1 Mart 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

© şarlar ve Rize ile Trabzonu, Gire- Mubarriri : Celâl Nuri k * İribasnakil, Tercime Bakları mayalar , ia Elli sene eve'ki terane : — Hiç Türkten Motörlü taka Ecnebiden, yirmi beş seneden- beri burada oturan bir arkadaşım bana daima şunu söyler: — Motör icat olundu. Sizin ka- yıkçilarmız bir dakika olsun taac- | cüp göstermediler, tereddüt etme. | diler. Kayıklarma, gemilerine der hal birer motör yapıştırdılar, © eski sistem tekneler, yepyeni bir #letle tecehhüz #derek denizin üs- tünde pat.. pat. yürüyor, Halbuki pek medemi ve ileri memleketle - rin balıkçıları, kayikçıları yeni i- cada taassup gösterdiler. | Meselâ Fransanm Bretagne sahil lerindeki gemicilerin çoğu halâ yenkli yelkerilerile iktifa ederler... “a a ,, Şu iddia beni hayli düşündür.! dü. Ve hakkile düşündürdü. Frenkten olan ahbabımın hak» kanı teslim ederim. Taka, hep o taka... Kırım mu - inde ne idiyse gene o. Mehmet reisle onun babası Ahmet reis, onun da babası Mahmut re- is, onun da dedesi Mustafa reis ayni biçimde takalarla Karadeni - zin sularını, fırtınalı havalarda a- sunla Samsunu İstanbula bağlar- doktor olür mu? yürürken .. far mu?. sözü babalarımızın za manmda meşhurdu. Şu kötü ve menfi kaideyi kö - künden sökmek için doktor Nüz - het Bey merhum tababeti bırak - mış, bir eczane açmıştı. İk Türk eczacı dükkân! Herkes fes giyerken adamskıl ka doktora adeta bir hazaket te- min ediyordu. Bir nesil evvel as: ker doktorlarımızın bir mühim kıs mı biristiyandı. Orduda hıristiyan zabit (ve hatta nefer yokken) tat- İısufrenginden, rumdan, etmeni - den bir hayli tabip zabitlerimiz, paşalarımız mevcuttu. di Meşritiyetin ilânı Osmanl bankasının umum mü- dürü (ve Fransada vali rütbesini haiz) mösyö Deffesden aynen Su sözleri duydum: — Siz sakm san'atkâr bir mil - let olmıya heves etmeyiniz. San - at, büyük külfetlerle elde edilir ve pek çok sermayeye ve zamana bakar. Halbuki Avrupa asırlarla çalışmış, mükemmel fabrikalar yapmış, onları işleten binlerce hü- ner vi ihtisas sahiplerini yetiştir - lardı. Manzara hep o manzars- dır. Yalnız gemiler sakin havalar- da yerlerinde sayarlardı. Şimdi i- s6 iyi hava, müsait hava, fena ha- va demiyorlar, motöre kuvvet dal- galarla pençeleşiyorlar. o Yaşasn Karadeniz uşakları, © süğlün gibi leventler... motör kullanmak (hususunda kayıkçılarımız devletten birteş- vik görmediler, Kendi kendilerine anladılar ki bu yeni icatta 'kâr ve fayda büyük; onu kabulde gecik- mediler. ve yazmaları bi- le çok olmıyan bu denizcilerimi - zim keskin zekâları kayde şayan- Otomobilcilik de öyle, traktör | cülük de öyle. Şoförlerimiz hür mete lâyıktır. / *w Halbuki, benim bile yetisti- ğim bir devirde işlerin meni hıristiyanlar, yalnız orlar görebi- birlerdi, müslümanlar göremezler di, Yakın zamana değin 'hanka memurlukları rumlara, .