30 Nisan 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
a L y F e dare çe dprae L DA AO v İ ĞAA ĞAT BAAT LA el A Ğİ N KA A AA A e iği SÜ susAN İ;ı_g'iüde mecburi askerlik Kara Avrupası için mecburi as. kerlik usulünün hiç de fevkalâde bir mânası yoktur. Fakat, vaktiy- le Garbi Avrupa ovasından okla- | rinı boyunlarına asarak yaya *e. yahata çıkan insanların son dura. gı olan Britanya acdalarında bugün mecburi askerlik usulü tarihi bir dönüm noktasını işaret etmekte. dir. Bu dönüm noktası, Britanya- nın Avrupanın kara kıtmından de- niz vasıtasiyle ayrılmasından da. İngilterenin kara Avrupasından denizlerin yardımı ile ayrılması ve kendisine dalgalardan tabii hu. dutlar çizmiş olması tarihin bi. rinci derecede müessir olan kud. veti ise de, coğrafyanın bu yardı- mına orta zaman ve yeni çağların de ekonomik ve politik hareketle. rini ilâve etmek lâzımdır. İngilterenin mecburi askerlik usulünü 1939 senesinde hatırla. ması bu taribi şartların tabil ne- ticesidir. İngiltere Normanların istilâsın- dan deniz yolundan tecavüze ma. ruz kalmamışlardır. Çünkü Ingiltere adaları uzun sikletinden uzak kalmıştır. Çünkü fatih kavimlerin, — istilâcı kuman. danların hirsını tahrik edecek bir mahiyeti haiz değildi. Büyük ti- caret yolları üzerinde istasyon va- zifesini görecek bir ebemmiyeti de yoktu. Kısacası dünya ticaretinin kervanlarına yol veren baharat ve ipek — mıntakaları ile münasebeti yoktu. O zaman örta Asya, İran yay. lâsı, küçük İspanyolların ve bu yollara çıkmak istiyen kara Avru. pasınan bir kasmı ihtirasların çal- | kandığı muharebe plânlarının ter- tip olunduğu sahalardı. En çok in. san kanının aktığı yerler bu ker. van yollarının kenmarları idi. Hint, Çin -- Akdeniz yolları ü- zerinde sıralanan kavimler, yahut yolları bu sahaya düşen Cevletler mecburi askerlik usullerini denc- bilir ki medeni tarihlerinden önce ihdas etmişlerdir. Deniz yoliyle Hindistana varıl. dıktan sonra da İngiltere uzun za. man sapa bir yer halinde kaldı. Amerikanın keşfi bile İngiltere için bir mâna ifade etmiyordu. Ingiltere bu milli müdafaa ko- laylığı sayesindedir ki yüz sene inden sonra askeri bir cemiyet vasfını kaybetmiş, tüccar ve ziraatçi bir sosyete hüviyetini pası henüz askeri disipline tâbi asaletin kumandasımdan kendisini kurtaramamıştı. İngiltere iktısadi tefevvuku ile de kara Avrupasına hâkimci. Bu hâkimiyetin ifadesi olarak bütün şartları ile “liberalizm,, i milli bir sistem haline sokabildi. İngilterenin süratle sınai bir memleket halini alması, memleke- tinin tecavüze maruz bulunmaması mecburi ordu hizmetini lü bir hale koymuştu. Kendisine lâ- zım olan kuvvetleri ücretle toda. Bi etmek. önüma mümldin olan bir | HİDİ bitirmiş, raporunu belediye şeydi. dar değişmiştir ki, Ingiltereyi ar- tik yalnız adalarında rahat rahat denizin kalelerine istinat eden bir kütle saymak mümkün değildir. Esasen büyük imparatorluk ile * anavatanın menfaatlerini birbirin- den ayırmak imkânsızdır. Bugün. kü Ingiltereyi yalnız ada üzerinde bir kuvvet tasavvur elmek hata. dır, Çünkü İngiliz için