14 Şubat 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

6 — VAKIT'Y# ŞUBAT 1839 Edebiyat SES ETMMMME EEE eTR, Bahisleri Manon Lesko Yirminci as ır kadını için nümune olabilir mi? Edmona Rostand bunu evvelâ şakadan söylemiş, sonra bu ramân “kahramanını ciddi olarak müdafaa etmişti Manon Lescaut (Manon Leako) edebiyat âleminde bir şaheser teş kil ettiği gibi, ayni zamanda, muhtelif eserlere mevzu olacak bir kahraman da bırakmıştır. Manon'bugün yalnız Abbe Pre. vost'un romanındaki kadın de. gil, romantik bir devrin eserler. de yaşıyan kahramandır. Ondan bir çok şairler bahset- miş, bir çok sanatkârlar onu ken. dilerine tekrar bir kahraman o. Jarak almışlar, büyük bestekârlar lar ondan ilham alarak operalar yazmışlardır. Massenet'nin ve Puççini'nin operaları Mahnon'u klâsikleştirmiştir. Alfred de Musset onun için: Şaşırtıcı bir İsfinks, hakiki de. nizkazı, Manon, seni hem sever, hem de nefret ederim demişti, Ondan sonra her şair, romancı ve tiyatro muharriri o- nun esrarengiz sihrinin tesiri al. tında kalmış ve ona bir eserini tahsis etmeye çalışmıştır. Hen. ry Bataille'lar, Porto.Riche'ler birer Manon bırakmışlar, onlar. dan başka Manon Lescaut'yu kah rüman olarak daha on, onbir ti- yatro muharriri a'uıştur. Yine geçen asrın büylik Fran. sız sahne mubarrilerinden Ed. mond Rosland'm bugün bulunan bir mektubu vardır ki Manon e. debiyatının kıymetli vesikalar. | dan biridir. 1900 senelerinde “La Fronde” mecmuası bir anket açmıştı ve muhtelif meşhur kimselere şu su“ ali soruyordu: “Yirminci asır kadınına model olmak tzere maziden kimi almar. 01z?,, Bu ankete Edmond Rostard bir kelime ile cevap vermişti: “Manon Lescaut!,, Fakat bu kısa cevap matbuat. ta uzunbir akis uyandırıyor. Bir çok gazeteler genç Akademi, iye şiddetli! hücuma geçiyorlar. Bunlardan Eugene Tedrain “Ec. lair” (Şimşek) omecmüasından Edmond Rostand'a âdeta yıldı - rımlar yağdırıyor. E, Rostand bu hücumlara kar. şı, anketi yapmış olan kadın mu. harrir Marie . Louise Neron'a şu mektubu yazıyor: “Madam; “Sadece bir şakadan ibaret o. lan bir sözü ciddiye almış olma. nızdan dolayı müteessirim, Yük. sek zekârıza itimadım olduğu i. çin, bundan dolayı hayret de edi. yörüm. M. Ledraln'in de bu şaka. yı ciddiye aldığını ve hiddetlen. diğini görünce ço khoşuma gitti. Şakanm böyle ciddi bir hal alma. sı beni yerimden hoplatıyor. Fa. küt, ne olursa olsun, bir kadmı tahkir etmiş olduğumu düşünün. © içimi Bir korku alıyor, işi cid. di olarak görüyorum. Bu itibarla #ize samimi bir şekilde özür die. mek isterim, Madam. “Her gün ne sualler karşisında » kaldığımızı bir bilseniz! Ben o Şa- , büluyorum. Yoksa, gökyüzüne|gön kacıktan vermiş olduğum cevap. Ja belki size bu nevi anketlerin faydasız olduğunu hatırlatmak istemiştim... Fakat, Edmond Rostand bir yandan bunları yazarken bir yan, dan da düşünüyor. Her kelime sihninde birtakım muhakemelere ##bep oluyor. Masanm Üzerine bıraktığı kâlemi tekrar eline alr, yör ve şunları yazıyor: “Şunu da ilâve etmek isterim ki yaptığım şakadan dolayı pek de pişman - değilim. ; Musset'nin bazı satırlarını — hatırlıyorum; Söylediklerimde . kendimi haklı ü Jbakarak: “Jeanne d'Arc!,, veya sesimi . kükretenek. “Charlotte laydı. “Diğer taraftan, bir şairden hiç bir zaman bir ahlâkiyatçı ol. ması istenemez. Bazan gençlere istikamet gösterdiği olur, fakat kendisi yine gençliğini bir