5 Temmuz 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Londra seyahati intibaları: 7 v lla İngilterede bugün- kü iktisadi vaziyet Yazan: ASIM US Umumi harpte nsonra İngil -|la çalışır. Avrupanm birçok terenin geçirdiği iktısadi buhra- /memleketlerinde öğle tatili var. nın ehemmiyetini takdir etmek dır: Saat on ikiden sonra bu ta- için 1913 senesi ile 1927 senesi til zamanının memleketine gö - arasında İngiliz ihracatmın yüz- re, bir, bir buçuk, hattâ iki saat sürdüğü olur. Londra mağaza - nü göz önüne getirmek kâfidir. larında ise İngilizler öğle yeme- Eğer İngiliz ihracatında gör ği zamanında nöbetle çalışırlar. len düşkünlük ile beraber di -|Her halde istirahat zamanların- ğer Avrupa ve Amerika mem - dan istifadeye ehemmiyet ver - leketlerinin ihracat işleri de buh |dikleri nisbette çalışma saatle - rana uğramış olsaydı bu vaziyet | rinde de her milletten ziyade ve. İngiliz milleti için bir dereceye | rimli bir faaliyet eseri gösterir - kadar teselliyi mucip olabilirdi. Onlar da “elile gelen düğün bayram,, diyebilirlerdi. Umumi buhran için umumi kurtuluş ça- releri aranırdı. Fakat hakikat böyle değildir. İngiliz milleti 1913 senesi ile 1927 senesi arasında ihracatının | yüzde 21 ini kaybederken bü tün dünyadaki iş ve ticaret ha . reketi bilâkis yüzde 18 nisbe . tinde artmıştır. İngiliz domin « yonlarının ticari faaliyetleri de bu arada eksilmemiş, onların ih. |* racatı yüzde 31 derecesinde yükselmiştir. Amerikanın ihra. catı ise yüzde 51 artmıştır. İngilizler memleketlerinin ik ! tısadiyatı için bir tehlike alâme- | t olan bu müşahede karşısın. da almacak tedbirleri düşünür - lerken birdenbire Amerikadan 1930 buhranı geldi. Biri tedrici surette işleyen, ilerliyen, ikin - cisi bir kasırga gibi gelip şiddet- le çatan iki buhran biribirine ka- rıştı. Tabii olarak buhran karşı- | sında İngilizlerin endişesi de.0 nisbette arttı. Bununla beraber, takdire de. zer bir woktr şudür ki, ne İngi Kz milleti, nc de İngiltere hü kümeli bu şiddetli buhran kar - gısında soğukkanlılığını hiç kay betmedi. İngilizler büyük felâ - ketler önünde — muvazenelerini bozmamak, daima ananelere ri- ayet etmekle beraber, yeni ha. yat şartlarına uymak hususun - da haiz oldukları yüksek kal Kiyetin eserini bu defa da gös - terdi. Bu sayede hem iktısadi, hem mali cepheden alman ted - birler iyi neticeler verdi. İngiliz| lirasını altın esasından ıyırnn_k-: la beraber, isterlinin kwehı -| lel kıymetinin yine bt)'nelmılcş pazarlarda muhafaza eığkmnv sayesinde İngilterenin — ticarel hayatında büyük salâh eseri gö- rüldü. İngiltere devletinin büt - çesi muvazenesini buldu. Ancak şunu da itiraf etmek lâzımdır. ki, İngilterenin iktısa. di hayatında hâlâ büyük buh - ranın tesirleri bütün bütün ber- taraf olmuş değildir. 