Britanya adası büyük ticarethanenin sadcece İmparatorluk yollarını, impara- torluk topraklarını korumak için fagiliz vatandaşının artık eline si- lâh alması bir zarurettir. Bu za. nüm moktaşını işaret etmektedir. SADRI ERTEM Fakat 999 senesi -şartları o ka-| Raposda temizlik işini yoluna ix3d Ilkbahar tarifeleri l 'Bu sabahtan itibaren tat- bikine başlandı Denizbankın ilkbahar vapur ta rifeleri bu sabahtan itibaren tat- | bikma başlanmaktadır. Tarife - lerde bilhassa Adalar hattında yenilikler yapılmış ve sabahları Adalardan, akşamları da köprü- den ilâve postaları konmuştur. Pazar akşamları Adalardan geç | vakıtlara kadar köprüye vapur | kaldırılacaktır. İ aağekik On birinci yerlimallar sergisi Galatasaray mektebinde açıla- cak 11 nci yerli mallar sergisi ha zırlıkları devam etmektedir. Bu seneki sergi ile İktisat, Ziraat ve Ticaret Vekâletleri yakından a - lâkadar olmaktadır. Ziraat Vekâ leti bilhassa gıda maddeleri sa - nayilnin sergide lâyikile temsil | edilmesi işlerile meşgul olacak - tır. —i Harun İlmen Yeni teşkilât dolayısile Müna- kale ve Muhabere Vekâletinin da veti Üzerine Ankaraya giden De- | nizbank umum müdür muavin - lerinden Fen müdürü Harun l - men dün şehrimize dönmüş, ban İkada bir müddet meşgul olarak | yrılmıştır. | Harunun yeni teşkilâtta vazife | ahp almadığı belli değildir. Terfi edecek müze memurları Maarif Vekâleti bu yıl müze memurlarından terfi edecek olan ların İsimlerini tesbit etmiştir. Tlk olarak Topkapı Sarayı müze: si müdürü Tahsin ve idare işinde çalışan dört memur birer derece |terfi etmişlerdir. Diğer müzeler- |den terfi edecekler yakında tes- bit edilerek alâkadarlara bildiri- lecektir, — İmtihanlara hazırlık kursu başlıyor Eminönü Halkevinden: 1 — İlk tahsil imtihanlarına 'hazırlık kursu 2 mayıs 939 salı akşamı saat 20,15 te açılacak ve salr, perşembe, cumartesi akşam ları aynı saatlerde derslene de - vam olunacaktır. 2 — Millet mektebi (B) kursu imtihanlarma hazırlık derslerine de 3 mayıs 939 çarşamba akşamı saat 20,15 te başlanacak ve pa- zartesi, çarşamba akşamları aynı saatlerde devam edilecektir. Her iki kursa kayıtlarını yap-| tırmış olanların yukarda göste- rilen gün ve saatlerde evimizin Cağaloğlu binasındaki dershane- sinde hazır bulunmaları rica olu- nür, — Temizlik meselesi İstanbulun temizlik işleri etra- fında tetkikler yapan komisyon |reisine vermiştir. İkoymak için yeni bazı esaslar var dır. Bu arada çöplerin gimdi ol. İduğu gibi denize dökülmesi gekli müvafık görülmektedir. — | Pazar ! Puım.'i > —— 2 BO NSAN | ' btaYIS <a © Rebiül'ev, (10 Recbiül'er — 176 Kasımı | 17 Kasım İ t Vai m | niden , yapılacak. bihaları | kiklere başlamışlardır. Sö0L| #58) 500 | Yö0 o4 izti| Soslızır| son İkindi — (6 2| KSa 101z| x 56 Aksam 1968 1200( 1004 ızonı K s45| rat|ana | vael| " soz| aç tes ıoın Neşriyat 'Garip bir alış veriş Eski ve yeni kongresi Şehrimizden gidecek heyet Noşriyat Kongresinden evvel ya sergisinden i İki mayısta toplanacak olan neşriyat köngresine şehrimizden iştirâk edecek mümessillerin i - simleri seçilmiş