26 Şubat 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

İOsWAN ANLI DEVLETİ İĞLÜRKEN... ş Mubarriri : Celâl Nuri İktibasnakil, tertüme hakları mahluzdur . Osmanlı devletinin kolonileri ve har Size oldukça ham bir sual 80 » | ülkeler.. Bırakmak olmaz; muha-! racağım: — Osmanlı devletinin | müstemlekeleri var mıydı? ! Osmanlı hukukunda, devlet | emeyn faza otmek de güç. Acaba hesabı yapıldı mu?, Bu mülkleri muha - faza etmek için şimdiki cürahuri ATINA, 22 (Hususi) — Bura *| da on iki Yunan papası, bir baş! i papasın riyaseti altında toplanmış lar, papas elbiseleri mevzuu üze rinde müzakerede bulunmuşlar ve neticede şöyle bir karar vermişler * dir: ) Atinada papaslar “ lerini değiştirecekler mi? Siyah cübbeleri kaldıralım, Hz. isa böyle giyiniyor mu idi? diyorlar. Mi. kıyafet: | | edilmelidir. ,, Atina metrepolidi'ile Yunan-Or | todokş klisesinin diğer erkânına bu istek bildirilmiştir. Metrepolidin bu isteği reddede- ceği, papasların ruhani mahkeme mast için, alâkadarlara müracanı i tarzmda, kanunlarında (Colo - | yet arazisinde yaşıyanların aölele nie) yi ifade edeh bir tâbir, bir | rinden her sene kaç fert şehit dü- şekil yoktur. Bununla (beraber | şerdi?, kel başa, şimşir tarak, müteveffa | Acaba maliye defteri var mı * devletin müstemleke ve müstame ! dır?. Bu uğurda şimdiki vilâyetle- “Papasların giymekte oldukla - | huzuruna çıkarılarak, teşebüslerin tı bol, siyah cüppeleri ve uzun, sis | den dolayı, muhakeme edilecekle - yah serpuşları giymelerine İüzum | ri ve cezalandırılaçakları tahmin yeleri de olduğunu kayddebiliriz . Sadede girmeden evvel ciddi bir başlangıca müsaade buyurulur! ru? Koloni nedir?. Bir devletin ve milletin, uzaklarda bir ülkesi o İur. O ülke ya boş, bombeştur; ya-| hut başka ve geri bir wktan ahalı ile doludur. Boş ise ve havası uy- gunsa, sahip olan devlet oraya muhacir gönderir, İngilterenin, vaktile, Amerikada Yaptığı gibi .. Boş değilse, sahip olan devlet, o rasini bir çiftlik gibi idare eder ; | © memleketten varidat alır . Top- rağı çiftliktir, ahalisi demir baş tur, Oradan para gelir; İngiltere - | nin Hindistan; idare ettiği gibi.. Şu iki maksat haricinde müsta mere idare etmek toparlakça bir! budalalıktır. Çünkü müstamereyi elde tutmak için mütemadiyen kan | ve para dökmeli., işte, Osmanlı devletinin bu üçüncü tiplerden müstemlekeleri vardı hattâ ve Belki gelecek nesil arze- deceğimin hatırasını unutacak. . .İ Fakat bugünlerde Edirneden Erz-| ruma kadar köylerimizi bir dola- şınız. Her köyde şu suali sorunuz: — Sizin büyüklerinizden Ye mende şehit düşen var mı?. Cevaplar yağmur gibi yağacak: — Babam, dedem, amcam, da - yım, ağam... Her köyümüz Yemende bir ve- ya birlsaç belirsiz mezarla temsil edilmiştir. Yıl on iki ay Yemen| ihtilâl içinde idi. Rumeli ve Ana- rimiz kaç miiyon lira sarfelmişti Yemende İmam Yahya, Asirde | *drisi, Havrandaki Aleviler, Aran vutluk Malisiyasındaki bayrak iarlar Osmanlı devletini istemez lerdi. Halis muhlis Türke gelince onun bu baptaki rey ve mütaleası .orulmamıştı. Bununla beraber tc baa orada padişahın şanını muha aza etmek için ölmek