25 Mart 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3
© İŞARETLER Monarşi ve 150 likler Muhafazakâr bir yabancı bana “yle ibr sual sorinuştu: “— Siz ve bir kısım arkadaş - Iz monarşi rejiminin sonsuz düşmanısınız, niçin?.,, Bana bu suali soran ecnebi iyenin geçirdiği içtimai ham- leleri tanımıyor, Türk tarihinin *eyrini bilmiyordu.. Ona göre, Monarşi taraftarı olmak veya ol - Mamak sadece bir fikir mesele - #iydi. Eğer bizim tarihimizin akı - Ymr bilseydi Türkiyede monarşiye düşmanlığın bir hayat meselesi ol- duğunu hatırlıyacak ve böyle bir al sormıyacaktı.. e Madamki tormuş bulundu, bizde tekrar *öyliyelim.. Tarihimizin seyrini bilmiyen ©cnebi XVII inci asrın düşünce - iyle doluydu, Devlet rejimleri daki düşünceler onun için #arle birer söz mevzuydu.. Biz, monarşiye fikirlerimizle de düşmanız, bir ülkü olarak bütün Monarşilerin yıkılması dileğimiz- ir.. Hayatımızı bu yolda fikirle - Yimizin icra vasrtası yaptık. Türk İ inkılâbınm en kuvvetli tarafı bu - dur. Fakat biz monarşi mefhu - Munu Türkiye için sade bir İlkir © meselesi (Obir © noktai hazar olarak tasavvur edemeyiz.. Çünkü bir fikrin hoş görülmesi İçin bir cemiyetin bütün benliğini Ye bütün varlığını yok eden bir hedef olmaması lâzımdır. Halbuki Türkiyenin tarihinde #örülen kat'iyyet şudur: Monarşi — Hiyanet., Kurtuluş savaşı baştan sonuna enin iy leri mitlerir ds Yüşmesiydi. Monarşi istipdadı is- İ tiyordu.. Hem yabancı milletlerin, Yani Türkiyeyi müstemleke haline ak onun son emeliydi. Sevr Ruahedesi, Sevr munahedesinden *vwvel padişahın İngiliz mürah - haşlarile imzaladığı gizli muahe - de, Anadoluyu, yaşamak istiyen ir milleti esirleştirmek için çı lan rsyanlar, Anadolu kuvvet- İ üstüne gönderilen inzibat kuv- Yetleri falan, filân.... hep monarşi Dâmına yapılıyordu. Monarşinin hiyaneti bir mil- İetin istiklâline nihayet vermek iği zaman artık onu bir fikir diye düşünmek kimsenin aklına telmez.. Böyle bir fikir olamaz, Şünkü hiç bir müsamaha bir mil - in hayatını ortadan kaldırtacak tlere cevap verdirmez. Fi - ir hüriyet içindir. kil Lozan sulhünden evvel vaziyet bu şekildeydi, Lozan sulhünden *onra ise monarşi taraftarları a - $iktan açığa Türkiyeyi haraç me - Zat satılığa çıkarmak için kendile- YİNİ müstemleke arayanların ko» Misyoncusu haline koydular . Onların toplanışları, o onların bütün davaları artık müstakil bir Türkiyenin “etrafında konuşulan Mflar değildir. Onlram davaları Türkiyenin İstila kimi satışa çıkarmaktır . Yazdıkları yazılar, çıkardıkları kitaplar meydanda.. Geçenlerde bu sütunda (muhalefetten “aler) adlı bir yazı yazmıştım. iye gazeteleri benim telmih et- Siğim ” Gilerini elliliklerden Şamda müdafaa yüz günlerde birinin | bastır - | Halkevinde Verilecek konser ve konferanslar İstanbul Halkevi her pazartesi ve perşembe günleri Halkevi salo- nunda konferans ve konserler ver- miye karar vermiş bunun için de bir proğram hazırlamıştır. Bu proğramı aynen yazıyoruz: 80 Mart Perşembe: Türkçenin itamimi — münakaşalı konferans; 3 Nisan Pazartesi: Konser (Ö - mer Refik Beyin konseri) ; 6 Nisan Perşembe Köprülü zade Fuat Beyeefndi tarafmdan Ahmet | Vefik Paşa hakkında konferans. Ahmet Vefik Paşanın hatıraları