7 Eylül 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

V;ühüi Türkiye gıda maddeleri bakımın- beyanatı dan bolluk içindedir. Mü_stehlik alış verişlerinde süküneti muhafaza ve dlsıplı_nle hareket etmelıdır nmuşt i karşmn mnku & ani diziplinle mul 'fuır l).s; in A, her - zular arasında en başta eti icaLeden oın M k göcar disiplinidir. “:Jriu ve mütek. ü körüne Di boradar te-| & emeli ile N arkadı at naza. Elheımcı isterim, Gazeteleri- km en küçük hazeet ve d.. "u hassasiyelle | . Lüzumsuz ve zararlı _ı;ı,l:ı. önüne geçmek için hakikat- Takamlara istinat ederek yaz. pi d, xn.Lıı akımından % Türkiyesi değildir hl Türkiye milletini ea exöli Maddesı olan ekmeğin iptidü b — unun en mühim bir kıs. , lüriçten getirirdi. Lumanları l vapur harexeti Fakliyatını temin etmekte ükü Türkiye iht buğday istihsal kida, b lakriben $ © ton, istihsal 3,5 milyon ton. *lenaleyh ekmek ve un ile ya nhddeler n her hal ve şart. ü'kı)': bdhıî memleketi ola- “ııı daima hattâ ge. katı mümkün kılacak mik- dir. z"“nı'.y:ıı: g, denberi mân:lhckzt lşdıcı:mhırn da zeytinyaj raç oder, Va. ’“M 30 bin tondur. İstan- İstihlâki 3500 — 4000 ton. Pi ğ:ütn pirincimizin en mühim ü temin ederdik. Memleket ihtiyacından fazla etmektedir. "İY!. mercimek, nohut, pey- Wluuan ihtiyacımızı fazlası. xm miktarlarda istihsal . l nl'nzn tamamen hariçten ge- titker için yüzde 70 nisbetinde 4€mazı yerli fabrikalar temin k *' » En sathi bir tetkik ile bi Yenin ne olursa olsun bilhas. maddeleri bakınıından bol ı.âimımcu olduğunu — gösterir her!ıangı bir gıda maddesi. #alacağından endişe ederek ihtiyaçtan — fazlasını satır. 3_ teşebbüs, eşyanın tevzir şiDi yapan Licaret mekanız- b A işleme .. deki m'u ni & mükellel olan tüccarı "'h!! bi talep kırşuınd:ı br. lerde ve münfe- bi mütekâmil L '“'llzm da bazı ânt 1 milletlerde| ” k llarır.ı zamlar —ıpnum..ı ve halkı er'.dışcyt lı)ıunrm yüksele habr-- bin derhal * *acağına kânlira. IıIV'c dı—ı*)l tdccar dmp Kaplan söylüyor : *|Athnia tor- pillenmiştir Facia hakkında kurtulan- ların anlattıkları Dublün, 6 (A.A.) — Havas x- janasmın muhabiri, dün. Galvay- apuru- dı “"Knâ'h" At?ı(ıî.ı'ı-"p ll!ı' görüşmüştür. Süvari demiştir ki: — Athenla'nın — torpillendiğine | şüphe yoktur. Vapur zabitanın- |dan biri bir teleskop görmlüş, bir- hir, Athenianım telsiz cihazını tah: < |Tip maksadiyle bir kere top atmış- tır, Vaşington, 6 (A.A.) — “City ç |of Flint” ismindeki Amerikan va- purunun “Athenia” yolcularından 200 kişiden" fazlarını kurtardığı hariciye nezareti tarafından bildi i süretle kayıp yol- Landra. 6 (A.A.) — “Dally He- ” gâzetesinin bildirdiğine gö- re “Athenla” vapuru külçe halin: Te S milyon altım #sterling taşr makta idi. Ağırlığı 30 tondan far- 'a olan bu altın killcelerinin yolcu- ları tonlayan vapurlar tarafından kurtarıklığı zannedilmektedir. Londra, 6 (A.A.) — Gazeteler, Athenianın torbillenmesi hakkında tafsilât vermektedirler. Bu tafsilât Knute Nelson adımdaki Norveç vetrol gemisi tarafından kurtarı!