4 Kasım 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

se 6 —VAKİT 4 Teşrinisani 1934 Bugün Avrupanın en tehlikeli mıntakası “Sar,,dır. Gelecek ikinci kânunun 13 ün- cü günü Sar havzasınm halkı mu- kadderatı hakkında rey verecek, Almanyaya mı dönmek, Fransa ya mı katılmak, yoksa bugünkü gibi milletler cemiyetinin idare - ! sinde mi kalmak istediğini bildi- | recek. Rey verecek halkın sayısı 800 bindir. Sar havzası 730 murabba | mil genişliğindendir. Fransanın | son muharebelerden sonra geri al- | dığı Loren ile Almanya arasında- dır. Buranın en belli başlı zen - ginlik kaynağı kömürdür. Bugün- kü darlık sırasmda bile 50 bin iş- çi Sar maden kuyularında çalışı- yor. Sar halkı, Almandırlar. Fran- sızca konuşan halk ile Almanca konuşan halkı birbirinden ayıran çizgi, hududun batı yönünden ge- Gerçi Fransızlar eskiden de | bir kaç defa Sar havzasını ele ge- girdiler, fakat Sar halkı önce de Prusyayı, tün tuttular. çer, bir asır Napolyona üs- | Bu Alman toprağınm Alman- yadan koparılarak milletler cemi- | yetinin idaresine verilmesinin se- | bebi, burasının madenlerini işle - tip çıkararak Almanların umumi | harp srasında harap ettikleri Fransız maden kuyularının zarar- ları ödemektir. Fakat Fransa içinde “kaplan,, adıyla tanılan Klemanso gibi Sar elini Fransaya katmak istiyenler de yardır, Bu - na karşı Almanlar da bu ülkele- rini vermemek ve elden çıkarma » | mak istedikleri için bu çetin işi şöyle böyle kıvırmak üzere bir çare bulundu. Fransızlar maden kuyularını ele geçirdiler, fakat buranm idaresi de milletler cemi- yetine verildi. Bu idare on beş yıl sürecek, sonra Sar halkına hangi bayrağın gölgesi altında yaşamak istedikleri sorulacaktı. İşte gelecek yilin ilk ayında Sar halkına bu sual sorulacak. Asıl mesele bu sorgunun vere- ceği neticededir. Bir bakıma göre bu sorgu Sar meselesinin düğümlerini çözecek, Sar halkınm dileği yerine getiri - leceği için Almanya ile Fransa da uzlaşacak ve barışacaktır Daha doğru bir bakıma göre, bu mesele yüzünden bir sürü di- kenli, kacak, Avrupa bir takım yeni teh- likelerle karşılaşacaktır İki yıl önce herkes Sar halkı- zehirli, bir takım işler çı- | | dilar. İ Sardaki maden kuyularıni ettikten sonra bu bağlılığı ilerlet- | İ Fransaya verilmesi nın yüzde yüz Almanlarla birleş- | mek için söz vereceklerine inanı- yordu Çünkü Sar halkı, kendile- fine, Fransızlaştırmak için yapı - lan her aralık ileri sürülen “Ren cumhu- teşebbüslerini kısmlağtır - Rur girdikleri zamanlar Sar işçilerin « den 70,000 i grev ilân ettiler. Sar halkı, milletler cemiyeti - nin idaresi altında epeyce bir va- kit geçirdiler, Halkın verdiği ver- giler hafif olduktan başka Alman- lar da, Fransızlar da halkm gön- lünü hoş etmek için onlara türlü şeye karşı geldiler, bir riyeti,, Fransızlar vadisine | türlü ticaret müsaadelerinde bu « lunuyorlardı. Sar ile Loren arasında bir bağ- ! | Iılık vardır. Çünkü Sarın kömü- rü Lorenin demirini işler. Vak- tiyle bu iki ülke de Almanyanın elinde bulunduğu zaman bu bağ- lık ikisini ine gelmiş, iki- sinin de ilerlemesine yardım et - mşti, Fransa da Loreni aldıktan ve zap mek istedi. Sar halkı bağlılık