imti, handa icabında “Manon Les. gaut!,, demesini bilir. Esasen, bu ismi yanlış aniryörsunuz. Bu, zan. nettiğinizden daha az kaba, da. ha büyük bir isimdir. Artık bir timsal olmuş ve son derece saflağ, muiştır. Bugün tatir ve hüzünlü şeyleri hatırlatan bir mânası var dır, Zavallı Manon hakkında hid. detten fazla fena düşünlüyorsu - Buz, Halbuki o, öldükten sonra ebedileşmiş bir şahsiyettir. Bu. gün "Manon,, demek “aşk, de . mek gibidir. Aşkı da gençlere ne kadar tavsiye etsek yeridir. “Öyle şakalar vardır ki insan bunları düşünmeden söyler, fa . kat ciddi birer cevaptır. Bu isim bizi güldürmemeli, bilâkis ağlat. malıdır. Sonra,...” Şair mektubunun burasında bir itirafta bulunmak üzere ol . duğunu hissediyor ve hemen sa. tır başma geçerek şünlârı yazt . yor: “Fakat söyliyeceklerimi izah li ik ödecek olursam korkarım ki ge. güzel atmiş olduğum bu isim | hoğuma gidecek ve bu mektubu, o sözlü geri almak için yazmaya başladığım Balde bu isim üzerin- de ısrar ederek bitireceğim. “Hayır! hay! Sizi kızdırmak. tan korkuyorum ve - söylediğim kelimeyi geri alıyorum. Hürmet. le yaklarınıza kapanıtım, Ma. dam. Edmond Rostand.,, er Edmond Rostand, asrm başlan gıcında, devrimiz kadınları için “Şakadan,, Rümune olmak üzere gösterdiği Manon Lesesut'yu, bu suretle ciddi bir gekilde müdafaa ediyor. Bunda pek de haksız de. ğildir. Çünkü, Abbe Prevost'nun İromanındaki bu kahramanı, Puç- çini de göklere çıkarmış, onun için göyle demişti: — Bir gün dünya kaybolacak olsa, hatırasını devam ettirecek üç çehrenin yaşamasını temenni ederim: Faust, Hamlet, Manon. Bestekâr, “Manon Lesctut” yu okuduktan sonra çok mütehassis olmuş ve derhal İtalyadan Kalkıp Parise gitmiştir. Puççini, kahra. manmm memleketinde eserine ko yacağı havayı teneffis-ediyor ve “Manon,, ismindeki komik opera. sını on beş gün içinde yaziyor. V.G. Kabahat Ölende mi? Bir kaç gün evvel Şişhane ba- şında askerlik şubesi yanındaki bina yıkılırken, bir duvar çök . müş, Ali admda bir amele altm. da kalarak havasızlıktan ölmüş. tü. 'Tahkikat sonunda müteshhit İbrahimin iş başına koyduğu us. tabaşı Osman suçlu görülmüş, dün adliyeye sevkedilerek birin- di sulh ceza mahkemesinde sor . guya çekilmiştir. Suçln ustaşası kabahâtin ölende olduğunu, gün. kü kendisinin duvarı yukarıdan yıkmak emrini verdiği halde o. nun dibinden kazmaladığnı söy.! lemiştir. Hâkim Reşit Osmanı i) kametgâha raplen serbest birak. mış, evraki müddelumumiliğe dermiştir. ğ isi dei dikili En süratli deniz Cordayiı, diye cevap vermiek ko-| “Bütün dünyada silâhlanma ya- rışı baş döndürücü bir süratle ilerlemektedir. Her sene, her ay kuvvetlerine, bilhassa deniz ve ha. va filolarına yeni bir tayyare ve" ya gemi ilâve etmekte ve her dev- let günden güne harp vasıtalarını arttırmaktadır. Garbi Akdenizde bir barut ko kusu dolaşıyor, bir taraftan Fra; sa, İngiltere ile müşterek hareket edeceğini ima ederken diğer ta - raftan Berlin, Roma ve Tokyo an. laşmasının yapıldığını duyuyoruz. Amerika da Avrupa siyasetinden memnun görünmüyor. Vaziyet Ne reye gidiyor? Yeni bir harbe mi? Bunu asla istemiyoruz. Fakat işte bütün büyük devletler baş döndü- rütü bir süratle hazırlanıyorla! dereket versin ki, “silâblanmak sulhü korumak için en iyi çaredir,. diye kuru bir tesellimiz var.. Son olarak elde edilen istatistik. ler silâhlanmanın en son haddine varmış olduğunu gösteriyor. Ha »- len bütün dünyada inşada olan zırhlıların adedi 21 dir. Bunlar i. çin sarfolunan , para 30 milyar frank, yani bizim paramızla takri- ben 1 milyar 200 milyon liradır. 