6 Eylül 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

AT a e ğT M Farmeram 9A nTt nt Avrupa mektupları 4 Berlin Ekspresinde Yazan: Dr. Cemil Süleyman Krepüskülde şehri dolaşmak, Bardağı güç bitirebildiler: mekl: oluyordu. Bükreş hal. | — Vagon hazır.. Mürettebat, kü Aemen kâmilen caddelere do.fyırlcrinl işgal ettiler.. İçim ra. h:'mublü. Bir saatin içinde bana |hat etti. Üç zabit nereye olaa sı. tün şehri güstereceğini vaade, kışır... Boför, aslalt caddeleri bek.| Halkm çehresine bakıyorum. e, doksanla geçiyordu... Bükreş, tam bir Avrupa şohr: şhldu—. Fakat halkın ince zev. » Sanatkâr ruhu, dekora canl: ;'? Büzellik ilham — etmektedir. Tede, Atinada, göze çarpan iniran — değişikliğinin. burada, fanlanmış Bgibi, 4deta bir yaşa. 'hn- bir kımıldanışı hissedilmek. Sdir. Evler, sokaklar, parklar, Paydanlar, insanı, kendi evi, ken ı' Yurdu gibi, tammdırıyor: Romer. Sünmın bize çok aykırı gelme, ' Üne rağmen, İnsan, kendini ya. "“ıcı hissetmiyor. Hiç tan.madı. — Bi sinyor.. Türko, marino... iüz bir adam, bir kız, bir ka Hamdolsun ılk defa bir Ro . , bir çocuk, gözleri içi. | menle terelimansız anlaşabiliyo . ye güler, sever gibi bakıyor; a- | rum!.. Önüme düştü; katarda bi. Yağınız bir yere çarpıp sendeler. | <im için ayrılan yeri gösterdi... tiz, yanmıza sckularak alâka. Artık rahatsız; kompartımanm Ür görünürler.. senceresinden, sanki İocada o . &'îyük istasyonun içinde gali . | surmuş; muhteşem bir revli sey. İA tersim döndü. İstikametimi | sediyoruz... Tağırdım. Yabancı olduğumu an- “Yan bir kadım, yolunu değiştir. İ istasyon binasınm önüne ka k benimle beraber geldi. Baş. '4 memlekette bir kadım, kendi. u, erkeğe yardım vazifesile mü. kellef addettiği vaki değildir. Bir KÜ bir ihtiyar, kalabalıkta rezil Olur.. Çok mütehassizim, bu ruh, “zim kadınlarda da vardır. Tram YAYlarda bana, ekseriya kadın- kalkarlar, y ini verirler... ... Cebimde, kırk sekiz ley kadar n“'nkrı parası kalmıştı. Pazar H Te el Vdi Tiyeceğim, fakat - bu para kâfi Belmez gibi görünüyor. Fransız. ha bllir diye lokantada bir gar. | Yafrağımmı açıp kapar gibi, gö. Kü getirdiler. Lâkin adamcağız, | "ünüp kaybolan bir hayal, bir Ah izca söylemiyor; fransızca. | Tölge.. Rornen diline terellme ediyor.| Ay ışığmda, pencereden ma - k_'—l'sıkı mâasada bir kadın, sıkı. | tazıra bakıyorum. Gözümün ö , ik Vaziyetimi kavradı; güzel bir | tünde çizgiler, daireler kaynaşı. Izca ile: yor. Sade çizgi, sade daire.. Da. — Müsaado eder misiniz?.. de- | 1reler biribirine geçiyor; nihayet %şia_— tercümanlık edeyim., Ken | Siz bir helezon oluyor. Dönüyor; hh.llını-muur.ı konuşuyormuş gibi, | tekerleniyor; sanu olmıyan me. gocuk kadar sevinerek : safelere doğru akıp gidiyor: Mü. * Aman madam.. dedim. Müu. |temadiyen dönüyor, mütemadi . Hide ne demek? Beni minnettar | Ven yuvarlanıyor. Bir saniye te- Mersiniz.. vakkuf yok.. Daima hareket.. * O halde geliniz, bizim ma. | tfaima sürat... Ada yiyiniz.. İşte Avrupada hayat budur; eskiden tanıyormuş gibi. | Medeniye.