ve kendilerine tebligat yapılmıştır. Kongre aza- larının bir kısm: dün akşamki trenle gitmişler, bir kısmı da bu sabahki trenle gideceklerdir. Şehrimizden gidenler şunlar - dir: Ahmet Halit Yaşaroğlu, Alâ - ettin Kral, Celâl Ergun, Faruk Gürtunca, Doktor Hafız Cemal, Halit Fahri Ozansoy, İbrahim Okul binaları Yeniden yapılacak ve tamir olunacaklar tesbit edildi Okul bina işleri etrafında Ma- arif mildürlüğü vilâyetle yaptığı temaslarda tamir edilecek ve ye- tesbit etmiştir. Şehremininde açılması karar - laştırılan orta okul binasının ta- mirine bugünden itibaren başla - nacaktır. Yine Üsküdarda Fıstık ağacında inşasma başlanılan orta okul binası da 939 yılı bütçesin- den tamamlanması için icap e - den tahsisat verilmiştir. Yalovanın Bursa — vilâyetine geçmesi dolayısile evvelce bura- da açılması kararlaştırılan köy yatı okulu diğer bir kazada açı- lacaktır. Yine Karagümrük orta okulu Aksaray 45 nci ilkokul bina - larmnın inşaatı bitmiş ve binalar maarif tarafından teslim alm - mıştır. Lâüğvedilen Dumlupınar yatı o kulu talebeleri ailelerine gönde - rilmeğe başlanmıştır. Küçük sı - İnıflarda olanlar da belediye he - sabma köy yatı okullarında o - kutturulacaktır. — Şeker şirketinin hesapla- rı tetkik edili Sanayi teftiş heyeti Türkiye şe ker fabrikaları anonim şirketi hesap ve muamelâtı hakkında tet Şirketin pancar alış verişleri ve hesapla- rı gözden geçirilmektedir. Neti- ce raporla Vekâlete bildirilecek- tir. Ğ k Üsküdar Kız Enstitüsünde bir müsamere verilmiştir. Resim de müsamereye iştirak eden lebeler görülüyor hareket etti rın açılacak olan on yıllık İsilap ki görünüş |Hilmi Çığıraçan, İlyas Yayar, |Remzi Kitapçı, Semih Lütfi Er ciyaş, Hakkı Tarık Usz, Tahsin Demiray, Velit Ebüzsiya, İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Peyami Safa, Hakkı Süha Gezgin, Burhan Ca- |hit, Nadir Nadi, Ethem İzzet Be- nice, Orhan Seyfi, Selâmi İzzet, Sedes, Osman Engin, Sadrettin Celâl, Ramiz Gökçe, Cemal Na - dir, Refik Ahmet Sevengil, Asım |Kültür, Halil Lütfi Durucu, Naci | Açıkel, İzzet Melihdir. / Türkofiste yeni teşkilât Müdürlükte şirketler ko- miserliği kuruluyor iz teRiİAt projeleri Meclise £ kedilmiştir. İstanbul Türkofisi müdürlüğü yeni teşkilât dolayı - sile mintaka ticaret müdürlüğü halini almaktadır. Müdürlükte caktır. Bu komiserlik anonim şirketlerin hükümetle olacak te- maslarında mutavassıt nıyacaktır. Bö: herhangi bir iş için Ankı dam göndermelerine lüzüm kal- mıyacaktır. a tl Büyük Millet Meclisi Reisi Büyük Millet Meclisi Reisi Ab dülhalik Renda, gehrimize gel - miştir. Saym Rels şehrimizde üç gün kadar kalacaktır. —— Sergi lâyihası rin hazırlanmasile, ecnebi mem- leket sergilerint iştirak hakkın- da yeni hükümleri ihtiva eden bir sergi lüyihası hazırlamıştır. ihada memleket dahilinde açt lacak sergilerin yerli mallar hak kında ne şekilde propaganda ya- pacakları tesbit edildiği gibi ha: riçteki sergilere gönderilecek mal tarın da sıkı bir kontrolden geçi- rilmeleri hakkında kayıtlar var- (dır. özleden sonra cok muvıifık ta- dün Ticaret Vekâleti