1931 se - nesinde 2,663,000 i bulan işsiz | amelenin miktarı ancak iki mil- yona indirilebilmiştir. İngilizler bu defa kabul edilen mecburi askerlik usulü bu işsizlerder 300,000 kişiyi daha eksilteceği ni düşünerek memnuniyet duy. maktadır. Bundan başka İngilte reden dominyonlara muhacere . ti teşvik ve temin için yeni ye- ni tedbirler düşünülmektedir. Fakat Londra — sokaklarınde dolasan, Londra ticaret limanın || gözden geçiren bir yabancı İn - gilterenin geçirdiği iktısadi ve mali buhranın zerresini bile his- sedemez, Bir. İngiliz sabahları | saat dokuz buçuk olmadıkça dükkânınım, yahut mağazasının | kapısından içeriye giremez. Ak-| şam üÜstü saat altıdan sonra hiç ler. Diğer taraftan İngiliz zimam. darları ve İngiliz matbuatı mem- leketi daima iktısadi ve mali va.| zifesinde uyanık bulundurmak noktasına çok dikkat etmekte - dir. Bilhassa son seneler zarfın- da mavi kitapta umumun dik - katine arzedilen notlar arasında şu sözler göze çarpar: “Dikkat edelim. Eskiden olduğu gibi İn. gilizler artık bu dünya üstünde yalnız baslarma değildirler. Kar- şımızda rakiplerimiz vardır. Ça. lışalım.,, İngiltere — İmparatorluğunun beş kıt'aya şamil olan ve beş yüz milyon nüfusu bir kralın tacı etrafında toplayan debde - be ve satveti denizler hâkimiye. t üzerine kurulmuştur. Bu hâ. kimiyet Süveyş kanalı henüz açık değilken tamamen rakipsiz idi. O vakıt Akdeniz eski dünya medeniyetinin beşiği olmakla| . beraber, İngilterenin büyük ti - caret gemileri Ümit burnunun. dan dolaşarak Hindistan ve U, zak Şark Yollarını inhisarları altına aldıktan sonra kapalı bir göl halini almıştı. Akdeniz yılarında eski dünya medeniye tine rehberlik eden milletler İn. giliz milletinin yanımda ikinci, ü çüncü dereceye düşmüşlerdi. O zamanlarda Hindistana giden deniz yolu İngiliz ticaret gemi- lerinin inhisarında olduğu gıbı karadan Hindistana ve Çine gi- den yollar da Anadoludan ve L randan geçiyordu. Onun için Ingilterenin denizlerde rakipsiz bir imparatorluk devri yaşadığı o günlerde Türkiye de dünya Hicaretinin transit inhisarmdan istifade ediyordu. (Devamı yarın) Türkkuşu kampları| 10 Temmuzda açılıyor Ankara, 4 (A.A.) — Haber aldığımıza Türkkuşu kamplarının ka! ima günle. ri henüz gelmemiş oldı he göre, erlı kump mevcutlarının dörtte derecesinde bulunduğu halde, İnönünde bir temmuza kadar 1121, Ankara motörlü tayyare. cilik kamumdA çene aynı tarih kadar 1220 talim ucuşu l bu tarihten talebe kabul miş bulunacak ve Meclis ruznamesine alınan lâyihalar Ankara, 4 (Hususi) — Ver; lezde ihbarnamelerin tebliğir itiraz ve temyiz — usulleri! lâyihanın muvakkat mende müzakeresi tamamlandı. Meclis rüznamesine alındı. M ta a donan. ma ce Midelseks klübünün kaptanı Taymis gaze- tesinde Memleketimiz hakkında güzel ihtisasları ihtiva eden bir mektup neşretti Geçenlerde memleketimize ge- lerek maç yapan Middlsex adın. daki İngiliz futbol klübünün kap. tanr Alavey, İngilterei ddi ddi en cü gazetesi olan Taymis'in harririne Türkler |mektup — göndermiş başmu- hakkında bir ve mezkür mektup gazetenin mutena bir sü- t ia neşredilmiştir. İngiliz kaptanı bu mektubunda diyor ki: “Middlesex,, klübü — oyuncula. riyle birlikte Türkiyeye yaptığım seyahatten dönüyorum, Berabe. imde getirdiğim intibaların başlı- cası, Türklerim İngiltereye ve İngiliz halkıma karşı beslediği de. İrin dostluktur. Bu dostluk sadece son zamanlarda İngiltere ile Tür. kiye arasında aktedilen misaktan İileri gelmiyor; misaktan çok za. man evvel dahi Türkiyede İngilte. yere karşı beslenen dostane duy. guların bir tezahürü olsa gerektir. 