29 Nisan 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

“yal Jivkevie 'diktatörlüğün tayin e - — 4— VAKİ 29 Nisan 1932 —— — | Komşu Memlekette Siyasi Hadiseler Yoğuslavya da cümhuri- yete doğru gidiyor Dahili idare işlerinde müşkülât | gün geçtikçe “Journal de Genevc, son Sirp hadiseleri hakkında ve mösyö Marin- toviçin başvekdlete gelmesi üzerine bir başmakale neşretmiştir. — Aynen naklediyoruz. Yugoslavya kıralı Aleksandr için; memleketinin İspanyayla mukayese - si pek hoş bir şey olmasa gerek. Fakat! insanın iki memleket arasındaki mü - şabeheti görinemesi için muhakkak kör olması lâzımdır. Zira, kıral Alek| sandr kıral Alfonsun muvaffak ola: madığı bir teşebbüs olan diktarörlür! ğün tasfiyesi teşebbüsüne “girişmiş bulunuyor. Bu mukayesede kat'iyyen bir tak-| Mt fikri yoktur, Fakat nasıl darbeli hükümetlerin bir tekniği varsa, kanu mİ bir devreye rücuun da artık bir tekniği bulunması icap elmektedir. Bu teknik şüphesiz pek tehlikeli ve güçtür. Zira diktatörlüğü tesis etmek ne kadar kolaysa, ondan vazgeçmek © nispette güçtür. Tıpkı İspanya kıralı gibi, Yuzos Tavya kıralı da bu işi iki hareketle halletmek istiyor. İlk vaziyet, jene-| ral Berenguer hükümetine benziyen yarı askeri ve yarı meşruti diktatör. Düktü. Bu işe jeneral Jivkoviç geçen eylül bidayetinde memur edilmisti ki, sonra ikinci vazıyet olarak da yel ne bu zat kendini istihlâf etti. Bir istihale damgası tasıyan bu| devrin, kıralım fikrince tayin ettiği müddetten daha fazla devam edip et| mediğini bilmiyoruz. Fakat filen de. yam edemezdi. Bir defa le intihabat o işlerini tirdikten sonra bu rejimin çe kilip, yerini daha meşruti, daha tubi- i ve daha mülki bir rejime bırakma» sı lâzımdı. Ve buna başlıca iki sebep ten dolayı mecburdu: Birincisi, jene dilmiş reisi ve aleti olduğu için şah-| siyeti asıl kıralın şahsiyetini örtmiye kâfi gelmiyordu, Herkes diktatör Jivkoviçin askeri rels olan kıralın e linde körükörüne bir âlet olduğunu biliyordu. Diktatörlük, onun işba- şma gelmesiyle bitmiyor, devam eği- yordu. Yeni mes'uliyetler yüklene - cek başka bir adama ihtiyaç vardı. Mösyö Marinkoviç bu adamdı. Mösyö Marinkoviç hükümdarma ve milleti. ne olan sadakatini bu çok ağır ve tehlikeli rolü kabul etmekle gösterdi. Kıral Aleksandr da kendisiyle bera-| ber diktatörlüğün mes'uliyetini pay- Taşıp, tarih ev halka karşı kendine| siper olan bu adamı bulmak saadeti- ne mall oldu. On üçüncü Alfons işte bu adamı bulamadığı için memleke - tini terketmek vaziyetinde kalmıştı. Mösyö Marinkoviç bu hareketiyle, şu dakikada belki de memleketi ve hanedanı kurtarmış oluyor. Aynı zamanda bu tahavvüle şah - #i değil, fakat esaslı bir sebep de var- dı. Jeneral Jivkoviçin ikinci defa diktajörlük mevkiine gelişi Yugoslar milletinin hürriyet arzuların: ilk ik- (dar mevkiinde olduğundan dahâ fazla bir şekilde tatmin edebilecek değildi, Yeni bir devreye (o başlangıç olabilecek gibi görünen intihap o ka- dar sert bir şekilde yapıldı ki, daha bidayette, kıralın kanunu esasi ve meşrutiyet lehine olan teşebbüslerini! akamete uğrattı. Çok akıllı olan kı- ral da, bu vadide inat ettiği takdir. de büyük tehlikelere maruz kalaca-. ğını anladı, Son zamanlarda Yuzos- Tavyada vukua gelen talebe tezahü-, ratı pek manidardı. Bu müokaibecle; İspanyadaki tezahüratı da anmamak!