26 Temmuz 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10

ee 10 — VA rn Me eee “a KIT 26 Temmuz 1932 “Avrupalılar biribirlerini tanımı «| yorlar., Bu sözler o kadar doğrudur ki, Cenevre meclisi mühim istihbarat sebekelerine ma olmakla beraber Avrupa milletleri atasındaki Mçüret| te tedavül eden müteaddit eşya o ve, mekülâtın mukayeseli istatistiklerini henüz yapamamıştır. Z Yekün erkam malümi olmakla be raber, müfredat hakkında hiçbir şey bilinmiyor. Halbuki mübadele mese - lesini tamamen ihata ieln müfredat hakkında bilgi sahihi olmak şarttır. Bu malâmatı elde etmiye muyaftak| olmak için; Avrupa gümrük ittihadı! Fransız komitesi tarafmdan teklif e dilen beş senelik mesai plâamda iki! seneyi tahsis etmiye lüzum gördük, Bu mevzu üzerinde calısrutamiş değildir. Cemiyeti ukvam meclisi ma liye şubesi beynelmilel tizaret ve te diyat muvazenesi hakkında bir rauh. tıra Kaleme almış, bir Franaz ümü- mi istatistik bülteni tanzirt ve heşre. lunmuştur. Mösyö Piyer o Jiramekin imzasile “Son senelerin İstatistikleri. ne göre beynelmilel Gicaretin bazı safhaları, isminde bir eser intişar etmiştir, Mösyö Jeranak bir “Avrupa! ofisi,, projesi kaleme alan zattır. Evvelâ mübadelelerin tasniti Ancak 1991 kânumüsanisinde Av - rupa gümrük ittihidı tarafndan ak. vam cemiyeiine takdim edilen istatis- tiklerdeki boşlukları doldurmıya mü- sait noksansız vesaik henüz elde mev cut değildir. Bu yesaikn tamamlanması hakkın da akvam öcmiyetinin İktisıdi ve mali şubeleri arasıra cereyan eden bir muhabere neticesinde Cenevrede- ki vesikalâtın çokluğuna tağmen Avi rupa milletleri arsındaki mühhde - lelerin iptidai mevat, zirai meva ve smaf mevat namile üç büyük sınıfa toplanarak bunların bir geli cetvelde gösterilmesinin bile şimdiki mutalarla imkinsız bulunduğu ffiraf editmiştir. N Halbuki eğer müspet tahakkuklari elde edilmek istöniyorsa, mübadele - ler yukardakt üç sımfa tasnif edilmelidir. Randam başka ar zi mahsulât ve smâi mevat . sınıfları “dahir tekn sınıflara ayrılmalıdır. - i Tacatçı ve teşriki mesai , edilerek muvakkat Omahiyette bir kontenjan usulüne müracaatla bera - i birinin kulağına fı ıslıyorlardı. Gümrük itihasdı müzakeratına gi. rişilmeden evvel muhtelif o Avrupa milletlerinin İstihsatâtmm ne derece yekdiğerinin mütemmimi ve ne dere «i ce biribirine rakip olduklarını tesbit etmek lâzımdır, Rekabet eden istiksalâttn. dikkat edilecek bir nokta da şudur: Beyne milel uzlaşmaları icap ettirmiş alan ları ve kartelleştirilemiyenleri tefrik elmek lâzımdır. Beş senelik plân bir “Vesaik top- lamuk ve İstatistik, ofisinin teşekkü- Tümü “tensip ediyor bundan ka “ta- kas ve arbitrdi,, ofisi namile ilerde işleme tarzını anlatacağım ikinci bir ofisin teşkilini kabul ediyor. Bu yeni! teşekkül azami iki senede vilcüde ge tirikmelidir. Son üç sene İs proyra - mm muntazam bir surette tatbikina hasredilecektir. Bu üç sene zarfında ulükadar ih- ber gümrük resimleri derece derece #ndirilârek büyük bir Avrupa mü rek piyasası teşkili ve iktrradit birle me İle gümrük ittihadını kademe ye na çalışılarakirr. Gerek. İptidai mevatta, gerek sınai Tefrika No55 Manastırın etrafı yarım daire şeklinde çam ormanı ile çevril. mişti, Arka tarafında denize hâ- kim dik bir kayalık vardı. Bura- dan denizin üzerine dağılrış ağaçlıklı