ve eserleri ile küçük bir sergi; 10 Nisan Pazartesi: Şiir günü: Xl — XIX asır divan ve halk e- debiyatı nümuneleri. Yaşar Nabi, ve Behçet Kemal Beyler tarafın - dan bir diyalog: İnkılâp çocukları; 13 Nisan Perşembe: Salih Mu - rat Beyin konferansı: Eski sima-— yeni sima 17 Nisan Pazartesi: Tiyatro gü- nü: Tiyatro hakkında bir kaç 8öz nümune olarak bazı sahnelerin temsili. dığı bir kitapçık var.. Bu kitapçı - ğın adı Muhalefetten Seslerdir .. Muharriri de Nizametin Kibar a- dında bir serseri. 150 likler na - mına konuşan, onlar hesabına uaapan Nizamettinden, Türkiye dışmda monarşi tarafta - rı geçinenler hakkında fikir ver - i mek için biraz bahsedeceğim... Okuyucularım bir çirkef, bir kötü kokuya biraz tahammül etsinler. Muhalefetten sesler kitapçığını yazan adam, bir zamanlar Kürt istiklâli diye bir davaya girmiş, hattâ Kürdistanm dahiliye nazırı bile olmayı kararlaştırmış, eh. hül- yadır, bu dersiniz.. Varsın serseri biraz da nazırlık hülyası ile gün geçirsin! Fakat bu iş suya düşün - ce Hoyboncuların ve Taşnakların eline bir maşa gibi geçmiştir . Bir taraftan Ermeni ihtilâl ko - mitesinden aldığı ile yaşıyan ser- seri, beri taraftan da beynelmilel dolandırıcı Mehmet Ali ile birle - şerek Türkiyeye monarşiyi tekrar getirmek için fikrini, kalemini se- ferber etmiş!.. Bu, bu adamlardan bir tanesi - dir.. »... Ben Fransız olsaydım, 1914 te harbe cümhuriyetçilerden daha evvel koşan monarşi taraftarla - rma gene tarihi durdurmak, in - sanlığı geri bırakmak istedikleri için, bir Fransız ibtilâleisi olan Sen Jüst'ün cümlelerini biraz de- ğiştirerek hitap edecektim: Monarşi muhakeme edilmeden idam olunmalıdır. Çünkü muha- keme vatandaş içindir. Hüküm - dar ve onun fikri hiç bir zaman vatandaşın ne fikri, ne de kendisi- dir.. Fakat ben Türkiyedeyim, Türkiyede memleketimi hürriyet - sizliğe sokmak istiyen, düşmanla beraber vatandaşı yıkan bir reji- me müsaade edemem.. Bu müsa - maha, müsamaah değil, hiyanet olur. Sadri Etem Aleyhinde kanuni depo sahipleri Evvelki gün Sultanahmet Sulh | birinci ceza mahkemesinde paha- İı ecza sattıklarından dolayı hak - larında kanuni takibet yapılan | Alber Niyego, Sehak Panosyan, ! Dacat Dirdiryan Efendilerin mah- | kemesine başlanmıştır: 110 kuruşa aldıkları eczayı (2000) kuruşa ve 145 kuruşa al- dıkları bir eczayı da 175 kuruşa satan bu eczacılara hâkim tarafın: dan niçin böyle sattmız? diye so - İ rulunca şu cevabı vermişlerdir: — Şimdi piyasada 72 ecza de - posu daha vardır, bunlar bu ilâç - ları bugün bile benim sattığım fi - atttan fazlasına satıyorlar. Ben u- cuz satmakla tanınmış bir eczacı - yım,, demiştir. Mahkeme ecza fiatlarında mü- teamil kazancın ne kadar olduğu nu Ticaret odasından ve eczacılar cemiyetinden sormağa karar ver - miş, mahkame de 11 Nisana talik edilmiştir. ilstanbul polis kadrosunun genişletilmesi kararı Öğrendiğimize göre İstanbul polis kadrosunun genişlettirilme - sine karar verilmiştir. Bu karara göre birinci ve ikin: | ci şubelerin kadrosundaki memur- lar Şoğaltılacak bu suretle tren, vapur istasyonlarında daha fazla sivil memur bulunacaktır. 