- mrs olan yolculardan almmıştır. Glasgov abalisinden Robert Gil- Tan adında bir yolcu şöyle anlatı- yor: “Athenlanın tahl'siye sandalla- vında idik. Ay, ortalı#1 tenyir edi" sordu. Birdenbire suların yüksel- lğini ve Alman tahtelbahirinin mevdana çıktığını gördüm. Tor- >illenen geminin bir mil ilerisinde »ir müddet kaldı, fakat başka ta- vrruzda bulunmadı. İnfilâk neticesinide —Athenlanın Süvük salonunda bulunan birçok solet ile mürettebat telef oldular. Yam yemek zamanı idi. İçinde “Handukları tahlisive sandalı ka- saklanmıs olan ve Knute Nelson sarafından burstarıları bir koca, İki küsük erkek karde- dat tarafından alımıo pötürül- H #Brmüsş olduklarını söyle- letertlir. Yolcular ve hattâ badınlar, tarr “anmm tahlisive sandallarını yerle inden cıkatın deni-e indirmeleri- vatrdirm etmislerdir. Sandalların ekserisinin irine su tolmustu. Denirden cıkarılmış o- tan bir kadın, tahiisive sarddalla- ından birinde otururken birdenbi- ” give havkırarak denize atmış ve dalealar arasında kaybolmuştur. — Felâket- Hâdiseler aras'nda mülâhazalar: 3 Eşya fiyatlarında muvazenesizlik Piyasada altın fiyatı yükselmiş, Bir altin on beş liradan n sekiz liraya çıkmıştır. Bu bir ihtikâr eserldir. Bu gayritabil kıymet yükseliş. lerine aldananlar sonunda büyük zararlara uğ. İrayacaktır. Diğer eşya fiyatlarma gelince; on. lar da &z çok yükselmiştir. Bunun sebebi bir İkısım halkım gösterdiği iktısadi paniktir. 1914 harbini düşünenler vaziyeti yanlış görüyor. Bir kı:rıı 'Türkiye harbe girmemistir. Girmiş oldu. iğu farzedilse bile yine memjeketin 1914 sene- gmdc olduğu gibi mahsur vaziyete düşmesi mümkün dezîldır Bu günkü vaziyette Almanyanm maalesef İharp sonuna kadar Türkiye için müşteri olmak- tan çıkmış olmasıdır. Almanyaya mal catmak ve oradan ma! getirmek çok müşküldür. Bu takdirde Almanyanmım müşteri olmaktan şimdi. Tik çıkacağı bir kısım Mmallarımızım fivatları İbelki de düşecektir. Yarın İtalya muharip va, iziyete geçerse onun müşteri mevkil de boş ka. tacaktır. Amerika nasıl vaziyet alacak? Amerika diğer bazı devletler gibi bitaraf. lrk ilân etti. Fakat Vaşingtondan gelen bazı ha. İberlere göre Amerikanm bu bitaraflığı Alman- ya ile İngiltere ve Fransa tarafını ayru şekilde görmek, her iki muharip grupa aynı şekilde muamelo etmek demek değildir. Bilhassa Ate. niya ismindeki İngiliz gemisinin içinde üç yü. ise yakm Amerika yolcusu olduğu halde tornil. t'enmesi Yeni dünvada büyük heyecan husule zetirmistir. Amerikalılar son derecede hiasi. vatlarına kolay kaprlan — insanlardır. Bu vazi. vet ayrıca Amerikanın bitaraflığı Üzerine tesir tera edecektir. Berlin üzerinde dolaşan Pclonya tayyareleri Berlin üzerine kadar gidip te bir müddet dolaştıktan sonra reri dönen otuz sekiz Polon. ya tayyaresinin bu hareketine ne mana ver- meli? Hâdise efkârıumumiyeyi meraka sevket-| miştir. Bir tahmine göre bu Lehlilerin bir is. tikşaf hareketidir. Diğer bir rivayete göre tay. yareler Berlini bombardıman etmek için git miş, tayyare dafii toplarından hkorkarak aşa. ğıya