7 Eylül 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

Tarih ve tekerrürler: Almanya ve açlık Harp hakkında yürütülen mütalcalar arasında sık sık Almanyanın Kda maddelerinden sıkıntı çekeceği tekrarlanıyor. Fakat Almanyadatı Stlen haberlerde, bu sıkımimın kallyen varit olmadığında —israr edil. Miektedir. Birkaç gün önce Almanyadan gelen bir zat anlattı: — Ben de aynı mütaleayı ileri sördüm, Almanlar bana sun'l tereya, İt göslerdiler. Hakikt tereyağı kalorisini hâvi imiş, lezzeti daha İyi imiş Y fabrikalar bundan istendiği kudar yapıyorlarmış. Almanların bu , bana şu tarihi hâdiseyi balırlatlı. Kır. ae ulimpiyattan itibaren Şöhretini yayan meşhur Yunan — mütefekkiri Biyas, bir aralık Samsua şehrinin reisi olmuşlu. Bu esnalarda da Saru- ban hükümdarı bulunan Halyat Yunanistanda birkaç şehir zaptetmiş, Sonra geri dönerek mecna dayanmışlı. Samsunlalar — şiddelle muka, Temet ediyorlardı. şehirde açlık başgöstermişti. Esasen Halyat , ü erzaksız bırakmak süretiyle fethedebileceğine Kanidi. Bunu günlerce beslediği ları mah, eltiler. 2 müdafaala bekliyordu. Kurnaz Biyas, bir gün kendi ahırıt *1 FKi katırı düşman — ordusuna doğrü süliveeili. V Oyal'ın aa fur şehirden böyle semiz katırların geldiğini eörünce hayrel Malyat: pörti ea . Sadl, elçiler gönder'> vaziyeti telkik HL önceden tahmin etmiş olan Biyax, yol kenarları. VHa büz 2k Yüm yığınlem — yaptırmış ve Üzerlerine bir kat buğday serp- Tm Halyat'ın — adamları, tekrar ordularına döndükleri vakil; ; Ç Stmsım şehri, dediler, b haliyle beş sene daha tahammül edebi. ir, Yol kenarlarında dağlar kadar bezcay yıcınleri görd”” Acaba Almanyanın suni tereyağıları da böyle midir, dersiniz?, NİYAZİ AHMET Adliye Vekilinin müd- deiumumilere tamimi: Davalara süratle bakılıp neticelendirilmelidir Ankara, 6. (Hususi) Adliye ),'_ekiıi Feihi Okyat müddelumumi. | | ':glere ütideki dikkate değer mmi-] ! göndermişt K yap kararı vermek ve muamel, | Mahkemelerdeki işlerin undı.ıkaldınlmk 1 iretiyle davanın tali- _d—'gd:m ve davaların intaç edilme- | ki cihetine gidilmemelidir. 4| “Sinden bahisle her gün birçok şi.| 8& — Davayı tavik maksadiyle, i—;._tl mektupları almaktayım, Şi-| vekâletnamesini ibraz etmiyen kö. şüyetlerin büyük kısmı hukuk|tü düşünceli avukatlar hakkındal Da emelerine taallük etmektedir.| usulün muaddel 67 inci maddesinin l_ır:ıınn:;[ggç eğı:ıî; baeîilqıesıındî. son fıkrası tatbik olunmalıdır. rin çokluğu belli başlı âmil ol. < i - Takla beraber bu teahhürün mah- ir?de v:%?:;??wüü Ş Melerimizin usul kanunlarının| raflar davet edilmeksizin eyrak ü- bu husustaki müeyyidelerini gere.