7 Mart 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

— 5— YAKIT Map © tarafı 1 imei sayıfada) Romanya dostluk muahedeleri ve bu meyanda ötedenberi n wcut o- Tup bu defa temdit edilen Türkiye .—— Macaristan dostluk ve bitaraf- Wk muahedeleri ve nihayet Balkan anlaşma misakıdır. Yüksek tasvibinize arzolunan Balkan misakı bu mmtakada öte- denberi takip ettiğimiz sulh, em- niyet ve komşularımızla iyi geçin- mek politikasının mesut bir tecel- | lisi ve Balkan tarihinde bah- #lı bir inkişaf ve Balkan milletleri arasmda bir kardeşlik (devrinin açılma vesikasıdır. Bu sulh vesikasının mahiyeti iti- barile ve onu yapanların zihniyeti- ne hâkim olan maksat itibariyle de hiç bir devletin aleyhine müteveccih (olmasına (imkân yoktu ve mevcut ve meri olan kar- “ şılıklı teahhütlerimizin hududu da- hilinde yapılabilirdi ve böyle ol- muştur, Bütün âkitlerin mütekad- 'dim muahedeleri tamamile mah- fuz kalmış ve akitlerden hudutsuz nu kabul etmemekle beraber far- zolarak her hangi birinin bir Bal- kanlı veya Balkan haricinde her hangi bir devlete karşı tecavüz ha Binde diğer akitlerin bu mütecaviz- le münasebatından misak, müteca- viz hakkmda mevcut olmaktan dü- şüyor. Balkanlar bütün Balkan milletlerine hep beraber ait olma- sı ve artık eskiden bir şuriş men- © bar addolunan bu diyarın sinesin- de yaşattığı kabiliyetli ve kiymet- li milletlere bir sulh ve refah me'- © was haline gelmesi gayesiyle yar pılan bu eserde henüz çok yakm “bir Balkanlı komşumuzun iştirak etmediğini görüyorsunuz. Size te- min ederim ki, bütün akitler gibi biz de herkesten daha fazla ola- © © rak bu iştiraki çok diledik. Falat > <1 Zanğ : : “Bu cihet kendilerinin misaka iş- tirakine açık bakarak telâfı edil- miştir. £ Şurasını da serahatle © — söylüyeyim ki, bu misak akitleri- nin henüz iştirak etmiyen Balkan © komşuları ile dostane münaseba- © 4m idamesini bir bakıma göre tes- ül etmiştir, denebilir. Bir teca- © vize uğranıldığı halde bitaraf kal. mak ve milletlerimiz arasında her vakit iyi münasebatı idame mua- hedesiyle karşılıklı bağlı bulundu- © umuz Bulgaristanla iyi komşuluk ik e ta devam etmek başlıca emelimiz- dir, Türk, dostluklarına sadıktır Dostlukların ve taahhütlerine taassupla vefa göstermek şiarı ci- hanca malüm olan Türk milletinin cumhuriyet hükümeti bu esası her işinde olduğu gibi bu misakm ihzarmda da bir en gözü önünden uzak tutmamıştır. Sovyet Rusya” sile diğer dbst devletlerle mevcut dostluklarının icaplarile asla te» arruz etmiyen bu misakı aynı ve- fa ve sedakat niyetile ve karşılık- İı taahhütlere riayet esasile imza Bilhassa şu noktayı huğurunuz- 'da kaydetmeden geçmiyeceğim, ki da hakim olan esasi zihniyet ve gaye birbirimizle pazarlıktan ziya de birbirimize daha çok sokularak ve kz; birimizin, daha işin başm- Ha malümumuz olan taahhütleri- nin icak ma ve memleketlerinin te- mayülât ve istidadma göre, o bu sulh esetini mümkün ve o müsmir kılmak için yekdiğerimize kolay» Ek göstermekte rekabet edilmiştir. Misak ve diğer devletler Sulu muhafaza ve Balkanla 7 MART 1934 Balkan Misakı rm bir sulh duvarı olmasma bizim gibi 18 ciğer alâkadarlır gibi w- zakter ve yakından alâkadar o lan komşularımız bulunan büyük ve küçük devletlerin her biri mu- talealarmı bizden esirgememekle beraber memleketimize karşı aza» mi iyi niyet ve dürüst dostluk ve itimat hislerini gösteşmişlerdir. Bu vadide sarsılmaz (o dostluk bağlariyle birbirimize inkılâpları» mızın ilk günlerindenberi obağlı olduğumuz Moskova hükümetine bu münasebetle borçlu olduğum teşekkürü burada, huzurunuzda i- fadan