26 Aralık 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 9

(Baş tarafı 2 inci sayrfada) "icdanın titredi, tüylerim ürper - Mİ Sünhesiz siz (de ayni istırabı "ktiniz., | Dak Nİ tasvir ederek yangının tebaruz ettirdi. Dedi ki: 2 çocuklarının ihtiyaçlarımı te - Bin edecek valdelerin vaziyetleri- inmeniz lâzımdır. o Mese- (| Yanmasndan ibaret olsaydı bun - Br maddi zararları İ *lâfi edilebilirdi. Halbuki | bu Yangın milli bünyede sarsıntılar Yapmıştır ve yapmakta devam e Asıl mesulleri bulmalı Mayın muhafazasındaki tesey- işaretle yangına karşı alınan "edbirlerin üç zavallı bhademenin ** lâkaydisi olanların bulunması iş olmakla beraber asıl mes'ul : bu üç zavallmın yakasından d, İtfaiyenin raporu dinlen- medi mi ? İstanbul belediyesi fen heyeti - tin di wp alınmadığını sordu ve sözleri» N* Şöyle devam elti: m Öğrendiğimize göre adliye Ünasının tetkikinde çatı arasında kereste ve evrak yığınlariyle kori İorlarda serpilmiş kâğıtlara tesa- düş eden bu heyet bundaki mah- Surları tesbit ederek bağlı bulun - düklar; makamlar vasıtasiyle alâ- kadar dairelere bildirmişlerdir . Hattş heyet bu raporunda bu bir Hanın bu kadar tehlikeler içinde Simdiye kadar yanmamış bulun - N hayret ettiğini de kaydet- Miş bulunmaktadır. ; mayer nazarı itibara alınmış Bu sualin vecabı yangın fa- gözönüne getirilmekle anla- Siler, Hiç ehemmiyet verilmemiş, Möbetçiler konulmamış, mesuller tayin edilmemiştir. Ve nihayet Mesuliyet elli kurus ücretle gece © “etini bekliyen zavallı bir ka - üzerine bırakılmıştır. Mil Yonların himayesi, siyaneti pa - buççu Etemin üzerine bırakılmış- » e Bu faciaya lâkaydilerile se - > verenlerin aranması ve p biç değilse, © milli serveti kendi © “örveti ve malı gibi muhafaza et- Mesini bilmiyecek insanlara ibret “etecek şekilde takibatı süratle oalaç etmesini Vekil Beyefendi - iç den rica ederim, © Mas'ulleri linç etmelidi Bu sırada Rasih Bey (Antalya) dedi kiz ç >> Ceza yangın esnasında ola- Saktı.. Müsebbipleri inç edilip içine atılacaktı. Refik Bey (Konya) devam ederek: >—Bu arzettiğim lâkaydi yen- t tin başlangıcma kadardır. On- sözlerine ayrıca takj-ikat açıldığını bil! la iktifa edildiğini söyle- | Ye itfaiye kumandanm bu yıl İNEN #oftişleri neticesinde vet-| ileri raporun nazarı itibara alr-| bekliyen zavallılar!) Jaki tavsiyesinin dinlenmediğini, Refik Bey bundan sonra kışta, | iki saat süren yangm esnasında | “Tamette beş on lira nafaka ala: | icra dairesindeki yüz binlerce li- 'İ *k yavrularını ısıtmak ve doyur- | ralık dosyanın kurtarılmasına im- için haklarmın ihkakımı bek | kân olduğunu, bu cihetlerin tah» kimsesiz kadınların vaziyeti: | kiki ile tenvir edilmesi icap etti - milli | ğini söyledi. İcra kasasında 40 Made çok derin sarsıntılar yaptı” | bin lira nakit, mücevher ve kıy - “— Tabiatın pek şiddetli dav -| tenkit etti. Eğer bu para kasa - tandığı bugünlerde yetim ve ök -| dan çıkmazsa o zaman bir kast ke sadece her hangi bir deponun | kolaylıkla | i derhal Refik Bey bundan sonra adliye | Ml hakam a SRİMİ mecburiyetinde kalındığını, bu urulması i İ kaldığını, vekil bey bu işte ihmal | de adliye saraymın göz önünde ita bu noktanın da araştırılması « ! göre son zamanlarda darphane - İden ve Topkapı sarayından 350 amnezi ede > duğuna dair verilen sual takririne dan sonra şaşkınlıklar var.,, Dedi ve yangın esnasında itfaiye mü - dürünün yangını sol tarafta tev- kif edeceğini, o sırada merkez