| kabil midir? Halbuki Yugoslavyada! talebe tezahüratı, talebenin cümhuri- yete pek merbut profesörlerin de ta- Tebenin fikrinde olduklarını göster - mişti. İşte — bütün dünyayı sarmış olan umumi buhranla beraber — kıralı, muhakkak bir değişiklik o lüzumuna ikna eden sebepler bunlardı. Ranun! için kıralın kendi kendisiyle mücade! Tesine ihtiyaç bile hâsıl olmadı. Esasi sen kıral Aleksandr, doğuşunda meş İ giştirilmesi zamanı tehir edilememiş- | tahmininden fazla sürmüştü. artmaktadır ruti bir kıraldır. İsviçrede doğup Ce- nevrede büyümüş olan kıral, baba - smmm kanunu esasiye riayet ederek küçük Sırbistanı büyük bir devlet yapmıya muvaffak olduğunu gör - müştü. Aleksandr bundan başka, 1918 senesinden beri, bütün müstebit kıralların birer birer atıldığını, sa - de, ileri fikirli hükümdarların kal » dıklarını da görmüştü. Bu itibarla kıral Aleksandr muayyen bir plân dahilinde diktatörlüğü istemiye iste » miye yapmış ve İlk fırsatta onu kal- dırmayı düşünmüştü, Ekseriyetle vaki olduğu gibi dik- tatörlük devresi, tahmininden çok fazla sürmüştü. oOAdemi merkeziyet plânmın tatbikı pek güç olmuş, ya - vaş yavaş rejim daha az kıralcı ve daha çok bir polis rejimi olmuştu. Ba suretle, araya Ruğdan merkeziyet- çilerinin de ademi müvaffakıyeti gi- rince artık diktatörlük rejiminin de ti, Mösyö Marinkoviç bu değişiklik devresinde riyaseti kabul! etmekte ken- Gi nokfai aazarınn ugun ve tama - men mantıki bir hareket yapmış olu - yer. Kendisi vaktiyle muvakkat bir tedbir olarak, kırala darbei hüküme- ti sekbf etmisti. Fakat diktatörlük Şimdi onu memnuniyetle tasfiye edecektir. Bunu da başarabilmek gerektir. Mösyö Marinkoviç memleketinin şüp hesiz en akıllı adamlarından biridir. Muhafazakâr bir politikacı, zengin,| i.| dürüstlüğü herkes tarafından kabul edilmiş, cesur bir şahsiyettir . Mösyö Marinkoviç kıral Aleksan- drın bulabileceği en iyi adamdı. Eğer muvaffak olamazsa, kimse bu işte muvaffak olamazdı. Fakat bununla beraber “Acaba muvaffak olabilecek 1?,, enalinden kaçmmak da mlim -j kün değildir. Marinkoviç burada say- mıya lüzum görmediğimiz bir çok| müşkülâtla karşılaşacaktır. etidar) mevkiine, hali feveranda bir Tuna meselesi bulunması gibi fena bir za-! manda geliyor. İdare makinesi tara-| fından, bizzat kıralın ölçüp şiddetini! tattığı büyük bir mukavemete maruz! kalacaktır. Diktatörlük her yerde ol. duğu gibi, orada da düşünen ve ha reket eden unsurların ezdiği ve mah- veltiği için, Marinkoviç'in istinat e - deceği münevver bir efkârı umumiye de mevcut olmıyacaktır. Nihayet mösyö Marinkoviç karşı- sına taptaze duran bir hırvat