mecburiye tindeydi. » » İsmi müstamere olmıyan fa * kat birer müstamere teşkil eden bu ülkelerin muhafazasından ga yenin ne olduğunu eskidenberi büyüklerimize sorardım. Çokla rı sualimi anlamamızlardı. Birka- çı da: — Devletin şan ve şevketini muhafaza gibi kapalı ve karanlık| sevaplar verirlerdi. (ldarei mahsusa) nm yaşa maktan bıkmış vapurları, o tebli eli tekneler mütemadiyen Yeme ne asker taşırlar. Hastalık bu as kerin bir miktarını muharebeye tutuşmadan helâk eder. Neşesiz| harpler. Askerler tihamelerde aç, susuz, ilâçsız kalırlardı. Hicazı muhafaza edeceğim di- ye Osmanlı hükümeti bütün islâm âlemine karşı kepaze olmuştu. Hi caz emiri ve vali dünya müslü- manlarmı soymak için bir koman dit şirket aktetmişlerdi. Hintli Cavalı, Cezayirli, Amerikalı, Af ganlı bütün Hacılar derilerine ka dar soyulurdu. Soyulmıyanlar ise ekserisoile koleradan ölürlerdi. ! -| Hanımlar ve Nurettin Şazi Bey te-! İ | yoktur. Bu mecburiyet, kaldırılma kdır. Cünkü, ne Hazreti İsa, ne de / 12 havarisi, papasların böyle gi - | yinmelerine dair bir şey söylemiş- lerdir. Bir papas, bu atrzda giyin i meden de, pekâlâ iyi bir papas ©- labilir. Bu mecburiyetin kaldırıl - SerareEEreAEBEBA BERR AA BAN EEEEEEEAEARARAAASKEEASESAEE BARKAN NEAAAAA BA Sanma yana easanaN ,Bugün Halkevinde konlerann| Pazar 26 şubat saat 17 de Hal - | kevinde profesör Ahmet Reşit B. | , efendi tarafından “Cemiyeti Ak - vam faaliyeti,, hakkında konfe - rans verilecek, bunu müteakiben genç ve güzide sanatkârlarımız - dan Güzin İzzet ve Sabahat Hüsnü i rafından alafranga konser verile - | cektir, | o Herkes gelebilir, rın asrında haccı farz kılmazdı. » Fakat bu mübarek arazi, bir diğer noktadan, Osmanlı hazinesi için bir varidat kaynağı değil, bir ağır masraf kapısıydı. Her sene, ! oralara sürre giderdi. Yol üstünde ne kadar göçebe şeyh varsa hepsi- ne para dağıtılırdı. Yani Osmanlı saltanatı o çöller üzerinde hayali bir büküm sürmek için bedevile re vergi verirdi. Ormanlı saltanatı, Hicazda, ko sra ile olsun mücadele edemedi. Ne dafâlettir, yarabbi! 300 mil - yon insanm parslıları ve afiyet - leri yerinde olanları mahza ölmek için oraya gidiyorlardı... Ve halâ gidiyorlar. — Ölmek ve soyulmak! Azrail bir, Mekke emiri iki, Hi- olunuyor. Buna rağmen, bu hususta müra» caatta bulunan papaslar, fikirleri: | nin doğru olduğunu ileri sürmekte, | papasların muayyen tarzda giyin- | meleri mecburiyetinin kaldırılma- sı İüzumunda ısrar etmektedirler. Beyoğlu defter- darlığında Beyoğlu defterdarlığı mektum vergi ve defter değiştirilmesi suç - ları etrafında tahkikatına devam etmektedir. Tahkikatın mali cep - hesi bitmiştir. Şimdi idari kısım - dan tahkikat yapılmaktadır. Öğrendiğimize göre bu hâdis- de alâkadar görülen bir memura dün işten el çektirilmiştir. o — Ticaret odasının kongresi Ticaret Odasının senelik kon l i bugün enat ikide Tivaret Oda smda yapılacaktır, Kongrede, Tü: | kiyede Ticaret. sanayiin himayesi, madenlerimiz isimli üç rapor mü- zakere edilecektir. KM eee Himayeietfal balosu Dün gazetemizde çıkan Himayei l Etfal balosuna sit iki resim foto | Ethem beyin aseri