ve | sağ kısımlarının tahliyesi hakkın- ! metli evrak bulundurulmasını eseri olduğuna hükmetmek lâzım geleceğini ilâve etti. Benzin deposunun teh- likeli hali Ayasofya ve Sultanahmet gibi | tarihi kıymeti haiz binalarla ad «| liye sarayı arasında benzin depe- su tesisine nasıl müsaade edildi» ğini bir türlü anlıyamadığını, bun dan doğan mahzurların yangında ! kendilerini göstere «| rek asker, opolis ve jandarma kuvvetlerinden ekserisinin depo- nun tahliyesine (o tahsis edilmek yüzden milyonlarca lira kıymetin yanıp gitmesine karşı bir şey ya - pılamadığını söyledi. Tahkikat - nı istedi. Kaybolan hakların sureti temi- | ni hakkındaki lâyihanm bir an ev-| vel Meclise gönderilmesini temen | ni etti, Evrak mahzenindeki tarihi e « serlerin ne olduğu hakkında Ves| kilin ademi malümat beyan etme- sine mukabil kendisinin işittiğne büyük sandık tarhi asar gönderil- diğini, bunların arasında devlet vakfiyelerinin de © bulunduğunu söyledi. Mahkemeye senet ibraz edildiği zaman bunların noterden musaddak suretlerinin alınmasını ve asıllarının sahiplerine iadesini tamim ettiğini söyliyen Vekil Be ye teşekkür ederek “hiç değilse İ ğı hususuna dikkati İ şikâyetin, mukavelenin fiat cetve- Nafia vekili Fuat Bey cevap ver « miştir. Fuat bey bu cevabında Tram - vay şirketi ücretlerinin mukavele - de musarrah formüle tabi bulun * duğunu ve bugün alınmakta olan paranın bu formüle o müsleniden hesap edilerek tayin edilen mik - tara muvafık bulunduğunu söyli- yerek alınan ücretlere dair rakam tir. Vekil Bey, esasen takrire mevzu teşkil eden Talebe birliğinin şikâ- yetinde de sarahten alınan ücret- lerin mukavele haricinde olmadı- celbederek lini tesbite esas teşkil eden mad - delerin bir çoğunda değişiklikler olduğu ve bunlarm bugün nazarı dikkata alınması lâzım geldiğin - den ibaret bulunduğunu söylemiş- tir, Fuat Bey ikinci (o mevki yerine mek suretile (halkın izdihamına sebebiyet verdiği meselesi etrafın: da şirketin mevcut birinci ve ikin- ci mevki vagonları ove bunların cihet ve günlük servisleri etrafin- da izahat vererek ikinci mevki va- gonları tasarruf etmek suretiyle birinci mevki vagonları hizmette bulundurmanın şirketçe maddeten imkânı bulunmadığını ve halkm sıhhatine taallâk eden noktanın Nafindan ziyade belediyeye ait bu lunduğunu söylemiş ve sözlerine nihayet verirken demiştir ki: “— Talebe birliğinin mektu - bunda şikâyetlerinin sonunda ga- rip bir cümle vardır. Tramvay şir- ketinin şahsi menfaat uğrunda hi- mâye gördüğü kanaatinde bulunu yoruz. Eğer böyle bir müesseseyi söylesinler onun hakkında da ta- kibatı kanuniyede bulunur, icabı - na bakarız.,, Takrir sahibi Refik Sevket Bey (Manisa) kürsiye gelerek verdi: “—Şirketin ifa ettiği vazife devlet vazifesi gibidir. £ Bizimle izahat bu musibetten bu kadarcık bir dersi ibret almış bulunuyoruz.,, dedi. Mahkemelerin normal vaziyete geldikleri hakkında adliye vekili - nin söylediklerine iştirak edemiye ceğini, hâkimlerin rahatça çalışa- madıklarını, avukatların mütefer- rik olan mahkemelere yetişeme - diklerini, hak sahiplerinin hakla - rını aramak için âciz kaldıklarını işittiğini söyledi. Bımlara bir an evel nihayet verilmesi için tedbir alınması temenni etti. Ve şöyle söyledi: “— (Olan oldu.) o yolunda bir zihniyet o inkılâp neslinin, Türk cümhuriyetinin kanaatleri arasın- da asla yer alamaz, Her halde fa- cianın bu şekilde meydana gelme- sine sebep olanları, ihmalleri