19 Haziran 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Günün — Meselelerinden Darülfünunun | Muhtariyeti ,, Bugünlerde Darülfünunun is - tiklâli bir mesele olarak zihinleri meşgul ediyor. Buna sebep İsviç- reli profesör Malş'ın raporunda Darülfünunun istiklâli aleyhin - de bazı satırlar olduğu şeklinde ortaya çıkan şayiadır. Bu şayia, dan gelen telgraflar ile tekzip edildi. Raporda böyle bir sey olmadığı bildirildi. Bizim fikrimizce Darülfünu - nun muhtariyeti tabirini (biraz tetkik etmek lâzımdır. Eğer Da- rülfünunun istiklâlinden mak - sat, mali muhtariyetse buna di - yecek yoktur. Falhakika darül - fünunun mali nektai nazardan hükmi bir rahsiyeti vardır. Darül fünun kendisine (o vukubulacak her hangi bir şekilde teberrüü ka bul edebilir. £ Teberrü olarak al dığı nakitleri ve emiâki idare e- derek hasılatını alıp sarfedebilir. Darülfünuna o hariçten vukubu - bu teberrüleri hiç bir kim senin elinden almıya, yahut onla rm idaresine karışmıya hakk: yoktur. Bu itibarla derülfümunu » muzun bir muhtariyeti vardır. Ve muhtariyet bundan sonra da tabii olarak kalacaktır. Fakat darülfünun için mev - Zuu bahsolan bu muhtariyet, is - yasi ve idari bir müstakil mevcu diyet demek ise, burada durmak iktiza eder. Zira bu tarzda bir muhtariyet, darülfünun için dü- ne kadar mevcut (olmadığı gibi bundan sonra da kabul edile - mez. Türkiyenin milli hudutla- rı dahilinde bu tarzda bir muh - tariyet yalnız darülfünun için de gi hiç bir müessese için hatır ve ya'den bile geçirilemez. . ürkiye Büyük Millet mec lisi kabul edeceği kanunlarla icap eden milli müesseselere icap ettiği derecede idari ve © siyasi kuvvet ve salâhiyet verebilir. O müesseseler de bu kuvvet ve sa - lâhiyeti mevcut kanunların ahkâ- mı dairesinde istimal edebilir. Fa unutmamalıdır ki bu kuvvet ve salâhiyetin şekli ve derecesi pe zamanla ve İzanunla değişe- ilir, Şu halde bir memlekette bü - tün devlet teşkilâtının esasları bi le icap ettiği vakit kanuni kuv - vetlerle değiştiği meydanda oldu- göre bu gün darülfünunun ne — > edecek şu ve tarzda bir istiklâlden nasıl bahsedilebilir? ». Dahiliye vekili Yarin gidiyor Evvelki gün Ankaradan şeh- nmize gelen Dahiliye vekili Şük- | rü Kaya Bey dün Tokatliyan ote- linde hususi bazı ziyaretleri ka- bul etmiştir. Çocuğunun tedavisi için şehrimize gelen Şükrü Kaya Yy yarın akşamki trenle Anka- taya dönecektir. Yerlerini değiştire- cek Boğaz iskeleleri Şirketi Hayriyenin Boğaziçin- de bazı iskelelerin yerlerini de- Ziştirmek için belediyeden mü- Sâade istediğini yazmıştık. Dün Öğrendiğimize (göre (o değişme €saslı bir değişme suretinde de #il, bu iskelelerin bekleme sa- ve gişeleri gibi bazı kı- sımlarının birkaç metre yana ve Seriye alınması suretinde yapıla- Saktır. Mevzuu bahis iskeleler Yeniköy, Kanlıca, Kireçburnu, Paşabahçesi, Anadolu ve Rume- hisarı iskeleleridir. Bu yer değiştirmenin sebebi de, akinti ve rüzgâr dolayısile Ekmek fiatları mm Buğday gene yik- | Oselmiye başladı i o Geçen haftadanberi dedikodu- su devam eden ekmek mesele- sinde yeni bir vaziyet yoktur. Narhin 9,5 kuruş olmasına rağ- men her yerde ekmek 8 kuruşa bol, bol satılmaktadır. Hele ak- şam üstleri mahalle aralarında kurulan pazarlarda bayatlamış ekmekler daha ucuza satılmak- tadır, Dün bu hususta belediye 1e.5 muavini Hâmit B. demiştir ki: “Perşembe