3 Ekim 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4
—4— VAKIT 3B. teşrin, 1933 ram azEAZE (Devlet ve Medli vena : Bamn MAMA 177 Mi Muharriri: Celâl Nuri Wi Bu tabii sebeplerden başka, sun'i, siyasi ve hattâ iktisadi se - bepler de milletin teşekkülüne sa- ik olmuştur. Meselâ bir kısım Fransız, Alman ve İtalyanlar İs « viçrede; bir kısım Flâman, Wal - lon ve Fransızlar Belçikada, doğ - rudan doğruya bir millet teşkil et melerini dilemişlerdir. Harp denilen âmil de milliyetin takarrüründe bir rol oynuyor. » 5 * 1793 Fransız beyannemesi Milliyet mefhumunu celi çizgi » lerle çizen 1795 Fransız hukuk be yannamesidir. Nazari olmak üze - re, bu beyanname, bir şaheserdir. Tna göre her millet müstakil - Bir milletin kemmiyeti, arazisi her ne olursa olsun o millet kendi mukadderatma hâkimdir. Bir milletin hâkimiyetine sata - şılmaz. Her millet, kendi devlet tarzını ihtiyar etmekte hürdür. Bir milletin diğer milletlerin idaresine karışmağa hakkı yok - tur. Bir milletin hürriyetine vukubu lan tecavüz, bütün milletlerin hür- riyetlerine taarruzdur. Pek güzel prensipler! Lâkin bah se mevzu olan milletin tarifi yok. ! Sonra Fransız inkılâbının ileriye sürdüğü bu ideali, inkılâbın 80 - nunda o millein başına geçen Na- pol&on derhal nakzetmiştir. Ondan sonra Almanya, İtalya doğdu. Cenubi Amerika ve Bal - kan milliyetleri İspanya, Portuğal | ve Osmanlı devletlerinden ayrıl - dılar. 19 uncu asırda milliyet fikrinin kahir tekâmülünü anlamak tari he aittir; Sadedimiz ise bu tari hikâyesi değil, milliyet bir tarife sığıp sığmadığı idi. fikrinin 3 4 » Milletler haricinde Milliyet, umumi taribte bir ce - reyandır. Buna zıt ve nâkız cere yanlar da, ayni tekâmül safhasm- da, nazara çarpıyor. | Maksadımız bir etnoğrafya fas | İı yazmak değildir. Sadedimiz dev let ve meclistir, meclislerdir. Daha sonra uzun boylu mütale - J alar yürüteceğiz. Fakat şimdiden söyliyelim ki hukuk ilmine “devlet,, letin hukuki ifadesidir.,, Devletin hukuk kitaylarnak 7 hayli mazbut tarifelerini görüyo - ruz, Fakat bütün bu tarifler, mil » natamamdır. Doğru, yanlış tasavvur ediliyor: Bir millet var. | Bu millet hükmi bir şahsiyet teş - devlet derler. ». 4 Kanunlarımıza, hukuki mevzu - atımıza göre Türk kimdir? Kanun bir tarafta bırakılmak ü- ler? Şu iki suale cevap vermek ko - laydır. Teşkilâtr esasiye kanunu» nun 88 inci maddesine bakalım: “Türkiye ahalisine din ve ırk farkı olmaksızın vatandaşlık iti - barile (Türk) ıtlak olunur.,, Bu fıkradaki “vatandaşlık iti » barile,, kaydına dikkat buyuru - ! nuz. Yani (resmi Türk) (ırki i Türk) zımnen ayrılıyor. / ile İmdi İstanbulda Kurtuluş ma - hallesi ahalisinden Kosti, Balatlı Mişon ve Pangaltılı Artin Türk - İ türler; buna mukabil Kırımlı Müç teba, Bakülü Ali, Rodoslu Kadri ve saire vatandaşlık itibarile Türk , değildirler. “Vatandaşlık itibari » le,, demekle, kanun, şu son maku- lenin ırkan Türk olduklarını zom- | nen raddetmiyor. Yani buradaki türklük resmi | Türklületür; âmme hukuku noktai a