11 Mayıs 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7

v Meraklı Tarih Sayfaları Hâkanlar nasıl yaşarlardı? Kubilây Han Çinin en büyük düşmanı — kokulu Mogol kadınları — Çinde Çine medeniyet geliyor — Güzel bar ve tiyatro açılrıyor — Kı- bilây Han karılarını mnasıl intihap ederdi — Hana kafa tutan artist! Yazan: Rıza Çavdarlı Cengiz Han, Çinin düşmanı, hudutların: raklarına büyük bir akı vilâyetlerine kadar lometrelik bir sahayı ten sonra, büyük imparatorl nun mirasını üç oğluna, Hana, Mangü Hana, ve Kubil Hana bırakmiştı. Kubilây Han babasınız ği hudur : ak Çinin payıta! nı da komşu Türklerden aldırdığı toplarla berhava 'a, zaferini tam ve kati bir neticeye Artık Cengizin evlât. sülâlesi veyahut da kleri de bir bıraktı- an aynı a devam et- meği unutmamış, ettikten sı amıştı. ları (Mogol) nlilerin Yuan ismini ver n Çinin kanı İdi. Kubilây han Çinlilerin rivayet ettikleri gibi, ruhan vahşi bir a dam olmadıktan başka cede medeni bir insandı. Bu İstilâ ile Çin k bir me- deniyet getirdi. Orada yeni bir ha. irdı. Bu zamana kadar medeni hiç bir fikre sahip olamadıkları gibi, bu fikirlerin de €n büyük düşmanı K Hattâ imparator Ming Huang, yanında. ki Türklerin tesiriyle Çini uyan- dirmak istemiş ise de bütün gay- Teti tesirsiz kalmış, hiç bir şey Yapmağa muvaffak olamamıştı. Çin ülkesinden Türk diyarına giden tüccarlar, heyetler bunlar- daki t lar, fakat bir türlü takdir edemi. Varlardı. Hattâ 1031 tarihinkdle, Konfiçyus — ahfadından — Kung Taoh namındaki bir zat Mogol ü kelerine gönderilmişti. Bu Tada bir tiyatroyu seyret: Yatroda — Konfiçyus'un — hayatı Oynanıyordu. Çinli Kung buna fe. ha halde içerlemişti. / Konfiçyu. Sün sahneye çıkarılmasına bir tür- İü razı olamıyordu. Fakat Çine Wwdet eder etmez, iyice düşündük- len sonra, tiyatro sanatinin lâzım Olduğunu düşünmüş, yazdığı bir Mter ile Türk tiyatro da Çinlileri tenvir Ttişti. Bunun da bit Taiştr, Kubilây Han Çini Müora iş büsbütün değiş Sİyle beraber Çine romancılığı, ti- Yatroyu, klâsik piyesleri getir " bugün bile Çinliler hâlâ bu mi- At ile sahnelerini süslemektedir. * son dere- ksek kabiliyeti görüyor sanati hak etmek iste. tesiri olma. (& ettikten Kubiıây Han ganata, edebiyata, ikiye büyük bir rağbet göste. bir artisti ülkenin en büyük h' î'ıllı!ıx telâkki ederdi. hn;;hliy Hanın nazarında yol, bina, mektep ne kadar lâ- Nr bunun yanında zevki de hiç Vakit ihmal edilemezdi. ,:' güzel büyük yollar yapıyor, servislerini vücuda getiri- İ © zamana kadar hiç bir Çin qh::îln yapamadığı işleri bece h Çinte açlıktan eser brrakmamış. '*— mler için onları himaye ede. ye_ 4 Mücsseseler vücuda getirmiş, Tler ve fakirler için meccani u_,’ k mektepler açmıştı. Hattâ ""H: büyük bir akademi kur- Taj hı Tey, “ Mogolistanda olduğu gibi Verleti açmağı da unutma- ü ğatay ismi verilen Ülkesinde hayat son de- ük bir eğlence içinde ge. Eniş caddeler, etrafı dük- & Xı dolu