1 Kününusani 1939 istatletikie. TEdEYMK Geveuerin uzunluğu, mevcut ve inşa edilmek- te olan deniz Kuvvetleri de ton i. tibarile şöyle mukayese edilmek - tedir; Burada kaydedelim ki birçok büyük devletler miadinı doldur . muş olan harp gemilerini hâlâ kullanmak ihtiyacını duymakta - dır. Binaenaleyh tasnif buna göre yapılmıştır, BÜYÜK BRITANYA: Sahille. rinin uzunluğu 120.380 kilometre- dir, miadını doldurmuş ve doldur. mâmış harp gemilerinin tutarı 1,31,533 tondur, miadını doldur- mamış harp gemileri 1,132,478 ton inşa edilmekte olan da 440,680 tondur. AMERİKA BİRLEŞİK DEV - LEYLERİ: Sahillerinin uzunluğu 29632 kilometredir, miadını dol * durmuş ve doldurmamış harp ge- milerinin tutarı 1213790 ton, mia. dını doldurmamış harp gemileri 946280 ton, inşa edilmekte olan » Jar da 205.545 tondur. JAPONYA: Sahillerinin uzun - İuğu 23776 kilometredir. Miadın: doldurmuş ve doldurmamış har; ! gemilerinin “tutarı 852840 ton, miadını doldurmamış barp gemi . | leri 753907 ton, inşa edilmekte olanlar ise 141950 tondur. - O .NSAş Sahillerinin uzunlu” fu 34262 kilometredir. Miadını doldurmuş ve dolduğmamış harp gemilerinin tutarı 545882 ton, vi- adın: doldurmamış harp gemileri 344967 ton, inşa “edilmekte olan 146370 tondur. İTALYA: Sahillerinin tutar 14250 kilemetre miadını doldur muş ve doldurmamış harp gemileri tutarı 458788 tonmüadını doldur - mamış harp gemileri 407963 ton, inşa edilmekte olanlar ise 140144 İuğu 1225 kilometzedir. Miadını doldurmuş ve doldurmamış harp gemileri tutarı, 214100 tgn, miadı- | nr doldurmamış harp gemileri 184023 ton, inşa edilmekte olanlar ise 193869 tondur, Görülüyor ki büyük devletlerin deniz kuvvetleri müazzam ve kor. kunç rakamlar göstermektedir. hattâ hergün büyük devletler harp | müdafaa topları (4) ateş ediyorlar, gs allları ve en ağır mermi atan zırhlılar kimlerin elini Avcı m bombardıman tayyareleri İl pışmaalrnda en a SEF. Zırhlıların oynryacağı tir. Nitekim bu sebeble letler gayet ağır arrhllâf koymuşlar ve hattâ bir ya indirmişlerdir. 7 Zırhir yarışmda da Yi* tere birinciliği muhafsz$ dir. Halen on beş gemi “€ 474700 ton ile birinci &! Aynı zamanda 3 tane gs luk we iki tane 40000 İk inşa edilmektedir. Amerika Birleşik di harp safına girecek o sı vardır, bunların mermi tondur. Ayrıca iki wi dört tane de 40,000 * ; inşa edilmektedir. Japonyanın. zırhle zik dur. Ağirlik yekünu sel dur. Bunlardan gay” 40,000 tonluk zırbir olduğu gibi 45.000 tonlsi zam deniz ajderleri d€ di ceği söylenmektedir. Fransa yedi zırklıyâ Bunların ağırlık yakti # tondur. Bunlardan ymm 35.000 tonlük zır da E4 palas iyim İtalyanın dört tane * $ dır, Ağırlıkları yeköii # tondur. Ayrıca 4 tas€ tonluk zırhir yayılmak Almanya beş tane w liktir. Bunların ağ” 82.000 tondur. Yan 35.000 tonluk zerk A” masına iltihak edecekÖy Şu rakamlara maa muharebesinde Ingili”. azzâm zırhlı saftı t6$” cekleri görüldüğü SE vaziyete nazaran Fr Kal inik eldukii ediyor, Büyük devletler se fecaatini gördükten ii lar: yine de sulhtan *iyri hazırlığı yapmışlardı i tetkik edeceğimiz İSİ if mumi harpten © Hi vetlerile bugünkü de“. arasmdaki nisbeti giri 1914 senesinde A ; şik devletlerinin dei” 91” tutarı 860.000 oo ği i sinde ise 