12 Kasım 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
| lu N. Musikimizi tetkik mmm (Baş tarafı 1 inci sayıfada) şehrimize (o gelecek (ove her dafasında üç hafta kadar kala- caktır, Kendisinden konservatu- varıp, şehir bandosunun ve diğer musiki müesseselerimizin tekem- mülü yolunda istifade edilecek fikirleri (o alınacaktır. İstanbul konservatuvarı için inşası düşü- nülen yeni binanın nasıl olması lâzımgeldiği hakkındada profe- sörün fikrine müracaat © edile- cektir. Her Marks Bugün belediye erkânile temas et. tikten sonra işe başlıyarak konservatuvarın © derâ o proğ- | ramlarını tetkik edecek, mual- | limlerle görüşecek ve tetkikatı | neticesinde hasıl ettiği fikirleri hazırlıyacağı bir raporla beledi- ye reisliğine bildirecektir. Profesörlerin fikirleri Profesör Marks dün akşam Tokatlıyan otelinde kendisile gö- rüşen bir muharririmize şunları söylemiştir. — Istanbula ilk defa geliyo- rum. Burada eski talebelerim olan kıymetli Türk gençlerile buluştuğuma çok memnunum. Türkiye O hakkında ötedenberi büyük bir alâka duymakta idim. Bunun için Türkiyeye gelmek fırsatını bulmak beni çok mem- Dun bırakmıştır. Vazifem, bilhassa muayyen organizasyon işlerinin halidir. Mevcut olan konservatuarla, or- kestra, kütüphane, opera, bulasa musikiye ait ve onunla alâkadar bütün işlerle meşgul olmaktır. Ben ne konservaluvar .mudürü, de ümümi müfettiş olarak lışacağım. Yalmz bu sahada müşavir sıfatıle ihtisas işle- lerini tanzim yolunda yardım edeceğim. Bu maksatla da se- nede iki defa, bir kaç hafta kalmak üzere istanbula gelece- Zim, Her memleketin, her şehrin konservatuvarı © memleketin, o şebrin ihtiyacına, muhite göre tesis edilmiştir. Bundan dolayı meselâ Viyana konservatuvarile Paris konserva- tuvarı arasında gerek teşkilât, gerek çalışma tarzları noktasin- dan farklar olacağı tabiidir, Bu- nun gibi İstanbul kovservatuvarı da Istanbulun ibtiyacım karşılı. yacak bir müessese olacaktır, Zengin Şark Musikisi Ortada beni iki noktadan se- vindirecek mahiyette iki badise vardır: Biri Türkiyede yeni ve değerli bir milli sanatın inkişaf etmekte olması, diğeri Viyananın bu inkişafta muayyen bir rol oynamasıdır. Şarkın halk musi- kisi hayret uyandıracak derece- de zengindir. Rus musikisinde bunun daha evvel tesirini gördük. Genç Türk musikişinaslarının besteledikleri eserlerde alâka uyandıracak mabhiyettir, Bu münasebetle şunu söylemek isterim: İstanbula gideceğimi öğ- nen İsviçreli, Alman ve Avastur- yalı birçok musikişinas arkadaş- ların benden İstanbul konserva- tuvarı hakkına izabat istemişler- di. Onlara verdiğim cevap şu oldu: İarbeldiğii ilki müessese- “leri arasında bil konserva» pa musiki ve musiki- k musikisi ve Türk arasında bir mu- ibat vazifesi göre- : Şimdiye İse 0000 erman 05084 amananmn. Büt el Azalmasında İngilterenin Fikri Almanyaya hukuki müsavat esasını vermek hususunu İngiltere kabule hazır olduğunu beyan ediyor LONDRA, 11 (A.A.) — Hari- ciye nazırı Sir Jhon Simon Avam kamarasındaki beyanatma şu sus retle devam etmiştir. “Almanyanın Avrupa hükü- metlerinin biraz evvel zikretti- ğim resmi teminatına iştirak et- mesi lâzım gelir. “Bu tarzda verilen bir temina- tın mes'uliyetini kabul eden İngi- | liz hükümeti Alman hükümetinin hukuk müsaviliği hakındaki tale- binin aşağıda söyliyeceğim şerait dahilinde is'âf edilmesi fikrinde- dir. 1 — Almanyanın silâh kuvvet- lerini azaltması hakkındaki mad- de diğer milletlerin silâh kuvvet- lerinin tahdidi hakkmda vücuda getirilecek ayni mukaveleye dahil edilmelidir. e Bu yeni mukavele Versay muahedesinin Almanya- nın silâhlarından tecridi hakkın- daki maddeleri yerine kaim olma- lıdır. 