| zecinde hal ve karara raptedilme. e 'se şehre Fa'zat k.nu aha Şeder saatte başka mahkemede bulundu. ğu anlaşılan avukata ait iş liste s0- nuna bırakılmalı ve hakkında Umumi harp başladı, yahut baş-|verdiği görülmektedir. Bu büyük |ber, bütün devletler bu — inşaatı lamak üzeredir. Denizlerde şiddet-|saffıharp gemileri iki veya üç ta-|durduracak değildir. İngix_nr:&: li muharebeler olacağı üç günden-İrentli oljabilir. Üstüste olan bu|24, Almanyada dokuz diretnot beri gelen telgraf haberlerinden|tarentlere birçok toplar yerleşti- anlaşılıyor. Almanlar, harp gemi- İrilmiştir. Topların en büyükleri lerinden bir kısmınr şimal denizi-|406 milimetreye kadardır. Büyük- ne gönderdikleri halde, İngiliz harp gemileri Kil limanına kadar sokularak sahili bombardımana e muvaffak oldular. Gelecek harp|mileri en büyük olanları addetli- haberleri arasında denizlerdeki ha- lirken, İtalyanlarla, Japon, İngiliz rekâta dair birçok tafsilât görüle-| ve Fransızlar bu hadden daha yu- cektir. Bu arada, diretaot, kru- | karı tonda diretnotlar inşa etmiş- vazör, muhrip, — tayyaregzemisi, |lerdir. Bu harp gemileri itibariy- tahtelbahir isimleri bittabi sık, sık|'e dünyada en üstün clan millet gözümüzün önünden geçecektir. |İngilteredir. Tagilterede 45.000 Bu itibarla, âyrı ayrı harp gemile- 'tonluk diretnotlar öteki devletle- rinin deniz harplerinde gördüğü rin gemilerinden kuvvetlidir. ve göreceği varifeye dair bir par-| Dört gün evveline gelinceye, ça melümat edinmek faydalrdır: | vani haro ilânr arifesine kadar bü Zırhlılar, yahut diretnotlar tün milletlerin bu harp gemilerin- Denizlere hâkim olan bir mille- |den insa halinde 35 gemisi vardı tin bu birliklere fazla ehemmiyet Bittabi harp devam etmekle bera- Taşovada Yeni yıl tütün kırımı tam mevsiminde başladı TAŞOVA — (Tokat, Niksar,|laşmıştır. Niksar ve Erbaa tütün- mürettebatı 1000 den 1500 e ka- dar çıkar. 35.000 tonluk harp pe i.|Erbaa) mıntakalarında yeni sene leri norma) seyrinde büyümüşler- dir. Yapraklarda boy, renk, kıta dürgündür. Niksar ve Erbaada kuruyuş va- ziyeti; Tokat hariç kuruma vazi- , Sön zamanlarda hava- tütün zeriyatı tam mevsimi içinde başlamıştır. Tütünlerin neşvünümasına de- vamlı şekilde yağan yağmurların da tesiri olmuş, çabuk idrâkini te- min etmiştir. Şimdi: Taşova mıntakasında de- vamlı bir şekilde tütün kırımına başlanılmış bulunulmaktadır. Bil. hassa bu faaliyet Erbaa mıntaka- sında daha canlı ve hareketli bir şekilde göze çarpmaktadır. To- tütünlerimizin bilhassa Sanlışarı, İyiorta, Kötüorta, (Mahalli tabir- lerdir) ve Tepe yapraklarını çok iyi pişirmiş, Nikotinlerini — arttır- mış, kurüyüş geklini tamamen müsbet duruma sokmuştur. |Ki gibi tatbik etmemelerinden ve! lidir, W İ syukatların da sutniyet sahibi| 10 — Şahitler aynı günde davati f, Mütekkillerine, :nuııaher:l. :.vlânw— ye ile- - vej srinden İleri geldiğini zannediyo. | yelmedikleri rde cezayı nakdi Tum, l “dalbuki usul kanunlarımız dava- ların süratle bakılıp meticele j liril. ve fena niyet sa tarafların ŞA[ımıınlma' hususunda — kali ükümleri ihtiva etmektedir. ız_lx)m'..mun bu hükümlezinin derin Hit vukulla, ileri bir. görüşle tat Skı bu geçikmelere mani olabilir. |*0n defa bir hukuk hâki hakkın. | 'f bu yolda vâki bir şik..yetin tah ki neticesinde mezkür mahal hâ: anin davaya ne kadar yabancı Sidı fını ve bir taral vekilinin gay. Yübeti üzerine mazeretini tetkik et- | :“_(Sıım ve hiç esaslı sebebe müz. | Mit olmaksızın davayı birkaç de- talik eylediğini ve li tıfun rapor verme & dört celse muhakeme yapmak, n vakit geçirdiğini hayretle öğ- üdim, Bu hâdise dolayısiyle zaruri olan İalik halleri haricinde işlerin uza. :’&:ımn sonunu almak için usul ümlerini tekrar hatırlatmağa görüyorum: 1 — Hâkimler muhakeme gün: *i muayyen iş saatinde marafaa., '& Çıkacak sürette hazırlanmalı ve Huarı katiyen bekletmerm v celse masraflariyle mahküm edile. ceği yazılmalı ve gelmiyenler hak- kında ceza hükmü tatbik edilmeli. dir. 11 — Usulün 278 inci maddesi- nin L inci dikrası mucibince ehli. vukulluğu mecbur olanlar ile mec. bur olmama'da beraber ehliyu. kufluğu kabul edenler mahkemeye gelmekten imtina ettikleri veya ra- porlarını vermekten — imtina eyle- dikleri takdirde mezkür maddenin son fıkrası hükmü haklarında tat. bik edilmelidir. 12 — Senedin imzasını inkâr e. den tarafa ait olduğu sabit olduğu takdirde inkâr eden kimsenin ce- zayı nakdi ile mahkâm edilmesine dair hukuk usülü muhakemeleri kanununun 313 Üncü — maddesiyle haksız dava açanların tazminatla mahküm edilmeleri hakkındaki icra ve iflâs kanununun 69 ve 9i üncü maddeleri hükümleri — ihmal edil.) memelidir. 13 — İki taraf veya biri davete | icabet etmezse sui niyetle gelmiyen taraf celse harcından başka usulün 412 inci maddesi mucibince Cezayı nakdi ile mahküm edilmelidir. M — Delillerin hepsinin muha- katta henüz tütün kırrmına esaslı biz şekilde başlanılmır değildir. en Tokat tütünleri bw sene gâayri tabii bir şekilde büyüme gös- termiştir ki damarlar daha kalın- laşmış ve nesci de ona göre kart- Tokat, Niksar, Erbaa mentakâ- larmında yeşil tahririne yeni başlan- miktarını tayine şuı:lldzn İ::' n yoktur. Ayrı bir mektubumla hil- direceğim. Balya - Gönen - Manyas yolları yapılıyor lan bu yolların yaptırılmasını em- reden enerjik valimiz Recai Güre- Hinin bu hareketi kasaba ve köyler- de bütün Gönenliler sevinçle kar- aılanmıştır. YENİ KAYMAKAM GELDİ Kazamız kaymakamlığına tayin adilen Hakkı Güngör gelerek va- “ifesine başlamıştır. İlk defa memurlarla mesleki hir görüşme yapan kâymakamımız Gönen, (Hususi) — Seneler- denberi yapılmasına çalışılar — ve bir netice elde edilertiyen Balya - Gönen, Gönen - Manyas yollarının en kısa bir zamanda bitirilmesi için Gönene gelen valimiz ve mın- taka köylerindeki eli kazma tutan bütün köylüyü seferber etmiştir. Manyas - Gönen yolunun — ya- prılmasına Buğdaylı nahiye müdü- rü Osman Onat, Gönen - Balya, yolumun yapılmasına da Sarı nahi-|'dare makinesi izamla — işle- ye müdi_irü Hakkı Akgün memur | mesi, is sahiplı kolaylık yös- edilmiştir. *erilerek her ista süratin ihmal e- Göneni komşu kazalara ve o ka- | dilmemesi hakkırda — direktifler zaların pazarlarına bağlıyacak 0-' vermiştir. — L Z lüğüne göre bu harp gemilerinin harplerinde en çok lüzumu olan S—VAKIT 7 EYLÜL 1939 — Denizlerde şiddetli muharebeler beklenirken Hangi deniz kuvvetlerinden nasıl istifade edilir ? vardır. Amerikanın 21 dir. Kruvazörler Diretnotlardan sonra, deniz harp gemileri kruvazörlerdir. Va- şington konferansı bu gemilerin tonunu 10 bin ton olarak tahdit etmişti. Fakat devletler bu