İin Laşka vasfı, başka M““W da takdim etmeyi unut. çehlikosi vardı!.. Hiç kimse, kor. gülüyor; şakalaşıyor; şarkı düyor; 1slık çalıyor. Yüzlerle Jektrik ampulünün altında yüz. çerle şık ve müstesna Romen gü. seli, Hindistanın küçük renkli uşları gibi, cıvıl cıvil kaynaşı . İyor ve ötüsüyorlardı. Bir istas- :_mrı memuru, beni, üniformadan teşhis ederek yanıma sokuldu; yarmağiyle beni güöstererek: — Türko.. marino?.. dedi. ... Artık alıştık ya, İstasyon sa. atinin yelkovanı, dokuzu aşıp ta yirminci dakıkanın üstüne geldi- Şi zaman: — Dikkat, arkadaşlar.. Tren talkıyor... demiye kalmadı, va . şyonlar yerinden oynadı. Artık kaç kilometre sürat!... Onu bilmiyorum. Şark treni de. YiL. Berlir ekspresi,.. Altımızda ray yok gibi arza temas etme . den süzülüyoruz. Süzülmek ne demek?.. akıyoruz; — uçuyoruz; biraz daha havaya kalkacağın “ifte hat üzerinde, katarların ü. TU gidiyOr,; Deşi gelyor ranar v ne gidiş! o ne geçiş!... Bir fotoğraf makinesinin di. ufatı yoktur... (Rostok): 2 Temmuz 939 D. Cemil Süleyman Yeni Emniyet Müdüzü işe başladı Vali muavini Muzafferin İs . tanbul emniyet müdürlüğüne ta. yini tahakkuk etmiş, dün kendi- sine tayin emri tebliğ edilmiştir. Yeni emniyet müdürü dün öğle. len gonra vali ve belediyr relsi İDoktor Lütfi Kırdarla uzun bir Törüşme yapmıştır. Emniyet müdürü Sadrettin A- 'ta da Burdur va'iliğine tayin O. 'unmuştur. Emniyet müdür mu. winliğine de Çankaya kaymaka. “a1 Danişin getirileceği söylen . nektedir. Vali muavinliğine de x“lum Bir porsiyon et. Hat xç Hir bardak ta bira içebilirsiniz. uq"l:uı memleket!.. Hayret et. ,::Myonıu. © kadar göz doyu- ki !.ıirinei porsaiyon bile kâfi q““&lm. İkinci tabağı zorla ye. EL İki günlük açlığa tekabül kadar duydum. Buzlu bir Üyük bardak bira, âdeta %dürmm_” SN saati yaklaştıkça, istas . 'a emniyot teşkilâtimda müdür. vinler olacaktır. ai ai Sonbahar tarifeleri Havalarm bozması üzerine Do. aizyolları idaresi Adalarla Ada alâjları arasında — işleyen Suvak vapurunun önümüzdeki hafta içinde seferlerini tatil eda. cektir. Sonbahar tarifelerinin | erkes, neşe içinde.. Haniya )ısrpl tuyu aklına bile getirmiyor. Her| Bütün gözlerin üzerine d İngiltere donanması | iki 3 — VAKIT Idiği bahri kuvvet Bu üstün kuvvetin Şimal denizlerinde Alman | donanması İngiltere ve Fransa Almanya- ya ilânı harp ettikten sonra her, kes İngilterenin ne şekilde bir üstünlük temin edeceğini me- rak etmektedir. İngiltere har şeyden evvel do. nanmasiyle bütün denizlere hâ. kim bulunmaktadır. İşte bilbas- sa bu cephoden - İngiltere Al. mahnyadan birkaç kat Üstün va, siyettedir. Gemillerinin adedi, kiymetle. ri, bahri üslerinin mobzuliyeti, denizellerinin fovkalâüde bir şe. kilde yetiştirilmiş olmaları ba. kımından İaziltere donanmın dünyanın en kuvvetli donanma. sıdır. Bir Temmuz 1939 tarihinde İngiliz donanması on beş zırhit, yodi tayyare gomizi, on beş bü- yük kruvazör, kışk yedi küçük kruvazör, yüz seksen bir des. töryer ve altmış denizaltr geml. sinden mürekkep idi. Fakat İn- giltere bu müthiş donanmasını arttırmak için de foykalâde bir gayret sarfetmektedir. İngiltereo bu sene zarfında aşağıda müfredatı yazılı yüz yetmiş parça geminin inşaatını ikmal etüirmek istemektedir. Bu gemliler şunlardır: Dokuz gırhli, yirmi beş kru, vazör, altı tayyaro gemlsi, otuz dokuz destroyör, on dokuz de niz gemisi, clli tane küçük yar. dımcı gemi (mayn gemileri, vo. saire gibi), Beş tane gambot, on dokuz hücumbotu., 1939 senesi zarfında İngilte ye Huxametrmın donANDASMA Barfetmiş olduğu para miktarı yüz elli milyon İngiliz lirasıdır. Bu bizim paramız ile bir milya. ra yakındır. İngiliz donanması harp baş. lar başlamaz derhal şimalde ve şimal denizinde Alman donan- masiyle çarpışacaktır. Akdeniz. de de Fransız donanmasiyle bir, likte İngiliz donanması mihver devletleri kuvvetlerine karşı va- ölyet almış bulunmaktadır. An- cak İtalyanın henlüz harbe işti. Tâk etmemiş olması Akdenizde- ki Togiliz filosuna şimdilik iş düşürmemektedir. Fransız - İngiliz donanması birleşince — İtat-n donanma, sının adet