nazarından olan ressortissant'lık » i ter. Bu itibar ile bir Türkün Türk- çe bilmemesi de mümkündür. Örfe gelelim: Örfen Türk, ka- nunen Türkten azıcık ayrılır iddi. | asmda bulunursak belki yanlışı - mız büyük olmaz. Sultanahmette mukim Rodos - lu Ahmet Bey İtalyan tabiiyetini v Si 2 let kelimesi tarif edilemediği için | şöyle | kil ediyor. Buna ise hukuk dilinde | Örfe ve kanunlara göre milliyet | zere, örfen, bizde kime Türk der -| TAKVİM Salı 3 T.evel 12 Cema.ahir Çarşamba 4 T.evel 13 Cema ahir 119 hindi nâmaz | göre || alelâde tarife göre “mil- (| Şile civarındaki köylerden bi- bi-; rinde bir eve bir gece baskın yap-! Imaktan suçlu Arif, Süleyman ve Salihin muhakemelerine dün İs - İl tanbul ağır ceza mahkemesinde ç devam olunmuştur. 5 ş askeri rasat mer - İ Bulutlu ve famlal surette yağrmırlu olacak - ir Dünkü seaklık en farla oOİ#, en nz 1830 — 19 iler ders. 19 — 1945; 10,45 — 2130 Eftalya Ha - santigrat, hava tazyikli 7 İ | l 56 milimetreydi. | ISTANBUL— 18—18,39 Gramofon. iemiş olanlara Fraasizes Mahmüre Ilandan Fazilet Hanım, 29,36 - İ mini, Sadi Fey ve Hanım, 20,9 arkadaşları. 2130 Gramofon, 22 den itibaren Anadolu njansı, İ borsu haberi, saat ayarı » ANKARA: — 12,50 — 1530 Gramofon, 15—18,45 erkes- İ tra. 18,45 — 19,50 alstürka saz — 1930 —209 İ dans musikisi, ajans haberleri, VİYANA: BIRI m, — 12,30 plâk, 15 konser, 141015 deva - mz. 16.85 plâk. piyana. 21,30 konser. 23.55 dans plâkları , BUDAFEŞTE: 8305 m — 14,80 pihk. 18 çigan havaları, 18,40 kon- 18,15 kadın ve erkek İ ferans ve şarkilar, 10,20 (Hemeres) körler © teğanni heyeti heyrti tarafından konser, 21,50 opret #meal- kini. 25 haberler, sonra caz ve çiyan hava - kari BÜRREŞ- M8 m — M4 plâkla hafif musiki. 18 orkesten kon- seri, 21,30 konser, Senfoni mönsikini, milli Komen havaları, Teçanmi , 2120 sen- tenli könserin demi . 23,10 O (Karmen) karo heyetinin konseri . VARŞOVA! iii m — 18,05 plâkla muhtelif revülere mit bem - (ji teler . 16,40 hafli Konser, | 1889 sarkılar. 19,20 Kafekonsar 115 pik | dme musikisi ROMA: 12 konmer, 18,05 konser, 1135 piyano Bi, Grujinaki — tarafından 1 V. Orkanın bir hi - küyesl, 2130 konser. 235,59 e 13.35 plâk . 17 Konser, 200 | 21 sakanfon . 7139 konser, 2340 dans | piller PARİS: #873 m — Zi haberler, plâk. 21,15 maliki, 21,45 bm fif melik, Opsret musiklei, Sohbet, 24 ha - Meselâ, Hindistanda milliyet te kabul etmemiştir; resmen Türk. | berler, şeçkül edemiyor. Muhterem Hint şairi, üstadı, Rabindranath Ta- gore: —Biz Hintliler asla bir mil- let değiliz; diyor ve bu fikri nef «! yediyor. Hindistanda halk, tabakalara (Caste) ayrılmıştır. Bir tabaka - dan diğerine geçilemez. Bir fert, tabakasının içinde doğmağa, yaşa mağa, ölmeğe mahkümdur. Diğer aşağı tabakalar kendisi için necis- tir! İmdi, öyle bir âlemde güç hazmolunur bir mefhumdur. Tasarruf hakkına, mülkiyete iman etmiyenler, yani sosyalistlerle'ko- | münistler için milliyet makbul bir mefhum olmaktan uzaktır. Bu iki meslek beyaelmileldir. Hattâ un »| vanları da öyledir. Alelâde sosya- listler ikinci, komünistler internationale denilen mensupturlar. Roma kilisesi de o milliyetlerin üstünde hemen hemen umumi üçüncü kümelere beynelmilel bir camiadır ve unut- mıyalım ki yarım milyara yakın! insan bu kıbleye müteveccihtir. ... Şu,sayıfalarımızda milleti tarif- ten ziyade izaha muktedir olduk- sa vazifemizi gördük demektir, milliyet , ve tür; hattâ devlet memurudur, meb | İ ustur, millet vekilidir. Lâkin bu| zatın kardeşi Mehmet Bey Rodos. ta tüccardır. Arasıra İstanbula i gelir. Ahmet Beyden Mehmet Be- yi ayırmak kabil midir? Mahalle ahalisinin aklına, bu iki kardeşin İ ayrı ayrı milletlere mensup olduk ları gelmez. Kezalik aslen Şamlı Hasan Bey, aslen İşkodralı Hüseyin Bey çok - tanberi memleketlerini terketmiş- lerdir. Bunların dillerinde bir pü - İrüz yok. Kendileri Şamlı ve İşkod- İ ralı olmıyan hanımlarla evlenmiş» ler. Çocukları Üsküdarda, Beşik - taşta doğmuştur. Mahalleli bunla. ! ra yabancı demez. kalmış, arapça dilini ve katolik i mezhebini muhafaza etmiş, lenin hıristiyan, Arap diye bakma İ sına mâni olmak güçtür. Resmi tabiiyet ve örfi milliyet gülünç bir sahada tebarüz edebi - | lir; meselâ trende gidiyoruz. Bir ecnebi hududa gelmişiz. Rum ce- maatinden bir Türk var, Türkçe meramrmı ifade edemiyor. Karşı - sına Gümülcinalı Türk cemaatin | den bir Yunanlı çıkıyor. Türki: | Fakat her nasılsa Beyoğlunda ! Türk | vatandaşı Hanna Efendiye mahal | Fabrikalar ve elektrik İstanbul fabrikalarının elektrik sarfiyatına dair bir istatistik ha zırlanmıştır. Buna göre 1925 se- nesinde 20.097.000 kilovat olan fabrikaların “ elektrik sarfiyatı 1932 senesinde 40.931 milyon ki- | lovata yükselmiştir. i | İ Bu miktar son sene'erde İstan- buldaki fabrika faaliyetinin bir misli çoğaldığını göstermektedir. Yarın akşam MELEK SİNEMASINDA LİLİAN HARVEY CHARLES BOYER tarafından yaratılan o Fransizca şarkılı BEN VE imperatoriçe muazzam Avnca ilmi Param takdim edilecektir ileri Haralanbos; Yunanlı: Mustafa, Teşkilât, madde 88, 2 inci fıkra $u hükümleri koyuyor: Devamı var) kerinden verilen mai&mata göre bugün hava “esi, | plâkla meshar melodiler , /İ Bazı şahitler dinlenildikten son ra, müddeiumumi Ahmet Muhlis Bey, suçun asayişe müessir olma. | | sı itibariyle, | Suçluların vekili, raz etmiş, | yaptıkları bu isteğe iti- müekkillerinin bu işi anlaşılmadığını, onla- rın baskın yaptığını gören şahit - İller bulunmadığını ileri sürmüş, yalnız bazı şahitlerin “Seslerinden ! bunlar yo anladık,, deme - ” Hisslarında yıldız işareti olanlar üzer lerinde 2 Veiteşrin musmele olanlar dır.) Rakamlar kapanış fiyatlarını gösterir Nukut (Satış) İl» Londra İL # Nevyork » Paris İle Milan * Brüksef * Atina öt, as, 169 —J e Viyana * Madrit * Berlin 4 Varşova 118, —İ » Bülapeite 0) * Bükreş * Belgrat * Yokehama 45 * Altız * Mecidiye * Boninor Çekler (kap. sa. 16) Stokholm Viyana |9 Madrix * Bertin Varşova Budspeyte rx, K2i, 24,5 * Cenevre # Sola * Amsterdam * Prag * Srokho'm 1040 Ss 0 