mese- lesiyle karşılaşacaktır. Bu mesele diktatörlük tarafından halledilmek şöyled dursun üç senelik mücadeleyle büsbütün zehirli ve keskin bir hale ge tirilmistir. Bizzat kendisi Sırp olan Mösyö Marinkoviç de nihayet tam bir federalist olmıyabilir, Halbuki Sırp — Hırvat meselesi ancak bu cepheden telâkki edilebilir. Bütün bunlar çok müşkül vazıyet lerdir. Mösyö Marinkovişin muvaf - fak olmasını bütün Avrupa temenni ediyor. Zira bu kadar halledilecek meseleler ortada dururken üstelik bir de harp meselesinin çıkmasını kimse istememektedir. iktisat mektebinde Yarın ilk istenografi imtihanı yapılacak Yarın Yüksek İksar ve Ticaret mektebinde bir heyet huzuriyle ilk iste- nografi nazari İmdhanı yapılacakır. İm uhana Ticaret Jisesi üçüncü sınıf tale- beleriyle bariçten müracaat etmiş olanlar işirik edeceklerdir. İmtihan, biri tem, yani el yazısından isienograliye. diğeri versiyon, yani İste- nögraliden el yazısına tahvil emek Üzere iki kısımdan Ibaret olscakur imtihanda yazılacak parçalar mümevyizler taralın- dan intihap edilecektir. Her iki cihetten ön batadan fazla yapmayanlar muvaffak | olmuş addedilerek kendilerine mazart im- | tihan ebiiyetnamesi verilecektir. Bu ehli yetname ileride yapılacak sür'at imtihan“ L8 ie 0 mi Bugün maç yok! Yunanlılar gelmiyor Boksör Yorgo Et, deliyi kabul etti Boksör Yorgo Et. Selanik mubtelitinin bu sabah şehrimize geleceği ve ilk maçı Galatasarayla yapacağı yazılmiş- tı. Dün öğrenildiğine göre Yu- nanlılar hâreket etmemişlerdir. Binaenaleyh bu gün maç yoktur. ». * . Geçenlerde Kıbrıs yarım orta siklet Oboks şampiyonu Levi efendinin, boksör Yorgo efendi- yi gazetemiz vasıtasiyle defi et- tiğini “yazmıştık. Dün Yorgo efendi matbaamıza gelerek bu meydan okumayı kabul ettiğini bildirdi. Yalnız kendisinin altı ons eldiven ve on ravnd yeni bazı şartları vardır. Levi efendi spor mubarrirmize müracaat ede rek bu şartları öğrene bilir. Bir ceza affedildi Istanbul muotatası merkez heyetinden: Mukaddema muvakkat boykot cezasiyle terziye * edilen Vefa Kumkapı idman yurdundan müs- tafi Hüsamettin beyin bakiyeyi müddeti cezaiyesinin afvedildiği tebliğ olunur efendim. Karışık bir miras eselesi Bundan 6İ sene evvel Hindis- tana gitmiş olanTürk tebeaasın- dan Emir Hanyan isminde bir Ermeni orada iş yaparken öl- müştü, Emir Hanyan sağlığında yaptığı vasıyetnamede mirasının 60 sene faizle işletilmesi ve 61 nci sene bidayetinde kanuni mi- rasçılarına taksim (edilmeesini istemişti, Bu müddet bu sene bittiği cihetle kanuni mirasçıları bu pa- rayı almak için teşebbüsata gi rişmişlerdir. Ancak Mısırdan bi- risi de Emir Hanyanın mirasçısı olduğunu iddia ettiğinden Emir Hanyanın Istanbulda ( bulunan mirasçıları hükümetimize müra- caat ederek hukuklarının korun- masını rica etmişlerdir. Muhtelit Mahkemelerde Türk Yunan muhtelit mahke- si reisi M. Boik mezünen mem- leketi olan Danimarkaya gitmiş- tir. M. Boik mayıs sonunda dö- necektir. Türk Ingiliz mahkeme. si işini