olan ları bir an evvel arayıp bulmalı « dır.,, Tramvay ücretleri meselesi Bundan sonra Refik Şevket Bey (Manisa) tarafından İstanbul tramvay şirketi tarafından alman ücretlerin yüksekliği ve halkım sih- hatine itina göstermemekte bulun muamele yapanlar millet vekilleri i min mürakabesi altında bulunduk / larını, hilâfı kanun hareket ettikle ri takdirde tedbir alınmak lâzım geleceğini hatırdan çıkarmamalı - dır.,, Diyerek şikâyetlerin umumi hat ları itibarile doğru olduğunu, iş zamanları, iş adamlarının, birinci mevki araba tahriki yüzünden, s0 kak ortalarında araba bekledikleri nisöyledi. Bu halin önüne geçilmesi için kontrolun sıklaştırılması icap et tiğini, paso alan bazı zevatın bu- na halkın zararına olarak müsa- maha gösterdiklerini, tramvay bb letlerinin mıntaka, mıntaka veril- diğini, © halbuki şişliden kalkan bir yolcunun aynı biletle Edirne kapıya gitmesinin Avrupada ol « duğu gibi temini lâzım geldiğini etti: — Memlekette gençlerin hayat ve menfaati umumiyeye müteal- lik işlerde e alâkadar olmalarını candan isteriz. lara müsteniden malümat vçermiş- | birinci mevki vagonları tahrik et-| himaye eden bir şahıs varsa bunu | muhterem takrir sahibi biliyorsa | bildirdi. Sözlerine şöyle devam | Memleket hayatı | umumiyesine lâkayt kalan genç «| tası ve kaynaklarına sahip kıla - | bul adliye tinasının yanması me lerin gençlik namına layık olma | cağız. Bunun İçin bizce zaman | selesi yarın (bugün) Cumhuriyet dığına kaniiz. Hayat ve hareket, | ölçüsü geniş asırların gevşetici | Halk Fırkasr grupunda görüğüle dır. Fakat geneliğin o söylediği sözlerde muhataplarının genç ru- huna, namuskârlığına söz söyle « dikleri adamların ahlâkının hür - met göstermelerinin aynı zaman « da bildirmek mecburiyetindeyiz. | ! Binaenaleyh arkadaşlar (O bana mektup yazan gençlerin meccani i paso mukabilinde halkın rahatsız- lığını kabul edecek derecede te « nezzül gösterdiğine vakıf olduk - ları adamı bildiriyorlarsa, O İşte i makam buradadır. İhbar etsin « ler. Türk milletine lâzım gelen hizmeti ifa etsinler. Eğer bunu bilmiyerek, anlamıyarak, kahve köşelerinde şu veya bu cereyana tabi olarak söylemişlerse, kendi - lerini bu cereyana kaptıran bu ka bil gençleri bu kürsüden şiddetle | teessür ve teessüfe lâyık görürüm, Sinema ve tiyatroların kapanma saati Sinema ve kahvelerin kapanış | saatlerine dair alınan kararlara dair Dahiliye Vekâletinden sual! takririne cevap veren Şükrü Kaya Bey, omemleketimizde sinema, dansig ve kahvehane gibi yerlerin kapanış saatlerinin her yerde ay» nı olmadığını, bazı yerlerde sa - bah bire kadar devam ettiğini işa retederek bunlara gidecek bir a- ilenin ve aile reisinin böyle geç saatlere kadar İstanbul sokakla - rında, Boğaziçinde, Kadıköy yol larında bulunmasının elbette doğ ru olamıyacağını söylemiş ve de- miştir ki: — Gece serseri dolaşmak ha « yatı belki bir zamanlar yer tut - muştu. Fakat cumhuriyet on se nede bir asırlık iş yapmıştır. Ve vatandaşlarından beklediği daha bir çok işler vardır. Vatandaşın on günlük işi bir günde yapabil- | mesi için, hesapsız mücadelelere sahne olan bu dünya hayatında milletlerin yaşıyabilmesi için, böy le çalışmak mecburiyeti vardır. Onun sihhatini korumak mecbu» riyetindeyiz, Bu mecburiyet neti cesidir ki, biz bunları saat 23 te kapanmaya mecbur tuttuk.,, Vekil Bey, bu direktif verilir - Mecliste mühim müzakereler oldu sürat ve hareket mefhumilarına gö rg