24 Nisan 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7
Kibrit kıralının sahtekâr- lığı çok mühimleşiyor Geçenlerde ölen kibrit kıralı Kreüger'in, ölümünden sonra, ba- Yatında sürü sürli sahtekârliklar Yaptığı anlaşılmıştı. Bu sahtekâr- hklar bütün Avrupada derin ak- eller yapmıştır. Verilen ma- lümata göre Kruger İtalya hü- kümetinin hazine tabvilâtı üze- e de sahtekârlıklar yapmış, rini yanlış çıkarmıştır. Stokholmde Kruger'in arkadaşı olan Lange, Huldt ve Holm tev- edilmiştir. Bununla beraber bu işleri bizzat Kreüge'rin yaptığı Zannolunuyor. cuger tarafından tezyit olunan İtalyan hazine tahvilâtı, Isveç, etkânı harbiye matbaasında ta- bolunmuştur. Kreuger İsveçteki büfuzundan istifade ederek bu Senetleri erkânı harbiye matbaa- sında bastırmış ve o zaman ken- disinden şüphe edilmemişti. İsveç gazetelerinin verdiği ma- ata göre Kreuger altı sene larını yanlış O göstermiye ” Muvaffak olmuş ve İngiliz muta- arım besaplarnı tetkik etmelerini kabul etmemiştir. Tevkif edilen üç adamın bir Sürü tezvirata da alet edildikleri ç ileri sürülüyor. Bu süretle yapılan sabte işler ç Meticesinde Kreugerin 105 milyon ibtilâs ettiği anlaşılmıştır. Şayanı hayret olan nokta Kreu- Zerin hayatında kendisinden zer» *€ kadar şüphe olunmamasıdır. ; onun ölümünden sonra panyalarına ait hisse sene- , nın düşmesi üzerine hiç bir | li m kimse onun namusşiken bir ha rekette bulunduğuna inanmamıştı. Fakat Kreugerin ölümü üzerine onun kumpanyalanma ait işlerini tahkik eden heyetin hazırladığı raporlardan kibrit kralının ma- sasında her biri beş milyon Türk lirası kıymetinde 42 Italyan ha- zine tahvili bulunduğu anlaşık mıştır. Bunlar İtalyan inhisar dairesi tarafından neşredilmiş gi- bi gösteriliyor ve üzerinde İtal ya maliye nazırının imzası bulu- nuyor. Bunların hepsi sahtedir. Bu tahviller bakkında Italya hükümeti nezdinde tahkikat ya- pılmış ve neticede Italya hüku- metinin böyle sahte tahvilat çıkarmadığı anlaşılmıştır. Tahvil- lerin üzerindeki imzalar ehli hib- reye göstermediği zamanlar biz- zat Kreuğerin bu sahte imzaları kendi eliyle attığı sabit olmuştur. Bütün dünya matbuatı bu meseleyle uzun uzadıya meşgul olmaktan ve vaziyeti günden güne artan hırs ve dehşetle karşılamaktadır. Matbanmıza gelen eserler; Sen çocuk Memleketimizin en güzel çocuk mec muasıdır. Ön beş günde bir çıkar Dünya çocuk edebiyatının en güzel par ça'annı ancak bu mecmusda bulehilirsi- niz. Şiitleri ve hikâyeleri memleketimizin tanınmış muhatrirleri tarafından yazılmak- tadır. Altinci sayısı çıkmıştır. Çocukları re sie belalarını bilhassa tâvsiye 3. KO. Sa. Al, Ko. dan. | ILİ. K. 0. ihtiyaer için 500 karaya- na pazarlıkla alınacaktır. İhalesi 26 —4— 92 paazrtesi günü saat 17 de komisyonumüzda yapılacaktır. o Ta - liplerin şartnamesini almak üzere her gün ve pazarlığa iştirak edeceklerin de vakti muayende komisyonumuza müracaatları, (211) (1551) “.. | K. O, kıtaatı ihtiyacı için (3000) ip yular başlığı pazarlıkla alınacak- tır. İhalesi 26 — 4 — 932 pazartesi! günü saat 16 da komisyonumuzda ya| pılacaktır. Taliplerin şartanmesini al mak üzere her gün ve pazarlığa işti. rak edeceklerin de vakti muayyende komisyonumuza o müracaatları. (209) (1549) »as K. O. hayvanatı için 1000 adet şap- İl: deri yular başlığı almacaktır. İha- lesi 24 — 4 — 932 pazar günü saat 16 da komisyonumuzda yapılacaktır. Nü| munesini görmek ve şartnamesini al mak İstiyenlerin her gün pazarlığa iş tirak edeceklerin de komisyonumuza vakti muayyeninde müracaatları. 