17 Mart 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
Sevr günlerinin hasretini çekiyor ii 2 MEYAN (Başmakaleden devam) yıtlar altında kabul olunmuştur. Bunun için boğazlardaki eski as- keri istihkâmlar (kaldırılmıştır. Yalnız herhangi bir ecnebi dev - letin taarruzuna uğramak ihtimali karşısında boğazları kapamak i- çin Türkiyeye bir hak verilmiştir. ! Hülâsası bundan ibaret olan Lo- zan rejimini tatbik için boğazlar Türklerin riyaseti altında beynel - milel bir kontrol altındaır, M. Ph. Greves bu ahkâmı ta- mamile İngilizlerin arzularını tat- min edecek mahiyette bulmuyor. Bununla beraber Lozan muahede- si ahkâmının artık bozulması doğ- ru olamıyacağını da tasdik ediyor. Fakat asıl tehlikeyi istikbalde bu- İuyor: “Türkiyenin merkezi An- karaya nakledildikten sonra bo- VAKIT'ın Hususi Telgrafları İzmirde Boyuna zelzele oluyor İZMİR, 16 ( Hususi) — Üç gündenberi şehrimizde müte - madiyen zelzeleler olmaktadır. E- velki gün birincisi şiddetli olmak üzere üç sarsıntı olmuş, dün Çeşme de halkı büyük bir heyecana düşü ren bir zelzele duyulmuştu. Bugün de şehrimizde hafif bir zelzele ol- du. Zarar yoktur, Katilden suçlu kadın IZMİR, 16 ( Hususi) — Katilden suçlu Kuşadalı Müşerref Hanımın muhakemesine bugün a ğır ceza mahkemesinde devam e - dildi. Bazı şahitler dinlenildikten sonra suçlunun vekili İzmir mebu su Mahmut Esat Bey müdafaasını söyledi, Karar Pazartesi günü bil- Zazlar Türkiye için eski ehemmi- yetini kaybetmiştir. Binaenaleyh Gazi idaresinde olmasa bile bir gün Türklerle Ruslar arasmda boğazlar üzerinde İngiltere me - nafiini ihlâl edecek bir anlaşma olabilir, Yahut Rusya bir gün A- madolu, yahut Rumeli tarafından dirilecektir. Umum muhasebe müdürü geliyor ANKARA, 16 (Hususi) — Umum mühasebe müdürü Faik B. bu akşamki trenle İstanbula hare - ket etti, İstanbulda” defterdarlık hücum ederek boğazları kendi kon ! trolü altına almak için teşebbüs- lere girişebilir. Bu takdirde İngil- İ terenin Hindistan yolu tehlikeye | düşer ve İngiltere hayati menfa - atlerini muhafaza için icap eder - se harbi de göze almağa mecbur olur,, diyor. O halde İngiltere için ne yep - mak lâzımdır? Taymis muhatri - ri buna da şu suretle cevap veri- yor: “İngiltere bugün O boğazların bekçisi olan Türkiye ile olduğu kadar boğazlarla yakından alâka- dar olan Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya gibi devletlerle de dosttur. Bu devletlerle dostluğu - | nu muhafaza etmelidir. Bugünkü | boğazlar rejimine sadık kalmalı - | dır. Şayet istikbalde Rusya tara - fından boğazlara karşı bir tehli ke peyda olursa Almanyadan baş- layıp Karadenize kadar ouzayan Orta Avrupadaki devletleri bir - leştirerek bunlara Karadeniz ve boğazlar yolunda müşterek men- faatler göstermelidir. Bu suretle Rusyaya karşı yeni mücadele kuy- vetleri hazırlamalı ve bu kuvvet- lerin yardımile Hindistan yolu Rus tehlikesinden emin bulundu- rulmalıdır.,, İngiltere imparatorluğunun is- tikbalini düşünen