yerli sergile - | |Bu arada bir beslik yok oldu Saim vo Ömer adında iki kişi ikpaşada kasap Hasanın dük (| sânma giderek iki kilo et istemiş ler, Hasan kesip bir pakete sar- | mıştır, İki arkadaş paketi — alıp | [ - haritalar (Yazan: HİKMET MUÜNİR) ir refikimiz bugünkü hâdiselerden en çok za. Far gören meslekin haritacılık 10 Hra vermişler, Hasan üstünü olduğunu yazıyordu. Harita ya, ı verince: pan müesseseler, bugün yap. — Eti beyenmedik, geri al, de-(tıkları haritaların, yarm — yeni nişlerdir. bir askeri hareketle değişip lîuın eti d?p pırıııııgıı Zeri|başka bir şekle girdiğini görün. erirken açıkgöz mMmüşteriler bu ce, eski haritalar ellerinde ka- targaşalıktan istifade ile kasa - liyor ve büyük masraflar ihti . bın verdiği bozukluklar arasın - yar ederek yeniden haritalar dan beş lira çalmışlardır. Dün birinci asliye cezada mu- hakeme edilmeğe başlanan suç- lulardan Ömer tevkif edilmiş, imuhıkcmo de şahitlerin çağırıl - | ması için başka bir güne bira - kılmıştır. |Çanta kapan yakalandı Sabıkalılardan Mehmet, evvel- |ki akşam Bebek tramvayında bi- let almak için çantasımı açan Esterliyami adında bir kizın çan tasındaki paraları kapmiş, ka - çarken yakalanmıştır. Mehmet yakalanmış, cürmü - meşhut dördüncü asliye ceza Karaoğlan sokağındaki yaralama 'ırkıdışı Osman ile kavga etmiş, |kavga sonunda Osman tarafın - |dan bıçakla yaralanmıştır. Osman dün adliyeye teslim e- dilmiştir. Carih müddelumumi - likte şu şekilde ifade vermiştir: — Sıtkı beni gidikladi, Şak |Belki şakalaştığımız sırada ya - ralanmıştır.,. gince tevkif edilmiştir. Yeni okul binaları yapılacak Vali ve Belediye Reisi Lütfi Kırdar, gşehrimizde mevcut ilko * okul olmiya elverişli olup olma- dığını tetkik etmektedir. Şimdiye kadar yapılan tetkik- in |Terde binaların çoğu sıhhi ba - ” | kımdan okul olmiya elverişli bu- lunmamıştır. Bu vaziyet karşı - sında Vali, önümüzdeki Şehir | Meclisi toplantısında yeni ilko - kul binaest yapılmak üzere Mec- listen 600 bin liralık tahsisat Is- tiyecektir. — |İstanbul festivali bu sene İ yapılmıyacak Turing klübün senelik içtimar j yapılmıştır. Toplantıda Vali ve Belediye Reisi ile elliden fazla aza hazır bulunmuştur. Evvelâ idare heyetinin geçen seneki faaliyet raporu okunmuş, kabul edilmiştir. Mısırdan şehri- mize seyyah gelirilmesi için sar çalışmalar etrafında muhtoelif aza fedilen mesai ile bundan sonraki |* yapmağa mecbur oluyorlarmış.. Evet. Bu zarardaki ehemmi, yeti birçok memleketlerin en yüksek makamları da farket, miş olacaklar ki, huritacılık mesleğini daha büyük masraf . lâara girerek yeni baritalar i. malinden korumak için hareke- te geçmiş bülunuyorlar. Kısa, ca; Hükümetler bir hârita da. vası peşindedir. Dünyanın selâ, meti için . bugün ellerinde bu. lunan haritaları olsun . bugün, kü renk ve çizgilerile muhafa, za edebilmek üzere, bir harita. mahkemesinde tevkif edilmiştir.| tdan daha büyük menfaat en. dişesi ile çalışıyorlar, Fuakat öyle zannediyoruz ki, hükümetlerin bu şiddetli alâ. Galatada Karsoğlan sokağın -( yaları haritacılı - n da aşçılık yapan Sıtkı dün akşam niyet içine l"'.