inememişler, geriye dönmüşlerdir. Bize kalırsa Berlin üzerinde dolasarak tamba atma dan gerl dönen Lehli tayyarelerin bu hareketi Alman milletine ve hükümetine bir ihtar ola. rak telâkki etmek daha doğru olur. Hava silâh- ları küçük milletlere en büyük devletleri ızrar| edecek bir kabiliyet vermiştir. Türkiyenin vaziyeti Türkiye Avrupada cereyan eden harp kar. şıamda nasıl bir vaziyet alacaktır? Bu mesele. nin gazetelerde sık sık münakaşa edildiğini gö. rüyoruz. Biz işi hulâsa edelim: $Şu vaziyetlerden birinin linde Türkiyenin harbo girmes! solabilir: 1 — Türkiyenin milli hudutlarma hariçten bir tecavüz vaki olması, 2 — Herhangi bir devlet tarafmdan müt. tefik Yunanlstaba taarruz edilmesi. 8 — Balkan Antantı mucibince antanta dahil devletlerden birine yardım etmek mecbu. riyeti hasıl olması. 4 — Herhangi bir büyük devlet tarafm. dan Akdenizde İngiltere ve Fransaya taarruz edilerek bu devletlerle Türkiyenin müşterek hayati menfaatlerinin tehlikeye düşmesi. Bununla beraber hükümetin bu günderle, memleketimizin bevnelmilel vaziyetini aydınlat. mak için bir tebliğ neşretmesi ihtimali var- dır. Fakat bu tebliğ ancak önümüzdeki pazar. tesi günü toplanacak olan Rilvük Millet Mecli- si içtimamdan sonra yapvılabilir. tahakkuku ha. mevzuu bah- | kaç dakika sonra da bir tahtelbahir| © İ suyun üstüne çıkmıştır. Tahtelba- İngiliz Kralının Çem- berlayn'a ıııektubu Londra, 6 (AA.) — baş vekil Çemberlayn'a n-ınden!lğı bir mektupta Büyük Britanya ve de- hizaşıri ndomurlarının sulh dav ae müşekarek ve — buğgun mak . Miebüriyetinde bulundutu muz buhrana memleketi hazırla n son haftalar zarfındak yorulmak bilmez gayretlerini teh. cil etmiş ve bu esere sulh tekrar te. *süs edinciye kadar aynı ruhla de- vam edecekleri kanaat ve emniye tini izhar eylemişlir. infilâkin makine dairesinin yakı- nenda vukua gelmiş olduğunu söy- lemektedirler. Mürettebattan Glasgov'lu birisi infilâk neticesinde yolcuların yüz- de 25 inin telef olmuş olduğunu ylemekte ve şunları ilüve etmek* tedi! “Gemide birçok çocuk vardı. Herhalde çok feci sahneler olmuş- tur. Çocuklar sağa sola koşarak ana- Jarını, babalarını çağırryorlardı Bir kızcağız, anasmın, babasınır öldüğüne şahit okdu. Yine Glasgovlu diğer bir tavfa torpil gemive isabet eder etmez bir duman bulutunun gemiyi sar- mş bulunduğunu ve bir. wmüdas sonra tahtelbahirin su yüzüne tığını sövlemektedir. Tiğeer Mumaileyh ilâveten şunları söy- lemiştir — Neye uğradığımızı anlamar dan tahtelbahir bizi torpilledi. Te Tef olan bir kızcağız, bir şezloneur Üzerinde yatıyordu. Bir obüs ka- fasımım yarısını alıp Pötürmüştü.” Facia Avam Kamara- sında görüşüldü Londra, 6 (A.A) — Avam Ka. marasında bügün öğleden sonra Athenia'nın torpillenmesi Iııkkuıdı tasrihatta bulunan Çörçil, vaj; kaptanının ve kurtarılan lır çok İngiliz ve Amerikan yolcularının ündelerine nazaran felâketin evvel. ce zannedildiğinden daha büyük ol. duğundan korkulabileceğini ve yol cu ve mürettebat 105 kişinin âki. müsevi | betinden haber