21 Haziran 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

——4 —VAKIT 21 Haziran 1932 M. Musolin Tamirat ve hârp borçları, ölü maziye aittir, diyor “Deyli Ekspres,, gazetesi, mu- barrirlerinden James Doglas'ın Romada M. Musolini ile yaptığı bir mülâkatı neşretmektedir.' M. Musolini, Amerika hakkın- da sorulan suale cevaben şu sözleri söylemiştir : — Amerikanın bir siyaseti yok. Amerikada içki yasağı ile Lindberg var. Başka bir şey yok! Demokrasi hakkında sorulan suale kârşı da şöyle demiştir: — Demokrasi hiç bir şey de- gil, Halk mı? Halk da hiç bir şey değil! Demokrasi ne yapa bilir ? Yahut halkın elinden ne gelebilir ? Her memleket Jâfa doydu. Her kes iş İstiyor. Iş adamı, hareket adamı istiyor. Her kes kendini kurtaramaz, kurtarıcı arıyor.,, — Peki, bu kurtarıcılar kim? — Ortada kurtarıcı yok! — O halde ilerisi ne olacak? — Siyasi, içtimai, askeri harp- lar. Bu harp şimdiden başladı. — Ne zaman barışıklık ola- cak? — Barışıklık olup olmiyaca- ğını bilmiyorum. Bu muhavereden sonra söz, tamirat ve harp borçlarına inti- kal etmiş ve Sinyor Musolini şu sözleri söylemiştir : — Tamirat ve harp borçları nm devri geçti, Bunlar ölü m- ziye ailtir. Poliste: Garip şekilde cıgara içiyorlarmış! Kurtuluşta Ayatanaş kilisesi dıvarı dibinde bazı kimselerin “yerlere yatarak garip bir şekil- «de: cıgara -içdikleri görülmüş, yapılan tahkikatta Sazlı deredo oturan Nikoguhusun arkadaşla- rna esrarlı cı; dagıtarak eğlendikleri tesbit edilmiş, Ni- koguhus, Kenan, Haydar, Dimit- ri, Kirkor, Niko, Serğis yaka- lanmıştır. Müderrisin evinde hırsızlık Kuru çeşmede oturan Darül- fünun müderrislerinden Şükrü Beyin evine Saim isminde biri merdiven dayamak suretile gir- miz, eşya çalarken yakalanmıştır. Merdivenden düştü Fatihte sofular caddesinde 17 numaralı evde oturan Ali Efen- di evin merdiveninden düşmüş, başından yaralanmıştır. Ali Efen- di Cerrahpaşa hastanesine kal dırılmıştır. Kadın kadını dövdü Şehiremininde karabaş mahal- lesinde sâkin Hakkı Efendinin zevcesi Melâhat hanımı Tatar Sabriye hanım fena halde düğ- müş ve bu dayak neticesinde Melâhat hanım bir buçuk aylık çocuğunu düşürmüştür. Sabriye hanım hakkında tahkikat yapıl- maktadır. Garbi Trakyadaki Türklerin emlâki Veriliyor Garbi Trakyada bulunan etab- li Türklere, Atina mukavelesi mucibince, terkettikleri emlâki- ne mukabil verilen 150 bin İn- giliz liralık tazminatın dağıtılma- sı işi tamamlanmış, alâkadarlara hazırlanan çekler tevzi edilmiştir. Tazminat tevzii işi bittiği için Şehrimizde bulunan Gömülcüne tali mübadele komisyonu Türk murahhası Fuat Beyin Garbi "Trakyaya (avdetini omütcakip etabli Türklerin Yunan işgali altında bulunan emlâkinin iade- sine başlanacaktır, Sefirin ziyafciinde Ahmet Salim B. isminde Mı- sırlı bir gencin refikasile birlik- te hususi tayyaresile Kahireden şebrimize geldiğini yazmıştık. Mısır sefiri Abdülmelik Hamza B. Ahmet Salim B. ve refikası Hayriye H. şerefine dün akşam bususi bir ziyafet vermiştir. Amatör bir tayyareci olan Abmet Salim B. yeni evlendiği için genç