'Türkiyede herkesten en samimi misafirperverliği gördük. Her ne. reye gitsek, söylenen nutukların başlıca mânası, iki memleket ara. larım daha yakınlaştı. sındaki baği temennisi etrafında topla. bi biz, siyaretimizin bi assa spor veçhesiyle alâkadar o. huyorduk. Bununla beraber, Türk hayatının birçok di daha görmek fırsatını elde ettik: ilizce bilen Türkle mizden daha fazla bu! veçhelerini öğrenmek mec talebeden çoğu İ sanını tercih ediyormuş, Bu ara- a birçok iş ve meslek adamları. nın hususi surette İngilizceye ça. ytıklarını öğrendik. Son birkaç sene içinde Türkiye hayli değişmiştir. Daha da değişe. ceğinden başka... Gelecek birkaç yıl de, bugünkinden daha bü. yük sanayi şehti olacaktır. Yeni büyük fabrikalar inşa edilmekte, ve birçoklarının memleketin her tarafında plânları hazırlanmakta. dır. Binalara ve fabrikalara âzami miktarda ihtiyaç vardır. Bu saha. da İngiliz snayli için harikulâde bir firsat zuhur etmiş oluyor. 'Türkler, İngiltereye karşı olan| sempatilerinide samimidirler, Hiç. şüphe yoktur ki, bir İngiliz muka. ıx-c:e timat edilebilecek bir ve.| İsika olarak telâkki etmektedirler. Bu dostane hisler dikkate alımna. cak olursa, rkiye ile olan sınaj ba ânkinden de daha ne içi ğlarımızı 8- VAKIT * 5$ ÇARŞAMBA , | A Hitler Danzige —gidecek mi? Danzigin ilhak kararı Hitlerin oradaki bir nutkile verilecekmiş |sağlar |men benimsedi. Görüp düşündükce; Babiâlimajinosu! Majino, göçilmez, geçit ve mez bir istihkâm sil:'İzsidir. D ya, galiba onu pel, ilirma imrendiği için ho- Şu Maj bu Majinosu diyip duruyorlar. Madem ki böyledir, ben da Ana kâra caddesinde yapılan yola bu adı takacağım, Yol dediği işte, İlk günlerde hayli zal çektik, dönüp dolaştık, ha! pımızdan ter siler, papucu |dolan kumları silkelerken, söylendik de. Fakat yüzümüz gülüyor. nuttuk. Si Geçm Hududa giden Fransızca L'İntransigeant ga. | zetesine Berlinden yazılıy Bir yandan Alman devlet reisi Hitlerin temmuz ayı — sonlarına | doğru Danzig serbest şehrine deceği gürültüsü devam ederker salâhiyettar mahafil devlet rel sinin böyle bir seyahati mevzuu | bahsolmadığını, bu hususta hiç | bir tedbir alınmamış old:ğ'.mui temin ediyorlar, | Burada iyi haber «lan mahafil. | den öğrenildiğine göre Alman dev Jet reisinin temi ayı sonunda | Danzige gideceği hakkındaki ıw..ı.i ber asılsızdır.. Buna,hiç bir se. bep görülmomektedir. . Bitlerin yalnız Danzig serbest | şehrindeki sadakat tezahÜüratmı görmek emelile böyle bir soyu . hate katlanacağı zannolunmak . tadır. Aynı mahafil Hitlerin böy le harekete teşebbüsü için Dan . zig âyan — meclisinin muhakkak suürette şehrin Almanyaya ilha .