bitirmiş, Türk İtalyan mah kemesi evvelce kapanmış oldu- ğundan şimdi yalnız TürkFransız veTürk Yunan mahkemeleri açık- tır. sassrsmamasanasan mas sarasansas009a0n0n sararan sanar EAeA AE larına iştirâk hakkımı babşeder. İstenog- rafi sür'at imtihanları Gür derece üze rine yapılır: Hafif sür'at ( dakikada yüz yirmi hece ), orta sürat ( dakikada 160 bece ), ticari sürat ( dakiksda 200 he- ce ) ve yüksek sürat ( dakikada 250 hece ) Imtihana girecek talebenin adedi.dördü kız,12si erkekolmaküze e16 dir.1 mavıs tan itibaren İse ve yüksek mektepler talebelerine mahsus bir kurs açılacak, üç ay devam ededekür. Mike isminde birini öldürmek- ten suçlu Mina ve Onniğin mu- hakemelerine dün de Ağırceza- da devam olunmuştur. Evvelce de yazdığımız gibi Mike bir meyhane dönüşü sırasında omu- zundan ve kalçasından vurulmuş, evvelâ belediye hastahanesinde tedavi ve taburcu edilmiş, bilâ- hare yaralarının vahâmeti üzeri- ne taşındığı Fransız hastahane- sinde ölmüştü. Mike ölmeden evvel zabıtaya verdiği ifadede Onnik ve Mina tarafından vu- rulduğunu söyliyerek (o hâdiseyi karışık bir şekle sokmuştu. Mak- talön omuz başında ve kalçasın- da bulunan iki yaradan hangisi Onnik hangisi Mina tarafından açılmıştı?.. Bu belli değildi. Olü- me hangi yaranın sebep olduğu da tesbit olunmuş değildi. Mubakemenin dünkü celsesin- de bazı şahitler dinlenildi. Bun- lardan biri maktul Mikenin kız kardeşi Firuz hanımdı. Bu kadın diyor ki: “— Mike: yaralanp belediye hastahanesine kaldırıldığı zaman kendisile görüşmüştüm. lik defa, “beni vuran Onniktir!,, demişti. Bir müddet sonrada ini vuranın sade Onnik olmadığını ve Minanın da yaralamada bulunduğunu söyledi.,, Şahitlerden, #omisyoncu oldu- ğunu söyliyen Kirkor efendi bildiklerini şöyle anlattı: — Ben Mikeyi evvela belediye hastanesinde gördüm. O zaman Onnik tarafından o vürulduğunu ; söyliyordu, “vurulduğu sırada ya- nında Hayko ve Cirandıda varmış Bir çocuk düşürme dava Karagümrükte Hatice hanım | olursa olsun her hangi bir dar” isminde bir kadının hamile bu- | bın, lunduğu çocuğunu döğmek su- retiyle düşürmekten suçlu sütçü | miştir. Süleyman bey aynı 7" Ibrahim ağanm muhakemesine | manda, alelâde bir yan bakıf Ağırcezada devam olunmuştur. Muhakeme, çocuğun düşmesi- ni müteakip hastayı muayene eden doktor Süleyman beyin şa- hit sıfatiyle dinlenilmesine kal bulunduğuna işaret etmiştir. mıştı. Süleyman bey muhakeme- ye verdiği ifadede, çocuğun bir darp neticesinde düşüp düşme- diğinin ancak fenni bir tetkik neticesinde anlaşılabileceği kendisinin o gece sadece son aldığını söylemiş, düşen çocuğun taze ve karında” evvelce ölmüş bir çocuk olmadığını kaydetmiş- tir. Bu esnada mazmun vekili, Hatice hanımın koluna yapılan bir hareketin çocuğun düşmesi- ne sebep olup olmıyacağınm doktor beyden sorulmasını iste- miş, Süleyman beyde, neresine | İacaktır. # Faraşit tecrübesi Nazmi bey isminde İzmirli bir genç Tayyare cemiyeti menfaa- tına olmak üzere İstanbulda