kırılacak, Çünkü Fransa iki ülke arasında iktisadi emniyet namına bir engel koyacak ve bu yüzden Sar halkı da zarara uğra- yacaktır Bununla beraber Sar halkı Al- manyaya dönmek inanındaş sar - sılmadı vaziyet Hitler rejimi nin Almanyayı kaplamasına ka - dar böylece devam etti Hitlerci- liğin Almanyada tutunmasmdan ve kök salmasmdan sonra vaziyet ve değişti Sardaki sosyalistler, liberaller, Yahudiler Hitlerciliğe düşan ol » dukları için vermeğe hazırlandılar. Sonra Sar halkımın yüzde yetmişi katolik - ür. Hitler rejimi ile katoliklik a- rasında bir savaş baslamıştır. Bu savaş yüzünden Sar halkınm bir çoğu Hitlercilikten soğumuş bu - | lunuyorlar. O halde Sar halkından büyük bir ekalliyetin Almanyaya dön - rey verecekleri şimdiden belli olduğuna göre me- sele dikenleşiyor. Sonra Sar hav- | zasının Fransaya yakın tarafla » rında halkın Fransa lehinde rey vermeleri de beklendiğinden ya bu tarafların Sardan koparılarak bekleniyor, “Vakıt,, ın Edebi Romanı Kurşun Yarası Romana başlamadan önce Bir ay kadar oluyor. Bir gün iyi çıkmamış bir posta damgası taşıyan yarim sayıfalık | bir mektup aldım. Gazeteye ve ba | na gelen mektupları açmak hak -| kını verdiğim arkadaşım bu zarfın bir köşesine “bir roman mevzuu,, diye yazmış. Hergün memleketin dört buca- ! #mdan gelen mektupları okumak pek kolay değildir. Bunun için #ki ! postada biriken bu mektupları ön- | ce arkadaşlar elden geçirir, işe ya- | Yazan: Burhan CAHİT rıyacak olanların arkalarınâ böy - le bir iki kelime yazarak bana ve- rirler. Gazetelere ne mektuplar gelir bilseniz. Bunu bir başka vakit an- latırım. Şimdi bana sahiden bir e- işaretli yarım sayıfalık (omektubun iki adın iki ilk harfini taşıyordu. S. H. harfleri üzerinde çok dü- şünmedim. yep sahibi bana eğer yaz » (Roman mevzuu) Almanya | ya dönmek için rey verirlerse bu | onun aleyhinde rey | imza yeri | | EVLENENLER “VAKIT,, evlenenlerin adlarını, i eskiden olduğu gibi, gene haftanın | belli günlerinde yazmıya karar verdi. Bugün Beyoğlu ve Fatih nikâh me- çifllerin adlarını yazıyoruz: Beyoğlunda Seher Hanımla gemici Ali Efendi, Rozik Hanımla marangoz Artin Efen- di, Vasfiye Hanımla Servet Bey, Zinnur Hânımla kahveci Murat Ffendi, Fatma Hanımla gemici Muh- lis Efendi, Ayşe Hanımla rençber Nu- ri Efendi, Roza Hanımla seyyar satt- cı Samoel Efendi, Rebeka Hanımla seyyar satıcı Davit Efendi, Mari Ha- nımla balıkçı Adirye Efendi, Anas- tasya Hanımla sebzeci Tanaş Efendi, Mari Hanımla sebzeci Ohanes Efendi, İzmaro Hanımla kahveci fendi, Hatice Hanımla Celâl Efendi, tüccar murluklarında evlenmeleri yapılan | Yorgi E | İelâl Hanımla Süleyman Efendi, Ali- ye Hanımla memur Şükrü Efendi, E- Teksiindra Hanımla — lokantacı Mişel Efendi, Delonya Hanımla seyyar sa ter Enrake Efendi, Brosyak Hanımla i değirmenci Bazorot Efendi. Fatihte Pakize Hanımla şapkacı Recep E- fendi, Zehra Hanımla tütün amelesin- den Ali Efendi, Zineti Hanımla fabri- ka amelelerinden Şehabettin Efendi, Behice Hanımla tüccar Abdurrahim Efendi, Cahide Hanımla seyyar sa ter İsmail Hakkı Efendi, Hatice Ha- nımla mağaza kâtibi Osman Ferit E- fendi, Hayriye Hanımla Mehmet kap- | tan, Emine Hanımla