bulunmadığını söy. lemiş ve maamafih bunlardan bir kısmının hâdise esnasında civarda bulunan yat tarafından kurtarılmıe oldukları ümidini izhar etmiş ve demiştir. ki: Buğgün sabit olmuştur ki, felâket bir denizaltı gemisinin taarruzu neticesinde vukubulmuştur. Deniz- altı gemisi torpilini attıktan sonra suyun Üzerine çfkmış ve vaptırun güvertesinde patiryan bir de mermi Attıktan sonra batmakta olan va- purun etrafında dolaşmıştır. Hâdiseyi tevsik için birçok / tikalı ve !nxmmr mazbatalar im. |D eniz harp mektebini bitiren gençlere diploma Verildi Mezun falebeler selâm ra'ıyıhııd! Heybeliadadaki Deniz Harp mektebi mezunlarına dün öğle. den sonra merasimle diplomala. rı verilmiştir. Merasimde bir çok aekeri erkân ve davetliler bulun. muştur. Saat 15 te Gedikli Erbaş oku. lu mızıkasının çaldığı İstiklâ! Marşiyle merasime başlanmış. arkasından mektep komutanı kur may albay Ruhi bir nutuk söy. "iyerek hulâsatan demiştir ki: “— Arkadaşlarım; bugüne ka. dar mektep hayatı İçerisinde kar- wmızda talebe vaziyetinde bulu. nan sizlere bu andan itibaren (ar kadaşlarım), diye hitap etmek. le kendimi mesut addediyorum, Mektep sıralarından ıuhıylık C. miasma girdiğiniz bu dakikada omuzlarınıza, ölünceye kadar ta. Pur | sıyacağınız, kutsi ve şerefli vazi. feleri yüklüyorsunuz. Bu, yük; ıw kadar geref verici ise o dere- se mesulivet tahmin edicidir. Bu mesuliyetin ehemmiyetini çok İskenderun limanı Liman işletmeleri umum mü- für muavini Hâmit Saracoğlu dün sabah Todos eksepresiyle İskende- runa gitmiştir. İskenderun — Hima- ama buradan memur göndermek mümkün olamamaktadır. Çünkü liman henlz kanunen liman işlet- mesi umum müdürlüğüne bağlın- mamıştır. Şimdilik İskenderun li- manı kendi hasılâtiyle ve Timan iş- letmesi umum müdür! bütçesi:- nin fazla tahsisat kısmından yapı- lan yatdım ile idare edilmekt güzel takdir ettiğinize imanım vardır.,, Bundan sonra Türk denizcili. Zinin tarihteki kahramanlıkla . rından bahseden komutan sözle. rini şöyle bitirmiştir: *“— Sizler de idealinizin tabak. kuku için uğrastığmız srralarda raslamanız imkânı olan savaslar. da İcap ederse, sancağımızı bağ- rımrızı basarak ölmekten çekin. miyeceksiniz. Allahm, vatan yolunda olan bü tün hayırlı calişmalarınızda siz . lere muvaffakıyetler vermesini dilerim.., Nutuktan sonra komutan yeni subavlara diplomalarını vermiş - tir, Diploma tevziinden sonra hep bir ağızdan ant İçilmiş ve me - zunlardan Muzaffer Tayfun bir nutuk gsöyliyerek komutan ye hocalarına teşekklir etmiştir. Mektepten mezun olan talebe., 'er şunlardır: Güverte Tismi: Şükran Akenein, Muzaffer Ko- ral, Muzaffer Tavfun Orhan Ka. “aman, Muzeffer Erman, Neca. ti 'Tümer, Orhan Dalay, *an Basar. Remzi Ertan, Yakun Knön, Cavit Teksoy, Kadri As, Adnan Tezcan, Makine Pısmı: Kenan Ertoncu, Sedat İnal, Tursit Öncün, Vedat Anem, Ek. rem Taşar, Saim Akafğı, İlhan O. Yan, Nesimt Ülken, Turgut Gi. “ay, Refil Öran!