. gin başladı. Oğlumun Kütüp- hanesi, hâlâ babalarımızı bile besliyecek bir yarlıktır. *Şemsettin Sami,, nin - him” meti, tok sahalı olduğu için, kaplayıcı yverimlerden onu ayı- “Knıııııı m tuttuğu yol, henüz belirmedi. Remzi kütüp. hanesinin “Dünya Muharrirle- rinden tercümeler,, | gittikçe kabarıyor, Bunların arasında — bilhassa “Hasan Âli Ediz,, in canlı ve atılgan emeğini alkışlamak İs- terim. X “Puşkin,, in hayat ve eser- leri hakkında başlı başma bir kitap verdikten sonra, yine bu büyük şairin: 1 — Mısır geceleri, 2 — Maça kızı, 8 — Dubrovaki, Adlı eserlerini — dilimize çe- virdi, Onda beğendiğim şey. Terden biri de tercüme ettiği her eser hakkında birkaç yap- raklık izahat verişidir. Bu izahlar, eserlerin ruhlar ve kafalardaki izlerini genişle- ten bir bilgi çörçevesi oluyor, Güsterişsiz, pohpohsuz çalır şan adam, hoşuma gider. Ha- san Âll Ediz'de bu mahviyet sön derecesini bulmuştur. “Gogol,, un “Mayıs gecesi”, “Maksim Görki,, nin “Aşk Rü, yası,, ndan başka — “Valântin Kateyev”, *“Yefim — Zozolü, “Leonid Lenç,, ten yaptığı ter- cümelerle yoni Rus küçük hi. küâye çeşnisini bize tazıttı. “Vilyam Sidney Porter,, in O. Henry imzasiyle yazdığı “Bolivar İki kişiyi çekemez,, adlr hikâyeleri de tercüme etti. Bu kitabın başıma da tuttu- Zu usüle sadık kalarak — “VİL yam,, mm hayatına dair faydalr bilgiler eklemiş, Bilhassa O Henry — gibi karışık, çetin ve maceralı bir ömür güren bir sanatkârı iyl anlamak, eserle, rinin ilham kaynaklarını kav- rama kiçin böyle izahlar lâ- pek az bir. zamanda, hemen bütün ömrünü bu nankör sa> ııııyu harcayan — adamı, biraz da kâhramai ' gibi alkışlamak borç olur. (ixlerrtı n Ği Hasan Ali Ediz, göz nuru dökerek, fosfor yakarak çalı. şıyor, Bugün dikenli bir yol- dan zahmetle geçtiğine şüphe yok. Pakat ben, bir istikbale yürüdüğüne Ina- nıyorum. Yarın onun emeğiyle beslenenler, bu emeği minnet vo sevgileriyle ödeyeceklerdir. HAKKI SÜHA GEZGİN Alman - Hollanda tay- yareleri nasıl çarpıştı Amslerdım. 17 CAA.) — Ollanda matbuat ajacsı teb- tediyor: Birkaç gün evvel bir Alman 'aresinin taarruzuna uğra- İ$ olan Hollanda tayyaresi, Alman tayyaresinin bulun,> ü yeri keşif ile hüviyetini kik etmek için ona yaklaş. Piş idi. Hollanda tayyaresi, Sbebi tayyarenin Alman tay- Sresi olduğunu öğrendikten Va vazifesini yapmış adde- k geri dönmüş İse de AL- l tayyarosi, birdenbire elli © mesafeden ateş elmiştir. İman pilotları, sonradan Hol. dida tayyaresini İngiliz tay- Tunanistanda fevkalâ- de iktısadi tedbirler. Atina, 17 (ALA.) — Atina A - bildiriyor: Nazırlar meclisi lüks sigaralara ket başına bir drahmi ve kib , yt de kutü başına S0 santim YS konulmasını tasvip etmiş. İıgvık“l Metaksas, yalnrr vak. li yerinde olan çiftçileri mü . ir edecek olan bu taksi müs tiklerin kabul edeceğinden e . bulunduğunu bildirmiştir. y Bu hafta içinde yine yaluz vak ga Pali yerinde olanları alâkadar Secek diğer tedbirler alınacak. — Belçikada hazırlık lmın. 17 (Husus) — Belçi . Müdalfaa nezareti yeniden se. yaresli zannetmiş olduklarını beyan etmişlerdir. Hollanda tayyaresi, maruz kaldığı ateş Üzerine