10 Ağustos 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 14
yas sz sısı e6zi o9sı gz GESİ Sszı 8081 sazı 4081 zı 621 ozi PELI 281 2521 ui vszı 8911 Oogzı Eril goz! sul $691 gol 1691 2011 4891 6601 8p91 soL 691 6POL £z91 zeol 7291 101 TE s191 2201 191 sz01 £o9ı 2101 g6sı £001 v.sı 786 99sı P:6 osı 926 zısı 216 TepI ji 1SPI 558 ızri ve £IPI sis 1oPI vos 69ÇI 16 69e1 192 Sel , sez 66zI 669 M3 İT A e) vuyy pey uy 2 uemkejes *z yoargoyj “b myeadç sı veznyj “b sı (app pu 7) ağam * uwung yere vuşy yay yeamşağ MİK uukayaş 'g yana * wpeg Ova AM, * , urekg aaa MAS YAYI yenı, ezas yeuyoyi vejes 1gp3 Madp y9RLI vzekeg unupya se lypuraspaH izni seg unjaş vag veyş unsj ASABARANAARSARAA Lee " w — — ira -nmnv:smeneag j â Rİ YE yeurepe yarğışya gapesa uueurez snpumıaş uv YAGeY UUTANYA, rg 104 (1) . (1) *p1 manız uuupeozaşreg yese, vey sa gani OğrE ŞEY ULAN, usveyıg SA yiz ukunp mrk uspogjo? ek enne idi “npanlanp ng *npanp tepede Yes #ApJOLNUNŞOYMEZ Tepe oşe ep Aeureş v4 “geye vg > opuyet çayı enkig PEDİ DA yo eÇ GEAAŞINŞAN 0 — m a a mm u » “#n wpednday unmkusdsj stajdagas ung — “UJV Nvam$ op çışı ypeaseoıg “pes e il e DRL, A iş na karşı kendi kumandasile bir taarruz karıştırarak hazırlığını yapıyordu. (1) Kardinal 16 Mayıs 1509 da 33 harp gemisi ve 24 bih asker taşıyan 5İ nakliye gemisile Kattaçneden hareket etti. 15 Mayısta Mersalkebire geldi ve ertesi gü- nü karaya asker çıkardı. Yerlilerin ce- surane müdafaalarına rağmen İspanyol- lar (Oran) » hücumla zaptettiler ve müt- hiş bir katliâm yaptılar, Kimeness bir camii kiliseye tahvil ederek orada bir za- fer duası okuduktan sonra 23 Mayıs (1809 - 931) de İspanyaya döndü. Ora- na kumandan olarak Donpedro Navaro de Obivetto bırakıldı, Fakat sonradan (Tlemsen kraliyeti ve Mersalkebir mev- kii ve Oran şehri umum kumandanı) muhteşem lâkablarile Dondiego geldi. Donpedro Donavaro 15 gemiye 14 bin asker koyarak Bujiye gitti, Ve ora- sını aldı. Ahali kâmilen dağlara kaçmış- lardı. Bunları yerlerine getirmeği dü- sünürken Abdurrahman ve Molay Ab. dullah kendisine müracaatla ittifak tek- lif ettiler, (2) Donpedro Abdullahı tercih etti." Onun taraftarları da şehire geldi- ler. Haziranda donanma ile Donpedro Tarabulusa gitti. Kanlı bir muharebeyi müteakip orasını da ele geçirdi. Ahalisi kısmen katliâma uğradı. İdaresi ayni krala tabi olanSicilyaya raptolundu.(3) Bu zaferler Şimali Afrika ahalisini çok korkutmuştu. Hepsi de korsanlık. (1) Grammon. (3) For Bige ve (Düveli islâmiye ta- rihi) Bujinin Kastantinde hükümet et- mekte olan (Beni Hafs) hanedanmdan Abdülâzize sit olduğunu yazıyorlar, Ab- dülâziz Bujiyi zayi ederek Konttantise âönüşünde hal" olunarak yerine kardeşi Ebubekir geçti. Ebubekir Bujide İspan- yolları sıkıştırdı ve tacize bâşladı. Şehi- rin muhitinden Harice çıkartmadı. (3) For Bige. larından dolayı cezaya ( uğrıyacakların- dan korkarak hediyeler göndererek 14- panyollara itaatlerini arzettiler. Cezayir, Tenes, Mostaganem, Şer- sel, Dellis İspanya tabiiyetini kabul et- müşlerdi. Bu memleketler İspanya düş- manlarına limanlarını kapamak, hiristi- yan esirleri geri vermek, istihkâmları bo- şaltmak, mukarrer bir tarifeye göre İs- panyol muhafızlarına erzak satmak ve senevi