&rmenile - ye, İrenklere, yahudilere müriha Osman; » ilim i lekette | tecilerimizden bu suallerime te - swdr, Koca (Bank » | Mp. ilim öğrenmesile memi le » . şahane) un DE ile, hüner tanmmiim edemez. Bunun | ker teker cevap isterim. gayrimüslim. Bilmem ama, nazs- boncuğu gibi, bankanın bir, âli Türkten kavası, tercüman yamaü: olabilirdi. Devede kulak İçabilin - den. Anadolu şimendiferlerile seya- hat ediniz: Merkez Türk deği! kondoktörler Türk değil, istasyon memurları Türk değil. Birkaç a - mele ve hamal bizden. “İstanbul tramvayları henüz « şekle giderken kondoktörler rum | ve ermeni idi, arabacılar müslü - | mandı. Bizde biraz evvel daktorluk ve da müslüman işleri de - miştir. Beş asır bile çalışsanız Av- rupalıların mertebesini bulamazsı nız. Siz, ancak ziraate ehemmiyet veriniz. Biz size lâzım olan mani- fatura eşyasını sizin istihsal ede - ceğiniz fiatın yarısına verebiliriz. Meşrutiyet hükümeti o memleketi industriel bir hale koymak isterse yanilır... Yanı Mösyö Deffes bizi müz. tamereler halkına benzetiyor; bi- zi daimi çocukluk halinde görmek l istiyordu. İngiltere Hindistana, | Fransa Cezaire, Felemenk Cava - ya nasıl bir istikbal hazırlıyorsa, bankanın o büyük âmiri de bize ancak öyle bir istikbali lâyık gö - rüyordu. Ne kadar çalışsak para etmiyecekmiş! Biz, asırlardan be - ri alıştığımız işlerle uğraşmalı imi- şiz. Bize münasip olan çiftçilik, uşaklık, pazvantlık, O zaptiyelik, koleuluk, rüşvet almak şartile me- muriyet... Fretik diyor ki: Mühendis, dek- tor, âlim olmak için asırlarla va- kit geçmeli. Bir adamın riyâzıyet açindir ki meselâ Fransızlar Ceza- | irde ve Tunusta, Fasta ve Senegal | de yerlilerin yeni ilimleri elde et-! melerime azla müsaade etiniyorlar; bina mukabil eski ilimler, şeyh lik, “dervislik Fiansanın himayeri altındadır. Alı milyon Üezsu müslümanının. kendilerinden altı | doktoru, alir mühendisi yek., £â « ' kin pek büyük şeyhleri, murabıt - İsi var. Burlar Legion d'honnen "işanının en büyük rütbelerile gö- öüslerini süslerler. si Tramvaylar eşekle yürürken müdür Yunan vatandaşlarından Mösyö Perdikaris bir gün haşarı- Tık eden Türk arabacrlara aynen şunları demiş: i ünle lı doktorun mutlaka silindir şap-| | kalı olması şarttı. Büyük bir şap sıralarında | , 4 | ramvay bundan böyle elektrikle cerredilecektir. Siz, ancak hay - vanları idare edebilirsiniz. Elek- trik cihazlarını kullanmak sizin işiniz değildir. Hepinizi kovaca - ğım ve . Almanyadan valmanlar getirleceğim.. Siz Anadoluya gi - der, tarlanızı sürersiniz. Ey Mös- i yö Perdikaris! Gel de gör.. Şebe- | kede bir tek mümumelik bir tek Alman vatman mevcut mu?, Şu notlar silsilesinde yeni za - manla eskisini mukayese ediyor - duk. Ufak bir cevelân yapalım: ! Vaktile Türke bir lokma ekmek bankalar bu gün hep Ahmetten, Mehmetten memur kullanıyorlar. Şimendifer hatlarının çoğu ihti- da etmiştir. Vatmanın, şoförün â- lâsı Türkiyede yetişiyor. Bir kaç ay sonra 10,000 ecnebi de yerli yerine gidince garsonlar arasında | bile Türk olmıyana tesadüf edile- | miyecek, | da olur muymuş?. Diye soraacğı- İ mız geliyor... Evet... Şu inkılâp cidden müt- biştir. Bir de hırfet ve meşguliyet itibarile iki devri mukayese edi - Doktor, eczacı, kimyager, bak- i | teriyelog mu? Bunların yabancısı | | Melek ve Sinemalarına koşacık ve dünyanın en meşhur tenoru İ JAN KIEPURA'YI RK Mayda Seborider, Luca ile beraber temsil Seeği vw ula geçen Muhtesem | Bir Gecen La Bohöme ve sir bir çok kalvan yedirmeyi bir küfran adddeden |Üaamummu Lütfen yerierin evelden temin edilmesi rica olunur. Çarşamba oo Perşembe | 1 Mart 2 Mert | 4 Ziikade 5 Zilkade Gün doğuşu 03? w | Gen v IN 1ânı Sabah namazı BON Bİ Öğle namazı iye? Ükledli mazi a8 # 188 s0 x 1987 160 1 *. 