2 Istanbulun plânı İstanbul Belediyesi, şehrin plâ- nmı yaptırmak için belediye büt - çesine tahsisat koymuş olduğun - dan Mayıs başında tanınmış şehir mühendislerinden birisine bu iş yaptırılacaktır. im Nerelerde silo yapılacak ? Ziraat vekâleti mubtelif ihraç istasyonlarında silolar yaptırma - ğa karar vermişti. Bu sene Polatlı, Konya ve Eski” şehir istasyonlarında birer silo yap tırılacaktır. Gelecek senelerde de diğer is tasyonlarda yaptırılacaktır. VAKIT Gündelik, Siyası Gazete Istanbul Ankara Caddesi, VAKTT yurdu Telefon Numaraları Yazı iğleri tetefonu: 24319 Idare telefonu : 24378 Telgrat sdresi; İstanbul — VAKII Pösta kutum No 48 Abone bedelleri : Türkiye 00 Kr. ww. ww. Senel 6 aylık 8 aylık 3 ayi © , ilân ücretleri: emmi iânların bir satım 10 Kuruş Ticart Ilânların bir satırı o V25 Kuruş Ticar! Hünların Mir santim! 23 Kuruş Küçük ilân Bir detası 30 id defam 80 üç detam 6 Şi dört detası 75 ve on defam 100 kuruştur. Üç aylık ilân verenlerin bir defası mecca- nendir, Dört satırı geçen ilânların fazla satırları beş kuruştan banap edilir ransı Heyetimiz takibat yapılan Dün geldi, Hasan|,, Bey Ankaraya gitti Bu aym on yedisinde Bükreşte toplanmış olan Balkan konferansı meclisine memleketimiz namına reisi Trabzon mebusu Hasan Bey- le umumi kâtip Ruşen Eşref Bey i dün sabahki ekspresle şehrimi - ize gelmişler, Hasan Bey akşamki trenle Ankaraya gitmiştir. Bükreşteki Balkan konferansı meclisi dağıldıktan sonra Sofya - ya geçen murahhsslarımız orada Bulgar başvekili M. Muşanof ve meclis reisi M. Malinof ile görüş - müşler, Hasan ve Rüşen Eşref Bey- İler Bulgar kralı Hz. tarafından ka- bul edilerek uzun müddet yanında kalmışlardır. Murahhaslarımız Sof yadan hareketlerinden evel başve- kil M. Muşanof ile ikinci defa gö- rüşmüşler, hareketleri esnasında istasyonda Bulgaristanın eski An- kara elçisi M, Pavlof ile elçimiz Tevfik Kâmil Bey ve konferansta- ki Bulgar murahhasları tarafın - dan uğurlanmışlardır. Konferans meclisinin bu defaki toplantısında önümüzdeki Teşrini- evelde toplanacak olan dördüncü Balkan konferansında görüşüle - cek meseleler tespit edilmiş, bu a İ rada bilhassa ekalliyetler meselesi üzerinde Bulgarlarla Yoguslavlar arasında şiddetlice münakaşalar olmuştur, Neticede ekalliyetler me- selesinin dördüncü Balkan konfe - ransında görülmesi esası kabul e- dilmiştir. Baş murahhasımı” Hasan Bey beyanatında dördüncü Balkan kon feransı rüznamesine Bulgarların isteği üzerine ekalliyetler mesele - sinin de alındığını söylemiş, Bal - kan misakı projesinde bütün bir faslın hasredildiği bu çetin mese - leye bir hal sureti aranılması lüzu- İ muna işaret ve bu seferki toplan - tıda anlaşmada tesadüf edilen ba: zı hayal; inkisarlarınaı rağmen şimdiye kadar elde edilen netice » nin çok ehemmiyetli olduğunu kaydetmiştir. kadar şehrimizde kalacaktır. Giy kile İngiliz tayyarecisi Matma- zelle arkadaşı şehrimizde Tayyare ile bir seyahate çıkan zel Loch ile M. Furforddün şeh- rimize gelmişlerdir. e Suriyeden gelmekte olan tayyareciler evvel- ki gün Anadolu üzerinde fırtına - ya tutuldukları için Geyve Akhi - sarında yere inmeğe mecbur ol- yolda rahatsızlandığı için geceyi orada geçirmiş, akşam geç vakit trenle buraya gelmiştir. Arkadaşı ise tayyaresile dün sabah Yeşilkö- ye gelmiştir. Yurtdaş | Yerli malından şaş- ma, Mit İktisat ve Tasarruf Cemiyeti iştirak eden murahhas heyetimizin | Rüşen Eşref Bey, Pazar günüre | İngiliz tayyarecilerinden Matma » | muşlardır. Tayyareci» Matmazel i ön ni Iktısadi Haberler ! m sm bana taneye anar sean sanmamame14 2 Ruslarlarla takas Öğrendiğimize göre Ruslar ma- kine ile değiştirmek şartile mem - leketimizden tiftik ve saire almak için hükümetimize müracaat et - mişlerdir. Yerli ipek kumaş Yerli ipek kumaş ticareti son ftalar içinde eskisine göre yüz- de 20 nispetinde çoğalmıştır. Bil- hassa Mısırda ve Suriyede Türk yerli ipkeli kumaşları çok rağbet kazanmıştır. İhraç iskelesinde mallar İhracat ofisi memleketimizin muhtelif ihraç iskelelerinde satıl - İ mak için hazır bulunan malların listesini hazırlamaktadır. Istanbul Halkevi nasıl çalışmak istiyor ? istanbul Halkevi reisi Hâmit Beyin Halkevinin bu sene için - de yapacağı işler hakkında An- karada alâkadarlara izahat ver « dikten sonra şehrimize döndüğü « nü yazmıştık, Hâmit Bey dün kendisi ile gö « rüşen bir muharririmize İstanbul Halkevinin 9 şubesinin yeni sene faaliyeti hakkında şu malümatı vermiştir: — Dil tarih ve milli edebiyat sahasında muhitin umumi bilgisi ni arttıracak, konferanslar tertip edecektir. Bunlara dair mükâfatlı tetkik mevzuları ilân edilecektir. Güzel sanatlarda, sergilerde mu vaffak olan milli eserleri tabede - rek memleket gençlerine ve halka dağıtacağız. On beş günde bir mu- siki konserleri tertip edeceğiz. Mi- mari hareketlerine yardım edece * ğiz. Temsil sahasında ise muhtelif temsil gruplarının çalışmasını tan- zim ederek İstanbul kaza ve köy « lerine kadar faaliyeti teşmil edece giz. Ve seyyar sahne hazırlıyaca - gız. Spor srhasında da beden terbi - yesinin her sınıf halk arasında ya- pılması için uğraşacağız. İçtimai yardım olarak, o yüksek tahsilde bulunan gençliğe yapılan yardımları genişleteceğiz. Yemeli» ten başka kitap ve elbise de vere - ceğiz. Köylüler için köy odalarının du- varlarına asılmak üzere köy duvar gazetesi neşredeceğiz. Köylülerin İstanbul dairelerindeki işlerini ta» İ kip için bir büro vücude getirece « ğiz. Çocuk neşriyatma, halıcılığo, milli tezyinlere ait üç sergi açaca - gız, Ve İstanbul asarı atika muhip- leri cemiyetine yardım edeceğiz.,, 7 paket eroin Tavukpazarında 27 No.lu dük- kânda kahveci Kigork Efendinin dükkânmda kaçak eroin bulundu- İ ğu haber verilmiş ve yapılan a - raştırmada 7 paket eroin bulun - muştur. Kigork Efendi yakalan - mıştır. german erene erse asama sana : 15 Yıl Evelki VAKIT ; 090001 00 00 v4 104 008 80 00908040000 MAM AAMA DAM BA 25 Mart 1918 — Men'i ihtiklir heyetinden bildirildiğine göre hazır çocuk esvaplarının satışı serbest barakılmıştır. Cam satışı da narlı dairesinde serbesttir. — Dün Konyada; Türk ocağınca Alet. tin tepesinde ve ocakta Ergenekon bayramı | yapılmıştır. Bu mili gün bütün mektepler, erkânı hükğmet kadın ve erkek bütüm ahali- nin İştirekile kutlulanmaştar. | — Bahsise muzeri Cemal Paşanm Seriye ve garbi Arabistan umum kumandanlığın - dan İnfikâkleri miinasebetile Cebeli Lübnan. da Maroni patriği (Kiyas Hopek) Efendi ie Küdün metrepolli tarafından kendisine iki mektup gönderilmiştir.