muayyen bir vergi tesviye etmek şartlarile İspanyaya obağlandılar. Bu şartlara tevfikan Cezayirliler de »şehtin üç yüz metre uzağındaki (Penon d'Ar- gel) denilen kayalıkları Donpedroya tes- Tim ettiler. Dönpedre da oraya ufak bir - hale yaptırdı, 200 kişi muhafız koydu ve Oran'a döndü. Bir kaç ay sonra Denpedronün yeri- ne Ruj Diyaz geldiyse de bu da Martın d'Argote ile değiştirildi. Kral Donpedro Diyagoe'ye (Marki de Gomares) unvanını vermişti. İspan- yollar buralarda tertibat ve tahkimatla meşgul oldular. Mühim bir vaka geç- « medi, Fakat İspanyol kral meclisinin ha- sisliği Afrikadaki askerleri aç ve cepha- nesiz bırakıyordu. Aylıklar verilmiyor, istihkâmlar harap oluyordu. Bu halin, elde edilen yerlerin düşmesi neticesini vermesi tabii idi, Buji de Donpedro'ya ittifak, teklif w- dip de yüz bulamayan Abdürrahman Ka- bili reisleriyle anlaştı. Bu arada Afrika sahillerinde şöhreti duyulan Uruç relsin muavenetini istedi.(1) 1503de Portekiz kralı Emanuel (Azemmur) u * zapi ti. (2) Sadi şeriflerinden o (Eliisim) im oğlu (EVaarec) in bu şehri kurtarmak için yaptığı hücumlarda muvaffak ola (1) Grammen.“ (2) For Bige 1513 ve Ogüst. Kur 1516 diyor, *afyamusg ALI HEME (2) “661 vepikeş “Li ider yuri uruso uusuureyı (1) 2) mpaokiyraep (3us437) saşung tin Arnapıra yy gazaya çe uapaopyoyjmu 1g0u29 |gıB şokuwdaj “wekpeay “ama 4s) “op uapyızımakeyı ng “npaokışe$ Ye) #p ayung yeyvg “aajips rozruop eywp Bayiye uyayorpoyumuz uvunjo Meçe We sapumuas p uafeymar ŞAN pgruejdiş daspyann 1 çöpe öğre ursajioyoj “ut veye fusA” vpursaşıkıy şzop se ep va eatüiriğy vap Ayy apzayiaman Biye sö ng zu yapan yava “ayki 5) -ozru9p yoruma “pav0pa örepi Molu -.3 yete veyeğ tapsokrpauyınıj Yüzeye zep > geye opaaymua2 dajo öyuayrasa ipe 1 »dezy o4yyag vavydezy sask ng vp EAA Arap geşdezy ypep soyazayse uryan apAAyİŞ (giz yıpounZe) “yaynoRadey ep vp “ananp40 HANI Aepey VU 491 “RİryOp duzy ouyayse oküyeg niiujıdek suv 2403 41 Şİİ yeuLinij 3 SA epi ag Şİİ youuminsk yöyse okuya epnjogıs0 ep satumarez. TŞİYpUSAYPAEŞ IPSAAIN Cmörü muyyugf umen) ounyadnş okuyeg “PP ZE vi apn mg “paşgöyape$ ozu <p vürzeinpny epuruvurez ueyig YEYNŞ sayıp (7) “ipaoğirpo year ok ogasaynar #1: WWE) (0k * OZ) 9P MoppuoN me b e pApoAnrezeN zriğu va erd NA far ekiş treşdıssenınun ng apusogareğnu GEAAÇNĞR esse “ypaoyama Avam aopoUYUN Ee urrepmumseuop aw) “amg "1PI SOYU) SA ipa A “eau 2. ADANIN PAP. OAANŞ (1) apanşokmuana yarama dep “ey n3aplo iile aramanı zrep 1g “2424 VPUNO, Maypıyes nzn GLreygsuez “A3YPE rrminp Ww URANL uoisyaak sinpopeuy open ng UMRE ypsoyiruna snssa) Bpsopoy vadagıı ueP (GOCI - 6O0L) Meye4peagi sop — a m m > m aa vent ismi İtalyanca (Lavantino) yahut (Lavanti) den alınmıştır. Bu isim evvelâ bilhassa Venediktile- rin şark memleketlerinden olup donan malarda yahut sahil muhafazasında kullandıkları askerlere . verilmişti. (1) Türkler de ecnebi milletlerden aldıkları gemicilere bu adr verdiler, Fatih zamanına kadar deniz işlerinde devlet gemileri kullanılmayıp lüzum gö: rüldükçe tüccar gemileri nakliye ve harp için istimal edilmiştir. Sultan Murat Av- rupaya askerini geçirmek için Venedik» lilere müracaat etmiş ve bunlar her aske- ri bir dokaya Rumeli yakasına