29 Nisan 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SEKiZiNCi SENE No. 2864 Sahip ve Başrauharriri CUMA 29 NiSAN 1932 NADİ i İOARCHANESİ: j \tftişuHuuBuınivfkartiMDd» daJra nuksu&ıi j İ^Telgraf: İstanbul Cumhurivet • 1 İ Posta k u t u s u : N» 2 4 6 İ TAIA* ı eıeıon. s\n • Başmuharrir •dare mödürü 22365, Matbae îa^ rlr mO doru .• 2323e 22366 ' 20472 h u r iy et Çocukiar dün eğlenceli bir gün geçirdiler Ismet Paşanm Rusya seyahati Basvekil Moskova'da hararetle karşılandı ABONE ŞERAITK •••••••***•••«*•• | MÖDDET: fTÜRKİYE İÇİN HARİÇ İÇİN' | Seneliği j 1400 Kr. 6 Ayhğı | 750 Kr. f 3 Aylığı İ 400 Kr. jlAvlığı: 150 Kr. Nushası her yerdef 2700 1450 Kr.t 800Xr.« = 5 Kuruştur^ Ismet Pş. Moskova'da Parlak Merasimle Karşılandı «Memleket servetine AşaguJan hh* nazar» Köylüniımkayatı Türk milletinin yüzde yetmiş beşini çiftçi ve köylü teskil ettiği halde köylünün derdine lâyıkile vâkıf ol madığımızdan şikâyet eder duru ruz!.. Halbuki; işte bir arkadaşi mız senelerce köylülerin ara*mda dolasarak bizim bu şikâyetitnizi, hiç olmazsa kendi mıntakası için, tatmin etmiş bulunuyor. Bahsetmek istediğımiz tetkik Bilecik meb'usu Hayrettin Beyin cok kıymetli bir raporudur. Hayrettîn Beyin raporu Balıkesir'in muhtelif köylerindeki tetkikleri ihtiva etrneb tedir. Raporda Balıkesir toprakla rına, ziraatine dair çok faydalı gö rüşlerden sonra köyliiyü nazannızda bir hayal olarak değil, çıplak bir hakikat halinde tavsif eden sahifeleri okurken Hayrettin Beyin bu tetki kini alkışlamamak mümkün dcğil dir. Raporun bu kıymetini takdir e derek Büyük Millet Meclisi matbaasında bastırtan muhterem Reisimiz Kâzim Paşa Hz. « e bu yiizden te şekküre borçluyuı. Köylü nedir?.. N*sıl yaşıyor, ne kazanıyor, masrafları nelerden iba DünakşamBorsa önünde bir facia cereyan etti Polisin elinden kurtulan bir sabıkalı önüne gelene silâh çekti! Dün Halkevinde Muallim mektebinde ve parklarda eğlenceler yapıldı Bugün Haftanm on günüdür retrir?!. Tekmil bu suallerin cevabım Hayrettin Bey Balıkesir köylüleri için acı da olsa mukaddes hakikat namma açıkça raporunda vernvştir. Bu tetkiki okuduktan sonra, milletın tetnelini teşkil eden, ve «Ulu Gazi»nin ded/iği gibi efendimiz olan köylülerra vaziyetini, gelirini, sarfiyatmı yakından tatkik etmekte büyük bir fayda olduğuna bir kere daha kanaat getirdim. Hayrettin Bey, raporunda köylü r e ciftcîleri en aşağr on bncuk »nily»» tahmin ediyor, ve diyor ki; su I * on buçuk milyon nüfus bu m nlekette hayatmı yalnız ciftçi likle temm ediyor ve gene bu kadar nüfus devlet vergisini yalnız bu membadan verîyor demektir. Buradaki vergiden maksat köylünün mükellef olduğu yalnız arazi ve yol vergisi olmayıp on buçuk milyon nüf usun en adi ihtiyaçlarına varıncıya kadar sarf ve istihlâk eyledikleri eşyadan dolayı da gümrüklere kadar dayanan büvasıta verdikleri vergilerdir.» Ve gene: «Memleketin zengin ve fakir olması demek, ekseriyeti teşkil eden çiftçi ve köylünün zengin ve fakir olması demektir. Buradaki ciftçiden kastim yalnız hububat yetiştîrenler olmayip zeytinci, yağcı, tütüncü, meyvacı, hayvancı ve alelumum top raktan geçinen anasırdır. MUlî hayatımızda bu kadar n ü bim bir varhk ifade eden çiftçi ve köylünün umumî vaziyetini söyle bir tetkikten geçinneği, millî serveti mizin derecesini aniamak için lü • zumlu gördüm. Tetkikatım Balıkesir ve Bilecik Vilâyetlerine mahsus ve münhasır olup diğer vilâyetlerle mukayese edildiği zaman bir fark tezabür eylers*» mazur görülmek lâzımdır.» «Bu tetkikatım bizzat köylerde her sınif rençper arasında gün lerce dblaşmak v e görüşmek ve çekişe çekişe pazarlık eder gibi kâh ferdi ve kâh heyeti mecmuasını bir arada dinlemek suretile tesbit edilmis bulunduğundan