25 Mayıs 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

İtalya Alman Almanya İtal üzerinde gölgesi yanın iktisadi hayatınada hakimdir S- YAKIT 65 w a MAYIS 1939 Parti Kurultayına arzedilece memleket ihtiyaçları nelerdir? Ocak kongrelerinden başlayıp vilâyet kongrelerinde toplanan dilekler Kurultaya sunulmak üzere hazırlanmış bulunuyor İnönüne Milli Şetin heykeli dikilmeli - Çanakkaleye abide - Maden sularının ıslahı - Şehirlerin imarı - Bekârların vergiye tabi tutulması - Bütün vergilerin tevhidi - Mektep kitaplarının ucuzlatılması - Limanların inşası, Hayat pahalı- lığile mücadele - Hastahane - Dispanser, Sanatoryum -Sigaraların ucuzlatılması , Ankara, 24 (A.A.) — Cumhu. riyet Halk Partisi ocak koöngre. lerinden başlayıp sıra ile vilâyet kongrelerinde toplanan ve ma . hallerince yapılmak İmkân, olan- lar ayrıldıktan sonra osas ve ana işlere mütsallik olup Parti umu. AAA ayyen bir miktar ilâvesi, veya salmanın siki bir surette tanzi .| mi, köy kanununun, tatbik edilen | yerlerde, hükümlerine tam olarak | riayet edilmesi. Köy kanununun | tatbik edilmiyen yerlere Leşmili, köy kanunu tatbiki işinde bu ka. halkım iştira edebileceği hadde düşürülmesi ve alelâmum ev mah | & rukatının ucuzlatılması. 11 — Afyon müstahsillerinin toprak ofisi ile mevcut vaziyetle- rinin ıslaht ve alelâmum afyon istihsal ve sattş işi düzene ko. nulması, YARAAAAARARAAA! ) 2 ; : anaa 5 — Çok çocuklu ailelere yar. zla ehem. miyet verme lar için devipt 6 — Muayyen röntgen merke et ta zaamınlarda k urtları açık mın nASI. larda rinin açşlması, m! idare heyetine gelen âilekler 'nun dışında köylüye mükellefi . eeei Hitler ve Ciano Dir konuşmada tasnif edilörek 20 mayısta topla. nacak olan Büyük Kurultaya su. nulmak Üzere hazırlanmıştır. |yet yükletilmemesi; köy kanunu. nun beşinci madedsi ile köy mec. lislerine verilen kaza hakkına yu- 12 — Muhtelif yerlerde şeker, mensucat, meyan kötü, könserve, iplik, pamuk yağı, sabun, kösbe, ha: kontrolu yapı kân işl 'ıî'%" İtalyan . Alman — anlaş. y AA edilmeden, Milâno gö- leri yapılmadan da, Mareşal ıînı ile General Brauchetsch'ini Yüyan feyahatleri Almanyanın İ. $ hava ve kara kuv- * yakından alâkasını gös- .l:"ididm y | e den Alman erkânıharbi. * Mensup bir zabit İtalyan tüyeş Aalariyle birlikte hareket Mğe ” Bundan — maada İtalyanın "ıq.(mî:u ve deniz üsleri mnta. İamaar,birer Alman zabiti bu- Kişiaat'dan maada İtalyanın her Bay y * Alman Gestapo teşkilâ. e gizli polisler de vardır. h “uryanın Almanyaya ilha- ıı—,,_“'urnkip eski Ayusturya - İ. Üzkç bududundan İtalya üzerin. tan tazyikinin her gün h Yü üştedildi. Halen bu hudüt- Ha gölteksen bin ile iki, iki yüz aç TEndaki askert küvvetlerin b CÜĞÜ söylenmektedir. Fran. gö Yetelerinin yazdığına göre TÜne / Syö Mussolinin başı üze ©e ÜÜt olan Democles kılıncı. Üettya, B. ç, ıı. Yaziyetin İtalyayı, daha lı_.h'“ Tryeste'yi tehdit eden Olduğunu kabul etmek 14- ı İtalyan iktısadi hayatı üzeri de mühim bir tesiri olduğu görü. lüyor. Filhakika yalnızca rejimlerinin uygun oluşundan — değil, Iktısadi şartlarının da pek yakın münase- betleri bulunması Almanya ile I- talyanın yaklaşmalarına âmil ol- muştur. Her iki memleketin de altundan mahrum oluşu ticaretle. rini mübadele usuliyle yapmaları- na sebebiyet vermiştir. Almanyanın sanayi, — İtalyanın ziraat memleketi olmaları bu mü. badeleyi kolay bir yekle sokmuş- tur. Bu vaziyette İtalya toprağın. dan aldığı mahsulü Almanyaya vererek muhtaç olduğu ham mad- deleri, makineleri elde edebilir. Almanyanın her sahada ' kemi. yet ve keyliyet itibariyle İtalya- dân üstün oluşu — yalmızca bakımdan değil, iktısadi bakım, dan da Hitler memleketine İtalya üzerinde büyük bir avantaj temin tmektedir. Meclis ruznamesine alınan lâyihalar Ankara, 24 (Hususl) — İstanbul Tünel şirketinin imliyaz hakkı — ile salın alınmasnıa dair olah mukave. Tenamenin tasdikl hakkındaki lâyi- tü 4 Coğraft vaziyeti icabr bü. | Üyetin a Yatik denizine hâkim va Lit 'de bulunan Tryeste sene. | e Nberi Almanyanın Akdenizde | Üngpillreç emeli için en müsalt dır, lı—.':;"llızuler imzalarmış olan | Süğun tdakın bir de zeyli bulun- | Ür, Ve bu zeylin hükümlerined Ürgiz Mhver devletlerinin - kara, | Nn g "* hava küvvetleri idaresi. Sn pi Aüdan doğruya —Almanla- | y,r.ümıııdumı verildiğini yazı. | Yalaz t €a asker! bakıından değil, | | cihetten de Almanya İtal- Vaziyet etmiştir. Aşağıdaki 'İçcl_(î'kılf bu iddiamızı teyit €. Mahiyettedirler: Yüzgi GÜYA istihsalâtmın İtalyaya «hraç etmek- bi ancak | ha meclis rutmamesine alınmıştır. Bundan başka yabancı dil öğrelici; ve bir metoda bağlı ders plâklarının mahfazası ilç birlikle zümrük rer den muaf tutulması hakkındaki lâyiha da ruznameye alınmıştır, Hatay maarif cemiyeti kongresi Antak; 2 4(A.A.) — Hatay Maarif cemiyeti, bir kongre yap- miş, yeni idare heyetini seçmiş, hâmi resliğe devlet reisi Tayfur Bökmeni, fahri reisliğe maarif Vekili Hasan Âli Yüceli ittifak. la seçmiştir. Bir heyet Tayfur'amelesinin daha kolay bir hale | kmene hami reisliğe seçildi -'getirilmesi ve harçtan muaf tu. ğini arzettiği gibi Hasan Âli Yü.|tulması, cele de keyfiyet telgrafla bildiril. miştir. Yurdun her tarafının ilgilendi. | kart bir makam nezdinde itiraz ği bu dikeler, memleket ihtiyaç. | hakkı verilmesi. kendir, meyva kurutma, pirina, larımın muhtelif mevzularda bil- hassa aşağfıdaki ana noktalarda toplandığını göstermektedir. Bu | hulâsaya atfedilecek dikkatli gör ler, halkmiren yurdun ve mllle. | tin terakki yolundaki intibahmmı | ve yurt iltiyaçlariyle yakın ve | gşuurlu ilgisinik aksini görecek - lerdir. Başvekâlete ait dilekler: 1 — İnönü muharebesinin ce . reyan ettiği sahada piyade siper. lerinin olduğau yerde İnönünün bir heykelinin dikilmesi ve Çanak külede Türk kahramanlığının şa. | nı ile mütenasip bir âbide yapıl- | ması. | 2 — BSanat ve tarihi kıymeti| olan âbidelerin tamiri ve iyi mu.. hâfazası, 3 — Asr! mezarlıkların her ta- rafta yaptırılmaaına bı,;luıılıı.