sonra memleketimizin dü» rüstlüğünün kiyasetine ve sulh aş- kma itimadmı bu misak vesilesile de ibraz etmiş olan Fransa, İngil- tere, İtalya ve Macaristan gibi bi- taraflık ve dostluk muahedeleriy- le bağlı olduğumuz devletlerin tavmlarmı da memnuniyetle kay- detmeliyiz. Komşu olmıyan ve kendileriyle münasebette bulunduğumuz diğer küçük ve büyük devletler de (o ya hayırhahane seyirci olmuşlar, ya” hut teşvik etmişlerdir. Arkadaşlarım tamamiyle em- niyetinizi haiz olan hariciye encü- meninize bu misakın mahiyetini, şümulünü ve icaplarmı bu söyledi- ğim esaslarda daha tafsilâtir ola- rak arzettim. İttifakla tasvip et- tiler ve büyük meclisin tasvibini iltimas eden mazbatalıriyle bu ve- sikayı huzurunuza takdim ettiler. Güzel bir tesadüfle tasdikinize bu gün hep birden arzolunan muahe- deler silsilesi Türkiyenin Balkan- larda ve merkezi Avrupada sulh ve dürüstlük siyasetinin canlı ifa» deleridir. Sürekli alkışlar... Recep Beyin beyanatı Hariciye Vekili Tevfik - Rüştü Beyi müteakip kürsüye gelen Cc. H. Fırkası umumi kâtibi ORecep Bey (Kütahya) şu beyanatta bu- lunmuştur: “Arkadaşlarım; büyük Türk inkılâbı bir çok (o esaslı yollardan hiç fasılaya ve bir inkıtaa uğrama” dan ileri gitmektedir. Bugün de ğerli hariciye vekilimizin günlük mesele olmak üzere huzurunuzda arzettiği mesele bu umumi ileri gi- dişin, inkılâbın memleket hudut- ları dışında çalışmasına temas ©- Arkadaşlarım; bir taraftan in- den bir noktayi ihtiva ediyor. kılâbın mahiyetini, mevcudiyetini ve mânasını memleket hudutları içerisinde dört taraflı çalışma yol» lariyle her gün biraz dara kuvvet lendirdikten memleketin dışmda da inkılâbın büyük düstüru olan yurtta sulh, cihanda sulh esasmı takip etmek için hukümetimiz bü- İ tün kuvvetleriyle çalışmaktadır. Yurtta sulh, cihanda sulh düs- turu bugün devletin üzerine da- yandığı ve inandığı ana yolların en ehemmiyetlisi olmak üzere içi- mize sinmiş bir düsturdur. Hükümetimiz bu düsturu tatbik etmek için her sene yeni bir misal vermektedir. £ Bütün Türkiyenin hududu dahilinde ve hüdudu ha- ricinde sulh arzuları hakkında en ufak şüphe besliyenleri bile sami- mi kanaata getirecek fili misaller samimi bir kanaat getirecek misal- leri vermeyi ihmal etmemektedir. | Bundan evvel Türk hariciyesinin | vücuda getirdiği Türkiye — Yu - Türkiyeye yakın garp mıntakasın- da sulbun temin ve teyidi mesaisi bu esas dörtlü Balkan paktinin vü» cut bulmasiyle daha geniş bir sa- haya intikal etmiş bulunuyor. Türkiye için kendi hudutları i- çerisinde kendi mevcudiyetinin €- sa$ temeli olan inkılâbı kuvvetlen- dirmekle beraber gene kendi mev cudiyetinin esası olan kendi istik. lâlini müdafaa vaziyetinde Türki. ye harp kılıcını bir taraftan kes kin tutmakta bütün kuvvetini hem kendi istiklâlini teyit vasıta, | smı temin etmiş oluyor hem de büyük insaniyetin insa. ni ve refah fikirlerinin mânasmı | bulmak kaydi altmda sulh kılıcını harp kılıcı nisbetinde faal ve ça: lışmıya hazır bulundurmaktadır. Biz istiklâl ve inkılâp gibi iki büyük mânasını Türkiyenin için. de ve dışında tahakkukuna çalı - şırken bir taraftan kendi mevcu “ diyetimizi teyit ve takviyesine di- ğer taraftan bütün dünyanın sulh eserine hizmet ediyoruz. Türkiyenin bu çalışması bizden başka sulh için çalışan devletle" rin faaliyetinden hiç bir veçhile eksik sayılmaz. Sulh İşin çalışıyoruz Bilâkis bütün bunlarla beraber ve hattâ bunların hepsinden üstün bir samimiyetle sulh eserini takvi- ye etmek için çalışıyoruz. Hariciye vekilimizin getirdiği bu eseri, bir taraftan Türkiyenin dış siyasetinin inkişafı eseri