zevcesile birlikte bir bal ayı seyahatine çıkmış ve Ka- bireden sonra Halep, Şam ve Konyâ yoluyla şehrimize gelmiş- tir, Buradan Bükreş, Budapeşte, Viyana, Frankfort, Bürüksel ve Paris şek#rlerine oğrayarak Lon- draya gideceklerdir. Zengin bir aileye mensup olan Ahmet Salim (Bey Londrada mühendislik tahsil ettikten son- sonra tayyareciliğe heves etmiş ve bir tayyare satın alarâk s€- yabatlerini daima tayyare ile yapmıya başlamıştır. Ahmet Sa- lim B. dün kendisile görüşen bir muharririmize şunları söyle- miştir; Tayyare asrımızın en mükem- mel nakıl vasıtasıdır. Mısırda di- ğer birçok memleketlerde oldu- gu gibi tayyareciliğe büyük bir ehemmiyet verilmekte, memleke- timizde sivil tayyarecilik günden güne inkişaf etmektedir. Mısırda yedi, sekiz amatör tayyareci vardır. Sivil tayyareci- ler bir kulüp tesis etmişler, ay- nca bir mektep açmışlardır. Ben hususi işlerim için bile tayyaremden istifade eder, me- selâ Kahireden tayyaremle ha- reket ederek yirmi dakikada çiftliğime kadar gittikten ve iş- lerimi gördükten sonra şebre | dönerim. Refikam da tayyareyle seya- hatin çok zevkli olduğunu söy- lüyor. Her ikimiz de Istanbulu fevkalâde güzel bulduk. işten el çektirildi Görülen lüzum üzerine Üskü- dar malmüdürü Sabri Beye işten el çektirilmıştir. Bunun sebebi, zat maaşlarına ait sagamelâttan bazılarının gayrı kanuni yapılmış olmasıdır. Tetkik memuru Niyazi Bey Üsküdar malmüdürlüğünü vekâleten idare edecektir. Cevdet Kerim Bey geldi Hususi işleri için bir hafta evvel İzmire gitmiş olan Halk fırkası vilâyet idare heyeti reisi Cevdet Kerim Bey dün şebrimi- ze dönmüştür. Köpekler için bir akvam cemiyeti! Filoransada küpekler için bir akvam cemiyeti açılıyor. Bu mü- esıesede bütün dünya köpekle- rinden nümuneler bulunacak ve müessese İtalya kıralının amcası Dük Aostanın himaye ve idare- leri altında bulunacaktır. Daha şimdiden Ingiliz, Fransız Itelyan, Alman, Amerikan köpek sahipleri tplanmış ve köpekle- rin beynelmilel cemiyetini teşkil için müzakerele-de bulunmuşlar- dır. Müessesenin © nizamnasinde bir çok esaslar vardır. Bunların başlıcaları şunlardır: Cins köpekleri himaye etmek, Köpeklerden alınacak rubsatiye ve sair resimleri cins köpek ye- tiştirmeğe sarfetmek cins köpek yetiştirenlere mükâfatlar vermek, köpekleri her türlü hastalık ve Mısırlı tayyareci v ; taziyetini teşkil ediyor. Fikir << EE Yeni bir mecmua Fikir ve neşriyat hayatımızda- ki durgunluğu gidermek yolunda kıymetli bir teşebbüs var: Kıy- metli bir şairimiz olan Orhan Seyfi Bey Edebiyat gazetesi isim- li haftalık bir gazete neşrine başlıyor, ilk sayısı bu perşembe günü çıkmak üzere hazırlanıyor. Edebiyat gazetesi tanınmış edip- lerimizden pek çoğunun yardımını temin etmiştir. Edebiyat gazetesi, edebi hayatın, bütün tezahürlerini takip ve tesbit edecek bir san at gazetesi olacaktır. Genç ihti- yar, muhtelif nesillere ve mes- leklere mensup edipler bu ga- zetede yan yana yazı yazacak- lar, gazete edebi münakaşalar için de serbest bir kürsü vazi- yetinde olacaktır. Edebiyat gazelesinin