17 Haziran 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

İtalyada nüfus meselesi bu memleketin bilhassa Faşizm ida- resinin umumi siyasetinin esasını teşkil eder. Bu itibarla Italyada nüfus meselesi aynı zamanda bey- “nelmilel bir ehemmiyet ve mahiyet tedir. Bu gün İtalyanın 42 milyon Düfusu vardır. Ve her sene bu nüfus 1 milyon kadar artmaktadır. Orun için nüfus islatistik Alimleri otuz sene sonra İtalyanın 70 milyon nüfuslu bir memleket olacağını besap ediyorlar. Eğer İtalvanın arazisi nüfusun- da görülen bu muntazam tezayüde göre kâfi derecede geniş ve o nisbette issân kabiliyetini haiz olsaydı Italyada nüfus meselesi nisbeten basit olurdu. Fakat va- ziyet öyle değildir. Mtalyanın ara- zisi bugünkü nüfusu için bile kâfi gelmiyor. Pundan do'ayı her sene İta'yadan ecnebi mem- leketlere, ve en ziyade Ameri- rikaya muhacereller vuku bu'u- yordu. Bu muhaceretler sayes'a- de İtalyada nüfus hareketi bir dereceye kadar o muvâzenesini muhafaza edebiliyordu. Son seneler zarfında ise Ame- rikaya başka memleketlerden ol- duğu gibi İtalyadan da mubacır kabul edilmemiye, bu halin ne- ticesi olarak Italyada her sene artan İ milyon nüfus fazlası mü- sait bir iskân sahası bulmakta | müşkilât çekmiye başlamıştır. İşte Italyada nüfus meselesi- nin bad bir şekil alması bundan- dır. İtalyanın müstemlike siya- seti de nüfus meselesinin bu şekli almasından çıkmaktadır. Italya bir taraftan umumi harp nelicesinde “fazla müstemlike al- #iş olon İngiltereye, daha ziya- de Fransaya müracaat ederek her sene artan nüfus için müs- temlike istiyor. Fransa ile Italya arasında cereyan eden müzake- relerde hep bu mesele konuşu- luyor. Fakat bu.meselenin halli ko- lay değildir. Zamana muhtaçtır. Onun için İtalyanın her sene artan nülusu harice müuhaceret yolları kapanınca memleket da- hilinde mubaceret hareketi baş- lamıştır. Eu dahili muhaceretin neticesi olarak İtalyada üç dört şehir müstesna olmak üzere bii- tün şehirlerin nüfus'arı atlmışlır. Son on sene zarfında. Hari şehrinin nülusunun yüzde kırk, hatta elli derecesinde arttığı söy- leniyor. Romanın nüfusu da bun- dan on sene evvel altı yöz elli bin kadar iken bugün bu nüfus miktarı üç yüz bin kadar art- mıştır. Binâenaleyh şehrin pü'usu bir milyona yaklaşmıştır. Roma şh- rinin nüfusunda on sene zarfında görülen bu tezayüdün üçte biri şehir dahilinde tabii sutette mev- cut olan tevellüdat peticssidir. Fakat üçte ik'si İtalyanın diğer taraflarından dahili muvresret suretile şehire gelip yerleşen nü- fustan teşekkül etmektedir. Italya başvekili M. Musto'ini Italyada nüfus tezayüdünden mü- tevellit olan bu dabili mubace- ret hareketini tanzim için husu- si bir nüfus siyaseti takip edi- yor. Bu siyasetin esası dahili mu- haceretin istikametini şehirlere değil, köylere çevirmektir. Her sene memlekette artan nüfus da- ha ziyade köylere yerleştirmek, Bunları toprak müstahsili haline getirmektir. Mussolini: “Bir ke- re köyden şehre gelmiş, burada Zinet İtalyada nüfus meselesi yerleşmiş olan nüfusu artık bir daha köye göndermek mümkün değildir. Bu halin neticesi ise memleket için zararlı ve tehlike- li bir şevdir,, diyor. Gene Italyadaki nüfus mese- les'nin bir neticesidir ki Duce gerek Romaya civar olan yerler- de, gerek memleketin diğer ta- raflarında buunan bataklıkları kurutarak buralara yeni nüfus istân etmek için hususi bir pro- je tanzim etmiştir. Eu proje bir kaç ssnedenberi tatbik edilmek- tedir... Roma