| kına karar vermesi lâzım geldi « ğini söylemektedirler. Bu takdirde böyle bir kararım, | Alman devlet reisinin muvaco -| hesinde verilmesini de pek muh. temel görmektedirler. İ Bu sebepler dolayısile Tanne: berg muharebesinin yirmi beşi ci yıldönümü münasebetile Tan. nenberg'de yapılacak nümayişe ve aynı gün Alman deylet reisi Hitlerin söyliyeceği nutka büyük bir ehemmiyet atfolunmaktadır, DANZİG GAZETELERİ NE YAZIYORLAR? |kuvvetlendirebiliriz. Türkiye sınal |ilerleyişini tamamlamak için her| İaeye muhtaç ise, İngiltere tarafın. | |dan temin edilebilir. Ve ben o ka. naatteyim ki, İngiliz iş dünyasını| alâkdar mahafil ile iderhal temasa mek hususunda hiç bir ted. bir ihmal edilmemelidir. Benim şabsi tecrübelerim gös- teriyor ki, İngiltereden Türkiyeye Bon günler zarfmda Danzig serbest şehrinde alınan askeri | tedbirler hakkında, Danzig'de iyi haber alan mahafil Danzig poli. sinin 3000 kişi ile takviye edil. miş olduğunu bildirmektedir. Bunların hepsi de Danzig'l masına rağmen uzun senelerden. beri Almanyada nazi teşkilâtla. rında staj görmüşler ve henliz serbest şehre avdet etmişlerdir. gelecek bütün ziyaretçileri Türk. ler iyi karşılayacaklardır. İş görmek istiyen İngilizlerin, dostça telâkki edilerek kendileriy- le dostça teşrikimesal olunacağı muhakkaktır. Gayet keskin zekâ ve görüşe malik Jiderlere sahip Türkiyenin dünya işle. yük bir kuvvet olacağını takdir edecek kadar yeni Türkiye- |yi gördüm.,, Karısını ve âşığını öldürdü Bunların bir kısmı da askerlik. lerini Almanyada yaptıktan son. ra Danzig'e avdet etmiş olan genç lerden müteşekkildir. Bütün bunlara Tağmen hâlâ Danzig topraklarr üstünde bir tek bile Alman askeri bulunmadı. ğını iddia ve bu hususta haber. leri tekzip ediyorlar. Res&mi sıfatı haiz salâhiyettar kimseler şöyle söylüyorlar: Danzig'de mali vaziyet dolayı- polis kadrosu azami derece. de tensik edilmi Fakat siyı daha o za. Şaka bertaraf, ama bu cadde gerçekten istihkâm gibi bir gey oluyor. Ben, ömrümde bu İta- dar sağlam, bu derece çetin ca. | lışılmış bir yol görmedim. Yol, © kadar derin kazılmıştı, ki her geçtikçe bakar, şaşardım, Yo. kuşu mu yöketmek - istiyorlar, bayırı mı denize akıtacaklar a. caba? dediğim de olmuştu. Sonra ağır silindirler - gidip |gelmeğe, elektrikli şahmerdan. lar korkunç çekirkeler gibi siç- amağa başladı. Bu çekiçler bir ton ağırlıkla yere çarpıyormuş. Toprağa beton katılığı veren bu vuruşlardan Allah işçilerin &- yaklarını saklasm. Küçük bir dalgımlık, en kü. * İçük bir yanlışlık adamım ayağı- u. |nr gömüverir, ik| Betonlaşmış toprak üstüne .