düşünülmelidir..,, Vekil Bey, bu sözlerden sonra; Biz çocuklarımızı vatandaşları « mızı hattâ kendimizi şu veya bu şirketin istismarına maruz bıraka- mayız.,, demiştir,. Bu izahatı müteakip söz alan sual takriri (sahibi (ORefik Bey (Konya) vekil bey tarafından ve- rilen izahata teşekkür etmiş ve a- İman bu karardaki isabete işaret ettikten sonra sinemalara temas € derek buralarda gösterilmekte ©- lan ve milli ahlâki, terbiyeyi teh - dit eyleyen filmler ve buralara gi- den gençlerin ve çocukların korun ması hususunu kaydeylemiştir. Terbiyevi filmler Refik Beyin bu sözlerini müte - akip tekrar kürsüye gelen Dahili - ye Vekili Şükrü Kaya Bey çocuk- larımızın ahlâki ve terbiyevi film ler seyredebilmeleri için sinemacı vatandaşların fedakârlıktan çe - kinmiyeceklerini ümidini izhar et miş ve her filmin yapildığı mem « leket propağandasını göz önünde bulundurması tabii bulunduğunu ve memleketimizde milli sinema - cılık doğuncıya kadar bundan içti nap mümkün olmadığını işaret et ği tikten sonra buna mâni olabilmek“ için alınan tedbirleri izah ederek ve vesile ile memleketimizde ya - pılan filmlere temas etmiş ve de - miştir ki: Bizde yapılan filmler “— Son açık bir iki sahne, maal esef memleketin ihtiyacını tatmin edecek bir şekilde *“çıkmamişti (Bravo sesleri) Bunu resmen ken dilerine bildirdiğimiz gibi millet meclisine de arzetmek isterim, Bu bizde vesaitin noksanlığından is leri geliyor. Yoksa bu, yapanların suiniyet ve iktidarsızlığmdan de « ğildir. Çok temenni (ederim , bundan sonra milli filmler, bizim hassasi- yetimize daha muvafık olacaktir . . (Teşekür ederiz sesleri, alkışlar),. Görüşülen diğer işler ken, her yerin ayrı ayrı hususiyet leri nazarı itibare alındığmı ve bunun (düşünülerek verildiğini, kati mahiyetini ve her yerde aynı suretle tatbik olunacağını söyle « miş ve alkışlanmıştır. Çok çalışmağa mecburuz Şükrü Kaya Bey, beyanatına devamla bir çok sebepler dolayı - sile halkımızın başka memleket lerden daha çok çalışmak feda - kârlığında bulunması lâzım geldi. ğini ve bu itibarla Türk vatanda- şına bu fırsatı vermek icap eyle. diğini işaret ( ettikten sonra bu mecburiyet neticesi yapılan işler- den biri bu olduğunu söylemiş ve Türkün en büyüğünün cumhuri « yetimizin onuncu yılındaki direk- tifine temas etmiş ve demiştir ki: “— Büyük Gazinin, hepimizin her gün tekrar etmekte olduğu » muz bir kaç sözünü tekrar ede - yim: “Yurdumuzu dünyanm en ma i mur ve en medeni memleketleri ! seviyesine çıkaracağız. Milleti - mizi en geniş rahat ve refah vası Bu üç sual takririne Vekil Bey» ler tarafından verilen izahat mü» teakip ruznamede bulunan mad- delerin müzakeresine geçilerek hariçte yapılacak için bir limitet şirketi teşkiline da- tütün ticareti ir kanun lâyihasınmn ikinc; müzas keresi yapılmış ve kabul edilmiş» tir. Bundan maada yüksek mühen- dis mektebi ve Milli Müdafa ha - va bütçesinde münakaleler yapıl. ması hakkındaki kanun lâyihala- rı kabul olunmuştur. Reis, sene bası tatilinden evvel müzakere edilecek kanunlar bu « İunduğu cihetle çarşamba günü de içtima edilmesini teklif etmiş ve bu teklif kabul edilerek top » lantıya m'hayet verilmiştir. Meclisin tatili Ankar, 25 (Hususi) — Büyük Millet Meclisi önümüzdeki per « şembe günü kış tatline karar ve zi recektir. Tatil iki ay sürecektir, Bugün Fırkada Ankara, 25 (Hususi) — İstan» canlılık gençlik alâmetidir, şiarı-i zihniyetine göre değil, asrımızın i cektir. xi