itibariyle fevkalâde çok-olmasına rağmen — mihver devletleri donanmasına kat kat falk olacaktır. Italya ithalâtının yüzde sek- sehnini deniz yoliyle temin etti. ğinden harbe iştirâk ettiği tak. dirde ilk kurban placaktır, Akdenizde ticaret hürriyotini kaybedince İtalya iktısadi ba- kıimdan boğulacaktır. Aynı za, manda denizden uzak vo ayrı kalacak olan Libya Habeşistan gibi müstemlekoöleri de hiç bir yardım göremiyeceklerinden ça bucak ölden gidecektir. İngiliz donunması şimal deni. sine hâkim olabileceği gibi ica- bında Polonyaya denizden yar. dım edebilecektir. Alman donan namaz. Sonra Atlantik Okyanu- gemillerini de Fransız vo İngiliz donanmaları müştereken muha, faza edecekler, bu şokilde İngil- tere ve Fransa müstemlekeleri. ni müdafaa edobilecekleri gib! lerdir. Garbi Akdenizin müdafaası | ile çarpışması D İngiliz donanmasından Fakat şimdilik henüz bir Ak leniz meselesi mevzuubahs de. ildir. İngiliz donanması ilk o larak şimal denizinde Alman fi losu ile çarpışacaktir. Donanmasınm adet ve krymet Slovakyada Almanlar [“ Askeri mahkeme- ler kuruldu Slovakya Gestapo gizli polis teşkilâtil2 dolu 'Taymis gazetesinde Bratis. lava muhabiri or: Slovakya Başvekili Rahip Tiso radyoda bir hitabede bulu- narak Slovak milletine, Alman askerlerine itaat etmelerini tav- siye etti.. Bu meyanda Alman askerlerine karşı işlenecek her. hangi bir cürmün, Alman aske- Tti mahkemelerince cezalandırı. lacağımı bildirdi. Bu ilân, halkta bir hayret u- yandırmış değildir. Zira geçen mart ayında neşredilenii in bene zeridir. Yalnız Slovaklar şuna memnündürlar ki, sivil hâdise- ler elân Slovak kanununa göre sivil mahkemelerce muhakeme »dilmektedir. Son on gün içinde Slovakya- ran Bratislava şehrine gelmiş ylan 100.000 Alman askerinin ekserisi Leh hududuna gitmiş. ür. Bratislavada askerler — ki miktarı 5.000 ile 10.000 ara- sındadır — günün ekser zama- ni kışlalarında geçirmektedir. Yeniden Monitorlar ve petrol gemileri gelmiştir. Slovakya nülkiye müfettişlerinden birisi|ması şimal ve Baltık denizlerin. YP""W!“ 500 den fazla hğk Yayin olunacaktır. Bundan baş -|de İngilterenin karçısında tutu- |görülmüştür. Bir kısmı Bratis. lavadadır. Alman ordu otomo- 'er arasımda da bazı nakil ve ta.İsunda demckrasilerin ticaret |billeri, mütemadiyen gelip git- mektedir, öteller Alman zabit. leriyle doludur. Gestapo adındaki Alman giz li polis teşkilâtı şefleri şimdiki halde bir otelde oturmakla be. külçük|bü müstemlekelerden her türlü |raber, bazıları Slovak polis mer- i|malzemo yardımı da görecek. |kezlerine geçmişlerdir. Slovak polia merkezi şimdi onların ida. relerindedir. Hücum kıtaların- hazırlanması da bitmiştir. Ayın|Fransızlara verilmiştir lu;ıliıldan bir kısmı üniformalı ise de 25 inde tatbik edilmesi muhte.|filosu daha ziyade Şarki Akde-|bir çoğu Bratislavada sivil krya- İlerden sakınmaktadırlar.” meldir. inizi muhafaza otmektedir. 8 fetle dolaşmaktadır. bekleniyor 4 J bir taretin alışı tiburiyle Alman donan talk olmast İngiltorenin $ lenizinde yapılacak her hangi bir deniz harbindo Almanları), müşkül — vaziyete sokacağını| zöstermektedir. sal) | İşgal o kadar uzun bir za- mandanberi — vukubulmaktadır ki, Slovaklar bunu sükünetle| telâkki etmektedir. Bazı dük-| kâncılar, ve iş adamları, asker. lerin bir hayli para sarfedecek. lerine kanidirler. Fakat en zi. yade göze çarpan aksülâmel, Çeklerin idaresinde olduğu gibi Almanların idaresinde de, en i- yi mevkilerin onlara geçeceğine dair eski endişelerin uyanma- sıdır. Birçok kimseler Slovak. yadaki