günü akşamı zahire bor- sası fiatlarını tetkik ettik. Narbın tebdilini cap ettirecek derecede fint düşüklüğüne tesadül etmedik Biz borsa fiatları günü gününe tetkik ediyoruz Flat iki gün zarfında düşerse bü haa da narh mutat gününden evvel değiştireceğiz... Diğer taraftan dün buğday fi- atlarında gene gayrı tabii yük- selmeler o'muş ve buğday fiatı- ba 10 para daha zammedilmiştir. Burun sebebi hakkında alâkadar bir zat şu malümatı vermiştir: — Geçen haftaki fiat yükselmesi kuraklığa efedilmekte idi. Halbuki bu- günkü vaziyet bir sz Ga ihtiyaç üzeirne- dir. Çünkü geçen baftadanberi borsada hakis? vaziyette alış veriş olmamıştır. Bunun sebebi, Haziranın birinci günün- den itibsren muamele vergisinin yüzde ona çıkacağını bilen fırmclarm ve yahut değirmercilerin daha evvel fazla mal stok etmeleri idi, Şimdi bu stok azalmıştır. Değirmen- ciler de ister İstemez mal almıya başla- mişmr. Fakac bugünkü vaziyet kısmen tabit şekildir. Yeni fat bu aylarda her sene 7 ile 8 arasında tehalül eder, Dünkü buğday piyasası şuidi. Geyve ve Sivas malı 8,5 ku- ruş, Alayont 8,20 kuruş, Polatlı 8,22 kuruş, Çerikli malı 9,20 kuruştur. Fakat Çerikli malı yumaşak ve ekstra maldır. Dün de Anadoludan 64 vagon buğday gelmiştir. Ayrıca 3 va- gon un ve 13 vagonda mısır gelmiştir. Ticaret ve zahire borsası son içtimaıda çavdarlı ekmek imal eden bir fırıncı hakkındaki ka- rarı borsaya bildirmiştir. Buna nazaran çavdarlı ekmek imal eden bu fırıncı vilâyet ida- re meclisi tarafından 15 gün müddetle icrayı ticaret ve san- atten menedilmiş ve bu kararda borsa tarafından tastik edilerek tüccarlara bildirilmiştir: Bu fırıncı on beş gün müddet- le bizzat veya vekil vasıtasile borsada muamele yapamıyacak- gır, e uğraştıklarını gördüm. Lys yy linkde ie eni Günün Haberleri 3 — VAKIT 19 Haziran 1932 — b Ri ku çi İĞ Çıngıraklı tatil ! | Türkçe öğreniniz Papen-Schleicher Bebekteki Robert (Hükümeti Ankara caddesinde Ankara caddesinde bulunan kitapçılar yaz münasebetile dük- kânlarını saat on sekiz buçukta kapamıya karar vermişlerdir, bu hususta hazırlanan bir mukavele Ankara caddesindeki bütün ki- tapçılar tarafından imzalanmış ve nolerlikte tastik eltirilmiştir. Her akşam saat on sekiz bu- çukta caddede çıngırak çalarak dolaşan bir adam tarafından ki- tapçılara dükkânlarmı kapama ları için işaret verilmektedir. Res- mimiz bu manzarayı tesbit edi- yor. Belediyenin Yeni bütçesi Belediyenin 932 bütçesi tas- dik edilmek “üzere gönderilmişti. Bütçenin ay sonu- va doğru geleceği tahmin edil mektedir Vilâyet dabilinde yeni» den yapılacak mektep binaları ile yolların inşası için yeni bütç- nin tastikı beklenmektedir. Bakalorya imtihanları Resmi ve hususi liselerin ba- kalorya imtiharı dün öğleden evvel yapılmıştır. Dükü imtihan fiziyolojiden idi. ve sualler de şunlardı; 1 — Böbreklerin fizyolojisi, 2 — Asâbın fizyolojisi, 3 — Fiili münakis, 4 — Dimağın bünyesi, 5 — Yaprağın bünyesi, 6 — Klo- rofil, 7 — ikinci zamanın evsafı, Liselerden bir kısmı imtihan- Jarı kendi mekteplerinde yapmış- lardır, Gelecek imtihan da Pazar- tesi günü taribten yapılacaktır. | g| Ankaraya İ kollejde merasim Bebekteki Robert Kollej mek- tebinde evvelki gün sene sonu münasebetile mezunlara diploma | dağıtmak merasimi yapılmıştır. Merasim de Amerika sefiri Mr. Charles H. Sherril'le, Amerika kolonisine