ıı.1 B 4 — Memleketin muhtelif yer. lerinde mevcut sıhhi maden sula. rının ve kaplıcalarınım ıslah edi- letek istifade edilir hale getiril. mesi. 5 — Bir haftaya kadar mah . küm olanların ceza müddetlerinin nahiye merkezlerinde geçirmele. ri, alelümum hırsızlık cürümleri için mevcut ceza hükümlerinin artırılması, meşhut suçlar kanu. nu hükümlerinin köylere de teş . mili, Dahiliye Vekdletine ait dilek. ler: 1 — Belediye işleri, şehirlerin imarı, su, elektrik işlerini yapa. bilmek için hükümetçe uzun va. deli krediler temin edilmesi, ve köylerin ihtiyaçlarını karşılıya . | | ği qu;;nhunı mukabil İtalyan istik. 'Devlet matbaası Ma- bteğie CA SS F Almamaya | Df matbaası oluyor Üinektedir. Devlete ait malbaaların' birleştiril- Alya Almanyadan 285 milyon 000 lret kıymetinde demir ve|mesi hakkındaki kanun bükümleriy- le elyevim devlel malhaası adiyle ça- ğ a) " Smak j S S lreş kk Kai güNü Jlişan matbaansn 1 hazirandan itiba. üymetinde ziraat mah. y e .A f athaası adiyle çalışma. Vleri İ|ğa başlaması kararlaşınışlır. Matbaa Vç İtar, “Etiyor. '!ıııyı" Almanyadan aldığı 489 'Sıı'ıir—'ı 916,000 liret kıymetindeki t ._ı*'leu. 172 milyon 859,000 li. Ymetinde genevir ile ödeyor. aa Tlardan | İtalya Alman- üti milyar dört yüz Made, *$ bin liret krymetindeki Yon © Körmürünü, on dokuz mil. îı,__,: t yüz yetmiş üç bin liret “#indeki Kimyevi maddeleri, ,Milyon Hiretlik sun! ipek M Üyonlulk tabit ipek, doksan *nluk döviz He ödemektedir. adır, S b Mukayeselerden — Alman, 1 hazirandan itibaren eylül xonuna kadar yalnız mektep kilapları ile uğ raşacak ve eylülden sonra diğer res mi dairelerin işlerini, lalim ve ter biyeye ve milli kültür İşlerine lüzum- ha görülen yayınlara 2it baskı İşle- rini yapacaktır. Heyelân eden arazi Vaniköyle Çengelköy arasındaki şöte üzerine kaymakla olan sârp » razinin tehlikeli vaziyetlen kurlarıl-| ması için Csküdar belediyesi fen he-' yeli tarafından hummalı bir wretle çalışılmaktadır. Belediye tarafından emanelen yapılımakla olan bu İş Üs. küdar kaymakamı İhsan Ünal ile mühendis Hulâsi Ölçen darafından| yadan köntrol edilmektedir. Gece gündüzr sarledilen mesal neticesinde| ike giderilmiztir. İsii, bilmeleri için fakir belediyelere hükümetçe münasip şekilde vari, dat temini ve yardımlar yapıl - | ması, İ 2 Nüfus işleri: Evlenme mu. | | 8 — Kayıtsız çocukların nüfu. | sa kaydedilmeleri ve bugüne ka. dar nüfus kayıtlarımt yaptırma- mış olan vatanlaşların - cecasız nüfusa kaydedilmelerinin temi . ni. 4 — Bekârların vergiye tabi tutulmaları. 5 — Teşkilât işleri: İrtibat kolaylığı bakımımdan bazı kaza, nahiye ve köy bağlılık. larında tadilât yapılması ve bazı yerlerde nahiye, kaza ve vilây&t teşkilâtı vücüde — getirilmesni ve mevcut bir kısım nabiyelerin tam teşekküllü hale ifrağı. 6 — Hükümet daireleri: Hükümet daireleri iyi olmıyan yerlerde bunların . tanzim ve tev. | T — Polis işleri: | Polis teşkilâtmm, bulunmıyan küçük kasabalara da teşmili ve mMmevcut olan yerlerde tevsii. 8 — Köy işleri: Köy kalkınma işinin plânlaş . ması, bazı mıntakalarda köylüyü | Maliye Vekdöletine ait dilekler: 1 — Alelümum vergilerin tev. hidi ve bir elden tahsili, hayvan | vergisinin biraz daha indirilme. &i ve çift hayvanlarımdan vergi almmaması. 