nakletmiş- lerdi. (2) 3 İstanbulun muhasarasında , (420) ge miden mürekkep bir Osmanlı donanma- si vardı. Bundan (150) gemilik bir fıka 4 Ceneviz ve 1 Bizans gemisinin Halice girmesini menedemiyerek, atını deniz? sürecek kadar Fatihi kızdırmıştir. Çünkü gemilerin efradı acemi ve su kesimleri alçak olarak yapılmış idi. .tir. Gemiler için kürekçi, ahaliden teda- rik olunurdu. Bir sefer esnasında donan- madaki Azaplar kâfi gelmemeğe başladı. #mdan bunları ziyadeleştirmek için ge- milere yeniçeri ve cebeci ilâve olunurdu. Fatih ve iknici Bayazit zamanı böyle idi. Fakat Yavuz Sultan Selim zamanından itibaren donanmaya silâh endaz olarak yeni leventler ilâve edildi. Merkezi Geli- bolu olmak üzere bir kaptan paşa ayale- ti ihdas ve bu ayaletin askerleri donan- maya tahsis olundu. İstanbulda iki le- vent kışlası vardı.. Osmanlılarda denizcilik ilerleyüp do- nanma büyüyünce bu İevenflerin inti- zamsızlığından dolayı kullanmalarından vazgeçildi. Yalnız tersanede bırakıldı. “(â) Tarihi Cevdet ve Kamusu Türki, (2) Hammer kitap: 12. türlü fenalıklarda bulunuyorlardı. Mi“ “mu çuzuysu? fumuso IyueL, CE) “G9 “des en <9 çusumeu? yuemeğ, Ye, (2) aktremso tdiyeg ug (1) vg anyk wefuoç Wep FRUZJ BA #ragryi *İ -op91p “eprezog “PIN “zDpeş'ayurzj' “AŞ “saoyy oyAtaypepe alıp “sogu#y 2pa1j3 ulaeyiysaouo) Yrpop zAsvay UD VeH pasa sofupgıpos A “ayıramaz 'd0f “ypouezig wp vpulpiğaey sayi apfey m AOW YPeAeL sauor sa sopnöfaş . © (y) tantrararpe uvpunupues101) ARL 9P (TESE * ZE) wp rep ydomeydi “4 “ıpaoşiyanaydez Wsopoy os uupyıp 2101 vüLrepures101 YAN Mapokpragi (uef “eŞ) “ypaayıdpo ayaş oyrydna ; anpagpali “4 ep nsopoy igIğ supepu değip pfapusr “ga0p #eyopy oyE umesıç SA amyes mpi uruşasşkoy oöayuoyy 'uegnaeş “up4y (E) yokzek resdopayıyesayyj mu -ndinpjo gn3iemr epreyio uageg SA ua1124 ön. münğnpşo yese öpskrz uopug zu uyanisyoyy YAŞ weğa0 *pIpY yep epi SA ZORA “soy “urog “NU “WE “yepegi “eygmyp zeyno oğayuayaj (2) tamrueşğeg o4AyBarA 1ayzoj 989) © PPPİNPAN A yapmasa pyepei <ğ s4 epzmyeşi SA rutsejop sasyey; -2p yos9po yisepa) vünresop 1g WA 4og ueynseç uepurseyindo ueyndeç | (1) vap <sopüyaziB pu euLLEYudey OkaoyeMEYŞ yazda adyyowumy ayı v3 OZ ep (OCSI © LEZ) oyipe uymaz ayran jo isem olkaaşunadu yusaof wediyeied ezruap 94 İyana seyrayi sasjıpums 0 FARL so 4 YAYMAN SA gpakrumuoya Jepey ye» anp9 dednyi Meyer diresmgeg vg our sazn va eriye ö3yeozmeep oy ndez wep “yere spp 0 Uruk pk “EMEL » Gez) Spy şaçağ an “epayek çu ge lâdi 17 nci asrın sonundan itibaren hükü' met İeventlerin ilgası için tedbirler al mağa mecbur oldu. (1695), (1718) (1720) tarihli fermanlarla bunların del yahut gönüllü kıtalarına iltihakına mü sande olunmuştu. (1) Fakat tahammü edilemiyecek hale geldiklerinden 1k 1747, 1752, 1759, 17,63 tarihlerinde Ü zerlerine asker gönderilerek Anadolud” “| ki son çeteleri de mahvedilmiştir. (2) Korsan gemileri kaptanlarına ve #9” ra bazan hükümet gemicilerine de leven! ismi verildiği vakidir. 5 Fatih zamanında donanma şayan © hemmiyet bir miktarda. değilse de bf halde yükseliyordu. (886) da ” (872) de ikin gri amet, il Yavuz Sultan, Selim tersan ie büyük himmetler etmiştir, fakat 5 Eafari bâhriyei Osmani”. e (2) Ansiklopedi dö Yisism <,. kelimesi) iy