O kırmızımtırak adalar görülmekte idi. Oraya çıkanların dikkatsizlikle düşmemeleri için bir demir parmaklık konmuştu. Solda dik ve dolambaçlı bir yol kumsala iniyordu: Üç kadın güneşin kaynar ziyası altında hiç bir mahlükun kımıldatmadığı bu dekor karşısında i kale” ii ear Ormana karşı olan kapıdan bir kemer altına girdiler. Kahkahaları kesilmişti. Sessiz adımlarla ilerliyorlardı. Hızlı ne- fes bile almıyorlar, seslerini biri - Roz Nuvar ai Beynelmilel el —2 iade için | Avrupada tatbiki istenilen beş senelik plân! Avrupanın hastalığı bilinmeli. Doktorlar, buhranın menşeini bilmiyorlar! ve gerekse Zİrni olsun, mütemmim “is- mi verilen o mahsulâtta, bu intikal esnasında büyük müşkülât görülmiye ceği tahmin edilebilir, İptidat mevâdeın gümrük tüsu - mundan İstisnası bu gün bütün dev « letler tarafından kabul edilmiştir. “Mütemmim,, denilen Istihsalâta gelince, bunlara gümrük resmi koy - mak fiatlarını yükseltmekten ika fayda temin etmez. Şu süretle A“ bet eden istihsalât kalıyor demektir. Yukarda işaret ettiğim veçhile bun! ları iki sınıfa ayırmak Tâzımdır: (1) kartele sokulmüş veya sokulabilecek regia (2) kartelleştirilecek istih- salât. i Kartelleşebilecek ve karlelle- şörsiyecek mahsuller Dostum Lui Mariyo gecen (o sene sulh mektebinde söylediği bir konfe - “ransta bütün istihsalât hakkında uyu şulamıyacağını izah ederek şöyle de miştiz “Üzerinde ititâf edilebilecek istih- salâtın miktarı gayrı mahdut değil - dir. Bunlar ümümiyetle sade, muka-) yesesi kabil ve adetim ferdi bir mahi. yeti olmıyan mevattır, Bereket versin san'at eseri kartellenemez. Üz aları mürikün Salan, teshil eden Y bir mahiyet de mahsulün nedretidir. Eğer mülüm sermayeyi icap ettiren ve pahalıya mal olan masnünt mev. zuubahsolursa (o üzlaşmalar gene ko-| laylaşır. Sermayenin mühim olması, bu nevi fmalât ile alâkadar olacak grupların miktarını azaltır. Teklif edilen beş senelik plânda, kartel edilmiş veya edilebilecek istih salât için beynelmilel uzlaşmalar usu Tünün Kabil olduğu kadar tamimi mü- sammemdir. | Bu itilâflar, nazarı itilarsı slindik- Yarı şekilde tatbik edilirlerse Avrupa iktısadiyatına lâzımgelen devaları te. min için en emin vasıta vazifesini . Çünkü: 1 — Karteller bulıranına karşı ge- Tinmesi ve buhran olduğu zaman ve rTeceği fena neticelerin tahdit olun -| masmı mümkün kılar. Mösyö Ma; “nin işatet etiği gi- iye bi kartellerin aytik aylık ou akar Mumları İdare edenlerin elle |) terke rinde muntazam İstatistikler bulun - durmalarım mümkün kılar her istih sal mevzunun Iktısadi temayülütmr bu istatistiklerden #stihraş ederek bir! çok ay evvel stokların tezayüt veya: tenakusuna göre ker hengi bir faali- yet şubesindeki tenezzülü hissederler, Eğer buhran zuhur ederse uzlaşma! buhranın tesiratını tahdit eder. Evvelâ her fabrikatör için buhran daha hafif geçer. Çünkü uzlaşma sa- yesinde bütün cihanın veya bir Lıta- nın fabrikatörlerinin o uğrıyacakları; — müşterek çekmelerini temin e- er. Diğer cihetten bir kartel İdaresi taleple tenakuz görecek olursa, talehi kuvvetlendirmek e Tar 7 tedbirler alabileceği er bal| çareleri de tasavvur edebilir. Meseli gelir fiatı fena olan bazı fabrikaları durdurur. Onlara i halde ka zanamıyacakları bir miktarı (tazminat olarak verir, ğ der arsa, daha büyük kârlar kazanırlar. Nihayet