mensup bir çok zevat ve diğer davetliler bulunmuş, | Amerika sefiri mezunlara bita- | ben bir nutuk söylemiştir. Mr. Sherrill nutkunda ezcümle şunları söylemiştir : — Bugün, seneler süren tahsiliniz- den sonrâ diplomanızı almış bulunuyor- sunuz. Fakat bununla vazifenizin bitti Bini, tahsiliniz'n tamamlandığını zannet meyiniz. Şimdi Türkçeyi de öğrenmeniz lzımdır. Çünkü Türsiyede bulonuyor sunuz a — Sandalla gelenler Bulgar komünist- | leriymiş ! Dünkü nüshamızda köprünün Kadıköy iskelesinde (sahipleri meçhul gondol şeklinde bir san- dal bulunduğunu yazmıştık. Dün aldığımız yeni malümata nazaran bu sandalın köprüye doğru gelişi şu şekilde olmuş- tur. Çarşamba sabahı saat se- kizde köprünün Kadıköy, iske- lesine bir sandal gelmiştir. Liman sandallarına benzeme- yen bu garip sandalın içinde bir kadınla yedi erkek cıkmış, sandalı orada dolaşan Ahmet isminde bir kayıkçıya teslim et- | mişle ve bir az sonra gelip ala- caklarını söyleyerek (| ayrılmış- lardır. Ahmet sandalı bir hayli müddet beklemiş, nihayet keyfi- | yetten polisi haberdar etmiştir. Polis sandal hakkında tabki- kat yaparken Ahmet ertesi gü- nü köprü Üzerinde kendisine sandalı teslim edenlerden birini görmüş, sandalı teslim edecegini söyleyerek sandalın götürüldüğü Kabataş iskelesine gitmişlerdir. Burada teslim işleri yapılırken | Ahmet nokta bekleyen memu- ru haberdar etmiş, sandal sa- hibi yakalanmıştır. Bu adamın ele geçmesini müteakıp diğerle- ri de yakalanarak polis müdüri- yetine getirilmiştir. Sandalla gelenler, kendileri- nin Bulgar komünisti oldukları- İ m, Bulgaristandan kaçtıklarını Vakıa insan birdenbire gördüğü manzaranın ciddiyetine pek inanamıyor. Sahne üstünde güleşen kızların bir kuvvet müsabakası değil, sadece numara yaptıklarını düşünerek bu müca- deleye hakiki bir güleş ehemmiyeti vermek istemiyor. Fakat pehlivan kızların güleş esnasında biribirlerini çelme vurup yere düşürmek, yahut belden ve ayaktan yakalıyarak sırt üstü getirmek, nihayet şu veya bu şekilde biri diğerini oyuna gelirip alt etmek için gösterdikleri gayrete baktıkça bu kadınların peblivanlığını ister istemez kabul etmek mecburiyetinde kalıyor. Görünen köy kılavuz istemez. Çarşambanın gelişi perşembeden bellidir. Nihayet akıl için tarik birdir: Artık şunu da kabul etmeklâzım geliyor ki kadınlar yavaş yavaş şimdiye kadar yalnız erkeklere mabsüs bir spor şekli zannedilen güleşte de onlara rekabet edecek bir hale Ziriciye vekâleti müdürlerinden Refik geleceklerdir. Bugün yalnız biribirleri ile güleşen kadınlar yarın erkeklerin karşısına çıkacaklar, doğrudan doğruya erkek pehlivanlar ile müsabakaya Çoban Mehmetleri ve saireleri kuvvetleri ile yenebileceklerini de filen isbat edeceklerdir! girişeceklerdir. *k* i söylemektedirler. üzerlerinde hüviyetlerini isbata yarayacak hiç bir vesika (bulunmayan bu garip seyyah kafilesi hakkında po'isçe tahkikata devam edilme- ktedir. minesi Pehlivan Kızlar ! Ten Memleketimizde de kadınların her suretle hayat sahasında erkeklere rekabet ettiklerini £ biliyordum. Kadın satıcılar, kadın avukatlar, kadın memurlar, hatta kadın hâkimler tanıyordum. Nihayet oyun ve tiyatro sahnelerinde çon mahir canbazlar, muhtelif şekilde sporcular görüyordum. Şu kadar var ki şimdiye kadar kadınların erkekler gibi pahlivanlık edeceklerini, erkek pehlivanlar gibi kispet giyerek