23 Mayıs 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
arr Ta —z2 — VAKIT 23 Mayıs 1933 Yeni Vesikalar Karşısında Karabekir Paşa şarkta yegâne istinatgâh değildi Başmakaletlen Devam ması lâzım geliyordu. Onun için Gazi bu iki zata vazife verir iken hiç bir kimseye sezdirmemelerini de tenbih etmişti. Hattâ Karabekir Paşada dahil olduğu halde ku- mandanların bile bundan malüma. t olmaması iltizam olunmuştu. Fa- | kat Cafer ile Nazım Nazmı Beyler o vakit kendi fırkalarının kuman- danı olan (Rüştü Paşa) ya olsun malümat vermeleri muvafık ola- cağını, Rüştü Paşa ile aralarında büyük bir hususiyet ve mahremi - , yet bulunduğu için bunda mahzur bulunmadığını söylemişlerdi. Bu - nün üzerine Mustafa Kemal Paşa Hazretleri de muvafakat göster- mişti, !danı Halit Paşaya doğrudan doğ- İ ruya emir iş, Halit Paşa der- İ bal hareket ederek Bayburtlu ya - |lancı Peygamber isyanmı bastır - | muştur. Eğer Kâzım Karabekir Paşa ha- kikaten şarkta kendi iddia ettiği gibi yerine başkası konulamaz bir İ kumandan olsaydı, Erzurum ve İ havalisinde kendisinden başkası » xn iş görmesi imkânsız bulunsay- dı, hususi bir vazife ile miş olan iki zabiti geri çevirmekte gönderil- acız gösterir miydi? Gene paşa öyle bir vaziyette olsaydı Bayburt taki yalancı Peygamber | bastırmakta tereddüt gösterir ve Gazi Paşa bu iş için kendi emri isyanını | altındaki Halit Paşaya emir verme z İnhisar müdürlüğü . .. . İİnhisarlar merkezinin nakli gelecek seneye kaldı ANKARA, 22 (Hususi) — İnhi- sarlar umum müdürlüğü merkezi - İnin İstanbuldân Ankaraya nakli - nin geçikeceği anlaşılmaktadır. İn hisarlar vekâleti, statistik ve tet - kikat müdürlüğünün Ankaraya nakline kat'i lüzum görmüştür. Umumi müdürlük Ankarada mü İnhi— bu- lecek sene nakledilecektir. tada bir bina yaptırılacaktır. Edirne mebusları nasip bir bina bulunmadığı için ge- | Anlaşması ehem- miyet alıyor LİYON, 22 (A.A.) —M. Herri- | ot, M. Litivnoffdan bir mektup al- mıştır, M. Litvinoff, bu mektubun- da Fransız ve Rus milletlerinin bi- ribirine yakınlaşması ve umumi i sulhun gerçek ve sağlâm bir suret te kuvvetlenmesi bakımından de - eri artan ve artacak olan Fransız Rus misakının M. Herriot'nun im-| zasmı taşıdığını yazmışıtr. unulmıyacağını | M.Litivinoff, bu mektubunu çok dostça duygular izharı suretile bi- tirmiştir. GE Fransız-Rus200 bin bif Romanyada bir mayişte bulun&i, BÜKREŞ, 22 (A.A.) — VE zam bir halk tezahürü ys? i köylü milli fırkası teşiklâtın? sup 200 bin ikşi geçenlerde ' nın reişliğine intihap oluna“ vekil Vaida Voivodun önü geçmiştir. 80 hususi tren ve ” 7 ce otobüs ve otomobille Ro”. nın her nkotasından gelen bu < zam halk kitlesi millf tesanüt ramı lehinde ve sağ veya 19. türlü müfrit temayüller ale tezahüratta bulunmuşlardır. * liderleri ile Alman, Macar, »* ve Okranya ekalliyetlerini? Vi messilleri harici ve dahili sulfğ. | Silâhları bırakma İ zam ve emniyet lehinde ve P Hulâsa Erzurumlu Cafer ile Er-| ğe mecburiyet hisseder miydi?. !Edirnenin elektrik tesisatı e ' lik aleyhinde söz söylemi$ zurumlu Nazım Nazmı Beyler va- Hakikat halde milli