uzlaşma, bütün bir konsorsiyomun masraflara iştiraki halinde münkün olan vâsi! mikyasta propagandalar temin edebi| lir. Yazan: Ma. Rübe janski merin altında bir çan ipi sarkı « yordu. Taş döşeli dört köşe salona vardılar. Burada dört hücrenin kapısı ile bir dehliz methali gör- düler. Dehlizin sonunda (kapalı bir camlı kapı yardı. Camdan ar kadaki deniz manzarası görülü - yordu. Solda diğer bir camlı kapıdan küçük kiliseye varılıyordu. Kiliseye girdiler, yarı gölgelik içinde uzun, zayıf, sakallı bir pa- pasayakta dua ediyordu. Papas başını çevirmedi. Kapırın yanındaki o sandıkta mumlar duruyordu. Nataşa üç mum aldı, Sadaka sandığına pa * ra bıraktı. Mumları götürüp duva ra asılmış olan Meryem ana resmi önünde yaktı. 2 — Uzlaşmalar sayesinde mali İ yet fiatı azaltılabilir. Her milli piya- sadaki sarsıntıların bütün cihan piya salarını tevziini istihdaf ettiklerine göre, fabrikatörler bütün büyük sana yide bugün yapmıya mecbur oldukla Tı mühim sermaye kapaimaların: ten- kise muvaffak olurlar. Gayri muntas zır bir talep karşısında kalmıyacakla rından yösi stoklara lüzum görmez - ler, bu suretle umumi masraflarda bir tenakuz elde edilir. Ayni zamanda uzlâşmalar lüzum -! suz nakliyatı da kaldırır. Çünkü müs tahsil emmayi siparişlerini lüzumsuz nakliyata meydan kalmıyacak surette tevzi ederler, Uzlaşma, gümrük mesölesinin hai çaresidir Uzlaşmalar, görüldüğü gihi yalnız müstahsıl için değil, müstehlik - için! de faydalıdırlar, | 3 — Ayrica nazarı dikkati celbede rim ki, uzlaşmalar, gümrük mesele - sinin hal çaresidirler, Çünkü prensip leri, uzlaşmalara dahil olanlara ken-| di milli payasalarımı serbestçe kabul edimiş kontenjanlarla tah: etmek ve yalnız miktarların tecavüzü müşn! hede olununca takas taşminati ver » dirmektir. Zaten tesir gösterebilmesi için, ba husus lüzumu miktarı mesriyala isti mat edecek bir kontrol tatbik edilmek rtile daha dun şiddetle tenkit edi- uzlaşmalar büyün herkes tarafın. dan kabul edilmiştir. Takas olisinin müdahalesi Simdi Karlellencmiyerek rakip is tihsalâta gelelim. En büyük müşkülât, bunlarda Ogörülür, Bize kal'rsa, ba noktayı halletmek için beymelmi - Jel uzlaşmaların esasında mevcut tas kas prensipinden istifade etmelidir. Bu suretle beş senelik plân yukar! da işaret ettiğim gibi ilk iki senede bir takas ve arbitraj ofisinin teşkiliai ihtiva ediyor, Bu ofis, tabintile de verimli ve im-i kişafları ümrük rüsumunun tenkis veya ilgasile tahtı temine alınmış sa- nayiin müşterek bir kasaya ne derece de müavenetto blamabileciklerin! kasada top! Tanan miktar, simdiye kadar mele - kette ancak fevkalâde himaye saye - sinde tutunabilmiş olan sun'i ve tufey- li sanayiin zararlarını takaslıyacak tır, Kuvvetliler, zayıilara yardım edacek Bir kısım sanay! tarafından verj - len ve diğer kisim sanayice ahnan bu tazminat miktatı Avrupa hükümetle- rinia mürakabe ve iştiraki ile girişile sek müzakerat esvasnda (o fevkalâde tenkis olunabilir. Buna çare birinci sınıf sanaylin gümrük rüsumunun İİ gasından İstifadelerine mwkahil es - hamlarmın muayyen bir kısmını z0- fa ve sukuta mahküm ikinci sınıf sa- nâylin muayyen bir miktarda eshamı ile mübadele ederek mali iştireklerini temin etmektir. İ Pratik tatbikatını şu kısa umumi hulüsada izah edemiyeceğim için kayıt! ile iktifa