22 Şubat 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6
——VAKT 22 ŞUBAT 1934 Masonluk Turkiyeye nasıl girdi ? a a, 1877de Mithat Paşa Pariste bulunuyordu si Gonç Türkiye partisi İstanbula nakledilmiş olan garp masonlu- ğunun harici tezahüründen başka bir şey değildir. 1882 senesindeki “İttihat zinciri,, nde © mevcut şu sayıfalar bunu ispat eder, “Masonluk hayatı (o Türkiyede gittikçe yerleşiyor. Merasimine Osmanlılarm her türlü merasime verdikleri sadıkane ehemmiyetle riayet ediliyor. Fikrine gelince garbm en mükemmel localarında hâkim olan fikirle baş başadır. Bilvesile İstanbul büyük locası azasından olan genç Türkiyenin iki kıymetli mümessili Mustafa Fazılla Kemal beyin akideleri hakkındaki söylediklerinden baş- İrca parçaları nakletmeyi faydalı buluyoruz. Mustafa Fazıl paşa hulâsa ola- rak demiştir ki: “İradei ilâhiyenin kısmetime daha ne kadar saat bahşetmiş ol- duğunu bilmiyorum. o Hayatımın son gününde maddi vaziyetim ne olacak, servetim ne olacak? sa- adete mazhar olacak mıyım?, Her ne olursa olsun en deruni kanaa- time istinaden şunu beyan edeyim ki hayatımın bütün geçen kış mında iyilikten başka bir şey is- temedim ve kudretimin yettiği kadar iyilik yaptım. Şu halde prensiplerime sadrk (kalıyorum. Ve yalnız iyilik yapmak, gayemi iyilikte aramak kanaatiimn sarsıl- mıyacağını beyan ediyorum. Her fena ve gayri ahlâki fiilden nef- ret ederim. Eğer.bir gün bir mille tin idaresi bana tevdi olunsa te- baamdan her birine “kırdeş,, mu- amelesi yaparım ve bütün gayre- timi umumun saadete mazhar ol- larını protesto etti. Eğer din adı- ması uğruna sarfederim, Mukad- derat neyse o tecelli etsin.,, Bu iman ifadesi “Kadrilik, ile tebarüz ediyor. Maamafih öy- le hissiyatın ifadesidir ki bunla- rm tahakkuku halinde Osmanlı milletleri arasmda yeni bir devir açılıyor. Kemal Bey dıha yüksek müta- leat yürütmüştür. Usulü olan: “Buraya neye geldiniz?,, sualine sadece: “Masonluğa irşadımı iste- meye geldim,, cevabını vermiştir. “İrşadı hangi maksatla istiyorsu- nuz?,, “Bütün kudretimle kardeş- lik nazariyesini insanlar ve diğer mason cemiyetleri arasında neşre çalışmak niyetindeyim. Eğer bu cemiyetler hakikaten tasavvur et- tiğim gibiyseler,, “Masonluk hak- kmda fikriniz nedir?,, “İnsanlar arasında tesaviyi te- “mine ve cihanşümul bir O umumi huzuru tevlide (Omatuf (olduğu kanaatindeyim. Nihayet şu kana- atteyim ki, mzsonluğun kullandı- re işaretler ve İisandan ye- < m cemiyete daha bü- yük bir tesanüt kuvveti vermek ve bu suretle bütün cihana yayı- larak iyilik uğruna daha kat'i bir surette faaliyette O bulunabilmek- tir, Franmason cins ve din farkı yapmaz. Onun için büyük, küçük yoktur. Herkesten ayni faziletle- ri, ayni iyiliğe matuf cesareti, ay- ni İâyezal kardeşliği ister. Kendi payıma onda başka bir vazife da- ha görüyorum. Vatandaşlarım a- raşmda yer tutmuş ol: > hurnfele- ri yok etmek ve Ormanlı impara- torluğumu teşkil eden muhtelif ' rafı haberdar etmiş ise de Tuzla» | lira tahmin edilmektedir. milletler