1.213.790 yi Bu hesaba göre * betinde tezayüd 1914 de Japony” v0? son 3g Ka e SEF SZEFf SEE. SS EE. y TEE Diğ. LEŞ > Ğ N Bugün harp tayyarelerinde en milhim nokta are tayyarelerile böm- bardıman tayyaresinin muharebe apında, süratlerinin hemen hemen bir olması keyfiyetidir. Eskiden avcı tay yareleri, bombardıman tayyarelerin- den süratli oldukları için, onlar üz bir âslünlüğe sahip bulunuyor- lardı, Avcı tayyareleri, pilotun maharetine göre, yaplıkları cambazlık hareektleriyle düşmanın bombardıman tayyaresine karşı büyük muvaf- fakıyetler elde ediyorlardı. Bugün ise, bilhassa son zamanlarda, bombardıman tayyarelerinde bü. yük sürat terin edilmiştir, Avcı tayyarelerinin saatte 480 kilametre sür. atine mukabil bombardıman tayyareleri de saatle 420 . 450 kilometre sür- ati bulmuştur. Bu suretle, avci tayyarelerinin bombardıman tayyareleri ürerinde pek az bir üstünlüğü vardır ki bü da eskisi gibi cambazlık hare- kellerine müsait değildir. Onun için, avcı tayyarelerinin hendesi bir şekil tökip ederek ve ri- yazi bir isabetle hareket etmeleri Jâzingelinekiedir: Bir avcı tayyaresi, “ay” ının Üzerine gelecek ve tam vaklinde onu düşürecektir. Eğer buna muvaffak olamazsa düşmanı derhal h Men kaçırır. Buradaki resimlerde avcı tayyareleri ile bir bombardıman tuyyaresi arasındaki çarpışmanın nasıl olacağı güslerilmiştir: 1 — Top ve makineli tüfeklerle mücehhez üç avcı tayyaresi yüksek bir noklada tarassul yazifesinde bulunurlarken bombardıman tayyaresi- wi görüyorlar ve derhal diklemesine inmeye başlıyorlar. Düşmana mürn- kün olduğu kadar yaklaşıyorlar ve hedeflerini iyice tayin ellikten son- ra, sıra ile, ateş ediyorlar ve arka arkaya güçiyorlar. Tekrar yükselerek gidiyorlar. 2 — Mu sefer üç avci tayyaresi üslüste mevzi almışlardı üçünün de vazifesi ayrıdır. En üsteki pilot ateş ediyor, ortadaki 1 renin dü menini uçurmak İstiyor, Üçüncüsü de bombardıman layyaresinin altından «eğip bombaları attığı kısma ateş edecektir. 3 - Burada avcı tayyareleri bombardıman tayyaresine cepheden hü- cum ediyorlar, Bombardıman tayyaresinden onlara üç milralyöz ateş ©- diyor, fakat isabet etliremiyor. Çünkü avcı taryareleri onu derhal geçi. Yorlar. Üzerinden dönüp, çizgilerle gösterilen hatları takiben gene işaret edilen noktalarda ateş ediyorlar, 4 — Diğer taraflan 3,5 ton bombn ile ve saatte 400 kilometre süratle gelen düşman bombardıman tayyareleri (2) bir şehri bombardımana bu zırlanıyorlar. Onlarla aber bir Cilo da hafif bomburdıman tayyaresi (1) geliyor. Bunların 500 kilo bombası vardır ve bunları attıktan sonra avcı tayyareleri kadar süratli olabilirler. Düşman tayyarelerine karşı iki filo avcı tayyaresi (5) çikiyor. Fukat bir bulutun altımda kalmış olan düşman tayyarelerinden bir filo (3) şeh- rin tayyare meydanının üzerine geliyor, Bomba atıyor, Ona karşı hava N ka N i vetleri tutarı 485 senesinde 652.840 ki yüzde 76 rize ge / vardır, ve bu nisb*t lerinkine faiktir. Umumi harpteâ vi di vetlerini en ziyağf şt leket Japonya ol İtalya 1914 senesini tonluk deniz > Kü Bugün ise bi ri / na çıkmıştır. Orta ari” betinde bir artma gi İngilterenin ıt deniz küyvele y33' U tondu, 1939 de dur, Bu hesaba Şİ ii betinde bir ei a 1914 senesinğf pi kuvvetleri mec si 1939 senesinde i5* dur. Demek ki vetlerinde de bir azalma vardı” Alman deniz ( rank BEM EE Rl mmm ğü ameli menin Şem iim güğmp Eülniğğmeğpemdml