2 — Findıklık vesaire gibi yeni yapılan bağ ve bahçelerden on se. ne vergi almmaması, buğday ko- rTuma vergisinde tahfif yapıl . ması. 8 — Köylü tapu senetlerinin harçtan ve köy binalarının vergi. gden muafiyeti, kadastro işlerinin tesrii, kasaba ve köylere teşmili, 4 — Muhtaç ve arazisiz köylü. ye emvali metruke, hükümet ve evkaf arazile tevzii ve bun. larm uzun vade ve ucuz fiyatlar- "la satılması, 5 — Eski mütekait maaşları . nm artırılması. Maarif Vekdletini alâkadar e. den dilekler: 4 1 — Müuhtelif yerlerde mahalli ihtiyaçların karşılığı olarak lise, orta, İlk ve sanat okulları, kız enetitüleri, ticaret lisesi, milli kü. tüphane va müzeler açılması, 2 — Mektep kitaplarının ucuz. latılması ve vaktinde dağıtılması ve tedris senesi içinde değiştiril- | memesi, | 3 — İik tedrisat işinin umum! bütçeye alımması, olamazsa umu. | m! bütçeden vilâyetlere yardım yapılması, 4 — İlk mektep muallimleri . nin maaşlarınm umumi muva . zeneden verilmesi, Nafia, Münakaldt ve Muhabe, | rat, Ticaret ve İktısat Vekületle. | rine ait dilekler: | 1 — Adapazarı — Bolu hattı inşaatı baştâa olmak Üzere esas demiryollarından bazı şehir ve ka | sabalar içerisine tali hatlar ya . pıilması. 2 — Hat boyunda nüfua kösa. feti ve iktısadi faaliyet dolayı . sile ihtiyaç görünen yerlerde ara istasyonları yapılması, ambar . lar tesis ve mevcutlarının tevsil. 3 — Devletin başladığı su ve kurutma işlerinin tevsi ve teş . Mili, 4 — Şehirleri biribirine bağlı. yan esaslı İistikametlerdeki yol ve köylülerin ıslası, yol vergile. rinin yılr..ı: Yyol işlerine sarfı, 5 — Samsun, Trabzon ve Mer, sin limanlarının inşası ve bazı is. kelelerde mendirek, iskeleleri ol. mıyan sahil şehirlerinde de iske. | 'eler yapılması. 6 — İhtiyaç görülen küçük| Xasaba ve nahiye merkezlerinde de posta ve telgraf merkezleri a. nılması. 7T — Halka ucuz raydo temini, y radyolanması için köy idarelerinin mecbur tutulması. 8— Alelümum hayat pahalılı- ğını kaldırıcı tedbirleri nalınma . sı. 9 — Çimento, şeker, gaz, ben. zim, mazot, fiyatlarmın daha çok ueuzlatılması. tazyik eden salma işinin kaldırı. larak buna mukabil vergilere mu- | 10 — Pamuklu mensucatın u . cuzlatılması, kömür fiyatlarının | çay, çuval, şayak fabrikaları a . çılması, 13 — Pancar fiyatlarının art . tırılması, 14 — İhtiyaç görülen bazı sa. bil şehirlerimize vapur uğratı! . ması ve navlunlarımın tetzili ve seler tarifelerinin ihtiyaca uy - gun gekilde tanzimi, 15 — İstihsal ve istihlâk ko . gperatif işlerinde hariçte kalan ve muayyen mevzularla iştigal e. İden iş zümrelerinin de koopera . tifleştirilmesinin temini , 16 — Yerli fabrika mamulleri. nin satışlarında mutavasert elle. rin kaldırılması. 17 — Balıkçılığın ialah ve hi - mayesi. 18 — Lüzum görülen yerlerde tearet odası, toprak afla ajan . lığı ve bankalar gubelerinin açı! . ması. 19 — Alelümum ticaret işlerini | kolaylaştıracak ve mahsşullerimi. zi kıymetlendirecek bazı müte . |ferrik dilekler, Sıkhat ve - İçtimet Muavenet Vekâletine ait dilekler: 1 — Doktor ve sıhhat memu. ru, ebe eksiğinin her yerde ta- mamlanması. 