yere in- meğe mecbur olmuş,- Alman tayyaresi de derhal inmiş, Al, man pilotlardan biri elinde ro- velver olduğu halde tayyare- nin kanatlarından birl üzerin- de ilerliyerek “İngiliz misi- niz?,, diye sormuştur. Nihayot karşısındakilerin Hollandalı ol duklarını anlamıştır. Alman tayyaresi, Hollandalı tayyare, gileri almış ve şimale doğru götürmüştür. Çünkü Hollanda- kların tayyaresi hasara uğra- mış idi. Romanyadaki Alman ekalliyetleri Bükreş, 17 (A.A.) — Rador a. jansı bildiriyor: Dahiliye nazır muavini, yanın, da Alman ckalliyetinin şefi ve diğer Alman ekalliyeti Mulerl olduğu balde muhtelif Alman merkezlerini ziyaret etmiştir. Bu ziyarette Alman ekalliyetine ya . pılan muamele hakkında tam bir görüş birliği hâsıl olmuş ve Al, “man mümessilleri hükümete te . şekkürlerini bildirmişlerdir. —— Mısırdaki Almanlar serbest bırakıldı Roma, 17 (Hususi) — Misır dahiliye Mezareti, harp hali dola. yısile Kahirede nezaret altında bulunan Almanların bir kısmının İngiliz abluka-ıkar- şığında Almanya Berlin, 17 (Radyo) — D. N, B. bildiriyor: İngiltere, mmk etmeye başla - diği abluka kararı ile, Almanyayı kâadın ve çocuk bütün Alman hal. kını açlıktan - öldüzmek — istiyor, çünkü askerlerimizle dövüşmeye cesareti yoktur, Ancak bu gibi hareketleri tercih etmektedir. Fakat İngiltere bu zannında al. danmaktadır. Zira her şeyden ov, vel gunu hatırlamak lâzımdır. ki, Almanya senelerdenberi böyle bir abluka ihtimalini düşünerek hazır Tanmiş ve birçok mal stoku yap » rarştır. Bugün ise Almanyanın Lehistan da işgal ettiği arazi onun bütün gada ihtiyacını karşılıyacaktır, Vis ül ziraat mmtakası, Lah — petrol madenleri, şarki Silezyadaki kö . mür ocakları bugün Almanya için çalışmaktadır. Binaenaleyh, İngilterenin ablu kası Almanyayı değll, küçük dev. Tetleri müteecssir edecektir. BU DA İŞİN ŞAKASI! Berlin, 17 (Radyo) — Romada Ççıkan “Rolazioni İnternuzlonali” (beynetmilel münasehat) gazetesi İngilterenin — Almanyada şehir hualkına beyannameler atmakla hiç bir fayda elde edemiyeceğini, bil- hassa bunların Almanlara faydası olduğunu, çünkü milyonlarca kâ . Bit parçasının Alman sanayiine mühim miktarda sellüloz ilâve o - döceğini yazmaktadır. —— Bükreş sinemala- rında nümayiş Londra, 17 (Hususi) — Bük, Teşten bildirildiğine göre, Roman ya da halkm sinemâalarda nüma . yiş yapması yasak edilmiştir. Bu na, geçen gün bir Bükreş Sino masında halkın, son hâdiselerin filmini seyrederken Chamberiyn "e 'Daladyeyi tikışlâmaları, Rib bentropla n Molotötu — islikiğ “kursı almaları sebep olmuştur. Hükü met bu yasak kararımı verirken Romanyanm harici meselalere kar Şı bitaraf hareket etmesi lâzım geldiği noktasın tişaret ötmekte dir . —— Bugünkü harp karşısın- da Zoğo ne düşünüyor Londra, 8$ (Hususi — Londra da bulunan Arnavutluk kralı Ze go, bugünkü harp hakkındaki fik Fini aoran bir auale şu cevabt ver miştir: *“Cerah, elinde kangren oldu ğu zaman ,elini bizzat kendisi ka ser atar, Şüphesiz harp, insaniyet için büyük bir felâkettir. Fakat bu felâketle karşılağınca — büyük bir cesaretle çarpışmak lüzrmdır.,, — Son sistem bir tayyeri defi