|köznür tozu döküldü. Onun tüne diklemesine bir kat taş di. zildi. Gene silindirler, gene ton ton çekiçler işledi. Üstüne kum serpilip — ezildi. -|Onun üstüne de çimentolu ve |ziftli çakıllar döşendi. Her katın |perdahımı silindirler yaptı. K e nar taşlarına bakılırsa, “Danzig serbest şehri her tür./son kata sıra gelmedi galiba Hi ihtimalo ve bilhassa Polonya| Tevekkeli değil, İstanbula tarafmdan vaki olacak muhte . mel taarruya kargı müdafuz kânlarımna malik ol! lanıyor,,, Poloriya topçuları hiç di Di görm bir ittrazda bulunmamış ol . Jarmda; tarihtenberi de vazifesini de ardı , tabıta başlamış!: nu daha gek me İşte bu d Yosu genişlemiş oldu. Danzig'de askerf tahşidat yapıldığını ileri süren eç deki p ta tatb h tt £ ebur iyorlar, Danzig'de nas mahafilde şunu ilâve ediyorlar: ge- len seyyahlar, bunu görünce, metnleketlerine: — Türkler, sokakları sığ hoalire koyuyorlar! diye t çekmemişler. Babıâli Majinosu, örnek cad. de gibi bundan sonraki yol mü- teahhitlerine gösterilmeli, böyle “Danzig'in Almanyaya me, Mmal, böyle iş istenmeli. Artık sİ kararlaşmıştır. Führer bunun bizim de bir Majinomuz vaz! tarihini tesbit edecektir.,, Hakkı Süha GEZGİN Bundan maada Danzig'deki naşyonal sosyalistlerin resmi na. şiri efkârı Danziger Voyosten gazelesi de şunları yazıyor: | Demiryolu Erzurum Vilâyet hududuna vardı Evlenme kâğıal Belediyelere ve köylere Dahiliye Vekâletince bedava verilecek E nn am demiryolu dün ram vilâyeti hududuna Ray fi gir. gün. ne teoçilleri hal rüznameye alındı. Li dığı san sekle göre ev de varmiş bulunac köylere parasız i Haşim İşcanın reisliğin « olarak verilecektir. Bu kâğıtlar İ damga resminden ve her harçlardan muaf & t nin bu resmi kâğıtla sına y herhangi bir şekilde ması İmması yasak olacaktır. E me cüzdanları üç olup bi rinci smıf ikinci sınıf sillerinden t -İnan komisyo | miryolu n |lacak T u gü arda da en bu bllyük gün için ha. başlamışt düşen kasaba aa Üçüncü &nıf cüzdanlar on kuruş bedele tabi tutul | me akitleri evle: murları ta törenler L Erzurum, 4 (A.A,) — E. bedi Şef Atatürkün milli m cadele esaslarını 1 niden nüfus kütüklerir dilecektir, Türkiye haricinde ya.|!© pılan evlenme akitleri kon tesçil e-|? olos.| 4 (ALA.) — Ertin. ) ndan çıkarılan| İzmir, 4 (Husust) — Manisadda'at hüdiseler dolayı ango tahvillerinin i dair lâyiha ruzna, ilular ta. vinçle kuta bir iş adamımı masasının başın | da oturtamamz. Cumartesi | nü öğleden itibaren pazartesi | günü öğleye kadar her İngiliıl Kar. kömür kavzaı hafta tatilini yapar. Buna mu - kömür alacak gemilerin T :'n':îl. İngilizler iş saatlerinde| muafiyetine dair Jâyiha ruzname. *> milletten fazla bir ihtimam.' ye alındı. Tekke köyünde sakin Ahmet ka.'mandan böyle küçük bir kadro yası ile birlikte yakaladığı Musta.'ile Danzig serbest şehrinde em . |fa isminde birisini ve karısını ta.'niyet ve asayişi temin etmenin ından |banca ile yücutlarını delik deşik imkânsız olduğu görülmüştü. nledrrr'x öldürmüştür. 1938 senesinde Danzig'de mec. Ahmet, cinayetten sonra kaç.)burf polislik hakkmdaki kanuna 'mışsa da yakalanmıştır. ikargşı ne Cenevre, ne de Varşova ralfından büyük bir kulanmıştır, lar tarafı Hariciye Vekâlet vasıtasile bildirilecek, ancak Tür kiye baricinde konsolosluklar . dan başka makamlarca — yapılan | evlenme akitlerinin nüfus idare, lerine — bildirilm kocaya ait olcaktır meye alını mü müase € tabyasında k mecburiy fından muazzam tören vapılmıştır.