ettiğim ba usul sayesinde modern tekniğe mowvafık bir yaşyona Jizasyon muhtelif milli iktısatlarda! mevcut anarşi yerine kaim olur. Hususi rojim Milli mevcudiyetler için kaf'iyyen Jâzım olan ve (sanayi miftahı) tesmi- Ankara Vi Birinci madde — Ankara'da Yenişehir'de ina edil yetler evi inşaatı mukavelename tarihinden iti lâyetinden ecek | baren yedi vi ir gün zarfında ikmal edilmek üzere ve kapalı zarf 4 ziran-932 tarihinden I-Ağustus-932 tarihine kadar kırk b©$ müddetle münakasaya konmuştur. ikinci madde — se ve iktidarı fenni ve itibarı mahe. isbat edenler kabul olutur. Bunun için münakasaya dahil istiyenlerin: A— at toptan gölürü ve anahtar teslimi şartile kasaya İdim taliplerin proje, şartnameler ve keşfiyesinin tetkikile kendileri tarafından teklif edecekleri yüzde yedi buçuğunu Vilâyet idarei Husüsiyesi hesabıma ya tevdi ettiklerine dair makbuz senedini veya milli yer birinin teminat mektubunu ve hasebei hususiyeden almacak ilmühaberi ibraz etmeleri B — Ticaret odasina mukayyet olduklarına dair bir * ve öynca itibarı malilerini Vilâyet Encümenin? bat etmeleri icap eder. RR pan” yahut milli esham muka' > iv C — Yetlerindeki ehliyeti fenniye vesikalarını yevmi den en az sekiz gün münakasaya dahil olabileceklerine dair ya bir ehliyeti vesikası almaları ve yahut ellerindeki vesikanm zirine şerh dirmeleri iktiza eder. E — Mevzu bahis inşaat münakasasına bir parçada üç yüz bin liralık bir bina inşsatını tamamen muv. etmiş bulunan inşaat müesseseleri kabul edilecektir. Bu dört şartı tamamen haiz olmıyanların münakasaya leri şayanı kabul olamıyacağından teklif zarfları açılmıyarak dilerine iade edilecektir. Üçüncü maddde — Ta'ipler le kanum z evvel Vilâyet Başmühendisliğine gösteri» unun onuncu maddesi mucibince ibzar edecekleri fem affakiyetle ii iş » 661 numaralı münakasa ve | ie hı zarfı İ-Ağustos-932 tarih ve pazartesi günü saat on beş€ 4 dar Vilâyet Daimi Encümeni Reisliğine makbuz mukabi” tevdi edeceklerdir. Dördüncü madde — Münakasa 1-Ağustos-932 tarih ve di 'zartesi günü Ankara Vilâyeti Daimi Encümeninde yapılacak!” | Beşinci madde — Evrakı keşfiye ve projeler yüz lira m bilinde Ankara Nafia Bâşmühendisliğinden alabilir. Altıncı madde — Evrakı keşfiye ve projeyi daha ziyade malümat almak istiyenlerin Ankara Baş mühendisliğine müracaatları ye edilen bazı sanüyide hususi müş -) ktlât zuhur edeceği tabiidir. Bunlar için nevilerine göre tasmim edilecek! bir faaliyetle hususi rejim ihdas edil! mesi meselesi ferdi mahiyetten çıkar ve hükümete terettüp eder. Çünkü şurası mubakkaktır ki, de mir sanayini, kimyevi sunayii ve nes ilen se) teşkil eder. Maamafih eğer beş senelik plâ” yapanlarm düşünmüş oldukiırı veçhi le bir veya birçok memleketin bazı e- sas sanayii inhisarlarında bulundur- maları gibi bir vaziyet iahaddüs eder se, bu temerküz tehlikesini bertaraf etmek için hususi mahiyetteki bu sa- nayi idarelerin; beynelmilelleştirmek ye mecbur edilebilir. Şimendiferlerin beynölmilel- leştirilmesi 1922 de Belçikalılarla Fransızlarm Rurda müşterek kazandıkları iktısa- di zaferden sonra Renan ve Rur mm taknları şimendiferlerinin beynelmilel leştirilmesini ileri «örmeyi düşün - müştüm. Esasen Renan şimendiferle ti beynelmilel şirketin aizamnamesini kaleme alınmıştı, İcap eden muave netler tahir