güleşebileceklerini hiç hatırıma getirmiyordum. Fakat benim hatırıma bile getirmediğim bu ibtimal de artık bir hakikat olmuş. Cuma günü tesadüfen Süadiye pilâjına gitmiştim. Oradaki variyete sahnesinde bunu da gördum. Hakikaten erkek pehlivanlar gibi soyunmuş iki kadının sahne üzerinde biribirlerinin sırtlarını yere getirmek için can cana, baş başa ir. Ibtimalki Kurtderelileri, Almanya, mühim bir siyasi buhran geçiriyor. Hindenburg, Brüning kabinesini istifaya mec İ bur ettikten sonra teşekkül edem Papen kabinesi, bu memlekette mevcut siyasi fırkalar haricinde bir vaziyet almıştır. O kadar ki bu kabine, hali hazırda Hitlerin bü « cum kıt'alarını yeniden teşkile müsait olacak bir emirname mejs rettiği halde Hitler traftarları bis İ le bu hükümete itimat göstereme- mektedir. Münhasıran Hinden » burgun (arzusu dairesinde teşek* kül eden kâbine, başvekil Papen- İ le milli müdafaa nazırı Fon Sehl eicker'in reyleri ile idare edilmek» İ tedir. Diğer taraftan kabine, Reis chstagta ispatı vücut etmiye bile lüzum görmeksizin Alman mec“ lisi meb'usanının feshini imza et- miş ve 31 temmuzda yeni intiba batın icrasina karar vermiştir. Bu itibarla şimdiki halde yeni Al» man kabinesinin kararlarmı ve hareketlerini kontrol edecek meş- ru bir kuvvet de mevcut değildir. Nihayet yeni hükümetin itti « haz ettiği son kararlar Bavyera, Vurtemberg, Bad hükümetleri tas rafından muhalefetle karşılan « mış, bu noktai nazardan Almanya imparatorluk hükümeti ile bir ik mahalli hükümetler arasında ihti- lâf baş göstermiştir. Binaenaleyh bu ahval ve şera- it içinde bulunan Alman hüküme- tinin vaziyetindeki müşkülât a - çıktır. Bütün bu müşkülâttan baş ka yeni Alman kabinesi, bir mil- İ yar marklık bir bütçe açığına ça» re bulmak mecburiyetindedir. Bunun için işsizler hesabına veris len tahsisatlardan milyonlar kes « mek, aynı zamanda bir takım yes ni vergiler ihdas etmek gibi bir zaruret karşısında bulunmakta » dır. Bu yolda yapılacak icraat, hiç şüphesiz, yeni Alman hükümetine karşı memlekette hissedilen 'Z « birarları bir kat daha arttıracak tır, Acaba Almanyada siyasi vazi" yetin bu tarzı inkişafı yarın ne gi- bi neticeler doğuracak? Tabii buna dair şimdiden kat'i hükümler vermek kabil değildir. Şimdiki halde mühim (olan şey, bir ay sonra yapılacak olan Rejeh stag intihabatının vereceği neticğ dir. Almanyadaki bugünkü karr « şık vaziyet ister istemez bu inti » habatın vereceği neticeye kadar devam edip gidecektir. Halk bilgisi heyeti Balıkesire gidecek Halk bilgisi derneği tarafın dan verilen karar üzerine, bu sene Balıkesir ve civarında halk bilgisi tetkikalı yapmak üzre konservatuvar müdürü Yusuf Zi- ya, Halk bilgisi derneği azala- rından Halit ve İzmir şubesi mümessili Hikmet Turhan Bey lerden mürekkep bir heyet kus İ rulmuştur. Heyet Temmuzun 8 inci Cuma günü şebrimizden hareket edecek, bir ay zarfında Balıkesirde ve Bahkesir vilâyeti dahilindeki kazalarda dolaşarak tetkikatta bulunacaktır. Hersene olduğu gibi bu senede şarkılar plâklara alımacaktır. Emir Faysal Hz. Şehrimizde bulunan Hicaz ve Necit prensi Emir Faysal Hz, dün öğleye kadar Perapalas © telinde dinlenmiş, öğleden sonra refakatinde maiyeti erkânı ve Ha» Amir B. olduğu balde şehir için- de bir gezinti yapmıştır. Emir Feysal Hz. bu arada müzeleri ve büyük camileri ziya” ret etmiştir.