mücadele es ihakkında birlâyiha verdiler r ziyetten yalnız Rüştü Paşayı ha - berdar ederek aldıkları talimat mucibnice kalkmışlar, Erzurum - dan çıkıp gitmişlerdir. Fakat bu arada Rüştü Paşada meseleyi ku- mandanı Karabekir Paşaya bildir- miştir. Karabekir Paşa işten haber- | dar olunca son derecede telâşa düş müştür. Derhal Mustafa Kemal Pa- $a Hazretlerine müracaat ederek vermiş olduğu karardan vaz geç *| mesini rica etmiştir, Ve ricasında o kadar israr göstermiştir ki, Mus- tafa Kemal Paşa Hazretleri niha - yet: — Peki vaz geçtim.,, # Demiştir. Lâkin Cafer Bey ile Nazım Nazmı Bey daha evvel mu- ayyen talimatı alarak Erzurumdan | gitmiş oldukları için bunları geri çevirmek meselesi meydana çık - mıştır. Gazi Paşa, Karabekir Paşaya: — O halde emir veriniz. Bu iki| zabiti geriye çeviriniz.,, Demiştir. Karabekir Paşa: — Bunlar benim sözümle dön- mezler.,, Deyince siz burada ordu kuman- danı değil misiniz? Emir veriniz arzularıyle dönmezlerse zorla çe- virsinler..., Diye cevap vermiştir, Lâkin Karabekir Paşa bunu da yapamamıştır: — Bunlar kuvvetle de geri dön- mezler, Onları geri çevirmek için kendi imzanız ile bir kâğıt yazma- İasımız.,, Demiştir ve bundan sonra Mus- > tafa Kemal Paşa Hazretleri kendi imzalarile giden zabitlere: “Geri dönünüz. emrini vermiştir. Bu su- retle geriye getirilmişlerdir. İkinci misal: Gene milli mücadele esnasında ((Bayburt)ta bir isyan çıkmıştı. Bu isyanm başında bir yalancı Pey- gamber vardı. Yalancı Peygamber başına binden fazla adam topla - mıştı. Bir taraftan ecnebi istilâsma karşı mücadele edilirken Bay - burtta böyle bir hâdisenin çıkma- $ı hakiki bir gaile manzarası al - mıştrı. Yalancı Peygamber üzerine hareket ederek onu tenkil etmesi i- çin Kâzım Karabekir Paşaya emir verilmişti. Fakat şayanı hayrettir ki, Kâ- zım Karabekir Paşa bu isyan hâ- © disesi karşısında, Ankaradan veri- len tenkil hareketi emrinin icra e dememiştir. Bunun üzerine Gazi Hazretleri Kâzım Karabekir Paşa- nın emri altında olan fırka kuman- Gİ ili İnasında memleketin en sakin ve! en emin köşesi Erzurum cephesiy- idi. Hattâ Ermenistan vaziyeti ol- İmasına rağmen böyle idi. Hele bin bası Halil Bey ile arkadaşları Ba- yezit taraflarında gerilla teşkilâtı yaptıktan .sonra hiç bir tehlike İ mevzuu bahis değildi. Fazla ola - rak yukarıda dediğimiz gibi Er - İ zurum havalisinde umumi harpten kalmış kuvvetli ve muntazam kıtaat vardı. Binaenaleyh bü kıt'a- larm başında kumandan olan Ka- rabekir Paşa taliin bu güzel tecel- lisinden azami derecede istifade etti, O kadar ki, Başkumandan Gazi Hazretleri ile, İsmet Paşa, Fevzi | Paşa ve sair zevat Sakarya cephe- | zım Karabekir Paşa Erzurumda (Şarkılı İbret) ismindeki tiyatro - sunu tanzim etmekle ve bu tiyatro- yu sahneye koydurmakla meşgul bulunuyordu! Kâzım Karabekir Paşanm şah - sen namuskâr, muhterem bir insan olduğuna şüphe yoktur. Ne çare ki, bugüne kadar siyasi ve askeri ha - yatta gösterdiği kabiliyet derece - si kendisinin üçüncü, dördüncü de. recelerde kalmasını zaruri kılmış- tır. Bunun içindir ki, Sakarya mu - | harebesinden sonra İsmet