hakikate en ya km bir hesap olduğunu kuvvetle ıdd eyliyebilirim..» Hayrettin Bey, bu suretle devam eden ve bütün hakikatler ile dolu olan uzun mukaddemesinden sonra bir köylü ailesinin varidat ve masraf larmı birer birer ve köylülerin kendilerinden alarak meydana koy makta ve köylü bütçelerinin açığını göstermektedir. Rapor; «Biraz da köylünün hususi vaziyetini tetkik ve tahlil etmîftir.» Hayrettin B e y bu kwinwla su î&î* leri sBylüyor: *~ " «îsraf, veresiyecilik, Taiz, kumar, fuhuş, içki ve bunlardan mütevellit atalet köylüyü sefalet ve uçuruma sürüklemekte, devletin mesnecü, millî iktisadiyatımızın temel tası olan köylünün mokavemetinî günden güne eritmektedh*.» İstanbul meb'nsn ALÂETTÎN CEMİL Moskova 28 (Hususî) Ismet Pa şa Hz. ile maiyetini hâmil bulunan tren bu sabah saat 10,45 te Briyanski istasyonuna vâaıl oldu. Sehir bastanbaşa Türk bayraklarile donanmıs ve bir çok noktalarda türkçe levhalar asılmıştı. Matbuat Türkiye ve Türk dostluğu hakkında samimî makaleler yaz • makta, İsmet Pasa ile Tevf ik Rüstü Beyin resimlerini basmaktadırlar. Moskova 28 (A.A.) Basvekil t»met Pasa Hz. ile Tevfik Rüstü Beyefendiyi ve refakatindeki zevatı getiren hususi tren bu sabah saat 10 u 45 geçe Moskova'ya muvasalat et miştir. Misafirler istasyonda halk komiserleri Meclisi Reisi M. Molotof, Hariciye Komiseri M. Litvinof, Hariciye Komiserliği Koleji azaları, Moskova Sovyet Reisi, ihtilâl harp meclisi azaları, Moskova Merkez Kumandam v e yüksek memurlan tarafmdan karşılanışlardır. [Basvekilin Moskova'ya muvaaalatı intibalartna ve Tas ajansma verdi' ği beyanata ait dün gece saat 12 den sonra aldtğımız haberler 3 üncü sahifemizdedir. ] Faeiadan %ugtin çocuk hattasınm son gunüdür. Çocuk haftası müna sebetile dün de şehrin müesseselerinde eğlentiler tip edilmistir. Bu meyanda Halkevi salopunda bir müsamere verilmistir. Ilk mektep çocuklarının hazır bulunduğu bu müsamerede Şisli Terakki lisesi ilk kısım talebeleri «Çocuk vali» diye küçük bir piyes oynamislardır. Ay nca Orhan Ef. isminde bir talebe tarafından muhtelif şiirler okunmus tur. Müsamerenin ortalarına doğru Mehlika H., küçük yavrulara <Üç kuzunun masalı» diye bir hikâye anlatmıshr. Bu masal alâka ile dinlenmiştir. Bundan sonra Ziya Ef. isminde bir diğer talebe de «Zengin olursam» diye bîr monoiog söylemiştir Roma sefareti Yukanda Haütevj'ndeki müsanic. ooçuklar oıtada lAtii Bey konser vt.uken, aşağıda muallim Mehlika H masal anlatırken Bi.* komiser öldü, Bir ?enç kız yaralandı, Biı polis te mecruh! Dün akşam Sîrkeci'de Dördüncü Vakıf hanı karsısmda Hamidiye türbesi önündekî köşebaşında bir facia eereyan etmistir. Moskova sefhi Hüseyin yin edildi Ragıp kapayıp evine dönen esnaf ve oradan gecen halk bir adamın elmde silâh olduğu halde koşarak geldiğini görmüflerdir. Bu adamın epey gerisinde bir taharri memuru kendisini takip etmekte, bir takım meraklıları da peşisıra sürüklemektedhr. 4 i İlk ve ikinci kurşunlar O sırada Harbiye'den gelen bir tramvayın ön sahanlığında bulunan Eminönü merkezintn faal serkomisert Mabadi 2 trtct sahifede ) «• •»* • • < • «»• • • » f •'»«11IIHMI 4 Ankara " * (TelefonU) Moskova sefi Bund*n ba&k* dün erkek muallu» mektebinde de bir müuaMM M İ U n fttlseyin Ka • fip Beyin Ro mistir. Bura^a da Ulcbelere kSçük BU sefaretîne bir piye» temsil ettirilmiş, şiirler otayini irade • kutulmus ve monologlar söylettirilye ikthan etmiftir. mistir. Taksim bahçesinde ve Gülhane Moskova W" . Elçiliği parkındaki çocuk bahçesinde de bazı vük eğlenceler terip edilmistir. An • başkâtibi Zeki Nebil Bey ftunnelerile beraber bu bahçelerde topcu derece ' lanan çocukiar hazırlanmış oyun yermerkeze naklolerinde nes'eli bir gün geçirmiçlerdir. lunrauştur. Akşam