idi. Bu resimler den elde etmek isteyenler Cağaloğ lu yokuşundaki foto Ethem atelye sine müracaat edebilirler. BORSA 4, Org ionter — ISS Kaner 26 ika vasi —— — İ TAK VIM Pazartes' 27. Şabat 2 Zilkade ss zaf asi o 1806 1785 10.5 se Pazar 26 çü t 1 Zikace re 00 Güm daküşe Güm a Sabah namaz ile namaz e? daim aaa sa Akşar namaz AS Yatsı barmazı (0,28 s0s s v0 damaai Yalın geçen günler N MAVA — Yeşilköy sekeri rasat eri sinden verilen malümata göre bagün Hf Paluttu ve skin olucaktır Dünkü sıöaktık en tağin 13, m az 5 reos, hava tamyili 760 milimetre idi. RADYO Bugün kalan İSTANMUL — 18 den 1848 e kadar (Mihal Tevfik Bune), 1845 tes 30 e Kaf Orkeslra, 20 den 21,30 « kadar Bedayi sikiye beyeti 30 dan 23 e kadar Made” Riçi tarafından taganni, 22 der 22,30 a dar Gramafon, Ağıns ve Borsa haberi, ayarı. VİYANA (SA m) 12,30 Konser piaklam » 15 oi 2075 Carum'nun plkktarı — Sap ope — 230 Pate. ALM a mi) 7,45 Musiki -—- 7.80 Komser Miugile 136 Konser - gi Harnsvel sönru viii, yn. Musiki BRREŞ MZ m 18 Bikk — 14 Plak — AMAR Konser — 2040 Piâk 45 Taganni — Y206 nz — 25 Haber, 28 Kanaar “| 21 Ray örikentre di 2220 Konam ROMA CAIZ m» 20 Haber — 31 Haber ve pik — sf Müsli BUDAPEŞTE (4505 m.) j 1015 Musiki — 18,06 Salon opmeye — W0A5 Manser — 4046 Tiyatro hakkı” nutuk — 2245 Maher — 25 Çizen musiki — 25 Dans orkeniresi " MOSKOVA (5 pi) 5 18.30 Korser — 23 Framsızon meşmıyai “ #200 Kız meydan — 2805 Huber, VARŞOVA TâdaZ m) 1310 Plik — 17 PIâk — 127 ons” — 9045 Havadis — 1) Müsüki — YAŞ MW siki — 24 Dans, Yarın VİYANA (©8171 m) 830 Pik küneeri — 1040 Mumikt “ 1140 Oda musikiri — 1240 Senfonik kg” sev — 18,40 Konser — 160 On voeihifi 1145 Konser — 4088 Şarin — gi Muf” 23,15 Dena husk. UEİPZİG (5596 0.) 745 Jimnastik — 735 Konser — * v. mel — 20408 Dem ki — A7 Konser — 21 Tagenhi ve Haher sa eğ doluyu tüketen Yemendir. Yeme- Hicazdaki Osmanlı idaresi müte - ne dökülen kan ve para buralar. | adi bir skandaldır. Acaba o ta- da kalsaydı memleketimiz bir di. | rihi kim yazacak?. kiş daha mamur olurdu. Sonradan Şamdan Medineye Yemen, Asir, vaktile Şap deni, | bir şimemdifer -yapıldı; bu hat zinin Afrika sahili, Necit, Havran, | Mekkeyedek (uzatılacaktı. Bütün bir dereceye kadar Arnavutluk. | Müslüman cihanı bu işe iane ver- Bu iklimler birer sülük gibi kan | di. Bu ianelerin bir kısmı nereye emdiler. Belki Osmanlı devletinin | 3itti; bilir misiniz?. Galatada Ka BÜKREŞ (894,2 m) 11.30 Dini voerasim — 12 Askeri mus 13 Plâk — 14 Piiz — 18 Konser — 19,35 Könser — 2040 Plâk — 24 İki operet ROMA (41,3 m.) 2030 ve 71 Haber 2145 Öpepet. BUDAPEŞTE (5005 #.) 1215 Konser — 15 Pkk — i?0 Hinbef sonra Çigan musüztsi — 1615 Konser 20,0 Öperet — 28 Ozgun. misikini — 249 Tanibamt. Hivelarında yıldız işmreti olanlar üzer lerinde 25 şubana muamele olanlardır Rakkamlar kapanış fiyatlari gösterir Nukut © (Satış) saz valisi üç, arap İzzet dört... Her sene, acaba, idaresizlikten, münasebetsizlik yüzünden, o di - yarlarda kaç kişi ölüyordu?. Hi- caz, islâm âleminin bir kasapha - nesi! Neden bu zulüm idame edili yor?. Padişaha (Hadim ül Hare - (İsg £ Hetçir “1 