Paşa, Fevzi Paşa, ve sair gibi arkadaşla” vazifeler verildiği halde Karabe - i danı mevkiinde bırakılmıştır. Fa- kat Karabekir Paşanm kendisini devaynasında görmek gibi bir de kusuru bulunması o vakit nazarı dikkate alındığı, kendi kendine “Garpta benim arkadaşlarıma yük sek mevkiler veriliyor. Mühim vazi feler gördürülüyor. Acaba bana ni- çin müracaat olunmıyor?,, diyece- ği ve içerisine ihtiras girebileceği pek iyi tahmin olunduğu için Mus- larile bir telgraf çekilmiş, şarkta kendisinin milli harekâta en mü- him bir mesnet olduğu bildirilmiş, hu suretle kalbi tatmin olunmak istenilmiştir. Şimdi Karabekir Pa- şa böyle bir maksat ile o zaman çekilmiş olan bu telgrafı milli mü- cadele esnasında şarkta kendisin- den başka bir kuvvet olmadığına, kendisi orada olmasaydı garpta muvaffakıyet hasıl olmasına im- kân bulunmadığına bir delil ola - rak gösteriyor!. Mehmet Asım rına ordu kumandanlığı üstünde | | kir Paşa Erzurumda ordu kuman- | tafa Kemal, Fevzi ve Refet imza: | ANKARA, 22 (Hususi) —E- dirne mebusları Hasan Hayri ve Şeref Beyler bir kanun teklifinde bulunarak Edirne elektrik tesisatı için 930, 931, 932 senelerinde ha - riçten getirilen alât ve malzeme - nin gümrük resminden ve muame- le vergisinden muaf tutulmasını ve bu suretle Edirne belediyesinin ö- demesi müşkül 38,698 liralık bir borçtan kurtulmasını istemişlerdir. Kükürt ihtikârı İzmirde beş tüccar adliyeye verildi IZMIR, 22 (Hususi) — Burada kükürt fiatlerinde'ihtikâr yapıldı - caat ettiklerini bildirmiştim. Beş kükürt tüccarı ihtikâr yap- mak suçile Adliyeye verilmişler - dir. Yeni kazanç kanunu ANKARA, 22 (Hususi) — Ad - liye encümeni, yeni kazanç ve ceza muhakemeleri usulü kantın Jâyiha- ! larının tetkik ve müzakedeşine baş İ lamıştır, i Manisa soyguncuları | yakalandı | IZMIR, 22 (Hususi) — Manisa- da bir soygunculuk yapan adam » lar yakalandılar. Bunlar Burnova- nın Kaya dibi köyünden beş kişi- dir. Soyguncuları bir çoban haber vermis, yakalananlar köye götü - rülmüş, orada teşhis edilmişler - dir. Soyulanlarda hırsızları tanı » mışlardır. Bereketli yağmurlar ELÂZIZ, 22 (Hususi) —U- lardan sonra yağmur Oo yağmağa basladı ve on beş saat devam etti. Bu bol yağmurlar köylünün yüzü- nü güldürdü, Alman filosu Kiyelde bir resmi geçit hazırlıyor KİLE, 22 (A.A.) — Başvekil, M. zun zamandır kurak geçen hava » İ Alman polisleri muntazam| ordudan sayılmıyor CENEVRE, 22 (A.A.) — Silâh- ları azaltma konferansının ordu mevcutları komitesi Almanyanın yardımcı polis kuvvetlerinin -Fran sız teklfileri hilâfına olarak- Al -| man ordusu mevcudu haricinde br- | rakılmasına & muhalif reye karşı| £ reyle katar vermiştir. Amerika, İngiltere, İtalya, Al- manya, Macar, Avusturya, Fele - menk, ve İsveç murahhasları bu karar lehinde rey vermişlerdir. Almanyadaki yardımcı polis kuvvetleri mevcudunun munta - zam kuvevtleri tamamlamak için bu kuvvetlere ilâve edilecek olur - larsa hesaba dahil edilmeleri hak- sinde memleket için ölüm ve di- | ğından şikâyetler olduğunu, yağ-| kında yapılan Fransız teklifi de rim muharebeleri yaparken Kâ -| oların telgrafla Ankaraya müra « | reddolunmuştur. 