# ny Şeşmii ng “amyıngaour 3j!g odreussı reyiz ep sunppey 9191j18uj *atpınepoj Jais 'ng :33uy3$ ii) - Bap “amuodıp? yede iarujövpeyre ıpunğ *unpjo yejysanuı 34 cry snggoğo) USI um3npjo paşam “apregmı yetrlo uuzvapes U3pUSAKMLUY yosukıs uysjArg Tpzvurejo dıseunu ısveği uupemunjojjey gjosom o Yâojeuorumg 'umaofnjo şnifow o|fojos ige na Hg vepde İesatg *aıpjğp PIN yo>9Jp9 Gezi 40pUY hg 9joro utuez,, :04 Io İrJo WİTgJ “Epe La parığesopo oyıg wyney Ösiopo deoş “yoz “op9 vejepniz iuluuzuu Yeyyou uejo eyieg ULAN *eydeg ng “ep v4vieg “iy! Uusıjek urueied Wwz « vapus 199043 OfıpUON SA “uyyejue Se4161397 nu Kunfnpjo znsjok yad urusjamunu ng *unpıo$ 1ag yas) UNİ 1sajda ynye4oa un3 O VA “ulpjudz uepulo 24 unpoajkos op odıpuoyg MÂe “Tuığıpvu » Jo Mağop umoyozey ng opjJey aıg İLkkoysnu yöd zy Sıpojfa vekyfay ıSıygoz op ouyapıpusy “ıp 4P3 YPuoşg Me uogüyemuy “pop “umuo4njdos ap vg “(19 Tpası euug yulsoyızua yamajfos 0zis & © Möapssow eğed uezvupuç “zzouyıpo repaogey jıs «su uapusıpegsuı unung 1seze 3U|gey op ayıpoye iyezopa gnezoy unyozdey ouuozn 1S9ur <p “ayituyıpoye “eşmay,, suogsasy “mo wekow * 49p epzwn! rüreyeti “Turğ900J199124 #JO9U 1) seikadin kunduralarına kadar vazıyet edildiğini işitmiş ve bunlar için söylemiştim; bu rivayatı su- reti kat'iyede reddederlerdi. Ve kim müştekiyse müracaat etsin cevabını alırdık. Reis — Bu hususta bir tedbir ittihazına dair meclisi vükelâda bir karar ittihaz edilmedi mi?. İbrahim Bey — Resmi bir müracaat vukubul - mamıştır. Reis — Tekâlifi harbiye kanunu muvakkatle - rinin neşrinde kabinede miydiniz?. İbrahim Bey — Zannederim, bu kanun eski - dir, maamafih ciheti askeriyenin teklifi üzerine bazı tadilât yapıldı. Reis — Fakat, buna dair sonradan bir kanun neşredilmişti. Ibrahi mBey — Eğer bir kanun neşrinde kabi- © mede varsam varım, maamafih ben kendime mü- #ezilik kavanini bilirim. Halit Bey (Divaniye) — Hicaz vak'ası İbrahim Beycfendinin zamanı nezaretlerine müsadiftir. Hat ta müşarünileyh bu mesele hakkında bir zemini itilâf bulmak zımnında buradan izam edilmişler- di; bu husus hakkında malümat lütfederler mi?, Reis — Hicaz vak'ası hakkında bir sual soru- be —512— #3wzez unguyn! 419 94499 öğiregit oyenEjo Yıyeur fr »88 yo5 zig 9A Turğıpvurunjng ztunjesğo3 1yogoscu » pu oji ekuetujy,, :4940pa yalkey opejeyaoj zı - apuag “ıpap “znzodıpa »yeıyi ejkekuruujy zıg,, suageyıg ozOy eros Moya Yiguoj Fuyğodokıuı “9 Ingey osupş eşdeg UOpIpuoy? WejsinyAo$ “ek -epO 'npaofnunıng epepo ye suyazezou okey 2J1g9g9s nurej, “ipojd9 ygs iy atp vjuoj -9jpa1 ızruapuag £og Yepey, Izizeu Skyıyep un3 sig skopo yezi oz1s Nung *gupjo eyni vepesuos Zıuopuag eyiey “İnurjo Jn3döom vövd uezvıpus vi -nağop uepnağop 9yKojosou ng — £og uuyyuagj *ZIPHpO ananı 29puyj epuijere) ZeaUrAyny OMISOKISAA3 iye eza uu soureuapoyennı j4 Ng — sty “op? ulke opodıyeş nozns uejung eye #npunjo ut -21 dapoyI 1gı$ ozres eyep A Yresonz sejuodseni “dey ojyoms ng SA 'PJIp9 SAYI! EYP |oz DE 4g ouisoueuspoyunu *eşii E1uo? Uaydrepj paısnur eppiyyereyıg tepe ekwounjo sıpey ouunjeui Te yek “Ppwpng SA yIpm3 ogrey yerejo uepuge eyi ng uokdı yey 2a şnpaoknunıng opuuze ezejeynu ızrunığyyereyig ire okokiyeni Yaanp 49435 “1Ğrej 9ZUUUO ONU y9498 zg — £og unyuagj Hatıralar ve vesikalar. 