17 Mayıs 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7

Büyük çeh BEDRIH SMETANA (2. 111, 1824 — 12. V. 1884) 50 nci ölüm yıldönümü münasebetiyle tün Orta ve bütün garp musiki dünyasi büyük ve çok| sayanı dikkat bir musi adının| elinci ölüm yıl dönümünü hürmet) İs anmaktadır. Büyük çeh musiki üstadı; “Sa- balık ri ve “Dalibor,, operala- tile “Vişehr. ad,, ve ea sen- ilin gibi çok ruhlu ânalı vvel vefat etmişti. Keder, kana ve ek e olan ve fa manda şan ve zaferle dal li ir hayat elli iş evvel, sayısız şaheserler br ik, Prag timarhanesinin kas»| - bir höcresinde ezeli gecelere karışmıştı. Çeh kül zeh güzel san'at» kri ve bil bili | çel ği im vi istipdadı sitili ism kompozitörü Bedrih Smetana rini defa olarak bir “Piyano so tin son derecesini ihraz etmiş bu- İunuyordu, Smetana bu büyük üs- l ğ las Ankarada Konser mevsimi bitiyor Ankara konser mevsiminin günlerini yaşamaktadır. Seneler- dee şef Zeki Beyin i idaresi ue mm verdiği konserler — kremden üz bir alâka siki sevenlere ga Fazla tehacüm dolayisile her konser programı Halkevinde de tel miigi edil ir, « Beşvelilimiz ve bir fanli- Tiyatto lan daha e daha sahte bir ille yok - Tire ne diye sefahat sayılı » yatro ——.. hemen — atro cemi» umu olmı - an bir müessesedir. Çünkü tiyat- ünkü takip ederler. e. İmera Tam içinde amimiyet havası siya, el geçirmekten am Tiyatro, dedikleri gibi, bir a midir düf edilmez. Tiyatroda mefküre leri beslemek işi, öbeği işi i- — muvazi bir surette cereyan e » rr. Çünkü bir fikrin, bir öğtün, veli bir kahkaha ile birlikte di * geçen yl yyl sr zevkli emi ti tro da â kir « saatleridir. Bir kaç hafta sonra yaşatıyor, günkü içtimai lerden, ahlâki düşüklüklerden te orkestra, her Iduğu gibi Il ediyor, çün âmil ve bir va- J bile | 1 dl) Lie kik ve bu - yet verecektir, 4-5-934 Cuma günü 23 ncü halk konseri gene Musiki muallim mek- tebinin salonunda verildi. Şef ki beyin Morkavada bulunduğu başi Himblarak yaşadıkları için daima pain Bir Ğ dd n ifesi. “Avusturya sü ka- agi ve tanınmıştır. Fen ve e ar Smetania sl yo sahasında “Şkoda,, İa çarpışmağa mecbur kalmış İeri gibi, ela eda etiişemiei ve bu sırada 1848 ihtilâli zühur et- tiğinden Smetana için ek bul- Halbuki, Balkanlı islâv mi bal) tini dinledik, A: güzellikler! taşıyan —— Bedi Dat'ın ölümü na benzer gevşekliklere dayanı - Fakat bütü! bunlar Etiyeksecen sıtadır, Bir ev halkı ne pahasma, * . bırakır ve rr zgeçerse, bir cemi pahaya, az e dor kei . hiçtir. yakro, bu sayılan şeylerle, — vd hür: ii e TN deği > bütün bun Razi en Yi o a unsur» Li a da ars haya- tının her lll ve ali bulmak mümkündür. Meselâ, bazı muharrirler abur cubur hikâyeler yazıyor, cinsi te- a uğrıyan bankalara hitap Talim terbiye W ötüğimi; ti- yatro da bir sefahattir, Talim ve terbiye de kaldırılabilir. Fakat ne ee Tiyatro bir sefahatse, hayatın ta Mandi de bir sefahat saymak lâzımgelir. Bir insan tiyatro zev » kinden mahrum ise gırtlağından © yukarsını ölü saymalıdır. 3 ». Haberler orkestrası İstanbul konservatuvarı mual- mim kinle 5 siren 1 hi “a vi ediy: Gi ei ettikleri “şy| Kat istidat ve tabii kudretler böy.| Anitra'nın dan, dağ Kralının sa| a giye kitap okumak bir ea Mila iy, e ame e e la Gbileriz üiisani: lonunda, Mei ee Solvey'in şar) * y pe Si kibir. see en sembo- luyor? Sidre b olemtilhi ğe) Ear perçelarryikaskk bir iinde kendi Gil bir atin .. mut - koi EN üs “Six morceaux| retile başarıldı. En son eyi ak bir. — » çerçivesi içinde doğmuş ve im e içi piyano, adlı| Prelüt - Koral - ” na, i #f etmiş olmasına rağmen Çeh- eserini zam, büyük meri rasiksi| “met: diğer “iş| cız. İnsanlar arasında müsamba fin hususi bir kaşe taşıyan milli üstadı F vr ymak, i Mleleri islenmis birli LoyuL) büyük Listz'in — takdirine maz| alkışlar a leriyle anlaşmalarını temin ykm kli ve bilhassa her köşesi har olan bu eyi ge m ile Nuri ÇELİK | için tiyatroya lüzum var. Dimağ a in milli hüviyyetine şahitlik ol ae şehri gibi bir bediaları dr, Prag başlı başına bir musiki ta- ie D 1 1 ğa dye Kuvvetli bin RAS yonna t yaşa! gü ak rm ve — kuvvetli © eser lib, olan “Dalibor, deli. Phi olup