4 Yılı. geçen günle “0 öl n Okülan m6 m6 MAYA — Yeşilköy Askeri rasat Aezinden verilen “aalümata göre, mer. bugün iniz. Ecnebi müesseseler, kendi | memleketimizde kendimizi hiç | bir marifete lâyık görmüyorlardı. | Bir noktayı izaha bir miktar İ mecburiyet duyuyorum: Vaktile, kendi aramızda kulağı delik bir hayli kimseler de, aynile, frenkle- rin fikirlerine iştirak ediyorlardı. Sanıyorlardı ki biz, alafranga iş - lere, garp ilimlerine müsteit deği- liz. Biz ya paşa oluruz, ya uşak ve.köylü; İndustrie, banka; teknik bize göre değildir. “Bu: fikirleri, isimleri lâzım değil, büyük ve or- ta bir hayli devlet adamlarımızın ağızlarından kulaklarımla duy - dum. Pek isterdim 'ki bahsi geçen $u zatlar henüz ölmemişlerse ara- sıra açılan milli saanyi sergilerin- mizi ziyaret etsinler. Evet, bili - zim ve itiraf ederim ki bu sergi- derde teşhir edilen eşyanın bir bü- yük kısmı yalnız yarı, üçte bir, dörtte bir rmillidir. Evet, tasdik e- derim ki bangerlikte, vapur işlet- mekte, şimendifercilikte bir mik- tar acemiyiz. Fakat modern sây ve amele başlamadık mı?. Dede- lerimizin (Şeytan icadı) dedikleri bid'atleri gönül hoşluğu ile kabul etmedik mi?. Eskisi gibi mi kal - malıydık, Beş, on senelik çalşma- mız bir semere vermedi mi? Türk ırkı, memleket dahilindeki işle - rin enmühimlerini fetih ve İstir - dat etmedi mi?. Türk ırkı indus- trie ve ilmi kabulde bir taassup gösterdi mi?, Mihterem ecnebilerden ve on- lardan müteassıp olan kendi mür- Celâl Nuri 1 Derviş Beyin bülırası Bu martın Üçüncü günü, geçen sene Almanyasla vefat etmiş olan tp fakültesinin kıymetli müder «| rislerinilen İsmail Derviş Beyin 5. İhanün yıl dönümüdür. Amarmisiner senranans İsme Ogün, ailesi tarafından merhu- mun “İn yünde, Moön ende » #indsai 113 numaralı evinde sral 14,30 da bir mevbüt okutulacak - tr, Ailesi, merhumun bitün dostla- ri ile talebelerini bu mevlüde ga- zetemiz Vusıtasile davet girekte » mii hava az bulutlu ve şimtlden bafif yüzgürli olucaktır. Dünkü monkiik ww fazla 5 on az Side reöe, bava tazyik 767 silinsetme s1 Bugün Bu e Bütün yeliz halkı ; fülmüni nasa takdirle seytsdevek ve tağinni edeceti Rigoletto, Travi (İ TAKVIM | 1St0fİ | baran ve Peme Gresmeyi Üesinin. sihemiz gözellikleri - ar b Fransızcs Sözlü in Şarkisi, serenatlarım kemali zevkle dinliyeceli | Istanbul Belediy Darülbedayi Sehir Temsilleri : Vee amam İSTAN EL saat 21,30 da hile ve Tr Ye H h la bil | m Lada ** Siler me ederi ; AYTEN erin Yazan #aite 6 pörda Zahitan gecesi BORSA o " fa İ Hizalarında çıldız işareti olanlar tetinde 28 şubatm muamele olani: Rakkamlar kapamış fiyatlarını göst Nukut (Satış) Kuter 5 İSTANBUL 15 den 15,45 e kadar Saz tMuzaffer Bey) 18,45 ten 19,30 a kadar Orkestra, 19,80 dan 20 e kadar Çocuk doktoru Ali Sükrü ber 4 kdar Baz (Hamiyet Hanım), 2030 dan 21 e kadar Mahmure Hanim, 21 den TL80” » kadar Hatır Sadettin Bey, 2190 dah 2230 | A kadar