Almanların çıkmıyacak- larma inanıyor. Gerçi Slovak siyast İiderleri Jardonia havalisinin Lehlerden iadesini istiyorlarsa da, Karpat« larm bu bellisiz köşesine karşı Slovak halkımımn büyük bir ar: zusu yoktur; esasen Slovak a. halişinden pek azı, genç mem- leketlerinin hudutları hakkımda vazıh bir fikir sahibidir. Hal- kın hissiyatı daha ziyade Macar hudutları karşısmda harekete geliyor. Yurtları Macaristana intikal etmiş olan ve o zaman. danberi ya o parçaların memle- kete avdetini istemiş, yahut gayri meşru surette hududu aş. mış olan binlerce Slovak, heye. canlı ve azimkâr bir grup teşkil etmektedir. Bunlar yurtlarını| tekrar ele geçirmeği — çok arzu | ediyorlar. Gittikce gayrikabili tahammül hale geldiğini iddia| ettikleri "“Macarlaştırma” nm önüne geçmek - istiyorlar. Bu. nunla beraber Slovak mesul makamları şu zamanda Maca- || ristanla münasebetlerini daha 6 EYLÜ. 1939 """ I ündükç;: htikâr düşmanı ile mücadele Piyasadaki mallara hiçbir se- bep yokken, fazla fiyat konul. duğu söyleniyor. Bir şeyin pahasını biçen â. miller malümdur. İktısadm da tabiat kanunları gibi değ'şmez düsturları var. Böyle tabii yol. lardan geçerek malın - fiyatını yükseltip alcaltan kıymet —dal. galarına bir diyeceğimiz yok. Fakat yapma bir ihtiyaç ha. vası, düzme bir kıtlık buhranı ile spekülâsyoöna tahammül ede- meyiz. Çünkü ufuklarda hiç bir teh. Hike yokken, normal şartlar için- de yaşarken bile böyle bir ha. reketin haydutluktan farkı yok- tur. Kanun, muhtekirin yakasma yapışır, onun aç gözlerini korku ile doyurur. Kaldı, ki bugün. lerde dünya, karmakarışıktır. Her millet, devletine bütün yü- rekle, tam imanla ve sarsılmaz bir gaye yoldaşlığiyle sarılı du- ruyor. Bu güzel birlikle en büyük tehlikeleri göğüslemek kabildir. ihükâr bir iç bozganu, bir ah- lâk kanseri olduğu kadar milli bir suçtur da.. Hole tehlike bu. lutlarının dünya ufuklarını ka- rarttığı demlerde,.. Bizim hiç kâmse ile alıp ve- receğimiz yok. Barış içindeyiz, herkesle dost olmağa and içmi. şizdir. Bize saldırmazlarsa kı. L larımız kmda kalacak. Var. sın bütün cephe düğünleri bu sefer de “Kamber” siz kalsın. Bütün kuvvetimizi, olanca hızımızı yalnız kendi - istiklâli: mizin, kendi can ve namusu muzun müdafaasına ayırdı!;, Böyle bir kararla granit gihi sağlam duran bir ülkede p'ya; sa, niçin dalgalı bir oynaklığ» uğrasın? Mantık ve akı! buna sebep olamaz. Türk topraklarının yarı ni meti, üstündeki evlâtlarını do. 'yurduktan sanra artar bile. De. niz yolları açık, her devletle dost olunca, hangi kıtlık bu 'yurda uğrayabilir. Belediye, şiddetle harekele geçerek, bu fiyat dalgasını han- gi hain rüzgâr yapıyorsa, onun nefesini dır. Harp zenginliği eskiden tat- h bir rüya idi. Fakat bugün o. nu görmeğe kalkışanların uğra- iyacakları kâbus, bir çoklarını uykularından edecektir. Kazanç, haklı ve meşru ol. duğu müddetçe sahibini sever, sayarız. Fakat soyguna - ticaret adını vermek isteyenler2 bir tek nefes bile aldırmıyacağız. İhti. kâr, düşmandır. Hakkı Süha GEZGİN Liman işletmesi müdür muavini Devlet limanları işletmesi u. mum önüdür muavini Hümit Sa- raçoğlu bugün Toros trenile İs. kenderuna gidecektir. Hâmit Sa. raçoğlu ile beraber İskenderun Hman işletmesi müdürlüğühe ta. yin ödilen Sezai de vazifesi başı. na gitmektodir. Bu arada bir kaç memur da vardır. Umum müdür muavini 20 gün kadar İskonderunda kala . caktır. .'Puşeıııb Çarşamb |7 Eyiai 6 Eylül hızir. 125 BELİ lı'ıııu ezani , 29 recep SA | 3 önlıv 56 H hu 5 İkindi kötü bir bale getirecek hareket- Akşamr