bir İngiliz ilim adamı için bu gibi düşünceleri biz pek tabii buluruz. Türkiye * nin ve Türk siyasetinin yarın İn - giltere aleyhinde bir istikamet alabilmesi ihtimali hakkında gös- terdiği endişelere asla mahal ol - mamakla beraber bütün düşünce- lerine hürmet bile ederiz. Fakat mütareke devrinde İs- tanbula gelen işgal kuvvetleri a- Yasına bir jandarma yüzbaşısı sı - fatile karışmış ve Üsküdar taraf- larında zavallı halkı silâh topla” mak bahanesi ve çetelere yataklık etmek isnatlarile soymuş olan Armstronga gelince: O, boğazlar meselesinden bahsedilir edilmez teşkilâtının genişletilmesi lâyihası için tetkiklerde bulunacak, 931 he sap kesiminin basılması işile alâ - kadar olacaktır. rafında söz söylemek fırsatmdan istifade ederek düşmanlık hissi - yatını olanca şiddetile ortaya âtı- Yor. Armstrong her şeyden evvel böğazlarda Lozan muahedesile konmuş olan beynelmilel kontrol sistemi aleyhindedir. Boğazlarm kontrolü tamamen Türklerin elin- de olduğunu, beynelmilel kontrol sözünün bir komediden başka bir şey olmadığını iddia ediyor. An - laşılıyor ki Armstrongun (Sevr) muahedesinin hasretile içi yanı - yor. Armestronga göre boğazlar bir şişenin boynu mahiyetinde imiş. Öyle bir şişe ki Karadenizin ar - kasında Bulgaristandan Kırıma, sonra Kafkasyaya kadar olan ge- den bütün memleketlerin ve mil - letlerin hakiki nefes borusu boğaz yolları imiş. Bu şişe bugün beşe - riyetçe malüm en tehlikeli inflâk kuvvetlerile dolu imiş. Muhtelif inkişaf derecesinde olan milletler &çlık hududuna yaklaşıyormuş. Fakat buna mukabil şimal deni - memleketlerde bir çok insanlar bir parça ekmek bulamıyorlar - mış, Bunun sebebi servetlerin tev- zii yollarının kasten ve sun'i su- rette tarifeler ve kanunlarla ka - patılması imiş... Hülâsa dünya servetlerinin dağıtılmasında hiz- met edecek boğazlar büyük dün - ya yollarından biri olduğu halde boğazların bugünkü vaziyeti bu- na mâni oluyormuş!... Çünkü bo - ğazları Türkler kontrol ediyorlar- mişl... Bu sözleri dinleyince insan birdenbire karşısındaki adamın deli olup olmadığından şüphe e bendimi kaybediyor, asıl boğazlar Mosilesinin mahiyetini unutuyor, #şindeki Türk düşmanlığı galeya- na göliyor, boğazlar meselesi et - diyor. Zira bu sözler o kadar ha- kikatten've mantıktan uzak görü - nüyor, Mehmet Asım zinde balık sokağa atılırken bu|- Mektep kitaplarını vekâlet bastıracak Bu iş için 350 bin lira ayrılıyor ANKARA, 16 (Hususi) — Maarif vekâletince bastırılacak mektep kitapları masrafına karşı- lık olmak üzere mektep kitapları mütedavil sermayesi nam ve hesa bına açılacak cari hesap hakkında hükümetin hazırladığı ve B. M. Meclisine verdiği kanuni teklif lâ yihası maarif encümeninde müza- kere edildi. Vekâletçe hazırlanacak mektep kitaplarının intizamla ve zamanın da bastırılarak satışa çıkarılabi! - mesini temin için teklif edilmiş o- lan bu lâyiha aynen kabul edildi. Cari hesap 933-934 ihtiyacı için vekâletçe bastırılacak mektep ki