2 — VAKIT ın ilüvesi — No. 89 İtilâf devletlerinin böyle bir teklifte bulumdukla- rını bilmiyorum. Hatta ilâveten malümatım ola - rak şunü da söyliyeceğim: Kapalı zarf meselesi- ne bundan yirmi gün evvel nasıl muttali oldumsa bu meseleler hakkında da o gün Ferit Paşanın ba- zı sözlerini işitmiştim. Ferit Paşanın söylediğine “nazaran itilâfçılar, bize birçok fevait temin ede - » <kelerini vadetmişler ve bunu o vakit (Londra) sefiri olan Tevfik Paşa hükümete yazmışsa da ba- 'bıâli cevap vermemiş. Bendeniz bunu Tevfik Pa- şaya sordum, Tevfik Paşa böyle bir şey yok; eğer siz bitaraflığınızı muhafaza ederseniz tamamiyeti * milkiyeniz bize karşı mahfuzdur, istikraz için de düşünürüz,, gibi şifahi sözler söylenmiş olduğunu söyledi. Fakat teminat filân yokmus bunu bilâba- re öğrendiğim cihetle söylüyorum. Kabinede bü - lunduğum müddet zarfında bu hususat hakkında bir teklif olduğunu hiç bilmiyorum. İkinci fıkraya gelince, ortada bir ittifak ımuahe- denamesi var, sonra harbe sürüklenmiş olduğumu- zu demin de söyledim. İttifak muahedenamesine gelince; bu ittifak, devletin ve memleketin hukuk ve menafii nazarı itibara alınarak aktedilmiştir, bunun için ben bu mesele hakkında bir parça söz —497 e DE A ALA 405 uöpyumun Kgasy Yuşa — dog uayuzap *ganstcjıpoyye tur pAa9 uojdrey yeymy — (Ingueşsj) £og #oyyrA PPP ey e neejugur taypşe Urşeyiyi ng oyreğ oyeurunng a4 -reusnsı npn4ny 1ğroy al019yj18uJ 94 yejo ınyepo) 9A yemetpey auy3ıg unıng unıng uapsajarıunz ng ep 219 #poyi ığıpmız akadıpanp ianapz 414 'yep sopayıBuj uopa diye; yoselis yresnuz zepey ezrej <ureurez UOs yun) *u19 ngeyj uesuzvu eluznuvu npniny 24 degso nung şıysa o u3g SA mpng a a, 2 aç İli pa dn İğ A İz Ölen 93 yıycanu: oztıyeuşudur nung uopulğışya unu wwzey Upeanlı epeuyepnu: 1zıg “esınlo znaresj 1g vepuışsası nowany ueyleg by 2494 efsny Djlag yeymi ng 'ankepuuuez 124 yakn vzeg iğavıj 919) 21 uş SA İuyıpoyye oyokızea 11g Yayepo) “Yezit mzig 1£eyop Yapuopn9 Şe eyreyzise1g 'opjey Mepaplo yep vyemM © uLrepued peni “mozegi vep efe va edınşsnay ekurujy o ussopposnu Ty YANE DA yaya. eş ŞA rApaŞ va Aşa Şişe ME yeyez “ıpı OPP Yyeuapke 2g0109 ejunung yap » unjng #p4aj8ıuoz1as ez ejiepeyre *umuoknlios yurgesoy — Ypusy “ıdwjop uopztunğıpağ oyolızva A4 0494 yuzulruşo zrunşecpyeni eyey SA ap ler ve gayri resmi bir takım vesayada bulundular. Bu suretle biz de ona göre hareket ellik ve öyle- ce iş gördük. Esasen bizim atalardan kalma bir darbımeselimiz vardır: Rus düşmanlığı, oFilvaki Rusya asırlardanberi bizim düşmanımızdır; bida- yeli teessüsünden beri memleketimizi istilâ ile meşhur ve meşguldür. Daima gayesi bundan iba - ret olan yegâne hasmımız Rusya