meydanlar. pazarlar bi Ter sokakta bir çok hâmam- Snurdu, | bu Bunlar hem soğuk su ban hem de sıcak su banyolarını İ! va ederlerdi. Burada erkek, kadın beraberce yıkanırlardı. Bu halk tâ gocukluklarındanberi her gün böy. le yıkanmağa alışmışlardı. Yemek. herkes mubakkak yıka- a: ten evvel y | nırdı. Sokaklar, yekdiğerine müvazi, hepsi de bir meydana gitmek ü- çıkmuşlardı. Büyük bir soka- nde kortizanların evleri var. €vler en nâdide kokularla ko- . Bunların gayet şık, lüks mobilyeleri bulunurdu. Son dere- |cede beyaz, güzel olan bu kadın ların hemen hepsi ipek elbiseler giyinirlerdi. unların elbiseleri, mücevherleri başir başına bir ser- vetti. İşte Kubilây Han, yeni paytah , Pekini de bu hale sokmuş, o. a zevkten, eğlenceden büyük bir varlık haline getirmişti. Bura da barlar, tiyatrolar, nuyor, müusiki sesleriyle çınlıyord. Halk için büttin bunla: hakanın da eğlenmek için hır hak- kı yok muydu? Vardı. Kubilây Han, bunlar arasında kendisini de unut. bütün mazdı. Hakanın dört katışt vardı ki (İmparatoriçe) tesmiye edilirler. di. Fakat ayrıca birçok gözdeleri de mevcuttu. Hakan en ziyade Tataristanın Ungut kıtasında yetişen kadınları severdi. Her'iki senede ©ir bu: bir heyet gönderir, bunlara inti- hap edecekleri kaldınların nasıl ol- maları lâzimgeldiğini anlatır, ve roktadan birkaç yüz kadın ge- tirilirdi. Kadınlar saraya gelir gelmez, sıkı bir teftiş ve muayeneye tâbi tutulurlar, bu ihtimam ile yapıları tasfiyede ancak otuz kırk tanesi almırdı. Fakat iş bunun ile de bitmezdi. Sarayida ayrılan otuz kırk kadı. nı müayeneye memuür ihtiyar ko. cakarılardan mürekkep diğer bir heyet daha vardı. Bu ihtiyarlar, genç ve güzel kazları kendi koyun- larında yatırırlar, uyurken fena &- yuyup uyumadıklarına, yahut vü. , | cudundan herhangi bi kup kokmadığına kikkat ederler. » Eğer kız horlamıyor, biz yeri kokmıyor, tatlı ve güzel uyuyor- sa o zaman hakan için ayırırlardı. ekiplere ayırır- gün üç gece ha. zevkini tat.| Bundan sonra lar; her ekip üç kanın yanında onun mine memur edilirdi. İ Böyle olmakla beraber Kubilây Han, artist kadınlara son derece- de hürmetkârdı. artistin soti | derecede güzel olduğumu işit: ve ona sarayımna gelmesi için emi: öndermişti. Ka miyerek Hakanın mişti. İkinci bir emir ile tekrar çağırt. tı. Aynı hal ile karşılaştı. bu emre chemmiyet ver- yanıma gitme- Emrini üçüncü defa tekrar e. ince, artist artık dayanamamış, kalkıp gelmişti. Fakat bu gelişin- de memnuniyetini gösterecek du- dakları biç de gülmüyor, aksine ©- larak titriyordu. sema, buralardan yükselen | çirirken İran bü İlendirdi; ve büyük düğün mera İnaklı. Bu muhteşem dü metimizi temsil eden Ali Râna ğün geçidine İştirak eden İranlı 'Tahranda geçen hafta içeri sinde Avrupa harp tehlikeleri ge. Şahpur'u Prenses Fevziye ile ev. mi yapılarak Tahran yerinden oy. n merasi mine ait resimleri bugün okuyu- İcularımıza veriyoruz: — İlk re. simde Şehinşah misafirlerini