manifaturacr İs- | mail Efendi, Kadriye Hanımla kol. tukçu Halit Efendi, Fatma Nihal Ha- nımla muallim Recep Bey Naciye Ha- nımla Millet kütüphanesi oOmemürla: rından Cevdet Efendi, Kadriye Ha- nımla mütekait Şevket Bey, Didar Hanımla posta müvezzli İsmall Hakkı Efendi, Hamdiye Hanımla dokumacı Ganl Efendi, Sadiye Hanımla Emni- yet: müdürlü kn“ şube memurla- rmdan Remzi Efendi, Huriye Hanım- Ta lâstik fabrikasından Mehmet Efen. di. yahut milletler cemiyetinin bir müddet daha Sar havzasını idare- ye karar vermesi umuluyor. Bu yüzden Sar havzası sinirle- rin gerildiği; kanların kaynadığı bir yer olduğundan zabıta kuvveti şimdiden iki misline çıkarıldı, Fransa Sar havzasına asker gön - dermeyi düşünmeğe başladı. Fa - kat böyle bir hareket yüzünden | Sar havzasr içinde dahili bir sava- şın başlamasından ve Almanların bu savaşa destek olmalarından İ korkuluyor. Böyle bir vaziyet Fransada 'da Almanyada da derin akisler bıra- kacağı için bir harba sebep olma - sı da hiç de uzak değildir. Onun için Sar havzasını bugün Avrupanm en tehlikeli mıntakası saymak hiç te yanlış olmaz. ömer Rıza mayı vâdedersem çok heyecenlı ve enteresan bir maceranın ip ucunu vereceğini vâdediyordu. Böyle vaitlerin ne kadar yavan, | macera denilen masalların ne gü- lünç şeyler olduğunu tecrübe ile anladığım için ilk önce dudak büktüm. Dudak büktüm amma bu yarım tan da kendimi alamadım. Çünkü bu yazı bana çok ince ve özlü ründü.. Söyleyişte, anlatışta sahi - gö - İ ser meydana getirmek fırsatını ve- | den gün görmüş, çile çekmiş, he - ren bu mektuptan bahsedeyim. ! yecan geçirmiş bir insanın teklif - i sizliği ve tokluğu vardı. Bundan ötürü cevap istenen ad- rese bir mektup yazdım. Üç gün sonra idi. Matbaaya geldiğim vakit bana zin bir paket gösterdiler: Si in a kal nr ak ş6 Tlanımla hademe Kadri Efendi, A. | | ridir. sayıfalık yazıyı bir daha okumak: | Eski vakıflar kanunu A m A Hazırlanan esaslarını lâyiha 1 yazıyor! Vakıflkrın hukuki el ehliyeti —M vazife ve 4 Teşrinievvei 197 ni Ba u medeniniü larm: hukuki ehli; şartlarını değiştirme ki hükümlerini bildiriy Hükmi şahsiyet Lâyihaya göre her vakıf mahkeme veya vakıf kütüğünde kaydedilmemiş olsa bile hükmi şahsiyet say Er « kafça henüz tescil edilmemiş. vakıfla- rın yeni kanun hükmü yürümeğe baş ruz ladığından itibaren beş sene içinde Ev- kaf kütüğüne kaydedilmeleri mecbu - Bu müddette kaydedilmemiş © lan vakıflar hülemi şahsiyetlerini kay. İ betmezler. Tescilin mede gösterilir.Tescili yaptıranlar tes- Gl ettirdikleri şeklin hilâfını iddia e - demezler, Hayrat vakıflar Vakıfların doğrudan doğruya hay- rattan olan gayri menkulleri haciz ve rehin edilemezler, Bunlarda ve irtifak hakkı için iktısabi müruru zaman cereyan etmez ve bu kanunun tayin ettiği haller haricinde satılamaz- il yapılacağı nizamna - mülkiyet lar. Bü gayri menküller Evkaf idaresi « İ nin talebi üzerine vakıfları namına ta- puca tescil olunurlar. Bu tescil hiç bir resim ve harca tabi değildir. Bu gayri menkuller Devlet malları imtiyazından istifade ederler, Malı değiştirme Tahsis edildikleri ewnkeat GEEsiN- © de kullanılmaları kanuna veya amme infizamına uyfun olmıvan yahut işe