kon- feransın mukarreratını dinlemedi- ler ve daha yukarı tonda birçok kruvazör inşa ettiler. İngilterede bu kruvazörlerden 87 tane vardır. Almanların kru- wazörleri 15 tanedir. İtalyanın 33, Fransanın 44 kruvazörü — vardır. Rusyanm ise bu kruvazörlerden 10 tane harp gemisi vardır. Hafif toplarla mücehhez Küçük hacimde olan bu harp gemileri hafif toplarla mücehhez- dir. Vasatt tonları 600 dür. Bu gemiler torpil dökerler. Süratleri fazladır. Saatte 28 - 80 mil, yani 60 milometre yol alan bu gemile- rin başlıca vazifelerinden biri de istikşafta bulunmak ve büyük ge- milere refakat ederek ateş hattın- da yardım etmektir. İngilterede bu gemilerden ne kadar mevcut olduğu malüm Yeğildir. Fransada 13, İtalyada 60O, Almanyada 24, Rusyada 15 olduğu bilinmekte- Muhriplerin vazifesi , Kontr torpido nmamı verilen muhripler, torpidoların daha bü- yüğüdür. Tonları 1500 den yu- karrdır. Bütün diğer harp gemile- ri içinde en süratlisi bunlardır. Saatte 38 deniz mili, yani 70 kilo- metre yol alabilirler. Bu harp ge- mileri birkaç tanesi bir arada ola- rak saffı harp gemileriyle çarpış- | mak ve bilhassa torpidoları imha ile mükelleftirler. Bu gemilerden İngilterede 214, Amerikada 246, Janonyada 128, l’ı'ınüııı“!ı."!nl u 67, Alman- yada 30, Rusyada 30 tane vardır. Denizaltı gemileri harpte büyük bir kuvvettir Harp gemilerinin en yenisi ve en tehliyelisi olan denizaltı gemi- lerinin vazifeleri gayet mühimdir. Denizleri abloka hususunda tah- telbahirler büyük vazifeler göre- cektir, “Ticaret gemilerini batır- mak ve harp gemilerini kaçırmak için tahtelbahirler en müessir bir harp vasıtası olarak kullanılacak- tır, Bu gemilerde torpil atmaya mahsus 2 den 6 ya kadar âlet var- dır. Tonları 300 den 1500 e ka- dardır. p Ekseriyetle — denizattılarda —40 dan elliye kadar mürettebat bulu- nur. Sürati su Üstünde 17, deniz altında 10 mildir. İngilizler bu gemilere fazla ehemmiyet verme. mişti, fakat son zamanda İngiliz gemi tezgâhlarında yüze yakın tahtelbahir inşa halinde bulunmak- tadır. Halihazırda bu gemilerden İngilterede 73, Amerikada 106, Japonyada €8, Fransada 94, İtal, yada 122, Almanyada 71, Rutya- da 164 gemi vardır. (Bu rakamlar Milletler Cemiyeti istatistiklerin- den alınmıştır.) Tayyare gemileri Deniz harp vasıtalarının deniz- altılardlan sonra en yeni olanı tay- yare gemileridir. Umumi harp se- nelerinde tayyare gemileri yoktu. İsimlerinden de anlaşılacağı üzere harp gemilerinde tayyateler ta- şınmaktadır, Her geminin hususi Burette inşa olunan güvertesinde 20 ye kadar tayyare taşımabilir, hususf #letler vasıtasiyle denizle- rin ortasında bu gemilerin güver- tesinden tayyareler yçurulur ve muayyen hedleflerdeki — vazifesini göı'_en tayyareler yine geminin ü- zerine inerler. Bu gemiler 10 — ilec 23 bin ton arasındadır. İngilterede 13, Amerikada 7. Japonyada 7, Fransada 3, Alman- yada 3, Rusyada da 3 tane vardır. —K . Bunları biliyor musunuz? Polonya nasıl bir mem- lekettir? Ne kadar ask>- ri ve tayyaresi vardır” S. — Polonyanın dışında ne ka- dar Lehli vardır? C. — Almanyada 1 