arasında ittihadı perçim lemek. Beşinci Sultan Murat, 1872 de! maşonluğa irşat edildiği zaman akide beyanatında bu kararmın sırf uhuvvete giden yolu bulmak | için verilmiş olduğunu söyledi. Bir gün resikâra gelirse bütün ha- reketlerinde cemiyetlerin esası o- lan adaletten ilham alacağını va- dediyordu. Sonradan Osmanlı padişahı o- lan prens Muradın üç ay süren ve kargaşalıklarla geçen bir salta- Yatlan sonra ne gibi elim şeraitle tahtından indirildiği malümdur. Eğer yapmış olduğu projeleri yerine getiremediyse, bunun sebe bi kendisinin sözüne sadık kalma- masından ziyade etraftakilerin suiniyetinde ve saltanatının kısa sürmemesinde araştırılmalıdır. 1877 de genç Türkiyenin başlı- ca şahsiyetlerinden biri olan Mit- hat paşa Pariste bulunuyordu. Bir çok cemiyetlerin ve bahusus Po- zitivistlerin gönderdikleri heyet- leri kabul etti. 27 ağustos tarihli ajans havas bu bapta şu tebliğde bulunuyor: Pazitivvist cemiyetinin bir heye- ti dün Mithat paşaya Türkiye ve Mithat paşı hakkındaki samimi- yeti ifade eden bir ariza takdim etti, Mithat paşa verdiği cevapta is- lâm dini hakkında Avrupada mec cut olan rivayeti reddederek bu dinin hıristiyanlık kadar modern | medeniyete tevafuk ettiğini söy- ledi. Dini hisleri ile zihinleri ka“ raran, ve Rusyanın Türkiyeye karşı iki senedir yaptığına muka- bil yalnız Türkiye aleyhine söz söyliyen Avrupa devletleri adam- İete götürmezse neye yarar?. Pariste bulunan Macar heyeti reisinin nutkuna cevap veren Mit- hat paşa, Macarlırı Osmanlıların vatandaşı diye (tavsif etti, İki millet bugün sevişiyorlar. Bir kaç sene sonra Mithat Pa- şa Sultan Azizi öldürmüş olmakla itham ediliyordu. İşte genç Türki- ye Osmanlı İmparatorluğunu bu yolla teceddüde götürmek istiyor. Mısırda da buna benzer bir hareket oldu. Avrupslılar her cinsten mason locaları ithal etti- ler. Fakat asıl mason localarını yapanlar İngilizler oldu ve mem- leketin ricalinden bir kısmını lo- e-lara almak istediler. Hatta bir- çok arap locaları da açıldı. Ara- bi paşa loca mensuplarındandı. Bu mesele oynadığı garip rolü, İn- giliz kabinesinin iki yüzlü siy:se- tini, milli hareketin ihanetle neti- celenmesini ve neticede yapılan muhakeme komedyasını izah e- der. (Devamı var) Tuzlada bir yangın Tuzlada Rasihefendi caddesin- de Selânik mübadillerinden fırın- cı Mehmet Efendinin O evinden yangın çıkmış, yanyana bulunan ve Mehmet Efendiye ait olan iki evle postacı Halil Efendinin ev ve samanlıkları ile Abdullah pehli- vannın samanlığı yandıktan son- ra söndürülmüştür. Yangının çıktığını devriye ge - i zen muhaf-za memuru Mehmet i Efendi görmüş, düdük çalarak et- a > Sinopta Fakir çocuklar, Gazi köşesi, Boyabat yolu SINOP, (Hususi) — Fakir ço- cukları koruma heyeti (70) fakir çocuğa sıcak öğle yemeği vermek- tin reisi Vali Abdülhak Beyin himmetiyle ayakkabıcı esnafına | müracaat edilerek gene bu yetmiş çocuğa ayakkabı tedarik edilmiş- | tir. Bundan başka gene teberrü o- | larak toplatılmakta olan para ile 23 Nisan Çocuk Bayramında bu