civarmda bu'unan ba- taklıkların nasıl kurutulduğunu, kurutulan yerlerde nasıl yeniden köyler nssıl muhac'r iskân o'unduğuru, bataklıktan kazanılan yeni top- raklardan ne süretlerde ist fade olunduğunu bir gün baştan başa gezerek gördük. Faşisizm idaresi bu maksatla her sene milyonlar sarfediyor. Hakikaten büyük bir imar ameliyes'ne girişmiş bulu- nuyor. Bize Roma civarındaki imar sahasını göstermek “için rehberlik eden bir zat bir kaç sene evvel sular içinde o'duğu balde şimdi kurutulmuş, üstleri- ne temamen veni s'stemde köy- ler yapılmış olan araziyi göste rirken : — Euralardan üç sene sonra bir daha geçerseniz arada ne mühim fark olduğunu o vakit görürsünüz. Bu işler hakikaten ancak bir devlet kuvveti ve ida- resile olabilir. Baş'a türlü yapıl- ması imkânsızdır.,, Diyordu. Bununla beraber İtalya Başve- kili Musolini bataklıkları kurut- mak, kurutulan yerlerde yeni köyler yapmak suretile ikinci bir maksadın teminini istihdaf edi- yor ki böyle hali bazırdaki işsizlik müşkülâtını hafifletmektir. Filha- kika bu gibi imar faaliyetleri İtalyanın ber tarafında yüz bin- lerce nüfusu işgal etmektedir. Bu yüzden birçok işsiz aileler geşinmektedir. Hatta gens bu maksatla eski Roma harabelerin- de büyük hafriyat yapılmakta, topra'tlar içinde şimdiye kadar kaybolmuş olan birçok eserler bir taraftan meydana çıtarı'mak- la beraber diğer taraftan bu bafriyatla işsiz âmeleye iş temin edilmektedir. İtalyanın umumi nüfusunun bü sene 42 milyon olduğunu kay» detmiştim. Şimdiye kadar İtalya haricine muhwcsret- ederek: yer: leşmiş “© an nüfusun mikdarına gelince: Eu on milyon Kadar lahmin ouru or. Binaenalejh hali kazırda bütün, ârz Üzerinde mevcut “olan İtalyanların adedi 52 milyondan ibarettir. Yalnız şayan dikkat olan bir vo ta var. Bugün Romanın nü- fusu bir milyondan biraz noksan- dır. Halbuki Amerikaya muha- csret etmiş olan İtalyanlardan yanız Nev ork'da 1 milyon 100 bin kişi Lulunduğu tesbit o'un- muşlur Demek ki Nevyork şeh- rinde bugün mevcut olan İtal- yanların mıkdarı İta'yanın hükü- met merkezi olan Roma'nın nü- fusundan daha fazladır! Mehmet Asım Akit Anadolu Kavağında sakine. Mehpare Hanimefendile Eyüpte ti cardın Zeki Beyin. akitleri dünkü Periembe günü Fatih dairei Belediyesinde b.r çok ebibba ve eviddasının huzurunda icra kılınmış- ur. Taraleyne sandet temenni €yleriz. mim 101 e İsi enn ni yapıldığını, bu köylere | gıvai UL Ve iktisat Mayıs içindeki ithalâtımız öl İN Ihracata nazaran4,5 milyon lira fazla Gümrükler umum müdürlüğü- nün ististiklerine nazaran mayıs ayındaki idhalat yekünü 11,649, 590 lira vve ihracaat kıymetide 6.807,209 milyon liradan ibaret- tir. Bu rakkamlara nazare mayıs ayındaki (o idbilat (© ihracattan 4,842,381 Tira fazlaladır. Mayıs ayı zarfındaki idbalâtı- miz şuolardır: 256,000 lirahk deri, 437,000 firalık yün ve kıl iplikleri, 249,00) liralık şeker, 173,000 “liralık kâ- gıt, 227,009 “liralık pamuk ipliği, i 1,181,000 Jiralık pamuk mensu- cat, 150,000 liralık lastik mamur: lâtı, 139,000 iiralık cam, 739,000 liralık demir ve çelik, 309000 li- ralık makine, 135,000 Jiralık mahrukat ve maden yağıdır. Afyon rekoltesi Alyon reko'tesi hakkında ha- rici ticaret ofisinin aldığı malö- mala nazaran İzmir mıntakasın- da bu sene 91,261 dönüm haşaş ekilmiştir. Geçen seneki zeriyat mikdarı 181,000 dönüm idi. Fındık nizâmnamesinde Ihracat ofisi idare komitesi, dün toplanarak findik ihracatr- nın mürakabesine dair olan