hükümetidir. İn- gilizlere gelince, bu devlet şimdiye kadar, yani Mı- #ır ve a'rabi meselelerinin zuburuna kadar bizim lehimize idi, fakat bu meselelerden sonra İngiliz- ler Mısıra vazıyel suretile Hindistan irtibatı te - min eyledikleri cihetle maatteessüf eski dostluğu terkettiler ve bizim hasmımız olan zümrei ittifa - kiyeye dahil oldular. Bu tabirle Fransızların da hasmımız olduğunu kastetmiyorum, bizim hasmı - mız, Moskoflardı. Halbuki biz de bir taraftan ken- dimize zahir bulmak mecburiyetindeydik. Bunun için, tarihini tayin edemem, Avusturya - Macaris- tan hükümetinin Sırbistan hükümetine karşı vaki olan hali harp ilânmdan hayli zaman mukaddem mwüzakerata girişilmiş ve onun neticesi olarak iti- Jâf hâsıl olmuştu ve Almanla:la aktedilen bu itti fak tedafüi olmak üzere yapılmıştır. Biz, bu me- seleye, ittifak takarrür ettikten sonra, muttali ol- —50ği mumum yesekis uyauny YJOYNA,, :opusoppeur ng uurseso nunuey — (viseg) fog Tay “ur9u1nj9 NZ 18 1kawaj49s 709 yerejo uoydncu 94 #oaaoğnur zu - opaag 94 Jop9 ynzzwarj 34 Un 4Avuş 194140 j4 “0193 uursufsog “umaofzopa yıke oyyoms 370370 Tae SA 0pJP498 114 ae mug şeye g ağrşıpofferj opumukog #ueye$ nez opozepes rureyeu 'ajorour ng b) umaodıpouuez ojAŞ giyecresyy “iğop vpuma “yey Mi yad myun3 zmnsreyeg tursedsop Z1U36133 - sı yfapeuarurg “dokıjo? emmey nğnpjo rezeyj 4g vpeyoyna sıpa mep vung — og uryegj *gnpunjo urun vur o| 2104 YYOYNA 157p9onL “oulyopyya yrjuepusumieg “efug sosug — (sppny) Seg igığeğin dı3ey *npyığop eryeg mnZASLI ui? SADA - BA O Hajapasoru yejevuysyns na Upurez Toppnu umfnpunjng u'zyuspuog 34 Jofujo out ynöng wi 13 MEAN a oy “eyi DA ryepeumişerıms uirejo ay Ypg — “ayğrouıpo A zöwujip9 Gikeş öyirerey eJoyna 1sıysoLu Jujuo nyun5 “upp3 “OP ariyor ozuopuog ep ng — og uyesi) amelâttan dolayı münferiden meclisi omeb'usana karşı mes'uldürler,, nıharp ve muharebenin gureti cereyanı gibi maha- mı umurda vökelânın bir karar ittihaz etmesi ve vaki olan suiistimalâta karşı tedabir ittihazı icap ederdi, değil mi?. İbrahim Bey — Bendeniz zannetmiyorum; çünkü kanımu esaside musarrah olduğu veçhile, harbi idare etmek zatı şahaneye ve başkuman - danlığa aittir. Halbuki başkımandan vekili tayin ediliyordu. Ve bendeniz bu usulün bu şeklin doğ- ru olduğuna kani değilim. Başkumandan, zatı şa- hanedir ve netekim son zamanlarda olduğu gibi, zatı şahanenin erkânıharbiye reisi olur, Muamelâtı harbiyenin sureti tedviri meclisi vükelâya ait de- ğildir ve eğer meclisi vükelâ, harbi idareye kalka ve fünunu askeriye ve muamelâtı harbiyede müte- hass13 olmıyan bir takım adamlar bu işlerle meş- gul olurlarsa onlardan da bir takım mehalik su - dur eder; zannındayım. Onun için meclisi vükelâ, bü meseleyi güçlükle söylerlerdi ve: “Bunlar se- rairden,, derlerdi. Hatta bir garibe olmak üzere arzedeyim ki, en ufak şeyler için bile: “Kimseye söylemiyeceğiz, gayet mahremdir, fakat şöyle bi? şey var,, denilirdi ve bu, bittabi hayretimizi mu » —509