yrramaz veya f3ydasız bir hale en İayrat Evkaf idare meclisinin teklifi ve icra Vekileri Heyetinin karariyle mümkün mertebe gayece ayni olan di- gibi bu kabil hayrat ayın veya para ile mü- bâdele edilerek elde edilecek fer hayrata tahsis olunabileceği ayın ve İ ya nakit dahi ayni suretle diğer bay - rata tahsis olunabil! rihi kıymeti haiz bina Hususi mülkiyet Vakıf paralarla vakıfların alir ne- | Mimari veya ta- lar satılamaz. vinden olan gayri menkulleriâde hu « susi mülkiyet hükümleri caridir, Her vakıf, Umum müdürlükçe ema- neten idare olunsa bile, kendi teahhü- dü ile ilzam olunur ve borçlarını ken- di mallarından öder. Ancak Umum müdürlükçe idare olunan vakıflar ge- lir, masraf ve borç noktalarından bir bütün teşkil ederler. Vakıfların akarları Mevkilerine ve temin ettikleri men- faate göre ipkalarına Mizum görülmi - yen mazbut ve mülhak * vakıflara ait akar ve araziyi İdare meclisinin kara- riyle Umum müdürlük açık artlırma- — Sizin için getirdiler. — Kim? — Görmedik, erya bırakmış. İçime doğdu. (Odür') dedim. Gazete işlerime şöyle bir göz at- tum ve hemen kapıyı kilitleyip pas ketin başına geçtim. Bir hanmi kapı dıği düzgünlüğünden belli olan bu paketten ilk çıkan' bir yarım koldü. Dirseğine kadar parçalari: | mış bir kolun madeni halkalar yer- kiştirilmiş meşin kol kılıfr. | İçime bir ürperme geldi. Ellerim titriyordu. Kimbilir | hangi cephede hangi düşmanın bombası ve kurşunu ile parçala « | nan kölun bu sahibini kaybetmiş mabfazasını gözden o geçirdim. Sakladığı yarım kolu da kaz | | bağlanmış iki Titiz bir kadın elinin hazırla « | şartları değiştir akarının arda İİ elo” akfın mevcut Mülhak va vermeden evve* Üsinin mütalcasını alır” Vakfın satılacak “ig maksada sarfedilinceY? mecburidir. Eski adi” Gerek satış bedelle me neticesinde Bi kuller evvelki vakıfları * Yeni gayri menkül vakıflar alâkadar olduk. gayri menkuller en büy” miş olan vakıf adını tf kayıtlarma öteki valfli tırılması h 2: yazılır. Vakitların sia İdare meclisi bir m” ncaya kadar hef 2. aj ün bütçesinden olmamak ö:0“/EAN rak bunu v dan uş malandırac dan yalnız yang” :kubulacak zararları K€ sustur. Böyle zararlar silen rniktar eski mikteffii caya kadar ayni suretle Vazife ve Doğrudan doğruya Umum müdürlükçe ida kıflardan varidat idare İ © vanil rattan veya tahsis olunÜü, lerinin yerine getirilme mıyan veya mamur gerili bili olani wi tımdan bunları temine lük salâhiyetlidir. Vazife ve sartları deten imkân kalmıyan ları büsbütün kaldırma!” tirmeye de idare med Be mum müdürlük salâhiy€ Mülhak vakıflarda w İ Tar vermeden evvel mi” ne alır. (Öteki Konyada $ âbidesi yö Konyada bir $€ talı yapılacaktır. a Kumandan Pş. v€ ig” vat vilâyet makam rak ab'denin yapıl zım olan paranın ## leceğini konuşmufl””” bir müsamere ver i lastırmıslardır. bu kof meşin vi lüm sertliği duyu" Yarım kol bo$ İ sını sakladığı Ka? & ai mişti. Fakat ona” hatıraları saklıyord”. İlk gözüme si altın kası oldu. gik ve Bunlar birlest ir lerden uzak yahşi mamış gibi şim İder rılmışlar o yarı” tıyorlardı. Bu altın nisa”, nmda gümüş, 3* i in de” vi mış bir düğ mus limon çiçekle” Bu yarık? e” mek için bunla” kette bunlarda gü