2 — Almanyanın silâh kuvvet- lerinin tahdidi diğer © müllötler hakkında kabul edilecek tadil u- sullerinin' aynına “aynı “müddet | izarfmda tabitutulmalıdır. — Almanya «yeniden silâh- lanmak niyetinde olmadığını bil- dirmiştir. Fakat sadece diğer mil- letlerin malik olmasına müsaade | edilen askeri kuvvetlere kendisi - nin de sahip olmasına mümanaat edilmesini arzu ettiğini ilâve ey- lemiştir. Hukuki vaziyet itibarile müsa- vat esası Almanya hakkında ka- bul edilecek olursa bu esasın u- “EEE EEEEEEEEEEEİEEEENEEE TENE EEEENEEEEUENEEENEEEEEEEANAKENERAAEEAENNEEEN rile iştigal eden garp muşiki- şinasları bu musikinin yal vız mazariyatile meşgül olmuş- lar ve bu mazariyata mütea'lik teferrüatı tesbitle iktifa: etmiş- lerdir. Fakat bu nazariyat ile doğan veya doğması lâzımgelen san'at eserlerinin (o dinlenildiği zaman De tesir hasıl edeceğini şimdiye kadar bize (o bildirmemişlerdir. ani Avrupa musiki âleminin Türk müsikisi hakkında işitmiş olmaktan d. » bar? an doğan bir fikri yok Istanbul konservataarının şark ve garp musikişinaşları arasın- da irtinat varifeşi görmiye baş- laması bunu ortadan kaldı Ne ve belki de eke ili eler lerinin dinlenmesi Avrupa mu- sikişinaslarına yeni bir ilham menbaı olacaktır. Yiyanasın en büyük gazete- lerinden “Viner Jurnal" benden Türkiyedeki (musiki | faaliyeti hakkında (makaleler yazmamı istedi. Dünyanın en çok okunan gazetelerinden birinde çıkacak olan bu makalelerin de bu mak- sadı temine yardım edeceğini zannediyorum. Esasen Türkiyede musiki iş- leri genç Türk musikişinasları- nn faaliyetle Avrupai bir şekil- de e ilem er (e Telgrai Haberleri < mumiyetle tanınması lâzım ge! lir, İngiltere hükümeti bu esasın silâh kuvvetlerini bırakma ; hak- kındaki mukaveleye ithali husu- sunda diğer milletlerle (o teşriki mesâiye hazır bulunmaktadır. Bu esasın tatbik mevkiine kon- masma âit usul ve safhalar Ce- nevrede müzakere edilebilir. Fa- kat bu esasın fili surette tahak- kuku derhal mümkün değildir. Sir Jhon Simon, aynı esasların ve usullerin Avusturya, Macaris- tan ve Bulgaristanm silâh kuvvet lerinin azaltılması hakkında da tatbik edilmesi lâzim (geldiğini sözlerine ilâve &tmiştir. LONDRA, 11 (A.A.) — Avam kamarasında muhalif amele fır- | kası âzasından < M. Attle İngilte- | renin harici siyaseti hakkında a- şağıdaki takriri vermek suretile bir müzakere kapısı açmıştır: “Meb'usan meclisin fikrine gö- re yakında toplanacak mali ve ik- sadi konferansın muvaffakıyet- le neticelenmesi için silâh kuv- vetlerinin bütüm”milletler müsavi tutulmak esasına göre derhal, u- mumi ve esaslı surette azaltılma- sı projesini İngiliz hükümetinin açıktan açığa ve şüphe gölürmiye cek bir tarzda müzaharet etmesi ve Çin — Japon ihtilâfı hakkın- da tetkikat yapan Hayton komis- İ yonunun . vasıl olduğu neticeleri İ | terviç ve iltizam suretile milletler cemiyeti misakı ahkâmını muha- faza etmesi, yapılması İâzım ge- len en mühim iştir.,, ! bir surette bir arada çalışmakta Hariciye nazırı Sir Jhon Simon Çin — Japon ibtlâfı (o meselesi hakkında şu cevabı vermiştir: “Her zaman olduğu gibi şimdi de bu meselenin heyeti umumiye- si hakkında milletler ile makul devam ediyoruz.,, CENEVRE, 11 (A.A.) — Si- lâh kuvvetlerini azaltma konfe- ransı bürosu kimyevi vasıtalarla harp usulünün men'i hakkındaki müzakereye tekrar başlamıştır. Almanlar logiliz hariciye nazı- rının nutku etrafında ne düşünüyorlar Berlin, 11 (A.A) — Volf A- jansından: İngiltere hariciye na- arı Sir Jbon Simon'un dünkü nutkunu tefsir eden Berlin siya- si mahfelleri, Almanyanın kukuk noktasından diğer devletlerle müsavi tutulması meselesi hak- kındaki sair devletlerin tarzi mu- agsimder> Alman , mun hemi an beri husule gelen de- ğişiklik üzerinde israr etmekte- dir. Burada Sir Jhon Simon'un nutkunda yeni bir ta'cım fikirler meydana