maddi, manevi yardıma mazhar olması fikir ve neşriyat hayatımız için faydalı olacaktır, Doğum tarihi Doktor Besim Omer Paşa ta- rafından “Doğum taribi,, ismile kıymetli bir eser telif ve neşro- lunmuşlur. Fenni velâdenin men- şei, terakki ve tekâmülü, bugün- kü hal ve mevkiine ne yolda ve hangi usullerle eriştiği bu eser- de güzel bir lisan, faydalı ma- lümatla gösterilmiştir. Doğum tarihinin bütün dünyaya ait kıs- mile beraber bilhassa Islâmlar arasında ve memleketimizde ebe- lik taribi hakkında orjinal ma- Iâmat ve resimler kitabın müm- Besim Ömer Paşa, bu eserile milli kü- Bir gazeteci için Notlarının kıymeti? Pariste çıkan “Lö Jurnal,, ga- zetesinin kıymetli bir seyyar muhabiri vardı. Alber Londr is- minde olup bütün cihan matbu- atı tarafından tanınmış olan bu gazetecinin bir müddet evvel “Flipar,, vapurunda batmış ol duğunu yazmıştık. Fransız gaze- telerile bu hususta 2on gelen tafsilâta göre, Fransız gazeteci- sinin felâketi, gazetecilik san'a- tindeki gayretinin acıklı bir ne- ticesidir. Filbakika Alber Londr'ın ka- marası vapurun orta taraflarında imiş. Kendiside vapurda ateş çıktığı zaman uykuda değilmiş. Kendisini pek iyi kurtarabileceği bir mevkide bulunuyormuş. Fa- kat bu sırada hatırına kamara- sında bulunan notları gelmiş. Canı bahasınada olsa bunları kurtarmak için kamarasına koş- muş. İşte bu hareketinin neticesi olarak © felâket tofanı içinde kaybolup gitmişl.. Gazetecilik günü gününe ha- diseleri tesbit etmek san'ati ise bir gazetecinin notları tesbit edilen hadiselerin hazinesidir. Onun için bu hazinenin elden çıkması tabii bir gazeteci için hakiki servet hazinesinden belki de daha mübim birşeydir. Nasıl- ki uzak Şark memleketlerinde yaptığı tetkik seyabatinden dö- nen zavallı Fransız gazetecisi de oralarda topladığı notları kurtar- mak için, bayatini feda edecek kadar ileriye gitmiştir! arızadan nasiyet etmek, mızır köpekleri itlâf etmek. GObi çöllerinde! Türkçeye çeviren ÖMER RIZA — 10 — Yazan: SVEN HEDİN GOBİ ÇÖLLEKİNDE deruhte ettiği işi, en mükemmel surette yapmak için gös terdiği gayret, hakikaten takdire değerdi. y Doktor Haude, mesaisi neticesinde bu arazinin yeniden ihya edilip edilemiyeceğini, buralarda ormanlar ekilip eki lemiyeceğini de anlıyabilecektir . Onun halledeceği diğer bir mesele, bu toprakların neden 9 kuruduğudur. Çünkü orta Asya, bir kuraklık devi ge ya Bütün göllerin suları azalmakta ve kurumak rr, Bu meseleleri tasfiye için Gaşon — Nor'da bir hayli çalış" mak lâzım. Kat'i neticeler, hiç şüphesiz epeyce zaman sonra elde edilecek. Fakat bizimde bir çok şeyler anlama" mıza imkân vardır . Doktor Haude, güneşin şualarımnı, arzm inşikaklarını, ha- yanın tabakatmı da tetkik ediyor . Avrupada bile bu kadar cemiyete tetkikat ile meşgul « olan rasathaneler azdır. Doktor Haude, pilot balonlarıda uçurtarak tetkiklerini ikmal etmekte idi. o Onun için heyetimiz, ilim &lemine gezdğimiz yerlerin yalnız sathımı anlatmakla kalmıyacak, bundan başka 15 bin metreye kadar hava ce- reyanlarını da anlatacaktır, Çin