milyon 500 bin, Amerikada 4 milyor. $00 b n, Rusyada 1 milyon, Fransada 5 '0 bin, Litvanyada 200 bin Lehli var dir. 8. — Polonyanın sahili var mı dir? C. — Evet vardır ve bütün ihti lâflar da buradan çıkmaktadı Lehliler, 85 mil uzunluğungda ola sahillerini dünyaya — açıla pencereler telâkki ederler. S. — Buna karşı Almanlar n diyorlar? C. — Versaydaki diplomatlarır Almanyadan koridör denilen b'- parçayı kopararak Lehistana bi> sahil verdiğini söylemekte ve şiküâ- yet etmektedirler. S. — Lehliler sahillerinden n türlü istifade etmişlerdir? C. — Baltık Menizinde Gd isminde bir liman inşa etmişleri'r ki bu vüsat itibariyle Danzigden. Kopenhagdan, İstokholmden, hat. tâ Bremenden daha büyüktür, Bu- raya 1938 senesinde 9 milyon ton eşya boşaltılmıştır. 8. — Ellerinde böyle mükem mel bir liman olduğu balde Le' liler neden Almanyanın Danzi;' almasına itiraz ediyorlar? C. — Çünkü Danzigden Gdir yayı bombardıman edip bir gece de harap etmek mümkündür. 8. — Polonyanın atker? kuvve- ti ne kadardır? C. — Daimi ordusu 400 bin * şidir. Bu kolaylıkla 1 milyon *” şiye çıkarılabilir. 3 milyon talir> görmüş ihtiyat kuvvetleri varklır. | Küçük pazarda dün sabah Bu itibarla çıkaracakları kuvvet- lerin mecmutı 6 milyon askeri bu- lur, Ordu modern ve makineleş .2 — Hâkimler bütün dosyaları | uyarak muhakemeye çıkmalı ve hi hakeme listelerini ancak okuya- “eceği miktarda dava koymalıdır. — Bütün işler aynı saate konul. rarak muhakeme zamanları saat '* dakika olarak ayrı ayrı tayin İlmetidir. 4 — Şahitler sabah celseleri için| '| Süanlmalı ve köylüler gibi uzak , ğ:l"lrrdın gelecek #kimseler onların | Tunabilecekleri saatlerde davet " | Fülmelid vika ç Asliye mahkemelerinde lâ- S2 teatisi safhası nihayet bul. ge 4 kermeye başlarken ibraz ve ikame edilmesi hakkındaki umumi kalde| zaruret olmadıkça ihlâl edilmemsli ve usulün 244 üncü maddesi kümlerine riayet edilmelidir. Hâkimin vazifesi yalnız isabetli| karar vermekten ibaret değildir. Halkın adli sahadaki işlerini sürat- le intaç etmek ve haklı olanları iz. aç etmekten zevk alan birtakım kimselerin bu arzularına sed çek- ldnek hâkimin vezaifi cümlesinden. 'E i cinayet işlenmiş, bir adam hiç ,Iğ”“":ğğâ’;g';.hîğ"mğa İbir ciddt sebep dahi — olmaksızın aa n tabanca İle kelbinden vurularak Dün sabah Küçükpazarda bir | :“jl'dn sonra kanuni bir zarurct aa damadıkça itadei şifahiye namı Unda Jâyiha kabul edilmemeli. “Üsusiyle iş sevap ve cevaba cevap Ebi yeni bir lâyiha safhasına 5o lıdır, Ç* — Vekillerin davayı yeniledik. k“'*dm ve evrakı okuyamadıkla- Hdan bahisle istiyecekleri mühlet İllenleri zaruret bulunmadıkça red. li ve talep kabul edildi- tdirde vekilin davayı talik hu. d niyetlerini önleyecek bir müuhakeme yakın bir güne malıdır. n — Istanbul gibi mahkemeleri ;"“düt ettiği yerlerde avukat ay- ! &antte müteaddit mohkemelere * Setli ise bu sebeple çağırıldığı l f B0 d hususta gösterecekleri dikkat ve| öldürülmüştür. basiret adliye müessesesinin bu e- saslt hedefini tehakkuk ettirmeğe| Cinayeti işleyen Anadolu fene- kâlidir, rinde balıkçılık yapan Mustafa Vekâlet, hâ'imler kanunu üze-Jadında bir gençtir. Kurbanı da rinde yapmık tasavvurunda oldu.