ola- rak diğer taraftan da Türkiyenin içinden inandığı ve kendi içine ve | dışma ait olan davalardan biri o- | lan sulh davasını ileri götürmek hususundaki kat'i arzusuna delil olarak telâkki ve kabul etmek va- ziyetindedir. Bu itibarla bu eseri büyük mil- let meclisinin tasdik etmesi Türk milletine olduğu kadar bütün bir cihan sulhuna hizmet olacaktır. Binaenaleyh, hariciye vekilimi- zin huzurunuza getirdiği bu eseri gönül birliğiyle ve hep birden tas- vip etmemizi arkadaşlarıma can ve gönülden teklif ederim. Halil Beyin sözleri Müstakil meb'uslardan İzmir meb'usu Halil Bey de demiştir ki: | “Efendiler, diğer bir vesile ile bu kürsüden söylemiştim. Bence büyük Gazinin bu memlekete en büyük hizmeti istiklâlden milli a zametle giden yolu keşfeylemesin- dedir, O, milli | lâik esaslara müste- nit cümhuriyetle bu yolun köprü başını sağlam kurduktan sonra bu yolda hedefe selâmet ve eroniyet- le yürüyebilmek için zaman Za » man yer yer tedbirler aldı ve alı» | yor. o Evvelâ milletin muhakeme- sini tağlit ve ruhundaki müstesna kudreti, ruhundaki medeniyetler kaynağı olan esas cevheri körle - ten, onları yaştan hirafeleri ve müesseseleri bertaraf etti. Milletin eline müsbet ilim me- şalesini verdi. Onun nuru altında onun esaslarına ve metotlarına is» tinat ederek savaşına koyuldu. Efendiler, daha büyük bir şey yaptı, Milletine tarihini (o verdi. Türk tarihinin Selçük ve Osman Beylerden değil, ondan binlerce yıl evvel Perehistorik mevcudiyeti olduğunu arkeloji, antrepoloji vesikalarla milletin (önüne serdi ve bu suretle milletinin ruhunda | bilhassa gençliğin ruhunda asil ve yüksek gururunu yarattıktan sonra i | haykırarak hedefi gösterdi. Muasır medeniyet seviyesinin üstüne çıkacağız dedi. Şimdi de o yolun gene emniyetini ve selâ- ği metini temin etmek için hudutlar- da mütekabil emniyet vesikaları gönderiyor, Ona bu vesile ile binbir şükranlarımı yollarken © nun yüksek direktifi altında bü- tün işleri başaran hükümeti de ha- raretle tebrik ederim. (Bravo ses- leri), Arkadaşlar, siyaset ambisyon « suz yaşamaz. Bizim sulh siyaseti- miz de sırf plâtonik bir sulh sev- gisinden ibaret değil, onun yük- sek ve müstesna (bir ambisyonu vardır. O nedir?. Vaziyeti coğrafiye A- nadoluyu büyük ilerleme ve ge- nişleme hareketlerinin en müsait üssülharekesi yapmıştır. o Onun için büyük imparatorluklar ora dan yayılmış ve büyük medeniyet» ler kaynağını orada (o bulmuştur. Buradan yayılan ve ilerliyen son imparatorluk Osmanlı imparator luğudur. e Asırlarca imparatorluk hayatı yaşadık, asırlarca boğuş” tuk ve çarpıştık. o Nihayet bugün ana yurdumuzda toplanmış bulu- nuyoruz. Geçen gün bir vesileyle dediğim gibi imparatorluğu batıran ava» milden münezzeh ve tam istiklâlis mizi haiz olarak ilerliyeceğiz. Ge- ne genişleyeceğiz, fakat obudefa kuvvetlerimizi (o başka milletleri silâhımız altına almak için israf etmiyeceğiz. Elimizde meşaleyi medeniyet ve muhabbet olarak yü rüyeceğiz, ilerliyeceğiz. (Bravo sesleri). Bu yurdu mühmel kalan iktısa- di cihazlarmı ilmi (o cihazlariyle müvazi olarak kuracağız ovebu şerait altnda artacak (huzur ve geniş çalışma vasıtasiyle milletin esasen cevherinde mevcut: olan Kat memleketler fethine değil, ta- cak oradan fethe gideceğiz. Fa kat memleketler fethie değil, Ta» biatın gizli kapılarmı yoklıyaca- ğız, orada bulacağımız esrarı ala- cağız, beşeriyetin huzur ve raha» tını genişletmek için dünyaya ve- receğiz. o (Bravo sesleri.) Hulâsa büyük şefin dediği gibi elimizde müsbet ilim meşalesi ol- duğu balde muasır medeniyetin üstüne çıkacağız. İşte sulh