19805 420-- 38095 Fükreş s0 Ho Y.0025 « Amsterdam Prg Laz? 1sasTa Çimento 45, 1L75 20.00 a8 Cayon Dey sark Dek Paiya Sark Şir. Hörrye Tramvay 42,50) 10,80 n- m ecza 205 Bomane: Telefon 3 ERİ istikrazlar oo tahviller Klektrik ta 1633 da is 8 melkrazidi, Sirk Diyot $1a0 01, 33,0) Tramvay 7,0) Ergani Ruhesm M— Anadola | Anadolu 1! Mümeseii 4603 4125 ISTANBUL BELEDİYESİ Darülbedayi Temsilleri Bu akşam saat 21 de Pergünt 5 PERDE Henrik İbsen İstinbul Belediyesi ŞehirTiyatrosu — a Senih Hed ! Muallim ve Talebe gecesi | Yazan ven“ E Greg suçluların mevkuf | İ » iie zn olarak muhakemelerini istemiştir. | 44825 i Bireve yapılan baski © Mahkemede üç suçlunun tevkifil karar verildi, ildi, şahitler dinlendi lerinin suçun sübutuna yafl yacağını söyliyerek, mahif ce tevkif isteği hakkında # rar verilmeden önce müdafi hitlerinin dinlenilmeleri ist€ bulunmuştur. Reis Nsret, aza Asım bir Baylar müzakereye çal İler, neticede suçlular haf | sözler birlikte olarak tevkif! İ rı verildiği bildirilmiştir. İ o Muhakeme, suçluların ## larının sorulması ve müdafi hitlerinin dinlenilmesi için £ teşrinisaniye bırakılmıştır. Dün mahkemede dinlenilef lülerden üç kadınla iki erke masrafı istemişler, ileride İK çıkacak taraftan alınmak £ beşine yirmi lira verilmesi K laştırılmıştır. Küçük itilâf Yeni bir gömlek dah değiştirecek mi? Başmakateden Devi | rek bir büro vasıtasiyle idare meğe karar verdiler. Bu bü İ çin de Cenevrede bir merkez cude getirdiler. Bu karar tatbik edilmeğe $ landıktan son?x küçük itilaf ! İetleri harice karşı tek bir di manzara ve mahiyetini almış. du. Çünkü artık bu d den hiç birisi harici meselelf yalnız başma hareket etmiyor" Eğer evelce harici siyaset hazlarinı bir'eştirmiş Olan bu devlet bu defaki Sinaya konl da birleşi ararını vermişlerse kü itilâf denilen devletler birliği! mamen yeni bir şekle giriyof bu takdirde kendi mevcudiygf ri için orta Avrupada âdeta tehlike görüyor, oObu tehlikf bertaraf edilmesi için de aralaf da mevcut tesanüdü kâfi bul# yor, demektir. Fakat küçük itilaf dertler rasında milli müdafaa kuvvetli nin birleştirilmesi meselesi hs siyasette birlik temini kadar İlay değildir. Onun g vlelif ransında ordularını mek k için, İİİ öyle bir kararın tatbikatma gö lecekse, Sinaya konferansmi sonra üç devletin (o arasında # keri mütehassıslar konferans toplanması lâzım gelecektir. Bununla beraber Oküçük it devletleri ordular! birleştirilmesi fili bir safhaya memiş olsa bile sadece böyle olmas arasında fikrin ortaya çıkmış gene bir mânası vardır. — Buff nada Avrupa işlerinin her gün raz daha harp tehlikesine doğ yürümekte olduğunu ifşa etmö dir. Mehmet Asırf Perşembe günü saat 2,30 matinelerinden itibaren iPEK ve ELHAMRA Siemelerndla. Birden Simdiye © kadar r Söz Bir yapılan "Türkçe Sözlü, Şarkılı Rüyük ERTUGRUL MUHSIN Yapan : ürkçe filmlerin en güze Allah Bir film Oynıyanlar : 1. Galip - Hazım - Vasfi - Melek - Şaziy€ Neclâ - Cahide - Mahmut - Muammer - Semiha | Musiki: MUHLIS SABAHATTIN 18105'
