17 Mayıs 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10

ürkiyedeki Ekalliyetlere Verilmiş Olan Hakliğ “Memleketimizdeki azlıkların yapacakları iş hükümete müracaat ederek Türk kültürünü “5 ettiklerini “söylemektir. Böyle bir hareket teşkilâtı esasiyemizin mefhumu ile uygun düşefey İzmir yar İos ei Esat B. kü m ak ne im kle devâr Mahm Esat Beyin. dersin de sinde va hususi bir idare bir) nevi muhtariyet tanımadık, Sure- üiyede ili ttik Kiti Böyle bir a hem teşkilâtı esasiyemizin humu ile uygun Yenii de mi de e Dapak yeni Türk d bi Böyle bir İlden k İdedildi lar sunlardır: — Misakı millinin C. fıkrası; ın i Vilson prensiplerin: prensip &kalliyet! > > e ör b dare tanımağı, Paça kal kule ve m id- a ediyordu. — istarla yede öy! talebin komün tes- pit ettiği skn Türkiyede ne kadar haksız ve manasız olacağı- nı geçen rilre. tafsilât ile mü- talen etmi iştik. Bir ciheti'de sre premier Türkiyede ekal ilâve etmeliyim ki ekal- Mi. -kalillere | bir eve dare istemekle mizde şöyle bir netice di çıkıyor ” Azlıklara deniliyordu ki: “Biz e htari bir idare veriyoruz; Bu idare içinde süratle inkişaf e- diniz, kuvvetleniniz, fırsatı yı ir istiklâl “bayrağınızı eki ni İbuki Fransada, Amerika- da İn Kaiyilenedi böyle bir şey nasıl bahsolamazan mod ern bi d Si ha €Vi| göre şüphe yok ki e eren kongresi| cek ir) kanunları Ni hayet kabul edilen haklar Vilso - a attığı prensipten çok ayrı olarak ortaya çıktı. Bu kabul edilen esaslar şunlar - a Aile hukuku. — Tedrisat hakkı. — Kiliselerin, havraların ru- bu| hani vaziyeti, Bugünkü yeni Türk (o rejimine hususi bir ida- re mahiyetinde telâkki edilemiye- bir kaç esas Şe de suz ve bimanadı, Lozan Gaal bunları tanı- dı mı, Mere iniz. a hayır, demiyoru: kl bu- nu kabul lale Buna imza koy-! ik. İüzum - Fakat içimizde yaşayan azlık- İar bu haklarından MAMİ vaz geçebilirler, Onları vaz geçmeğe menedecek el kimse yoktur. Bu, onlara tahmil edilmiş li külfet ii meri bir hi Külfeti ar için ik rızası m Fa at n sar fmazar eden akidin reyine Yüzüm Ekalliyetler aile haklarma ait ı kendile: leri telpit ve sa ortaya gıkan yeni emmeyi m böyle'bir prensip tatbik edilemez di. Bunda israr başka memleket- Çünkü ekalliyetlerin enagli ins) sanlık kaidelerinden idi ise yalnız Türkiye için değil, Fransa, İngil- geye ra, Amerika devletleri i ik sy Türkiye- mr na Frâriadaki, ikekileri ka- la çkar. Orada azlık değil, ekse- riyet vi İY İngilterede de ha isli fazladır. ir meseledir de, ademki zl prensibi Vilso- nun anlayışma ve modern h kun alım göre bir insanlık pregsibi ik O halde ön önce'busi nu ame lele teklif edenler ol malıyı uku-) di ©) için on tatbik ime ns diler? Çünkü insani davacılık v: misakı ile oi bala vr — ve insaniyet namına ve maskesi ile politikada al e mek isteniyordu. Bir alet gibi kul lanılıyordu. Ne yazık ki hukuk, insaniyet gibi mefhumlar bir politika entri- kasi olatak kullanılmaktadır. Dava insanlık davası değildi. lık ve çeneni maskesi ile imhaya doğru gitmekti? Kabul rma akalliyethukuku Biz tarihin seyrin gibi va- ziyetlerin en acısını görmüş oldu: ğumüuz için kolaylıkla bunun ma- nasmı anladık, Erzurum kongre. lb iğ geçecekti. Ya - hudiler, yahudi kanunu, hıristiyan- lar, sh irene den rd Lozaı e nlar teahi e ni tanınmış ol l hakların istifade etmek istiye* ceklerini ”— da adliye vekâleti- ne papasları ve hahamları ile mü- gicnei göerek bildiriler. “Türk bikini istiyoruz,, dediler. Vekâlet rü ümete verdi. Bunu kabul et- ünde nberi hepsi hakkı nda len bayer azimet noktası olarak ka- ayetinin tedrisat ar tedrisat işinde de ay- ni ür hareket edebilirler, Bir mektep kabul edebilirler. Bütün Türklerin devam ettikleri mektep- leri, tedrisat kehdileri için kabul edebilirler. Bunu da kendi rıza-- ları