1527 .».. Halıcıoğlunda 11 üncü Topçu taburunda mevcut 50 araba söle pazarlıkla satılacaktır. £ İhalesi 25 - 4 - 932 panzrtesi günü saat 15 te yapılaektır. Taliplerin şart - namesini almak için o her gün ve müzayedeye iştirâk için de: vakti muayyeninde komisyonumuza mü| racaatlarr. (208) (1548) ... K. 0. için 20 adet büyük kazan alı-| nacaktır. İhalesi 264.932 Salı günü saat 16,5 ta komisyonumuzda yapıla- caktır, Şartnamesini almak niümune- sini görmek isteyenlerin her gün pa- zavlığına iştirak edeceklerin de vakti muayyeninde kömisyonumuza müra. caatları, (213) (1570) e e K. 0. vel inci fırka kıtnatı için 15,000 kilo bulgur pazarlıkla alınacak- tır. İhalesi 254492 Pazartesi günü saat 16 da komisyonumuzda yapıla- caktır. Şartnamesini almak isteyenle-| iktisat Vekâletinden: Kütahya vilâyetinin Emet kazası dahilinde Kızıl Bük karye- sinde şimalen Gedik Harmanından bed ile Çatıcık deresinin Emet çayına döküldüğü noktadan bilmürür Maşık tepesine hattı münkesir, Şarkan mezkür teped Cenuben Garben mezkür Gedik ile San Kör tepesinden Bakıcık en Kör tepesine hattı müstakim, Gediğine hattı müstakim, calar Gediği ve Gedik harmanı arasında battı münkesir ile mahdut ve masabai sathiyesi 176 cerip arazide Acem zade Ahmet efendi tarafından bittsharri meydana çıkarılan liğnit kömür madeni 99 sene müddetle mu- maileyh uhdesine ihale olunacağından maden nizamnamesinin 36 ve 37 inci maddeleri mucibince bu bapta itirazı olanların 24-4-932 tarihinden iki ay müddet zarfında Ankarada Iktisat Vekâletine ve mahallinde makamı vilâyete müracaat oylemeleri ilân olunur, (1589) ketinden : 13 Nisan 932 tarihinde vakı ında içtimam 26 Mayıs 932 tari Uşak Şayak Fabrikası Türk Anonım şir- alelâde heyeti umumiye içtima- b ve Perşenbe günü saat 14 son- rada fabrikada içtima edilecekdir. Nizamnamei hususumuzun 26 nci ve Ticaret kanununun 371 - nci maddeleri ahkâmına tevfikan hissedaranın müracaatları ilân olunur. Rüznamei müzakerat: Meclis idare raporunun kıracti, Mürakip " ; Planço ve hisabatın kabuli, Mec'is idare ve Mürakip tayini. Büyük Tayyare Piyangosu 4 üncü keşide 11 Büyük ikramiye Mayıs 1932 dedir 10000 tiradır Ayrıca: 15,000, 10,000 Liralık böyük ikramiyeler ve 20,000 Uralık bir mükâfat vardır. rin her gün ve pazarlığa iştirak ede ceklerin muayen saatte komisyonumu- za müracaatları. (212) (1569) e çk. 0. ihtiyacı için 35 küçük kaza- 4 — 932 pazartesi günü saat 15 te ko- misyonda yapılacaktır. şartnamesini almak üzere her gün ve pazarlığa iştirak edeceklerin de vak « ti muayyende komisyonumuza müra « nın pazarlıkla alsnacaktır. İhalesi 26! caatları. (210) (1550) ....20 EL. MR 17 erman DARİĞ Rİ KİTABI Main (1535) Eceovalı Yakup o namında birinin oğlu ve Akdenizin en meş - korsanı olan Hızır reis (Barbaros Hayrettin) Alman imparatorunun ile muvaffakıyetle çarpıştı. Tunusta, Cezayirde kaleler zapte « dildi. Kanuni Hayrettini Kaptan paş * tayin etti. Ve Osmanlı donanması - nr emrine verdi. Hayrettin Afrikanın şimalini zaptetti. (Preveze) limanı. Mı muhasara eden Venedikli (Andrea Dorya) nın donanmasını mağlüp *tti. Bütün Akdenizi Türk gölü haline koydu. Bu zamanda Hinde sefer yar da bir fayda görülmedi. Süleyman devrinde nüfus, içtimai ve siyasi teşkilât Hudutlar » Türkiyenin şimal budlutları bugünkü Ukraynanın şimale doğru git- Mek şartiyle ortasından, geçiyor, Romanya, Sırbistan bu hudutların ce - Bubundan kalıyordu. .., ,Şarkta Basra körfezinde başlıyarak İran Azerbaycanın bir