ni- zamnamede yapılacık tadiâtı müzakere etmiştir. Tıbbi kök v6 yaprak istiyorlar Londra'da bir müessese tica- vet ofisine müracaat ederek hbbi kök ve yaprak satın almak is- tediğini bildirmişti Döviz hakkında one ,. Aalmany, Yunanistan, Bulgaris- 'tan ve yiyene döviz yeni hâkkında yeni kanunlar neşret- mişlerdir. Ihracat ticaretimizi alâkadar eden ahkâmı bulunan bu kanün- lar hakkında alâkadarlar harici ticaret ofisinden malümat ala- caklardır. Rus gümrük tarifesinde tadilat Rusya Komiserler hey'eti İ5ni- sanda neşrettiği bir kararname ile gümrük tarifesinde bazı tadilât yapmıştır. Bilhassa sebze meyve katıve, kakau ve peynirden alı- nan idbalât rüsumü arttırılmıştır. Mersinde buğday, arpa ve pamuk Mersinde buğday istihsalâtınm 43 milyon 581 bin arpa istihsa- lâtının da 39 milşon 276 bin kilo olduğu yapılan istalistikler- den anlaşılmıştır. Pamuk istihsa- linin bu sene en senelere nisbetle çok olacağı anlaşilmak- tadır. Bilhaasa son hafta içinde ya- ğan yağmurlar bu mikdarın ar- tacağını göstermiştir. Yapılan tahminlere - nazaran bu sene Mersin'de pamuk istih- sali 14,5 milyona baliğ olacaktır. Yerli Bulgar kalemi vermek ve portakal almak istiyorlar Eu'gar tacirlerinden bir gurup hükümetimize müracaat ederek memleketlerinde imal ettikleri yerli Bulgar kurşun kalemlerini Türkiyeye ithal ederek muka- bilinde portakal ve limon almak istediklerini bildirmişlerdir. Buğday fiatları Dün ticaret ve zahire borsa- sında büğday ©s'üne hararetli alış veriş olmuştur. Buğday fiatları üzerinde esas itibarile mühim bir tabavvül olma- mıştır. Yalnız beyaz iyi cins buğ: day fiatlarında 10 para tereflü olmuş ve kilosu sekiz kuruş otuz paraya satılmıştır. La Dün de Anado'udan 19 vagon buğday gelmiştir. GUBI Ççollerimd6!. Türkçeye çeviren ÖMER RIZA —6— Yazın. SVEN HEDİN GOBİ ÇÖLLERİNDE 2 Her sabah, Larson hepimizi saat dörtten sonra uyandırıyor. Hepimiz hemen kalkarak sabah kahvaltısına hazırlanıyo- ruz. Derken çadırlar sökülüyor, toplanıyor, dertler hazırla” nıyor, develere yükleniyor, bu müddet zarfınla bir tarafa yas- lanıp, bira- daha istirahate imkân var. Fakat ben, bu imlândan istifadeye lüzum görmedim . Hak buki ben Stokholm'de bulunduğum zaman ancak sabah- leyin dörtte yatarım. Burada ise, dörtte uyanıyorum, ne öle" cak.. Bunların hepsi itiyat işi.. Zaten akşamlarıda do- kuzda uyuyorum . Altımızdaki yer yavaş yavaş dalgalanıyor. Fakat bu düz toprak dalgaların arasında sapan izleri de görünmüyor değil. Şurada burada gözümüze bir köy ve bunların birine yakın bir mâbet ile yarım metre yüksekliğinde bir Buda beykeli ilişti. Daha sonra yuvarlak kuleli ve duvarlı bir köy var. Mon- gollar ona, Haço, diyorlar. İlerledik ve ancak Bayin Bülük yani Bereketli pınar namındaki küçük köy yanında konakladık. Konakladığımız yer, güzel bir mer'â idi . Burada deniz sathımdan 1585 metre yüksekteyiz. Çinli ler altı batındanberi buraya hulül etmekte ve Mongollar şimale doğr; çekilmektedirler. Mayısın 25 inci günü Çinliler tarafından istilâ olunan mede“ ni sahanm şimal tarafından müntehasına vardık. Bu saha- nım öte tarafından Mengolistanın hudutsuz arazisi uzanıyor. Larson ile maiyetindeki Mongollar butarafa geşmiye müştak. Biz de, Çin sapanlarının izlerini geride bırakmak için derin bir taharsür duyuyoruz. Çünkü bu sayede ayak girmemişçöl- lere ulaşacağız ve göçebelerle ceylânların yurduna kavuşaca- ğız. Nihayet Larson şapkasını başmdan fırlatarak bağırdı: — Benim