4 devlet uyuşmuş gibi Başlarafı Birinci Sayfada İ rak mütalea i mektedirler, beyanından çekin- Bir İngiliz ajansı, Fransa, İn- giltere, İtalya, Almanyanın dört i devlet misakını kabul (oetmiş ol- i duklarını ve metnin o resmen sah çekilmek üzere Cenevreye müte- i veccihen yola çıkarılmış olduğunu İt temin etmektedir. M. Goerning, ile OM. Yuvenel arasında tam bir itilâf hasıl olmuş olduğunu söylenilmektedir. Almanyada BERLN, 22 (A.A.) — Siyasi! mahafiller M. Goerning'in Roma - ya yaptığı seyahatin neticesi ola - rak yürüttükleri mütalealar sıra- I sında diyorlar ki: “ İtalyan hükümetinin M. Goer- İ ning, Leh, İngiliz, ve Fransız elçi- lerile yaptığı görüşmelerden son» İ ra 4 büyük devlet arasında bir mi- sak imzalanması (o ihtimaline — devletin hükümetlerine sit bir iş olmakla beraber — kuvvetle bel bağlanabilir.,, İ Bununla beraber, salâhiyet sa- İ hibi mahafiller Romada yapıl müzakerelerin henüz bitmedi kat'i kararın verilmesi tabii bu 4| Hitler ile başvekil muabini M. Von | : Papen ve propaganda nazırı M, Go | alâkadar devletlerin Roma elçile z <bbels Alman filosunun Kielde ya-! rinin — müğlâk işler hakkındaki pacağı geçit resminde hazır kulun görüşmelere devam etmek üze- mak ve filoyu teftiş nazarından ge| te — bu akşam Hariciye nezare - Ekalliyet hatipleri muahed? Nİ tadili lehindeki mücadeleleri * vip etmediklerini söyliyerek leket içinde kardeşçe yaşam" zularını izhar ve teyit etmişif En son söz alan başvekil V94 Romanyanın hariçte siyasi M4 fikleri ile teşriki mesai etm' susunda ki arzusunu bir kerr© ha teyit etmiş, ekalliyetlerin 1 yanatından memnuniyetini ? ederek gerek hükümetinin, 8 se milletin kargaşalık kusur” karşı hariçte ve dahilde em müdafaaya hazır bulunduğu! lemiştir. — amaaa Üniversite lâyihasl ANKARA, 28 (Hususi) arif &nhcümeni, İstanbul üni si hakkındaki kanun lâyihasif zakere ve kabul etmiştir. Yugoslavyada BELGRAT, 22 (A.A.) nümüzdeki pazar (günü manda Varşova, Prague, ve Bükreşte muahedelerin * gözden geçirilmesi cereyan! hinde büyük © nümayişler caktır. Bu 4 devletten her | bi 3 devletin payıtahtlarına haslar göndereceklerdir. ARA) ERA & A Bir çok toplantılar o ©* söylenecek nutuklarda küçük lâf milletlerine muahede' niden gözden geçirilmesin€ “ allik olan plânların A teşkil etmekte olduğu izah edilecektir. i M. Pol Bonkur ne di CENEVRE, 22 (A.A) Paul Boncour Milletler meclisinden çıkarken ya” gazetecilerin Romadan sari ye zer” Nİ - © ALA yeni bir misak imzalan8' ir olan haberler hakkmda ları suallere verdiği cev3f tir kiz i “Hakikatte her zamank yollardan giğilerik Hİ j zi kereler iyi bir yolda ayi | Fransız hükümetinin verdik bi şel", İtıranın temeli olan pr€9* Tir n gnn bir suretle ilerleme e yi ei yeti EE EE EE İİ ai a nurla beraber henüz gi hiç bir şey kararlaştır” vi dir. Zaten bu hususta e i yapmak ancak hükümeti” e” da müzakere yapıldıkta” çirmek üzere Berlinden tayyare ile | tine gelmelerinin kendilerinden Kiele gelmişlerdir. rica edildiğini bildirmektedir. Sika ib kn eşi vd) see Spiker» sar altına alabilir.» il