temine alınmıstı ve b nun yapılması takdirinde dünya s hü de büyük bir zıman kazamacaktı. Çünkü Fransa ile Almanya arasında artık harp olamıyacaklı, Maalesef has. ka mahiyette mütulealar bu tasavvu - rumu mümkün kılmadı. Bir Alman tasvibi Bundan bir kaç ay evvel Avrupa “Bir tehliki de Munlk yanınca etraf aydım - bir yerdi, gelenler medirdi. landı. Resimlerin üzerindeki çi - çeklerin, mücevherlerin, duvarlar daki halıların kaldırılmış olduğu meydana çıktı. Papas, duası bittikten sonra zi yaretçileri başile selâmladı. Ken- dilerini kayalık üzerindeki tarasa da oturmıya davet etti. Ayakları yere gömülü bir ma - sanın iki tarafında sıralar vardı. Büyük bir çınar burayı gölgeliyor du. Oturdular. Papas buraya geldiği (Ozaman manastırı bomboş bulduğunu, beş senedenberi burada münzevi bir hayat sürdüğünü söyledi. Sabahları sabah duasını yap -| İ tıktan sonra gidip ormanda veya! kumsalda geziyordu. Onun tek! arkadaşı ağaçların arasında otlr - yan keçi idi, Geçinin sütünden is- tifade ediyordu. İyilikçi insanlar ona arasıra yi- yecek getiriyorlardı. İstiyenlere manaslırın üç oda-! köpüklerinden hâal oldu. Siz o -| mi? Kiliseye yalnız küçük (renkli camlı bir pencereden ışık giriyor” Mü id e ai 4 ma ük Mili a il sını veriyordu. Fakat burası uzak gli i Kizi rr EM gem “er kışı yapayalnız geçirdiğinden ya- zın misafiri olursa şok memnun ©- — Günah işlemeyiniz. Sonra mahvolmuş güzelliğinize yanarsı- nız, Saf yaşayınız, Kıskançlık, ih tiras, dünya aşkı kelplerinizi bir - palar, yanaklarımız kırışır, tebes - sümleriniz söner, kanımız ilelebet mr Saf me keder Bu sözleri söylerken heyecan - dan gözleri yaşarıyordu. Fakat dinliyen genç kadınlarda tees - sür uyandıramıyordu. Öyle ya bir ayağı çukurda bir ihtiyar bu ser başka ne söyliyebilirdi öy kızlar ona teşekkür etti- ler, kayalığın dibinde yıkanmak çam istediler. Papas de - idiniz, evlâtlarım. — di T “Venüs,, e bir günde deniz nun hemş$irelerisiniz. Ben hücre - İurdu. Genç kızlara dedi ki: i ilan olunur. (2812) Tashih gi 22 Temmuz 932 tarih ve numaralı gazetemizin 7 imei hifesinde 4 üncü icra dair” | 334-1362 numaralı ilânda kı?” İ muhamminesi 2200 olması ilkem sehven 2000 olarak # gından tashih oluner. Doktor Hafız Cemal Dahili Hastalıklar MU ri Cumadan maada her gün ÖZ sonra saat (2,30 dan 5 e kada bulda Divanyolunda 118 nun susi kabinesinde dahili ha: müayene ve tedavi eder. elele” ğ tanbul. (2.2299). / gümrük ittihad: Alman komjtefi doktor Stern Rubart Pariste 9 bir konferansta eğer Fransa manya müşterek bir şimendi resi teşkili meselesinde barp zuhuruna imkân kalı; söylemişti. Hanri dö Jovonelin ç havai ittihat teşkili ile bu t€9. cemiyeti akvamm emir ve mü ii altma verilmesi hakkındaki f bu esasa mütesnittir. vw vrf | me çekileceğim. Vücutların ruhlarınızın da pirü pak 9 için Allaha niyazda bulu! Taştan taşa atlıyarak ' kuşu indiler. Bir kaya elbiselerini çıkardıktan sop”* ce kum üzerine uzandılar. Burada onları kimse gö «. Kalyopi vücudunu göz sirine iştiyakla terketti vE © | ki: leyhinde söz söylemekle çk ” lış hareket ediyorlar, İnsan” gi, azap çekermiş, yok bilme g miş; bunların hepsi masal” taliim varsa ilk defasmda numara çekerim. Eğer de fena alime ya! Deği : tire elbet en münaşibini ririm, Sofya merakla sordu: Şimdiye kadar hiç NC vag adi pi # K