kabul buyuruyor ve yeni evliler Mermer saraya giriyorlar, Aşağıda hükü- Tarhan ve Hariciye Nazırı ile dü. genç kızlarıı Tahrandaki Mmuhteşem düğün Casuslar hakkında sayfalarla yazılar yazıldı, fakat işte şu öğrenilemiyor: Casuslar sizden ne Kadım ve erkek casnslar hah kında her şoy s#Öylenmiştir. Fa. kat yalnız bir tek hususa, en e- aslı noktaya temas edilmemiş- No öğrenmek İstedikleri.. Casusların muhakemeleri s0. nunda düşmana satmış olduk- ları malümat veya vesikanın neden ibaret olduğu pek ender meydana çıkar ve mahküm ol. casusların kaldırılamaz. Mata moşhur Bolonun ne yapmış ol. duğunu bilmez.. Bir ihtimale göre her gün etrafımızda dönen ve bizden malümat toplayan rın hakkında vazifeleri- nin no olduğu bilinmez. arım muhakemelerinin tlarının edilmesi rağmoen Harrinin, ca ne .İlerden çeki ganeliyim. Senden daha büyük bir kudrete sahibim. Çünkü sanatimi im ka- miras olarak almadım ; keri zandım. (Devamı 10 uncuda), | bile hiç bir şey lur, fakat casuslara karşi icabedec öğretmem ne- inmek ni ldir. GEVEZELİK ETMEMELİ!. Her gün oturup konuştuğu. mecliste bir casasun bulün- madığından emin miaini Bir lokantada yemek yiyen bir işçi Jle yanındaki masadaki zat alhbap olup sorüyor: Haoatehkiss fabrikasında uzun zamandanberi mi çalışt- yorsunuz.. Bu şekilde başlayan muhave, re nihayet şeklini değiştiriyor, — Nasıl, şimdi hangi memle- kete silâh yapıyorsunuz?, Bu muhavere b uydurma değil, meşhur casus Krauss me. gelesinde polls raporund bir parçadır. İşçi ile büyük bir samimiyet, İ1e konuşan sempatik zat da meş İhur casus Kraussdur. Polonya ordusunun krymetli bir zabiti iken Stanislas Krauss, |dorf n dansözlük ei Kreles'in güzel gözlerin |besine kapı kumanda et- giği kıl'anın — plânlarını 16,000 ıfr:'.nk mukabilinde Aln satmıştı.. hküm edilmiş lan Krausas memleketi terke miş ve Almanların casusluk mekt>binde tikt işe girt a hatları hakkırdı mumc 1f vo. sonra F smiş ve Fra anyaya |ç Polonya hükümeti ta-|1 tahsilini Ikmâl et- |B öğrenmek İsterler ? sikaları A çundan tev sanyaya vermek gü« if edilm uss bugün | l sinde cezasını çekmektedir VEKİLLER TOPLANTIŞ BİR CASUS Casuslar yaelnızca ca çalışmazlar.. On hus bü casu NDA ddelerde z ğrentlen vokll- r girmeğe edi num; ! memur olduğu Fransız mill leri toplantısma muvaffar — olmuşdur. numrralr hutusft memurun kim On yedi olduğu henüz ydana çıkma mış otmakla beraber, bir kadın oldu«v kuvvetle ümit edilm tedir. On yedi sumaral murun Parlı derdiği rap ransız AğĞI. klinde yapıl ştamazdan bile evvel, elde Kkararları & iyle dursun, ağ za 1ıdi koda şi n memle- yollamak goöçirmiş nasıl ele Ya top. ahut her. nüfus ederek rhal elde $ vöy istediği malümatı d kadın casus M ük bir memiş miy- SÜKÜT., DAİMA SÜKÜT k yaptığınızı zan- z. Herkes her güln rsizlikler k tetb y rın öğrenmek İstedikle, cns-ıs! .|rini temin eder. İşt» muhtelif memleketlerde geçmiş hadiseler: çok (Dcmmt 11 #nokde) sevimli