ile kabul ettikleri gün ortada ne bir Lozan ve ne de haklara te-| bahsol Misali ball ei İY meselenin dini mesail ile alâkası yoktur. Türkiyede ek devleti - nin din ile ag Lâik devlet azıp siz bir devlet demek değil Esasen bir ettiği farzlere, şartları madde * ten yapacak maddi insanlara tah « edilir. “Devlet Efendi, di * yeğ bir şahis yoktur ki o er tut - zekât versin, hacca gitsin!.. Hası efendi devlet olağlz “Bu iti. barla Türk devletinin dini yoktur. lamadığı gibi.. Devlet ire le meşgul değildir, de- mek şöyle yapacaksın, böyle yapa- caksın demiyecek demektir. Eskiden böyle değildi. işini gücünü bırakır, kim oruç Yi or, kim yemiyor, diyer takiy“& € kahvelerden sopa ile ca- ü çi Ama nasıl. Abdestsiz... Bun Hip. şiltesi Dindar Biner © Bun lar birer hayaldi.. Bugünkü Türkiye Cumhuriyet' bu e riyakârlrklara tenezzül et- Ben şuna inanıyorum ki, din Türk devletinin. eratırida | hakim olduğu zamanlar Türk mil- letinin inhitat zamanlarnıdan biri oluştur, Din Türk devletinin mukadde- bir tahakküm, bir: tegallüp vasıta- sı oluyordu... Bund. yade mi i ar ekalliyetler değil N Zn geldi din| inde bir satır! gibi Türk sale başında kulla- lik Türkiye Cumhuriyeti bu lâikli- ği kabul etmekle dinleri vicdan- bre içine koymuş oluyor. Mr âik devleti hama ki, insanları olan LEE şu- un, . bun “eli değmesin. İn- san Allah le kendi arasında bu- lunan irtibatı kendi bulsun. Dev. let fert ile Allah arasında pölielik ” SİA MYyas Allahm emirlerini nımıyan, İnanmıyanlar hüküm. Bl Türk cumhuriyeti lâl ke liği tesis etmekle böyle şeyleri or- tadan kaldırdı. Simdi en âziz bir Ear dür. Kimse buna karışamaz. Ka- rışırım diyenler yalandır. Tehdit ile yapanlar da muvaffak olama- dılar, ünyada her şeyin istilâsı müm- kündür. Yalnız bir şeye tahak » küm edilemez; vicdanlara... Ta » hakküm ediyorum zannedenler gü nün dad mağlüp olduklarını an lamışlard. müdataaında fetva! Zaman oldu va bü ye prensi ipli de v. vasına müracaat edildi. e Keyfine geldi ise müfti fetvayı verdi.' Bu r daha) ayrı menin matbaacılığı açabil - mek için vaktin adamlarından ak la — rae seçen az olmadı. tan demek istediğim az- yldeki ie Bunlar Türk kültürünü, harsmı, m mekteplerini benimsedikten sonra mesele kalmaz. Dinleriyle alâka, dar e Musevi, hıristiyan, budi: gider.. ist. yıy e ü bizim hukukumuzda “ta- i şahanei Osmaniye,, yoktur. aş vatandaşları vardır. Türk nüfus idarelerinde kaydi olanların Türk denildiği zaman manevi ve Türk il “ğa mii ç Seda kültür sikimi ı vardır. Bu camiaya mensup o- ledi ayni şartlara ittiba etmesi lâzım gelir. ri reyi cebir yok, istiyen kabul eder. evlet, ümet bir tarafa.. Bizde bu isi Pei ka- bul bakımından devi met bakımından va ak bir Türk olarak tanımaları bizi haksız ve insafsız görmi vazifesini bain, Fakat ı kültü; ayrı İK alir tlâkkilerim vardır, diyes TAN kola e e ik Mile. kabül ederler > Sivas kongres Sıvas kekiği ii zn 4 di Yal ie günü | E, üç mi yasta toplanmıştır. Fakat yoktur. memleketi de toplamişti. Fakat şüphe yasta oldu. fından azalar Bütün İı yaptılar. tında, kendi ça kalmak istersen seni ler, ik bile, Me . d Türk parası ile geçinenler, küçük görüyorlar ve onü görüyorlardı. Türl kn olduğumu kendime era sayarım, Sıvas edilesi h d , Türk klar ve| nuşmal biz| di arici tehditlerin ai Ve Anadolud e takrir verildi. ört beş zatın imza: ediyor. Şefin lütuf ve n ile gördüğüm hususi dos; kudum. j ebusanı Os bir Türkiye cümhuriyeti diyorlar, Bu vesikanın Sıvas ko kaş kenarina kur$i dö ya EM — Çok mühimdir. $8 ay” kattır. Vakti gelince yaP” tırı, $ ... huriyet ve son reji — — eli ile yapıldı “üm nizi kudr! eseri değil te iftira ediyorlar. o hs Son meclisi bsi | bulda toplanması... Bu sene imtihanlar ka ld 4 / o aş tığı i için dersime nihayet