Pezeti *i dark * Zaim *i Pengü 920 Drakimi harici harpleri bir müddet için du rurdu. Lâkin, acaba, dabili harp- raköyde (Abit) ve (Ömer Abit) anlarının inşasına. Zavallı Cava- İı hacı aç kalır, oruç tutar, mem- leketinden getirdiği köfteleri ve lop yumurtaları yolda yer, dini farizasını ifa eder ve Mekke şeri- siz senemiz geçmiş miydi?. İstanbul sokaklarında, Selânik veya İzmir limanlarında binlerce efrada tesadüf edyorsunuz: Koso- meyn) demek için... Yavuz Sultan talim Mısırı zaptetmiş. Orada, es- kidenberi cılız bir hacı baba uyuk- luyormuş. Adına (Halife) der- | lermiş. Bu fakir adam, bu dilen - ci haremeynin uşağı imiş. Sultan 34. ig) Kuron Çek 197m4 20, Çek fiatları çi MOSKOVA (1404 m.) 2255 Kızıl meydan — 2805 Havadim VARŞOVA (43 m.) 13,15 Senfonik matine — 17,25 Plâk — vadan, Yanyadan, Selânikten ve yahut Erzumumdan, Ankaradan. Balrkesirden Kandiyeye, yahut Hüdeydeye gidiyorlar. Gidiyorlar ama bunların kaçı geri dönerek? Pek uzak müstamerelerimiz vardı. Meselâ Fizan (doğrusu Fezzan). Afrikanm göbeğinde, siyahilerle dolu bir vaha. Evleri tuzdan yapılmış. Oradan ötesi ! Çad gölü. Türk hayatında Fizan! korkunç bir menfa hissi bırakmış- tır. Ayak topal, kol çolak, gözün biri yok, dişler çürük, diz tutmaz dil keke... İşte, bu halile, Osman- lı devleti, müstamerelerini besler- vi. Ne yapsın?, Ecdattan kalmış | j ler, Hindistanı soyan ve Karun | mi, azamet mi?. Ne gezer.. Hem fine, vali paşaya ve husüsile arap | Selim bu hacı babaya beş, on İzzet Paşaya vergisini tıkır tıkır! mangır veriyor, kendisinden bu verirdi. İ sütbe ve payeleri satım alıyor. Ne: Londranı Galatasına City der. | tice?. Şan mı, şeref mi, kudret * Viyan, | #Wadırtı *Berlin *Yarsova Istanbul Belediyesi: i Darülbedayi Şehir Tiyatrosu — | Temsilleri : kadar servet edinenler işte oranın bangerleri ve saraflarıdır. Mekke emiri, Hicaz valisi ve arap İzzet paşa da tıpkı bunlar gibi, Cidde ile Mekke arasında bir tuzak kur- muşlar ve bütün küreiarz müslü manlarını avlamışlardı. Osmanlı kapısma değil de, bir iki kişiye varidat veren yegâne müstemlike Cidde ve Mekke ile Medine idi, Eğer Avn er Refik, Ahmet Ra- tip ve arap İzzet paşalarm bir gün dünyaya gelecekleri malüm ol saydı, islâmiyet, her halde onla - GM. ğe —— Osmanlı hazinesine o zulüm, hem i cihan müslümanlarına. | Kör topal Osmanlı devleti, iş: | (18. böyle, dini ve gayri dini müs i temleke ve müstamereler de bu tundururdu. — Kendisi muhtacı (himmet bir dede, nerede kaldı gayriye him met ede! Sultan Ahmet meyde i nında, Edirnekapısında varlığını göslerieUten âciz Babıâlinin Foz- nda, Tihamedeki nüfuzunu dü şününüz. Celâl Nuri b Rağdar i eği Ünvon dey | S— | Şir, Hayrı Sari Dev İramvav " , Sarkan. teze ra, * releten 13.0 a Sani b a aşa Araş a Ist, dakik Sari * yollar #0. Muvahiide Gaesr ak ler Şaydi mah 1 7 w öö & “ga |, İth e #Anad du 4 174 | SAnadele W *A Mümeseti 10,800 #0 Ask rive 5890 Bu akşam sk RO an İSTANBUL BELEDİ henkli fi FELEK Tu na özenaz MİN Nakleden Erluğ- Halk gecesi Alte yasindan sia olan çecnkier vatınva kabul edilmezler ie Mara me yazımda Pazar tesi günleri semsil vardır. li