hükümeti bir aralık bizim bu işlerimize itiraz et- miş, fakat çok geçmeden maksadı anlıyarak bize kolaylık göstermek istemiş, ve nihayet daimi rasat merkezlerinin tesisi takarrür etmiştir , Birinci istasyon Etsin Göl'de, ikinci istasyon Hami'de tesis edilecekti. Daha sonra üçüncü istasyon Urunçi'de tesis olundu. Daha sonra asıl kervanımız Lop Nor gölünden çoraklık tarafına giderek dördüncü istasyonu orada tesis etti. Çin hükümeti bizim işimizle o kadar alâkadar olmıya baş- ladı ki, Pekin'den hareketimiz üzerine, bizim ikinci ve üçüncü istasyonlarımızdan hergün telgrafla hava raporu veril mesini istemişti , Ben, daha Pekin'de bulunduğum sırada Hetan Darya'da da beşinci bir istasyon tesisini düşünmüştüm. Doktor Haude bunun çok mühim olacağımı, çünkü onun sayesinde tam | bir çöl mühitinin bütün havai ahvaline, bütün kum ka- sırgalarıma dair malümat alacağımızı söylemişti . Sonra Hoton Derya'nm suları hakkında mufassal malümat ruri idi. Ben 1895 senesinin Mayısında, orasını ret ettiğim zaman, nehrin yatağını kuru görmüş, ancak uzun mesafeler katettikten sonra ötede, beride su birikinti- leri görmüştüm. Az kaldı, o zaman burada hayatımdan olacaktım . Fakat bir su birikintisi benim hayatımı kurtardı. On bir sene sonra burasını ziyaret eden İngiliz asarıâtika mütehassısı Sir Aurel Stien, bana hizmetçilik eden Kasımla birlikre buraları dutaşımış “ve buradaki Derya'nın Haziran başlarında dolduğunu, fakat bir buçuk mz 20 GOBİ ÇöLümniNie SE ay geçmeden suların çekilmiye başladığını ve son baharda kâmilen zail olduğunu anlamıştı. o Bununla beraber bura- larda, bir takım donmuş sular, bütün kış müddetince kal- makta, bilâhare Mayıs ayında, bunlardanda eser görül memektedir. Bu nehri, her devrinde tetkik etmek çok mühimdi tetkikat sayesinde mümkün olurdu . Onun için beşinci istasyonu tesise son derece hâvahişkârız. İstasyonları tesis ettikçe, adamlarımızı burada bırakıyoruz. Fakat bizim kervanımızın şen ve mütenevvi hayatından | ayrılmak kolay değildi. (Bizden ayrılanlar, bizi hüzün içinde teşyi ediyorlardı. Çünkü bunlar, bütün seneyi aşa- ğı, yukarı yeknasak bir esaret içinde geçireceklerdi . Halbuki biz, daha şimdiden heyetimizi muhtelif istas- | Bizden ilk önce, | ve daha sonra Etsin Göl'de ayrılacak olanlar herkesten fazla | yonlara dağıtmak meselesini görüşüyorduk . mahzundular Benim de istasyonların birinde bir sene kalmaklığım icap | ederse, hiç şüphesiz, Gaşun Noru, yahut Hotan Derya'yı tercih ederdim . Profesör Anderson, bana antropolojik tetkikleri ihmal etmemeyi tavsiye etmişti. Bizde onun bu tavsiyesini ih- mal etmiyor ve fırsat elverdikçe, bu işlerle de meşgul oluyoruz. Zaten Pekin'den ayrılmadan evvel antropoloji tetkikatının nasıl yapılacağını anlamak için bir kursa devam etmiş- tik. Heyetimiz azasından Söderbon ile Haslund, bilhassa bu işle meşguldüler. Bunların ikiside doktor Hummel'e yardım ettikten sonra, ileride müstakil bir surette çalışabile- ceklerdir Bu ise ancak bülün sene devam eden ciddi; almak za- | ziya- İ ÇO Dualar mer Hot |