topu Belgrad, 17 (Radyo) — Stok holmdan İtalyan afansı hildiriyor: İsveç askeri silâh fabrikast yoni sjstem bir tayyare dafi topu imal etmiştir. Bu topun çapı 40 — mül metredir. Dakikada 110 mermi at | makta ve £ bin metreden tayyare Jere tesir yapmaktadır. B utopu attığı mermiler hava da aydınlık yapmakta ve bu suret de istikamet tayini mümkün olmak tadır , —- Bir Alman tayyaresi İsviçre hududunu geçti Londra, 17 (Hususi) — Bermn, deki Alman sefiri, bir Alman tay. yaresinin İsviçre hududunu geçe. Tek İsviçrenin bitaraflığı ihlâl et, miş olması dolayısile Bern hü . kümetine itizar etmiştir . —— Harpten alınan dersler Vaşington, 17 (A.A.) — Ame. rika ordusu, Polonyadaki harpten alınmış olan derslere göre, mo . B—-VAKIT —KH mn e e— Çin - Japon harbi devam ediyor Çinliler Şanghay civarında Japonlara hücum ettiler Hongkong, 17 (A.A.) — Che, kizi ajansından: Çin kuvvetleri, Çanghayın cenubu garbisinde Ta ihu göllük mımtakasında tahas . Sun etmiş olan Japonların mev . zilerine karşı şiddetli bir muka . bil taarruzda bulunmuşlardır. Düçı'nar 500 mmaktül bırakarak şark istikametine doğru ricat et. miştir. Shansi eyaletinin cenubu şarkisinde kâin Tehang . Tehe, Li,tene ve Hu.Kvang şebirlerin. de cereyan etmekte olan muha! beler, Cinlilerin İchine olarak in. kiyaf etmektedir. 35,000 Lehli Roman- yaya iltica etti Varşova sefirimiz Cemal Hüsnü Romanyaya geçti Bükreş, (Hususi) — Ot&uza yakın devletin sefir ve elçileri Romanya topraklarına gelmiş. tir. Türkiyenin Varşova elçisi Cemal Hüsnü sefaret memurla. rile birlikte Çernovits'den Ro - manya topraklarına geçmiştir. Mısır sefiri de Romanyadadır. Leh hükümeti son içtimamı Leh topraklarının Zalesçiki köyün . de yaparken tayyarelerin hücu. mmma uğramış ve bu. köyden Romanya toprağına — ilticaya mm—bur olmuştur. Fransız aske. rt heyeti de Romanyaya geçen. ler arasında ise de, İngiliz as. keri heyotinin nerede bulundu. ğu benüz malüm değildir. Bü- tün ecnebi muhabirler Çerno. vits'de bulunmakta olup Lehis. tan hâdisesini buradan takip etmektedir. Şimdiye kadar Ro. manyaya gelen Lehistan muha, cirlerinin sayıst 85000 i bulmuş tur. Bunlar arasındaki zengin. ler hususi otomobille ve hususi âyyure!erle seyahat etmişler . . Yeni bir bitaraflık daha Bulgaristan ve Haiti bitaraf kalıyor Port-au-prince, 17 (ALA.) — Halti Cumhuriyeti, bitaraflığı, ni İlân etmiştir. BULGARISTANIN VAZİYETİ Roma, 17 (Hususf) — Bul garistan kabinesi bir toplantı yaparak beynelmilel- . vaziyeti tetkik etmiş, bitaraflık siyase- tinde devam etmenin menafil- Ne üygün olduğunu tesbit et- miştir. Bulgaristan bitaraflığı, nı rösmen Jlân etmiştir. BULGARİSAN PRANSAYA BİTARAFLIĞINI BİLDİRDİ Paris, 17 (A.A.) — Paristo. ki Bulgar sefiri, Bulgaristanın yan Avrupanın halihazırdaki vazi. yetinde bitaraflığını muhafaza edeceğini Fransa hükümetine bildirmiştir. Yugoslavya Başkasının yerini iste- miyor; fakat kendisi- ninkini başkasına vermiyecektir Belgrad, 17 (Husüsi) — Maca. ristan gazeteleri Yugoslavyanın vaziyeti ile meşgul olmakta, Yu. goslav gayesine ıeııvıük yazılar neşretmektedirler. Pester Lvyd