yurdum burası! Hakikatte Larson için vatan, burası idi. Aboz — Ayin — Göl namında bir su yolu yanında indik. Arkadaşların bir kısmı istirahate daldılar. bazıları bir geyik Arkadaşların bir kısmı istirahate daldılar » bazıları bir geyik sürüsü görerek avlanmıya çıktılar . Akşam yemeğine oturduğumuz zaman, develerimiz ollak- lardan, birer hayalet gibi döndüler. Yemekten sonra, Berg man, sazını alarak, eskiden, Cengiz han üle ordularının cevelângâhı olan Steplere, eski İsveç destanların okudu. Hummel ile Kaul, 'bu gece nöbet bekliyeceklerdi. İkisi de ta- bancalar ve bilhassa kuvvetli elekirik' limba'erile müceh- hezdiler . Çinli muhafız askerlerimiz, silâhlardan fazla, bun lara ehemmiyet veriyor ve bunların sihir kuvvetile yandıkları nı zannediyorlardı . Ertesi sabah muhafızlarımızın ücretlerini verdik ve kem dilerile veda ettik. Hepsi de: - Hsieb, bsicb i lu ping an! diyorlardı. m” Yani: Teşekkür, teşekkür! Yolculuğumuz rahat ve selâmet geçti, a aaa GORİ ÇÖLLERİNDE EE Larson, maiyetindeki Matte Lama'yı Narin'in kervanmı gö” zetlemek için gördermiş. Fakat Matte henüz dönmemişti . Sabahleyin yedide kareket ettik . Yer yumuşak, ve hara“ retli idi. " Önümüzden iki kurt geçti. Larson hemen ateş etti. Kurt" larm biri düşmüstü. Adamlarımızın bir kaçı koşarak onu yakalamak istediler. Kurt kendini toparlıyarak kalktı ve sırıtarak homurdandı . İkinci bir kurşun onu yere sermişti . Kurt ile aramızda 520 metre kadar mesafe vardı. Larson'8 o gündenberi “Kurt Larson,, demek âdet oldu. : Kurt, Mongolistanın en maruf hayvanlarından ve geyiklerin en müthiş düşmanlarımdandır. Bu kurtların, insana zarar ver” diği nadiren görülmüştür . Mayısın 27 inci günü her zamanki'gibi çadırlar sökülmü$, develerin yükletilmesine başlanmıştı . Meğer kervan başını" atı Ki e kaçmış. Bütün Çinli develer, atı aramıya çık” mışlardı . Dün, üç yüz kısraktan müteşekkil bir sürü görmüştük. Bunlar, mer'âlarda beslendikten sonra, Kalgan'da satılacaktı» Atın bu mühteşem hareme kaçtığı zannolunuyordu. Onu ©“ rada aramışlar ve bulamamışlardı. , Heyder ile Hummel, vakit geçirmek için ava çıktılar. Larson bir dişi kurt Heyder bir geyik vurmuştu . Geyik vurmadığımız gün geçmi” yor ve bu sayede her gün taze et yiyorduk . Günümüzü kaybetmiştik . Onun için Larson tekrar av çıkmış ve ine yahci Me Maş vurarak mutfağa teslim etmişti" Çadırlar şehri yeniden uştu 0 28 Mayıs günü karargâhımızı, kiraz ötede olan berrak: sul* Hutyertu — Gol ırmağına yakın bir yere nakle karar verdik” Burada hem sular temiz, hem de küçük balıklar, kurbağalar v£ sazlarla dolu idi. Mer'â bereketli vasu'ar temiz olduğ” için burada uzun müddet kelebilirdik Fakat burada © zun müddet işimiz me? Bu 8 numaralı konakta kalmi” mız için ne İüzum vardı? . Bunun sebebi, deve satın almak zarureti idi. Bizi bu ân kadar taşıyan develer kira idi. Bunun için Pekin'de &© reyan eden müzakerelerin neticesini beklemek icap ediyordiz Yoksa 270 deve aldıktan sonra, onları zararına satım zarureti ile karşılaşırdım.. Larson, neticeyi anlamak için dö” tarafa adamlar göndermişti . Onun için burada beklemek me” buriyetinde idik. Norin'in kafilesi de gene burada bize iltihak etti .. Heyel” mizin diğer kısımları da bize iltihak etmekte gecikmediler müştü. Yemekten sonra toplandık... Haslund, bize bir çok #“İ, ler gösterdi . Bunların arasında bir mâbet bayrağı, iki kafa sından yapma bir davul vardı. f Heyetimiz tastamamdı ve hepimiz neşeli idik.