çocuklara ayrıca elbise yaptırıla- caktır. Ortamektepte de güzel bir Gazi Köşesi tesis edilmiş, talebe ve muallimler tarafından alınan Ga- zi Hazretlerinin büyük büstü ha- zırlanan yerine konulmuş ve bu konma derneğinde talebe tarafın- dan (Mustafa Kemal ne demek- tir?) mevzuu üzerinde güzel söz- ler söylenmiş ve şiirler okunmuş: tur. On gündenberi hali faaliyette bulunan Sinop vilâyeti umumi meclisi bütçe müzakeresini bitir- miştir. Bu sene gene vilâyetçe yolları- mıza Çok ehemmiyet verilmekte- dir. Kış mevsiminde karla kapa- narak aylarca geçit vermiyen Si- nop, Boyabat yolu ayrılan kar a- melesi sayesinde bu sene kapan- mamıştır, Sinop şehrinin elektrik tenviri işine başlanmak üzeredir. Tesisat işi münakasaya konmuştur. Son zamanlarda artık köyler- deki hayvan hırsızlığının da ta- mamiyle önüne geçilmiştir. Gerze ve Kabalıda yıpılmakta olan yatı mektepleri bitmek üze- redir, Nezipte kanlı : , bir vak'a Nezibin Kefer Cebel köyünde bir cinayet olmuş, Davut namın-| da birinin amcası diğer bir köylü tarafından öldürülmütşür. Katil zabıtacı yakalanarak (Adliyeye teslim edilmiştir. Davut, katilin yakalanmasına İ rağmen intikam almak sevdasm. | İdan vazgeçmemiş, mevkuf suçlu. nun amcazadeleriyle akrabaların. dan beş kişiyi takibe başlamıştır. Davut, kasabanın en kalaba. — mahalli olan (o pazar yerinde takip ettiği adamlarla karşılaş. | mış ve birdenbire tabancasını çe- kerek üzerlerine ateş etmeğe baş- lamıştır. Çıkan © kurşunlar, Abdullah, Hasan ve Mustafa adlı üç kişiye isabet etmiş bunlardın biri derhal ölmüş, diğer ikisi de ağır surette yaralanmıştır. Silâh sesleri üzerine ortalık ka- rışmış, fFaküat orada bulunan Şe- rif namında biri şiddetli bir yum- rukla katili yere (sermiş ve ma- halli vak'aya koşan jandarmalara | teslim etmiştir. la yangım teşkilâtı ve su olmadığı için ateşin önüne geçmek (omüm- kün olamamıştır. Yangın neticesinde 5 ev, 3 a- hir, 3 samanlık yanmış, Mehmet Efendinin evinden hiç eşya kurta» rılamamıştır. Yangın nasıl çıktığı anlaşıla-| mamıştır. Zarar ve ziyan 15 | te olduğu gibi bu defa da Cemiye- | i Adap'zarından yolsuz Kars, güze bir bina İvemuhteşem kazandı Ordu evi, 1330 murabba metroluk bir sahaya kurulmuş, medeni ihtiyaç Karsta inşaatı KARS, (Hususi) — Halkın ve bilhassa zabitanın en büyük ih- tiyaçlarından biri olan güzel bir mahfel binasının inşası kararlaş- | tırılarak geçen yaz içinde burada kıymettar bir bina yapılmış ve adma da (Ordu Evi) denmiştir. «Bu binanın hususi bir motorla tenvir > edilmesi şehire başka bir | Ziynet vermiştir. Binanın içinde salonlar, yataklızneler ve birde lokanta vardır. (Ordu Evi) 1330 metre murab- bamda bir zemin üzerine kurul- muş ve antresinde somaki sütun- lar konmuş, cepheleri üç balkonla | ve işlenmiş taşlarla süslenmiştir. Alt ve üst katlarında (231) met re murabbaımda" ikiğalon yapıl mıştır. (Ordu Evi) nin sineması, siga- | lara cevap veren bir yerdir biten ordu evi Şehir halkı da zabitan gibi buraya gelip istirahat etmek ve lokanta” sından karnımı