(aynı köyde oturan ve motörcü. i mojesinde terfi sebep-|lükle geçinen Salih Çakır ismin. in - kasasta 071 |de bir arkadaşıdır. terecekleri alâka ve nüfuzu nazaral Vaka saat 11 e doğru olmuş ve büyük bir mevki vermek niyetin-|küçükpazardaki bahceli kahvede ded' . , Joturan balıkçı Mustafa birdenbi Hâkim arkadaslarımızın bu nok.lye yerinden kalkarak tabancasını ' Tera ehemmiyet vermelerini velerkarmış, bir masa ötede hesan adliye müfettisdlerinin de ranorla-İvyapmakla meşgul Salih Cakıra rında bu cihetleri açıkca bildirme-İdoğrultarak bir el ateş etmiştir. 'erini bilhassa rica eder ve keyfi-İKursun Salih Cakırm kalbine i. yetin mıntakanız darvlindeki bilü./sabet ederek hemen öldürmüs, mum mahkemelere tehliğini iste-| Mustafa da sıvışarak kaçmıştır. tim, Katil, öğleden sonra Aksaray binden vurularak öldürüldü tarafında sarhoş bir halde dola. şirken yakalanmıştır. Cinayeti niçin işlediği soru- dunca, Mustafa demiştir ki: “— Salih Çakır, amrasımı bal. ta ile yaraladığımdanberi bana garezdir. Nerede görse beni öl düreceğini, söylüyor — hakaretler ediyordu. Evvelâ uldırmadım, fa. kat tecavüzü gittikçe arttırıyor. du. Benim iki mislim kadar ol . duğundan kendisini dövemiyor . dum da, Nihayet kendisinden kurtulmak için temizlemeğe ka. rar verdim ve bildiğiniz gibi öl. dürdüm.,, Mustafa hakkımdaki tahkikat cürmü meşhut kanunuma göre ha. men bitirilerek, geç vakit adli. veye teslim edilmiş: | ağır coza | bir cinayet oldu . Bir motorcu tabanca ile kal- ra tevkif edilmiş, duruşma karar için talik alunmuştur. Diğer taraftan vurulan Salih Çakır, Adliye doktoru Salih Ha. sim tarafımdan muayene edilerek defnine ruhsat verilmiştir. Üç sabıkalı kadın tevki fedildi Dün uğliye ikinci ceza mahke. mesi bir kaç sabıkası bulunan üç dolandırıcı kadını tevkif etmiş . tir. Salme, Hatice ve Emine adın. daki suçlular, Çarşıkapıda bir ku. vumcu dükkâ müşteri sıfati. le gitmişler, mücevherat cıkar . tıp beğenirlerken 125 er lira ;n=undı beş bilezik çalmış - lardır. Kadınlar inkâr elmiş, mahke. mahkemesinde muhakemeye çe - me tevkiflerine karar vererek kilmiştir. Katil sorgusundan son- Bekar d muhakemeyi talik etmiştir. | | |memleketidir. miştir. 8. — Polonyanın hava kuvve'” nedir? C. — Ekserisi harp - tayyare lolmak üzere 3.000 tayyaresi var dır. S. — Polonya askerleri askerlerdir? C. — Harp zamanında cesarc” leriyle temayüz ederler. Feykal de vatanperverdirler. S. — Polonyanın tbaşlıca & düstrisi nelerdir? C, — Polonya baslıca bir zirz Fakat memjlek |dahilinde maden, kimya ve dok: macılk endüstrisi kurmuştur. Ze #«in kömür, petrol, demir, cinko v- kurstm madenlerine maliktir: nas : Açık muhabere : Hadımköyünde okuyucumuz * Sağnak'a — Neşredilmemiş yazılı rinı bastızımız Übeydullah Bfend Aydınlıdır. Übeydullah Efgani ae İr eseri yazan bu değildir. Arzu c" tiğiniz malümatı neşrolunmü eserlerinin kalanını hbirlikte ya. eserlerinin kalanlarile birlikte yar lenin sonu — bulunamamıştı Teşekkürler.