kısmını Türklere bırakarak Karadenizin şimaline çıkardı. Cenup hudutları, bir arafta Umman denizi, Afrikada Nubiye ve büyük sahradan geçerdi. di Bu zamanda imparatorluk 6 milyon kilometre murabbar genişliğin - 60 araziye hükmediyordu. Bu geniş imparatorluğun nüfusu da takriben milyon kadardı, 20 milyonu hıristiyandı. Sanayi: ithalât ve ihracat ; cek kanla sanayi büyük bir inkişaf göstermişti. İhracat ithalâttan O zamanın ithalât eşyası, (kürk, çuha, kadife) gibi lüks esyasıydı. Maliye işleri : On altıncı asırda şark sanayii ve ziraati garbe faikti. Devlet mali Yasi fena ii 2 sk ge yu ve ziraati gar e 4 mi — yette değildi. Fakat istil amanlarında Z seferine giderken bütçe açığı ai iğ KE an sonra umumiyetle mali vaziyet fenalaşmıştır. Vilâyetler ve tabi hükümetler ; Osmanlı imparatorluğu mütecanis olmuy leketlerde ül “diyordu. Merkeze doğrudan debiyi eker ela arÜrider ral bey ye vasıtasiyle idare e Tâbi kırallıklar vardı. Erdel, ', imparatorunu metbu tanırdı. Yerli lerden biri halk “afindan intihap edilerek Erdel kırallığmma geçirirdi... den Eflâk Buğdan beyleri de böyle idi. Mekkede Peygamberin sülâlesin- Diğine ten, kanli İma Bunları. menşur verilmek suretiyle Mekke emir - z Tan AP ocakları denen Tunus, Cezayir idaresi diğer vilâyetlere naza - amaa TARİH Fİ, KİTABI mamanın İİ see Akdeniz adaları ve bazı sahil murtakaları Kaptanpaşa eyaleti namı altında büyük amiralin (idaresine verilmişti. Hulâsa Osmanlı imparator luğu muhtelif tarzlarda idare edilen bir çok memleketlerin mecmuu idi. Merkezi idare : Hükümdar merkezi idarenin başındaydı. Bunlar, Hakan ve Han, pa- dişah, hükümdar lâkaplarını kullanmışlar, fakat Süleyman ve halefleri tarafından halife sıfatı pek az kullarılmıştır. Devlet idaresi hakkında kararlar İstanbul sarayında kubbe altında toplanan (Divanı hümayun) da verilir. Divanı hümayunda veziri azam, vezirler, kazaskerler, (İstanbul kadısı, yeniçeri ağası, ve defterdar bu * lunurdu. Bu bir nevi nazırlar meclisi idi. Memurlar : Memurlar dört sınıfa ayrılmışlardı: “ 1 — (Tariki mülkiye) idare memurları. 2 — (Tariki ilmiye) Adliye ve maarif, 3 -—- (Tariki kalemiye) büro adamları. 4 — (Seyfiye) Askerler. Arazi ; Arazi gene timar, has, zeamet usullerinde idare ediliyordu. Bir ta- rafta da mülkiyeti allaha terkedilmiş mallar vardı ki bunlar da vakıfları teşkil ediyordu. Bu suretle askeri hizmete mukabil bahşedilen timar ve ziametten do- ğan feodalite kuvvetleniyordu. Esnaf ve köylüler ; Esnaf lonca usullerine tabidi. Köyler köy muhtarları vasıtasiyle ida- re ediliyordu. Kanunlar ; Süleyman kanuni diye şöhret almıştır. Çünkü İkinci Mehmedin ya « rım bıraktığı kanunları o tamamlamıştır. Kanuni esas teşkilât hakkında kanun koymamıştır. Koyduğu kanunlar vergilere, cazalara, timarlara, askeri teşkilâta, verasete, hiristiyan tebanın bazı mükellefiyetleri hakkındadır. Osmanlı harsı ; Yarım asır kadar (1520 - 1566)süren Kanuni Osmanlı harsının inki- şafı itibariyle £ dikkate lâyıktır. Mimar Sinanın Süleymaniye ve Edirne de yaptığı Selimiye camileri bu devrin ruhunu ifade etmektedir. Edebiyatta halk edebiyatı çoğalmış fakat terakki göstermemiş, saras yn ve münevverlerin edebiyatı genişlemiş. Baki bu devrin şaheseridir. Enderun edebiyatında İran tesiri bu devirde pürüzsü . i ir hale gel “ i m ğe ni ti haizdi. O g Ğ UN v3 ra Bakinin Kanuniye mersiyesi Osmanlı Enderun m» 7 VAKİT 24 NSAN İY3Z me << nu, ço ALEMİNİN EMİNA Pe 105 milyon Dolâr ihtilâs ai gi Taliplerin — , gi ri lal