doyurmaktadır, Kumandan Kemal Paşa ile ar- kadaşlarının şayanı takdir gayret» leri ve hassaten Kemal Paşanm şiddetli alâkası bu güzel sinemayı sehre kazandırmıştır. Ümera ve zabitanın nakdi muavenetleri ve | herbirinin büyük heveslerle bina- yı benimsemeleri sayesinde bus gün Karsın bedit ve hissi zevkleri» ni tatmin edebilecek muhteşem bir (Ordu Evi) elde edilmiştir. Vali Cevdet Beyin debu Ordu E- vinin inşasında çok kıymetli mü- zaheretleri olmuştur. Cevdet Be- yin himetiyle sim mü- Www omalar yapılmıştır. Bunlar arasında Belediye dai- resi, Süt ve Elektrik fabrikaları vardır. Bazı resmi binalar da ta- ra salonu, bilârdo salonu yardır. İzmit vilâyet umum meclisi açıldı İzmit, (Hususi) — Vilâyet w- mum meclisi vali Eşref (Beyin nutuklariyle — açılmış, dahiliye, maarif, nafia encümenleri teşek- kül etmiş, umum meclisin mütale- ası okunduktan sonra © Gebze ve yapıldığı hakkında vaki olan şi- kâyetler tetkik edilmiş intihabım muvafıkı kanun olduğu anlaşıldı: ğından tekrar meclis tekr ar top- | lanmak üzere dığılmıştır. Önümüzdeki cuma günü şebri- miz (Halkevinde (İttihatsporla gençler tarafından Halkevi tem- sil şubesi nımma müsamere veri- lecek, büyük merasim yapılacak- tır. Kaynanasını ağır surette yaraladı Antalyanın Çirkioba köyünde bir aile faciası olmuş, Hüseyin is- minde biri, kaynanasını ağır su- rette yaralamıştır. Hüseyin, bir kaç ay evvel zev- cesiyle kavga etmiş, kadın koca” sını bırakarak “nnesinin yanına gitmiş, Hüseyin, hiddeti geçince g'dip bir kaç defa karısını almak istemiş. Fakat kaynanısı (kızımı bırakmış. Bunun üzerine kavga etmişler. İki gin evvel Hüseyin tekrir | kaynanasmm evine gitmiş, karı- sını a'mak istemiş, Gene ayni mu- ameleyi görünce bıçeğmı çekerek kadını sol küreği altından ağır su- rette yaralamıştır. Kadın hastahaneye kaldırılmış, ; carih te yakalanmıştır. İ intihap | mir olunmuştur. Bir tüccar cami yaptırmak istiyor Adapozarı tüccarlarndan Ha- cı Numan Efendi o memleketinde 50 bin lira sarfiyle bir cami yap- tırmıya karar vermiş ve icap eden makamlara müracat etmiştir. Hacı Numan Efendi camii bum- dan 15 sene evvel yanan Karaos- man camiinin arsasına yaptırıla- ! caktır. o Camiin plânı Evkaf ta- rafından yapılacak, Türk mimari tarzında ve kâgir olarak inşa &- dilecektir. Seferihisar orman mua- melât memurunu yaraladılar Seferihisar orman Oo muamelât memuru Celâlueddin Bey Ye- ğurtçu Hamdi tarafından ağırca yaralanmıştır. Bu hâdisenin sebebi mer'a me- selesidir. e Kahvede (bu mesele hakkında aralarmda münazaaa zühur etmiş neticede iş bu safha- ya girmiştir. Bunun üzerine (o Hamdi evine gidip tabancasını alarak kahveye gelmiş ve Celâl Beyi dışarı çağı- rarak üç el silâh atmıştır. OKur- şunlardan biri Celâl Bey'n kasığı» na İsabet ederek yaralanmasma ! sebep olmuştur. C-rih firar etmiş ise de jandar- malar tarafımdan derdest edilmiş- tir. o Celâl Bey belediye dispan- serinde pansuman edildikten son- ra bir otemobi'le İzmire kaldırı mıştır, ei umumilik tahkikatla meşguldür. ; “