konulduğu ve bu be- yanatın Almanyada mevcut şüp- beleri izale etmemekle beraber prensip itibarile Alman woktai pazarının isabetini teslim ettiği ileri sürülmektedir. Fransada da müthiş bir ihfilâs serearsaresansa saran erener Senede 4 milyar Frank nasıl çalınıyordu ? Bu büyük ihtilâs ın içinde mühim şahsiyetler, papaslar bile varmış .. PARİS, 11 (A.A.) — Meb'u- san meclisi Bale'deki ticaret ban- kâsrna ait mesele hakında sosya- list meb'uslardan M. Albert'in verdiği istizah takririnin müzake- re edileceği tarihi tesbite davet €- dilmiştir. Bu takdirde hazineye âit bazı ihtilâslar hakkında hükü- metin almak istediği tedbirler de sorulmaktadır. Maliye nazırı bu hususta tahki- kat yapmağa başladığını ve bu istizaha ait müzakerenin geri bı- rakışmasını istemiştir. Takrir sahibi M. Albert'inbu tahkikatı çarçabuk ve tam surette yapmak hususunda hükümetin verdiği sözü ehemmiyetle kay- detmiş, İsviçre bankalarından bi- rinin bir İi bankasına Paris- teki peşe ge 100 bin | M. Albertin son günlerde yapı” ilan taharriyat neticesinde Bale- deki bankanın müstahdimleri ü- zerine 245 bin frank ve yalnız numaraları değil, fakat Maliye nazırının da iyice bildiği bazı i- | hiiye vekâleti ( Soyadı ya Mpeeeae Ee | n devletlerin silâhlari azalırsa AML yeniden silâhlanamaz 12 Teşrinisani 193 Bütün Türkleri soy adı olacak Ankara, 11 ( Vakat Ja le bir kanun lâyihası hazır "Bu kanun lâyihasına göre İİ nunun tatbikinden itibaren ay sonra herkesin kendisin& sus bir ai'e adı buluna! bunu nüfus kütüğüne ya” caktır. Herkes soy adı intihaö serbest olacaktır. Yalnız Türk milli an'ap uymayan (o adlern kullanı” menedilecektir. Aile is mler isimlörden sonra söylenecek Meselâ Ostay o oğulla Mustata bey değil, Mustaf& Oktay oğlu deni'ec :ktir. azmi yaman Aydında Millet mektepleri Aydın, 11 (A A.) — Ay” şından beri millet mektepli derslere başlanmıştır. Merk köylerde şımdiye kadar mekleplermin adedi yüz? -$ mıştır. Hiç mektebi olmıyaf köyde üç milet mektebi “8 “açılmak üzeredir. sından Nicillard, Sourdalii Meclisin isi Sechrameck'te © bulunm Meclis istizah takrinin derhal zakeresini istemiştir. Hükümet bütün : mes'ui” meclise bırakmak suretile b leği kabul etmiştir. Bundan sonra M. Alberti ihtilâş meselesinde lekelenmif! kaç mühim şahsiyetlerin, bu yanda iki piskopos ile bir *“İ? A ni de ortaya atmıştır. rak M. Albertin İsviçre b rından bir kaçının daha ait ihtilâslarda kolaylık göst” lerini ve bu suretle vuku ihtilâsın her sene 4 milyon gı bulduğunu gemiye detmiştir. ç M. Germain Martin hü uhtesine düşen vazifeyi yaptığını, çünkü bu ibtilâs Çiizm hükümetin gösterdiği kuz ve basiret sayesinde çıktığını söylemiştir. M. Germain Martin h yapılan tahkikata ışmiği nı, fakat adli tahkikatın My? nı takip etmesine nı ğini de sözlerine ilâve Sosyalist meb'uslardan cent Nuriol bu meselenin nün meydana çıkarılm sunda arkadaşlarının itimat ettiklerini söy! Bunun üzerine os; 'uslar verdikleri sin hükümet tarafında” beyanatı ayl selede suçlu olanların temamile neşri husus#” mete itimat gösterdiğini. etmişlerdir. Bu tahrir e Ö al > simlerin yazılı olduğu bir cetvelin bulunduğunu hatırlatmıştır. Maliye nazırı bu beyanata iti- yaz etmiş ve bunların doğruluğu- nu kabul etmek istememiştir. M. Albörtin bu cetvele Dahili- | ye nazırinm da muttali olduğunu, çünkü emniyet müdürlüğü müfet- tişlerinden birinin bu cetvel üze- rinde 4 saat tetkikat yaptığını a- çıkça söylemiştir. M. Albertin bu isimleri açıkça vurmak istememişlir. Bunun üze- rine mecliste bir gürültü kopmuş” tur. Nihayet M. Albert bazı isim- “| istiyen bütün fır! hazineye ait ihti Ki ediler ol tarafından gel kabul etmeleri lâz19* kaydedilmiştir. veni M. id natında demi; “Hükümet fen lif edilen * "usun m