2 — Olmıyan yerlerde hasta . no, dispanser, ecnaze açılması, 3 — Sanatoryomların arttırı! . ması, sıtma, trahom, verem, fren. gi mücadele teşkilâtınin artiril - maası ve mıntakalarının tevsil. 4 — Kininin ve alelâmum ilâç fiyatlarının ucuzlatılması, doktör vizita ücretlerinin bir nizam ve disiplin altına alımması, Gümrük ve İnhisarlar Vekâle, tine ait dilekler: 1 — İspirtonun, tuzun, barut ve saçmânın ucuzlatılması, ışında kaz e edevatı. flyeti. 3 — İstasyonlarda tuz satışı « nın temini ve tuz. ambarlarınm çoğaltılması. 4& — Şarapçılığın ıslah ve hi mayesi . 5 — İnhisarların alacağı yaz meyvaları vaktinde ve değer f yatında alması ve mevcu nm ucuzlatılması, köylü için si » gara kâğıdı tütün paketlerinin de #ktilması, türk sigara ve tütün. lerinin nefasetinin arttırılması. 8 — Müsait yerlehde tütün va tömbeki ekilmesine izin verilme. si, tütün mınmtakalarında müstah, sil malının iyi muhafazası için ambarlar yapılması ve imalâ haneler tesisi, tü gllrra raruz bulunduğu müşkilâtın dırılması için tebdirler almm Ziraat Vekâletine ait dilekler: 1 — Orman kanununun tat - bikatmı kolaylaştırıcı ve bu hu . susta hbalkın müşkülâümı izale edici tedbirlerin almması, nizam. name ve talimatnamelerir leştirilmesi. 2 — Köylünün zirsat işlerinde kullanılmak için ihtiyacı o! (Devamı 8 d Görüp düşündükçe: Danzig ve İruva! Gâüh “Cebelüttarık,, boğazında, gâh Adriyatik yıkılarında kanlı izüiyle beliren harp ilâhı, , bugün yıldırım yüklü bulutla, rını “Danzig” in üstüne yığmış gibidir. Kanla işleyen savaş de. ğirmeni, orada kurulacak galiba, Dünkü gazoteler, apor bahanesile yirmi bin demir tolgalır. nın oraya gitmeğe hazırlandıklarmı yazdılar. Okudum ve bir« denbire zihnimde Truva canlandı. Hafızamın raflarında, tozla. rını silke silke hatıralar kımıldadı, Çocukluğumdaki bir tarih dersinin dekoru önüme dikildi. Hocamım sesini duyar gibi oldum. O, bu bahsi, ne tatlı, ne he. yecanlı anlatmıştı!... Truva, “Omiros,, un dehasına altın bir kaidedir. Fakat bi. zim, o günlerde bundan haberimiz yoktu. Akalıların hilcumunu bir destan olarak değil, bir masal gibi dinleyip öğrenmiştik. Bu yüzdendir, ki uzun müddet bu tarih parçasını “Agamemnun “Asil *“Hektor” dan ziyade tahta bir atm üstünden seyrettik. Hayalimizi o büyük tahta at doldurmuştu. Granit hisarlar karşısında kol ve mızrak âciz kalınca, zekâ hücuma geçmi, demir ve graniti tahtadan tuzakla avlamı Biz, işte hep buna hayrandık. “Tarih” e zaman iç sux bir tekrarlanış manasını verenlerin galiba hakları var. İşte Truvanım meşhur tahta atı, bugün spor bahanesl şekline bürünerek, Danzig'i içinden fethe koşuyı Lehliler, buna aldanacak, tuzak muvaffak olacak mı? BIl. mem! Fakat biribirindem çok uzak çağlar arasındaki hile ben- zeyişi, tıptıptır. Geçmişten ibret almak, eğer insanlara mukad. der olsaydı, tarih ikaz eder, dar den sonra artık kendimizde böyle bir inan kuvveti bu! ik. Fakat bunca aot tecrübeler, TÜZ. Hakkı Süha Ge.