ezcümle şunu demektedir: “Yu . göslavyanın vaziyeti şu birkaç ke limede hulâsa edilebilir. Yugos . lavya kendisine ait olanı da baş. kasına vermemeğe azmetmiştir.,, ati Almanyadaki İngiliz konsoloslarından haber alınamıyor Londra, 17 (A.A.) — Sunday Express gazetesine göre, harb ilân edildiği sırada Almanyada bulunmakta olan otüz İngiliz kon | solosunun bir kısmından — hiçbir Almanyada bulunmakta olan İn, giliz konsoloshaneleri memurla , rından on kişinin memleketlerine avdet etmelerini temin için bi taraflar vasıtasilc müzakereler ya pılmaktadır. —— Kayzer ve Hitler ! “ Londra, 8 (Hususi) — damdan bildiriliyor: Kolonyadan — gelenlerin aalat tığına göre, Ahene giden yollar da ağaçlara 'Eski Kayzeri Berh yoruz,. cümlesi yazılr küğrtlar asılmıştır, Diğer taraftan, gene — Amstor damdan bildirildiğine güre, Alman yada köylülerin kendileri yemek için bile tereyağr ve peynir yapma ları yasak edilmiştir. Amester —- Litvanyada heyecan Kaunas, 17 (A.A.) — Sövyet kıtaatının Polonyaya girişi Lit . Siyasi mahafil, Sovyet ilerle. yisinden derin endişeler duy . makta ise de Sovyetlerin bita. raf kalacaklarma dair teminat. larmı teyit etmiş oldukları kay dedilmektedir. Maamafih Ro. manyadaki Ukranyalı ekınıyet. lerin harekete geçmel korkulmaktadır. Yugoslavya dahili siya- seti kuvvetleniyor Belgrad, 17 (A.A:) — Gazete. ler, Başveki! muavini Matchekin Zağrebde gazetelere yapımış ol . duğu beyanatı ııqrı:tmektedırler Mumaileyh, bu beyanatında de . miştir ki: Kabine erkânı arasında tam bir itimat ve samimiyet havası hü . küm sürmektedir. Bilhassa Svetkovitch ile ara , mazdaki münatebetler pün geç . tikçe sıkılaşmıktadır. Yunanistanın Ankara elçisi Ankara, 17 (ALA.) — Yuna. nistanın Ankara elçiliği büyük| elçiliğe kalbedilmiş ve haber al. dığımıza — göre gimdiye kadar orta elçi sıfatile Yunanistanı temsil etmekte olan B. Rafaelin büyük eleiliğe tayinine Türkiye hükümeti tarafından — mı a. kat cevabı verilmiştir. —- Sovyet Rusya Slovak devletini resmen tanıdı Bükreş, (Hususi) — Sovvetler hariciye komiseri Molotof, Ber . Hindeki Rus sefiri vasıtasile Sto. vakyanın resmen tanındığını teb, liğ etmiştir. Rusya, yakında Sio. $A EYLÜL 1089 Avrupada harp vaziyeti Şark cephesinde, yer yer, haftadanberi devam eden şiddetli muharebeler henüz nihayet bul . mamıştır. Bu muharebelerde, Po, lonyalılar, Alman zırhlt kıtaları . min ve motörlü fırkalarının seri takipleri neticesinde kendileri i . çin, en müsait bir muhazebe va . ziyeti almağa imkân bulamanıış . lardır. Almanlar, seri xuvve'lerinin takibi sayesinde — Poloryalıların bilhassa yanlarda, mukavernetle . rini kırmak suretile çevizmeyi te. mine çalışıyorlar. Fakat, bu mo. törlü kuvvetler, makineli nakil vasıtalarının çokluğundan dolayı, hava taarruzlarına karşı pek bü. yük bir hedef teşkil ederler. Bun dan başka, yolların ve hava va . ziyetinin faaliyetlerine müsait ol, ması da lâzımdır, Fena yollarda, dağlık ve ârızak araride, yağmur. Tu mevsimlerde tesirleri pek aza, C. Şimdiye kadar mevsimin ku . rak geçmesi dolayısile, Alman motörlü kuvvetlerinin, ekseriyet itibarile geniş