taplarının bastırılmsaı masrafları - | Çaldarisle görüşen Türkiye nı karşılıyacaktır. Maliye vekâle «| ciye vekili Tevfik Rüştü Beyin tinin kefaletile milli bankalarda | ayni vapurda bulunduğunu açılacak olan bu cari hesap 350 bin lirayı aşmıyacaktır. Kanun hük mü üç sene için müteber buluna caktır. Bir tefsr talebi ANKARA, 16 (Husust) — B. M. Meclisi maarif encümeni li- s6 ve orta mekteplere parasız gece yatısı talebenin nasıl kabul edile - cekleri hakkındaki tefsir isteğini görüştü, tefsire lüzum olmadığına karar verdi. Ankara cinayeti Yaralılardan bir kadın dün öldü ANKARA, 16 (Hususi) — Dün akşam karısını astıktan son * ra sokakta rast geldiği adamlara ateş ederek dokuz kişiyi yaralıyan kasap Mehmet hâdisesi hakkında tahkikata devam ediliyor. Mehmet ölmüş bulunduğu için hâdise esra- rıengizliğini muhafaza etmekte « dir. Yaralılar bakkal lütfü Efendi- le, hapishaneler umum müdürlü - ğünde dosya memuru Hasan Bas- ri Bey, Kiraz H., Hacı Ömer, Kır şehirli Ramiz Efendilerdir. Yara- lardan Zehra H. hastahanede öl- müştür. Yapılan tahkikat neticesinde ka sap Mehmedin hükümetin manevi şahsiyetini tahkirden bir kaç defa mahküm olduğu anlaşıldı. Edirne valisi ANKARA, 16 (Hususi) —- Bir kaç gündenberi burada bulu- Ban Edirne valisi Özdemir Salim Kazanç lâyihası Fırka grubunda tetkik ediliyor ANKARA, 16 (A.A.) —C.H. Fırkası grupu idare heyeti reisliğin en: C. H.F, grupu bugün B. M. Mec lisi müzakeresinden sonra Afyon mebusu Ali Beyin reisliğinde top landı. Kazanç vergisi kanunu lâyi - hasmın bazı mühim esasları ve prensipleri üzerinde müzakere açıl ârve eğ YEKE kadir devan ct - ti Cumartesi “günü'dahi müzakere ye devam edilecektir. Amerika elçisi Gazi Hz. ni ziyaret ve teşekkür etti ANKARA, 16 (A.A.) — Bügün öğleden”:onra Reisicümhur Hz. ta rafından kabul olunan şimali Ame rika birleşik cümhuriyetleri büyük elçisi M. Sherril Hz., afyon hakkın daki beynelmilel La Haye ve Ce - neyre muahedelerine iştirakimiz - den dolayı Amerika reisi cümhuru Hz. le Amerika hariciye nezareti - niş memleketlerden mürekkepmiş. İ Bey yarın sabah tayyare ile İstan! nin takdir ve teşekkürlerini arzet Bu şişenin dört tarafını teşkil e- | püla gidecöktir. mistir. Dün Büyük Millet Meclisinde Düyunu umümiye için fevkalâ- de tahsisat kabul edildi ANKARA, 16 (A.A.) — B. M.| mübayaa bedeli namile yeniden a- Meclisi bugün reis vekili Esat Be- ! çılan 3 cü maddeye bir milyon beş yin riyasetinde toplanmıştır. As -| yüz bin lira fevkalâde tahsisat ko keri ve mülki tekaüt kanununun | nulması ve ayni senenin müvaze - 62 inci maddesinin tefsiri hakkın nei ummiyesine dahil dairelerin daki mazbata müzakere edilerek bütçelerinin fasıl ve maddeleri ara kabul olunmuştur. Buna göre, te- sında altmış sekiz bin iki yüz sek- kaütlüğe istihkak için geçmesi şart olan müddetler başladıktan sonra gerek nüfus tezkeresinde ya sen dört liralık münakala yapıl - ması hakkındaki kanunlar müza « li seneyi değiştirmök; gerek bü - kere ve kabul meki Bundan fus tezkeresinde mukayyet olmı -| $Onra Âli şurayi askeri kanununun yan doğum ay ve gününü tespit et her sene kânunuevel ortasmda şu- mek suretile vâki olacak tashihler | ranm toplanacağı hakkındaki hük tekaüt muamelesine müessir ola - | mü ihtiva eden dördüncü maddesi maz. 1932 senesi düyunuumumiye büt nin “her sene şubat ayında topla « nır,, şeklinde tadilile ayni kanun- esinin 186 ımeı faslmda, Cümhu -|da yazılı bahriye vekâleti kelime- riyet Merkez Bankası hisse senedi! sinin kaldırılmasma ait kanun lâ- 48 saatlik di Basil (Birinci sayıtadan diği yerden dışarı çakması dır. Ceneralin Yunanistanda5 raya kadar nasıl kaçabildiği! nüz kat'i surette malâm di Yunanistanda çıkan Algari tesi ceneral Plâstrasm ihtilâl lerinde Pire, İzmir, İstanbul p©* tasını yapan Türk bandıralı bir purla Türkiyeye kaçtığını y8f makta, Martın yedinci günü naya uğrıyarak M. Venizelos etmektedir .Gene Yunan gazett lerinin yazdıklarma göre Plâ: arıyan Yunan zabıtası ihtilâlin ikinci yani Martın yı ci günü M..Venizelosun evi olduğunu tesbit etmiş, ceneralı rada tevkif etmek istemiştir. F8' kat dahiliye nezaretinde. bul ceperal Timikalis eski bir kilin exade araştırma yapılmasi nı muvafık görmediği için zal M. Venizelosun evine girmemi: Zabıta bundan sonra ceneral P| trasın izini kaybetmiştir. Yunanistandan gelen haberli göre ceneral Plâstrasın i iştirak edenlerle göz yuman! ve biszet ceneral Plâstrasın aff! dilmeleri düşünülmektedir. Bu barla ceneralin vaziyetinin ta vazzuhuna kadar şehrimizde ks larak şimdilik -Romariyaya git mekten vaz geçmesi muhtemeldi Ceneralin İzmirde © va çıktığı, oradan ekspresle mayave-tekrar. vapurla şehrimi geldiği söylenmektedir. Cöneral Kondilis ve diktatörlük ATINA, 16 (A.A.) — M. Kor dilis dün yemin ettikten ve har * 4 muhalefeti ehemmiyetle - kayde * derek diktatörlüğün bu mukave * met karşısında bir iki saat sonr8 yıkıldığını söylemiştir. Taymise göre Yunan! değişikliği | (Taymis) gazetesi Yunanistan “| da vuku bulan son hâdiseleri tah *| lil ettikten sonra şu mütalealari dermeyan ediyor: i “M. Çaldaris muhalif cümhuri * yetçilerden müteşekkil dostlarile hirlikte mecliste 24 kişi ile ekseri * yeli temin etmektedir, Bu ekseri * yet ona bir kaç ay yetişir. Harici siyasette hiç bir değişiklik beklen miyor. Yunanistanın mali ve ikti “ sadi müşkülleri kabineyi meşgul edecektir. Hariciye nazırı olan sa“ bik milli banka umumi müdürü M. Maximos harici borçlar işini başar mağa ve takas sistemini hazırla * mağa çalışacaktır. M. Çaldaris ile ride ne gibi müşküllerle karşılaşır sa karşılaşsın vatandaşlarının tabit ve kanun dairesinde yürümeyi ve ilerlemeyi hükümet darbaları yap* mıya tercih ettiklerini görerek bun ları karşılıyabilir.,, ————— — —ğ—ğ—ğ—ş— a vazih yazılmak üzere encümene İS de olunmuştur. ,i Meclis Pazartesi günü toplana “ caktır. ERİK EEE FE izli z Fes SEŞEŞER FES SEFESİ İİİ I meryar BEFE z “ — EB EOLENKEEI 2—»-— Ni .—..> vo