saat yedide Akf»m *«at yedide dükkânlannı • • • • ıt t • « • •ıt Bulgar misafirlerimiz.. )ün Darülfünunu ve Beylerbeyi sara ^ nı gezdiler, şereflerine çay verildi Hüseyin Ragıp Bey Selânik Yüzbaşı Cevat ve mülâzim Saim B, ler Muhteliti iki müsabakada tekrar mükâfat aldılar Pasaport işleri bitmediâinden bugün gelemiyor Bugün sehrimize gelmesine intizar edilen ve Galatasaray takımüe ilk müsabakayı yapacak olan Selânik muhtelit takımı, pasaport islerini ikmal edemedikleri için gelemiyecek • tir. Selânik'li futbolculann pazar günü gelmeleri ihtimali vardır. Bu itibarla bugün maç yapılmıyacaktır. Bugün Taksim stadyomunda ve Kadıköy Fenerbahçe stadyomunda hususî maçlar yapılacaktır. Aferin süvarîlerimize! 1 Bulgar muallhnleri Beylerbeyi saıaytnda İsüklâl marştmvn okurlarken Iki gündenberi şehrimizde bulu nan Bulgaristan'lı tarih, coğrafya müderris ve muallimleri dün öğleden evvel istanbul Darülfünununu ziyaret etmişlerdir. Bulgar misafirlerhniz Darülfünun Emini Muam • mer Raşit Bey, fakülte reisleri, bazı müderrisler ve mihmandarlıklann* tayin edilen muallimler tarafından (Lütfen saMieyi çevtrints) Yeni lâyihalar Meclisin dünkü içtimaı kısa oldu Mulazim Sait Bey 17 Nis 23 (Hususî) NU yarışla rında mülâzim Saim Beyin on yedi nisandaki mühim muvaffakiyetini ewel ce bildirmiştim. On sekiz nisanda Türk ekipi için parlak bir gün oldu. Bugüne yüzbaşı Cevat Beyin günü denilebilir. Polonya ordusunun mü • kâfatı denen müsabaka Nis müsabakalarınin en ehemmiyetlilerinden birî idi. Müsabaka iki s d caktı. Birinfcı dOTr îtibara ahnmıyacaktı. Müsabıklar dan beklenilen sür'at dakikada üç yüz metreden asağı katetmemeleri idi. Fakat bu müsaadeye mukabil bata yapanlar yani maniaları devirenler ikinci devreye girmek hakkından, iskat edileceklerdir. Bu müsabakaya otuz altı zabit iştirak etti. On yedi nîsan kahramanı Saim Bey gene kısmete binmişti. Lâkin bu defa kendisine talih yardım etmedi. Kısmet'e dı varı atlatırfeen beygirin ayağı takılAnkara 28 (Telefonla) Meclis iaat 2 de toplandı. Gazi Antep neb'usluğuna seçilen Nuri Beyin infihabı mazbatası kabul olundıı. Riyaseticumhur, Meclis, Divam Mu hasebat tetkiki hesap raporları he sabı kat'iye konulmak üzere hükumete tevdi edildi. Bundan sonra gelecek pazartesi günü toplanılmak üzere içtimaa nihayet verildi. ıınımmmnıınııınımınınnımnıniınnınnnnfiımııramnnnıtımıııııirnıniHiıniMiiMHiıtııııiMiııııııınımınnınııınıiHiıııınıı nrainmmt Ankara Halkevinde Mehmetçik! nisanmüsatoakasmda. Yeni lâyihalar Yösbaşı Cevdet Beykazandıfı muvaffatayetten dolayı tebnk edılırken dı ve tuğladan birini dusördü. Saha Bey artik ikinci'devreye ghemezdk (Mabadi'2üncü Maden kanunu lâyihası Iktisat, Nafıa, Dahiliye, Adliye, Btitçe Encümenlerine havale edilmistir. Pansiyon kanununun meccanî talebe hakkındaki maddesinin tefsiri lâyihası ruznameye alınmışhr. Cebelibereket meb'usu Naci Pa • şanın esbak Kadıköy Belediye mü dürü Kemal Beye emlâk ve arazi ve» rilmesi hakkındaki teklifi ruznameye ahnmıştır. Diyanet işleri müşavir heyeti a zasından Babaettin Efendiye yeni tekaüt kanunu ahkâmma göre maaş verilmesi icap edip etmiyecesinin tefsiri lâyihası ruznameye ahnmıştır. 23 nisan millî bayramında Ankara Halkevi çok güzel bir müsamere yapmıştır. Bu müsamerede en fazla alâka uyandıran sahnelerden bîri Aka Gündüz'ün on sene evvel yazdığı (Mehmet'çiğin sÖzü) admdaki bir sahnelik piyesi olmuştur. Eserin dekorunu Halkevi fen işleri müdürü kıymetli san'atkânmız Hâmi Bey hazırlamıştır. Eseri Ticaret mektebi muallimlerind'en Muhittin Bey temsil etmistir. Resimde görülen Muhittin Beydir. Genç amatörümüz bu temsilde azamî derece muvaffak olmuftur. Aka'nın bu eseri bh* seri halinde de intişara çıkarılacaktır.