an ve dolayısile 1848 ihtilâ- ri ola mel büyük ilhamlar alan Smeta. “ağ e külünü Hele gönle ei bu ilhamin tesiri. Alin *n alâka ler : Me İ: Bunun için çok sevdiği lerinden “Don Juan,, operası- getirmiştir. Bir yek sonra çok sevdiği kızı Bedrijka'sı ölmüş ve kalbi yaralanan üstat en sre miştir ki, bunlar bugün bilet Prg Berlin ve Viyana operaları reper- tuarlarının en çok oynanan eserle- ridir, 1874 senesinden sonrası üstat için mütevali Şelâketlerle dolu ola- nca koyar anes B vetli ve tesirli şekli tiyatı tronun terbiyevi kudretin a tarih, coğrafya, fen; ieişerei; m or, sıl yaşamak lâzım gi. izah ediyor a a hayatında daha zaruri N miri temsilini Prag opera le de nbi I rak geçmiştir. Smetana © evvelâ, N a ç atmış tr; Prag m bu se eserlerinden biri olan g- ymolip bi ikisinus icin felâketleri İli tarih I ğırlığa ondan sonra üret çehresi dür Smetanadır. doğ etana 2 > 1824 tarihnde bi İmuştur, Daha çocukluğunda ili bir ye dehası gösteren kane be yaşında iken bir koni te birinci viyolon olarak Bu Mare iştirake başlamıştır. çkalâdelik: rai we da: h l g “7 b ir. Smean dan sonra e gitmiş ve müddet orada kaldıktan sonra Praga avdet ederek çalışmağa baş I ler ile cihanşümul bir şöhret ka- zanmıştır. Habe dan: amış ve vücuda getirdiği senfoni» h b istipdadı arttıkça ri 1 musik; daki i Ji: ütü eee de alevlenmiş ve büyük üş- Sine tat çeh milli eğ Prag konservatuva- mi bir in ve ade- r. Bir taraftan 'emin edebilmek için bir b ta Gm Bu gencin is ve Nm gören nm talebesini Kont a © asılzadenin sa ia m daha müsait maddi team inkişafı çarelerini ha» Mi 1846 senesinde kom» Yapmağa başlamış ve bi: çalışmıştır. Garipdir ki, aralarında çeh üstatları da bul: nan bazı klasiszm müptelâları Smetanm ruhunda doğan milliyet- çilik ateşini hissedememiş ve üs- tadı, kendini çeh halk musikisine bagi için şiddetle tenkit et- miş Ş . tanın muhtelif gazetelere yazdığı (Omusiki omünakadeleri Wagner kültünün ne kadar tesi- ri > moi gösterir. n çeh melodi» ei EK ibaret ola» | vakve çeh köylüleri arasındaki fakat iy. rağmen “Vişehrad,;, “Hay: fhalar,,, Kom e Sany anım,,, “Veno,, e ve “Hubiçka,, gibi bazı — vücüde getirisi ve a bir şey dren a a felsefe ve şiir öğretir, bize güzel sevmeyi öğretir. Bize renkten ve sesin bin ayı, ri duymayı mes'ut olmayı öğret ei gi başla ineanların “via, senfonisi eilikglle, iptir ki, Beethoven dahi ha Gari a sonlarına doğru sağırlaş- mıştır. Çok diği yurd büyük! bir ateşle terennüm ettiği nehirle- rinden “Vıltava,, sahillerinde def- nedilen bu büyük üstadın son se- neleri, büyük Fransız şairi Bau» delaire ve büyük Alman filesofu Nitsehe gibi en büyük dımağ ve sinir sarsıntıları ve O buhranları içinde geçmiş ve mayısının 12 inci günü, birçok Avrupa mu- siki üstatlarınının Wagner ayarın» da buldukları bu müstesna üstat ve şahsiyet, Prag timarhanesinin karanlık ve gamlı bir höcresinde ölmüştür. , dan nim alâkadar vr bize âcımayı, sevmeyi öğretir, içimizde insanı hotperest bir kütle olmak- tan kurtararak tedakârlık ve fera- Ze baba, eri kız, hi len fazla tiyatroda be kielerinz ve ME e karşı mes'uliyetlerini öğrenirler. Her şeyden fazla tiyatronun en büyük faydası, insanların istihza hissini uyandırmasıdır. İnsan gü » lünç şeyi vim, en fena vo i çinde bir gül ile gidermek kiye ik aşağ olursa Vi ne tadı ve ne kıy - | meti Tümirei me dini, bir tarafı yok mu?, Elbet var, Fakat hayatın han | ğını yazmı bir ahenginden ve nağmesinden ş nebi sanatkârlardan mürekkep bir heyetin teşkil ettikleri yaylı sazlar orkestrası, bu sene mevsimin ge . çikmiş olması iyle ci — konser , verebilmektedir. bugün Glorya sünme veriles cektir. Varlık Daima kıymetli münderecat ile çıkan bu güzel mecmuanın 21 ine” ci nüshası da intişar eylemiştir. Aptülhak mi Nahit Sırrı, Yaz y Veli Nevdet, Cemil Sena, Cafer oğlu Ahmet, Sabahattin Rahmi, “ Sebahattin Ali Beylerin ve daha bir çok tanınmış muharrirlerin makale, hikâye ve şiirlerini ihti- va m nlenir, Bütün okuyucu» larımıza hararetle tavsiye eyeriz. MEYE VARTA İNS İL TAR Türk tiyatrosu tarihi Refik Ahmet İkinci cilt çıkt İ K.M gi yolunda bunların aynına tesa