Orkestra, Ajans ve Borsa huberi ve Saat ayarı. ANKARA (1853 m.) 1280 - 1950 Ankarapılam Orksetresi — 18 » 1840 Orkentre' Ouvarture si jeteis #9, ikinci Lantaisie faüts, pesiut, oryantal — 1840 1040 Daps musikisi — 19,16 » 1840 Gramafon — 1840 - 20:10 Dans müsi- kimi — 2040 Ajans haberleri ve hava apo ru VİYANA (5184 m) 1230 kanser — 18,40 Plâk ser — 18 Bora heberleri — 18,10 Şarkı — 18 Könprer — 345 Orkesas o könaeri — 3205 Aböre Gide'in hir eseri — 23,10 Kon- ser. - UEİPZİG (8404 w.) 7.18 Jirinastik — 7,05 Könser — 8 Konar — 21 Çardaş oporeti — 22 Maher — 2 Danş. BÜKREŞ (4018 m.) 18 Pik — vi Pik — 18 Orkesire — 1025 Orkeme — 3040 Pik — 1 Viyolen. sel — 2145 Piyano — 2215 Keman, ROMA (iii? m.) 20,10 Haber — “21 Haber we Pak 2148 'Tiyalım. ; /BODAPEŞTER (950,5 m.) 10.18 Pols,orkestresi »- 1305 Çigan mu- sikisi — “1830 Konser — 1880 BAK ss) Opera 22 Gigeh musikisi — 22 28 Konar, MOSKOVA (iğ04 m.) 18,30 Könser — 22 ingilisce peşriyat, VARŞOVA dar m ” ve ARYA — vr mak aOaö Kinder — 245 Haber 2125 Könderveinne 'ta- tobesi tarafindan Kötyer — 2335 Plâk. Yarın — 14 Kon *. Şüm Av *20 1. Bransız 1: *1Steslin 74 #1 bale ilss0 beni 1194 Siorin #20 Kuron Çek 122, | — - va Çek fiatları (kap. sa. »ı Meçidiye li 1 Banknot (206 Semga 7495 #Yiyame # 04760 * eNlader — o. «8Berlin k ji Aih$7 | #Varsova M2 6075 *| *Peşie 2138 | #hükres |#Sofva 65.845 “İ GöMelşere #knisterdam —OLi7SI | #Mlasköva Esbam t.— * Terköx i Açiemo Ar Uyan Hey Serk “Dey Maya Sirk m Ceza Teiefön 430 m.— oni *8v istikraz'ar Tahvili Ist, dahili M4 Elekrik ürk ! yollan Ze İraltnv sv » Deuçannide © iel Girmrukler 435 #Apade 141 Saydi mahı 4ğ5 n y Batdar us) » Anasierln Ask rive —- İsA Mümessil J beresi rar sarenanmn sea v0 öd 0400 VA eN aaa ş Yen'i Neşriyat İ aran pera sanan sie 150000090 0en014 2 Yolların sesi Att aydankesi çıkmakta olan Ye Sasi meomuasının altini sayi İçerisine “Cepap Sabatattır, Sage Hıarranman Raşit, Burhan Sabir, Mahmut, M, Şakir, Hikmet “Münir ANKARA (1538 e.) | 1880 - OGAN Ankeriyelen Orküeteesi — 18 — Mü” Alatyirler ar 2840 1010 Gcumator — 4810 - 16440 Alaturka maz — | 1040 © Yüzü Oramaton — 2010 Ajans ha- | Derberi we Matem rape. ANA EŞİN sz 12.80 «Kopmer — 13 Konser — 13,60 PIAK | — 1410 Pik zanseri — 16.40 Piyano kan. seri 18405 Konser — 20,20 “Pivano kün- $Mİ— 2106 Orkestra konseri — 25,35 bana | MEP 486 ani TAR Simmamtik 785 Konser — 13 Opüra — 14-16 “PAk — “İT Manger 204 Bavtçni — 2420 Maher, BÜAREK G9EE m) B Pik —W Pk - 19,25 Konmur -- #040 Opera. MOPMİN A eya 2040 Habor — 21.16 Plak 2145 Sen- | Tonik kons — 2950 Hüber, dk , dimi MA PERŞ TENA ki 15 Müüser — | Pesociyat, ) ger, 2 Memaş ç aker 7 yazları, vardır. Okuyucularımıza Lav deriz, va m MA Yosi Türk mecmu: * İ Yeni "Türk'ün Mari sayısı büyük kun münlin “yldönümü için bir ieisii ts sak sgikiyor. Ozlü we Faydalı yazder “ğ du İstanbul Bialkevinin yaptığı ve işleri olmuyacaksrız. Mecmua bugün üç gün gecikerek ayin sonunda saanen oraas 4 2BwESI a İ FORMLU Lİ YER aneen akarsu 10.95 Çizen müusilde 20,30 Oper# Oiean etkisi, 4 MOSKOVA (3304 m) 18,86 Opere Rizalette F, — VAMAŞÇAN CASE ma) ASM Tak — 1345 Koygar 5— — 15 Odn münikisi — 1920