siyase timizin ambisyonu budur ve bun- dan dolayıdir ki sulhperveriz ve sulhperver kalacağız. Sırrı Beyin beyanatı Halil Beyden O sonra söz alan müstakil meb'uslardan Sırrı Bey (Kocaeli) “Bu misakın tohumu- nu kolağası Mustafa Kemal Ef. tarafından Sofyada atıldığını ve fidesinin Ankarada Gazi Muş- tafa Kemal Hazretleri tarafın. dan yetiştirildiğini işaret ederek Bulgaristınm bu misaka iştirak etmemiş olmasını hayretle karşı- ladığını söylemiştir. Hatip ,esbabı mucibe mazbata" i sında ismi geçmemekte olduğunu kaydederek Arnavutluğun misa ka iltihak etmemesi harici bir te- sir altmda kalması (o meticesi ise bundan teessür duyacağını ilâve etmiştir. Hariciye vekili tekrar kürsüde Sırrı Beyin bu beyanatını müte- akip kürsüye gelen Hariciye Veki- li Tevfik Rüştü Bey demiştir ki: “Arkadaşlarımın lâtufkâr beya» natlarıma minnetle teşekkür ede- rim, Tekrar kürsüye bir noktanın tavzihi için geldim. Oda Sırı Bey biraderimiz esbabı | mucibe mazbatasından bahsederken ismi ve cismi görülmiyen o Arnavutluk tabirini kullandılar, Mecliste Dün Tasdik Edildi Eminim ki bu tabirleri beni din- lemeden evvel kullandılar. Ancak hükümet noktai nazarından şu ci- heti tavzih etmek isterim. Bulga- ristandan bahsedişimin o sebebi kendisiyle (Oaramızda bitaraflık muahedesi mevcut (olduğunu ve muahedenin mer'i (bulunduğunu ifade etmek içindi. Yoksa hatırımızdan geçmez ki hiç bir devleti ihmal edelim. Biz herkese hürmetkârız. Kaldı ki Arnavut milletiyle Türk milleti a- rasmdaki omünasebetler o kadar eski ve o kadar derindir ki hâ- lâ ailelerinin bir çoklarının yarısı burada ise yarısı da oradadır. (Süs rekli alkışlar) Bu beyanatı müteakip muahede ler ayrı ayrı reye konularak kabul edilmişlerdir. Meclis perşembe günü toplana- caktır. i Izmir — Kasaba demiryolu Ankara, 6 (A.A.) — Hükümet devletçilik prensipile ve mukıve- lenmesinde haiz olduğu hakka istinaden İzmir — kasaba temdi- di hattmı satm almıya karar ver di. Ve bu karar şirkete tebliğ © lundu. Hükümet bu kararı ile mukavelename hükümlerine göre şirketle dostça bir müzakereye gi- rişmek ve arıdaki hesapları tasfi- ye etmek suretiyle neticeye var- mak arzusundadır, Şirketten alman cevâbi telg. rafta müzakere için deleğelerni göndermek üzere olduğu bildir- mişlerdir. Yakmda müzakereye başlanacaktır. Hattm satın alm- maşı kararı üzerine hattın mevcut nakit ve eşya ve sairesinin tesbitis ne müteallik zaruri tedbirler a lınmıştır. Hat halen şirketin ida- resinde normal bir surette işlemek» tedir. <> Bir film yüzünden dava Londra, 6 (AA.) — Çar ikinci Nikolanın yeğeni Prenses Yusu- poff “Rasputin,, filmini yapmış © lan bir sinema şirketi aleyhine aç- mış olduğu hakaret ve iftira dava» smı kazanmıştır. Ve 25 bin İngiliz lirası zarar ve ziyan almıştır. Prenses, filmde Prenses Nata- şa namile temsil edilmiş ve Raspu- tin ile çok hususi münasebette bu- lunmuş gibi gösterilmiş olmasın dan dava açmıştı. > Tayyareci Kost Kopenhag'da Kopenhag, 6 (A.A.) — Coste dün öğleden sonra (o Munster'den buraya gelmiş, Fransa sefaretha- nesi erkânı ve gazeteciler tarafm- dan (karşılanmıştır. (Tayyareci “kayboluşu,, etrafında bu kadar gürürltü çıkarıldığından müteessir olduğunu söylemiş, hiç bir: vakit doğruca Kopenhag'a gelmiye ni- yeti olmadığını, zira ancâk bir kaç saat için benzin ile hareket etti, ğini ilâve etmiştir. Kampana ğa. Fransa — Ispanya ticarei muahedesi Paris, 6 (Hususi) — Fransa ile İspanya arasında hazırlanan ti; caret anlaşması bugün Fransa na” mına hariciye nazırı Bartu, ya namına da İspanya sefiri tar: İ fından imza edilmiştir i ve mel izine