ovalardan ibaret o lan Polonyada, faaliyetlerini hiç bir tabil mani, tahdit etmemiştir. Bu suretle Almanlar, Polonyada hava faikiyetlerinden azami, bi . tTarda gayrilnsani bir şekilde isti. fade ederek Polenya mukavemeti ni merhametsizce kırmak için cephenin çok gerilerindeki açık şehirleri bombalamaktan çekin . memişlerdir. Karada da, mevsi . min yağmursuz geçmesi sayesin, de, motörlü kuvvetlerinden çe . virme ve takip hareketlerinde çok fayda görmüşlerdir. Umumiyetle, bütün dünya et. kârıumümiyesi, — Polonyalıların orta Vistül gerisinde uzunca ve müessir bir müdafaa yaparak Al, manları oldukça durdurabilecek. leri kanatini besliyordu. Orta Vis tülde ve bunların şark sahilinde. ki Polonya müdafaa — mevzlinin yanları şimalde Buzg ve cenupta âtn hattında setrolunmak lâzım, Tundurulması lüzumunu bir tara. | ::.nh!m Çünkü, muhare . Romanyada korku »:0 seri sekime votarmm » * Son vaziyet komşu ==M memlekette büyük bir | istikametin ı=- :Iı= Bi M Te :ue:q 17 (ALA.) dıîıw İlar fRosyadan cephane ve mal ” zemece yardım göremezler, fakat ğumı Polmyîly;ıı müdahalesi he| pomanyadan her türlü ti alabilirlerdi. Son haberlere göre, Almanlar Przemişli işgalden sonra şarka ilerliyerek Lemberga taarruz et . mektedirler, Diğer cihetten San nehrini geçen Alman kuvvetleri Zamos ve Lubline doğu ilerle . lerinden| mektedirler. Sandomlerz ve şima, HEnde de Alman kuvvetleri Vistü. lün garkına geçmişlerdir. Şu hal, de kuvvetli bir müdafaa hattr o . lan Vistül cephesi ve Polonyalı . ların cenup yanını temin eden San hattr kaybolmuş demektir. İşte Polonya vaziyetinin nazikli. ği bundandır. Bundan başka şimalde, Bialis. tokdan ilerliyen Alman kuvvet . leri son haberlere inanmak lâzım. gelirse Brest , Litovaka taarruz etmektedirler. Varşovanın kah . rTamanca mülafaası hiç şüphesiz Polonya tarihinde şerefli bir say. fa ıquı edecektir. Nazik görü . Polonya vaziyeti için de şe . rı(h olduğu kadar ilerisi için ü, mit verecek sağlam bir nokta da “Varşovadır. hulâsası şu . Şarkta vaziyetin dur: Alman hava hücumları vc bilhassa cenahlarda durup din - lenmeden faaliyette bulunan Al , man motörlü kırvvetlerinin taar . ruzları Polonya ordusunun toplu bir vaziyette ve bütün kuvvetle . rile bir meydan muharebesi ver . mesine imkân vermemektedir. Polonyadaki harekâtım neticesi, Lembrg ve Bug ile San ve Vistül arasında cenup mıntakasında ce. teyan etmekte olan muharebelere bağlıdır. Dün de söylediğimi- gibi henüz Polonya müukavemet' tamamen kırılmış değildir. Fa kat, müsait müdafaa mevzilerini kısmen kaybetmiştir. Kısmen elinden üzeredir. t haber alınamamıştır. Halihazırda i Llh. tedbirleri almıştır. Bir | serbest bırakıldıfını bildirmekte, | törlü birçok fırkaları ihtiva ede . | vanyada büyük bir heyecan u , | vak devleti nedine biz sefir ta . iyeti adRKÜR th ya kadar halka viyecek ve. | dir. Şehirde nezaret altında bulu. | cek sürette yeniden tensik edile. | yandırmıştır. yınctııızk niyetinde bulunduğunu Tn için, vaziyet b leri tevzi edilecektir. manlar yalnız 32 kişidir. gektir. Hariciye nezaretinde müstace . bildirmiştir. T BIYİKLİOĞLU