ı. Mehmet Özte- kin, Ali Okan, Sinan Erdoğan. Mezunlardan makine kısmımda Turgut Girav mektebi birincilik. Ye, Saim Akağı ikincilikle ve Re. fit Öranlı da üçüncülükle bitir . Kısmımda da - birinci Adnan Tezcan, ikinci Orhan Da. üncü de Kadri As'tır, —VAKIT 7 EYLÜL 1939 '5örüp düşündükçel Nureddin Artamın eseri Simsiyah bir kapak, hilâli bir kucak gibi açılmış yine simsiyah bir bayrak ve altında Atanın bay- rağa sarılı tabutu. Ayaklarına baş koymuş çelenkler, kılıç çekmiş sır- malı zabitler ve tunçtan heykelleri andıran neferler. Bu, manzarayı, “Nurullah Ar- tam” m son eseri olan “Bayrağıma Jtaziyet” de gördüm. O ince, de- İrin ve yüksek duygulara ancak her yaprağında büyük ve sevgili Atamız için dökülmüş gözyaşları var. Nurettin, neslimizi, onunla be- reber yaşadığı, onu gördüğü, ©- nunla konuştuğu için en talihli, yını oıı;ı.ı; lı:luıııuy!e parçalandığı için en talihsiz bir yığın olarak ta rif ediyor. Gerçekten de övledir. Biz, tar rihe “Atanm ashâbi” diye geçe- ceğiz. Atanın ashâbi olmak, bizi gelecek nesillere imtiyazlı bir ta- baka diye tanttacak. şey sığdırmış. Çanakkalenin Mustafa Kemalini dudakları henüz — sırma- lanmış bir genç zabit olarek and icerken düşünüyor. Burada onu ilk tanıyan “Bayrak” tır. bu İld şerefli timsali biribirinden hiç ayrılmadılar. Başucunda asılanın da, tabutu- na sarılanm da kıvrımlarında, — iç sancılarının en keskiri, sevgilsrin en derini duyuluyordu. “Bayrağa tazivet” bu bakımdan pek yerin” dedir. Poplu İğne ile “Nurettin” (i bi- ıünıı—ı ayırmak gerek. Ö, daha ziyade ince nükteleri, zarif fıkra- lariyle tanmır. Halbuki bu mizah çeşnisinin altında derin çarpan, he- yecanlı bir yürek var, Bir çoğunun Mı onun ı Fakat hicvi, kendi ıiııllnlıh hımç ateşinin yelpazesi yapmaz. Sanatından kendine ayırdığı bir menfaat payı yoktur. Pir aşkma yazar, Çoğunu da konuşurken har- car, Bu eserinde Atayı, Ata ile süsliyerek bir anlatışı var. İnsanı okurken, kaybettiti büvüğün ne eşine rastlanmaz bir zekâ ve ruh ummanı olduğunu daha iyi kavra- yor. Nurettin, bımları gazetesinde günü gününe yazmıştı. İlkin yal- nız kendi gönlünün 1stırabını söy- lamek. onma yetiyordu. Sonra bu mervı istikbale götürmek, gelecek nesil'ere de ulaştırmaktaki engin manayı düşünün hastırdı. -Atanın vanan tükenmez, asmmaz bir ruh ve vledan dinamasudur. Arir ar- kadasımın bü himmetini — şü ve iftiharla kurarlarım. HAKKI SÜHA GEZGİN Yugoslavyada bazı - sınıflar çağırıldı Belgrat,, 6 (ALA.) - - Yugoslav- yanın kısmi seferberli" ilân ettiği- ne dair ecnebi radyolar tarafından verilen haberler, doğru değildir ve hakikate uymamaktadır. Yugoslavyada yer yer manevra> lar yapılacağından muayyen — bir talim devresi için bir miktar ihti- yat efradı silâh altına davet edil: miştir. —— İngilteredeki komünist partisi lâğvedildi Londra, 6 (A.A.) — “News Chronicle” gazetesi, komlnist par- tisinin lâüğvedildiğini bildirmekte- dir. Bu karar, dahiliye nezaretinin bundan sonra tonlantı ve g! lere müsaade edilmiyeceğiâe verdiği bir emir Üzerine ittihaz edilmiştir. Dahiliye nezzreti, İngiflr Yaşist bir! e de aynı şekilde bir emir vermiştir. *