bir paraşüt tecrübesi yapmak için Tayyare cemiyetine omüracaat etmiştir. ğrendiğimize (göre Nazmi bey ressamdır. Tayya- reciliğe karşı büyük bir hevesi vardır. İzmirde bir çok dafalar tayyareyle (uçuşlar o yapmıştır. Cemiyet bu müracaatı tetkik et- mektedir. Maamafih Nazmi be- yin teklifi esas itibariyle muva- fik görülmüştür. Müsbet karar verildiği takdirde tecrübeler Ye- şilköyde yapılacaktır. Adliye vekili Ankarada Adliye vekili Yusuf Kemal bey dün akşamki trenle Anka- raya dönmüştür. Adliye Haberleri Mikeyi kim öldürdü ?, Onnik, bu işi yapan başka Onnik'tir, diyor belediye hastanesinde 18-20 gö? kadar yattıkdan sonra O Cira: Mikeyi otomobille evi9* getirdiler. “al O esnada ben de yanları” daydım. Onnik diyordu ki: “Ga rım bu yarayla adam mı be?:.. Ben ne yaralar iyil dim!..,, Sonra da, Mikede dava etmemesini rica etti. Kı sine bakacağına, yaralarını İ© davi ettireceğine söz verdi. w Şahitletin dinlenilmelerini mü teakip maznun Oonik mahk€ meye bir istidâ verdi. Bu istidi” sında Mikeyi kendisinin yurms” dığmı, maktulün o gece meybi” neden diğer beş arkadaşıyla bir” likte çıktığını ve bu arkadaşif” rının arasında bir başka On bulunduğunu, binaenaleyh Or niklerin iki tane olduğunu, mak” tulün son ifadesinde, bu iki Or nikten hângisi tarafından duğunu tasrih etmediğini anlat” yordu. Istida okunduktan sonra maf" nun, o gece Mikenin yanında bu" lunan arkadaşlarının şahit olarak dinlenilmelerini istedi, mahkem* Onniğin gösterdiği şahitlerin mü" dafaa şahidi olarak dinlenilme” lerini Kabul etti, Fakat maznuf bunların müdafaa değil âmme $8* bidi olarak çelplerine karar ve" rilmesi için ricadâ bulundu, Iddi$ makamını işgal eden Cemil bef maznunun talebi veçhile şabitle” tin hukuk âmme şahidi olarak dinlenilmelerinde bir mabzur gör medi. Ve dava bu şahitleri celbi için 2 hazirana bırakıldırr" gocuk düşürmek için kâfi bir sebep olduğu cevabını ver” karşısında çocuğunu düşüren k" dın olduğu gibi, en korkunç W* en işkenceli anlarda bile çocu” ğunu muhafaza edenlerin mevcif Maznun yetmiş yaşındadır. Ib” rahim ağanın yaşının n sorulması için dava baziranın iki” sine bırakılmıştır. Limon davası devam ediyo” Limon tacirlerinden Diyamanf' efendinin muhakemesine dün d* saat on beşte gümtükteki 4€ kizinci | İhtisas o mahkemesindf devam olunmuş, liman şirketi memurlarından bazıları şahit ols" râk dinleamişlerdir. Muhakeme)” pazar günü sabahı tekrar bak” Evlenme Merasimi Muallim Şevki beyin kerime ve doktor Muzaffer Şevki hemşiresi Emine Mükerrem b” nımla topçu mülâzimi Zafer Hr san beyin evlenme merasimi dör Beşiktaş evlenme memurluğu apılmıştır. z Mr, birçok mümt zevat hazır bulunmuştur. Iki tarafı da samimiyetle 4 rik, kurdukları aile yuvası”. uzun ömür ve saadet teme” ederiz. e AN Rüstemliye vapurunda ar8 ef Rüstemiye vapurundaki M sine ait gaz tenekelerinin yaş” bir vapura aktarma ameliyesi"? devam edilmektedir. e Şim kadar aktarma edilen tenekele” de kaçak birşey bulunamami”