ı:'i"" w:_'__ mektedir, Şimdiyedek birkaç ayda bir değişmiş olan dünya ve bilhassa Avrupa haritasının böylece kalması bir zaruret o. luyor, Harita şuuru, küçük ve .İmütehammil bir meslekin hu. laşlık. Sonra ben kalkıp gittim.|S"siyeti olmaktan çıkmış, alâ. kadar her memleketin ferdleri. ne varıncaya kadar ehemmiyet. İktısat ve Ticaret Vekâletleri.i,., »Osman dördüncü sorgu hâkim|!6 sinmiştir. Bugünkü dünya, ve bilhasasa Avrupa haritasının büylece kalması - hiç olmazsa yeniliğe doğru gitmemesi . her. kesin gayesidir. Ve buna her, kes azmotmiş görünüyor. bir girketler komicerliği kurula- | kul binalarını gezerek binaların | Ekdle kaldığı Süylenen eski haritalara gelince, onları ticari bir zarar timsali halinde gör. mektense, ahlâki birer ibret nü, munesi olarak muhafaza etme- lidir, Gayrimübadillerin bir tenmekki Dün Gayrimübadiller Cemiyetin, den şü tavzihi aldık: Mühlerem gazetenizin 19,4.939 ta Fihli nüshasının 2 İnct sahifesinde #ayrimübadiller köngresince mütte. İhaz kararlardan bâhis intişar eden yazı ile kongre reisleri ve külipleri tarafından müttefikan imzalı olarak cemiyete tevdi edilen müzakere za, bıtları ve kongrede gayrimübadiller taralından teklif ve kongrece kabul olunan takrir tetkik olundu. HMak sahipleri tarafından — verilip köngrece kabul edilen takrir, tasfi. w için vaki yüzde on tevziatın ba, kiyei istihkaka değil, , şimdiye ka, dar diğler tevzisilarda yapıldığı veç lar söz söylemişlerdir. Bu arada Vali ve Belediye Reisi üç sene - denberi yapılmakta olan İstanbul cağmı, çünkü festivallerin hariç- temih edemediğini söylemiştir. Eski idare heyeti aynen ibka e- yet verilmiştir. PT OAROLIRAE | Özür Diliyoruz hile , esas istihkak mozbatasında yazılı olan istihkak özerinden hesap edilmesi temenni olunmasına — dair. festivalinin bu sene yapılmıya -| dir. Hatiplerin dahi sözleri bu merker ten İstanbula seyyah gelmesini | ge olduğu Kkongrenin rabıtlarında — h sârahaten yazılıdır. Madterem gözetecizde, kongreye dildikten sonra toplantıya niha -İatfen bâhsolunduğu şekilde “yapıl . masına başlanan kanun projesi hak, kında İzahat verildiğine, ve az is. tihkak ve büyük istihkak arasında nİsbet ve fark gözetilmeti konarede mevmubahsedildiğine ve bu husus- Dünkü nüshamızın son baskı|'t Karar itlihaz olunduğuna dalr in. İhazırlığı dakikasında - ikinci sayı- İfast kaza ile dökülmüş, bu sebeple| İ yerine yedek sayfalartları biri kon. mak suüretile neşredilebilmiş, bu sebeple sayfa numalarında bir ka. tişar eden yazılar yanlıştır. Ba işler hakkında, ortada henüöt bir kanan projesi yoklur. Koza #af ve büyük istihkak mexelesi dahi 184939 tarihli köngrede mevzuu. bahsedilmemiştir. rışıklık olduğu gibi (Vakıt) ın 22! Hukuken, a7 istihkak ve büyük yıllık hayatında ilk bir kısm hava. diş de noksan çıkmıştır. Gördüğümüz bu kaza dolayısile okuyucularımızdan özür dileriz İstihkak tasnifini dahl mevruatımız deeviz etmer. Hakikatl tavzih zımnında bu mek fübumuz mühterem gazetenizin NY ni sülünunda neşralmmasını saygt- darımızla rica ederiz.
