24 Nisan 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

—2— VAKTT 24 Nisan 1932 Türkiye ve Akvam cemiyeti| Deyli telgraf gazetesinin diplomat mü- babiri akvam cemiy girmemiz hak kında şunları yazmaktadır: Türkiye ilk fırsatta akvam ce- miyetine girmeyi ciddiyetle dü- şünmektedir. Mamaafih Rusyanın Türkiyeyi bu hattı hareketten vaz geçirmek için çalışması muhte- reldir. Diğer taraftan Almanya ile Italya bu batıhareketi hara- retle karşılamaktadır. Türkiyenin akvam cemiyeti azalığına nsm- zetliği İngilterenin müzaheretile de karşılanacaktır. Türkiye artık teokratik bir devlet olmamakla beraber onun Akvam cemiyetine girmesi, is- lâm devletlerinin mümessillerini kuvvetlendirecektir. Bunun da şark meselelerini müzakerede azim bir faydası o'ur. Fakat Ankaranın, oOCemiyeti oakvam meclisinde Lehistan gibi daimi bir azalık değilse de, müddeti üç senede bir kere tecdit edilen bir daimi azalık temin etmeden kat'i kararını vermesi muhtemel değildir. Akvâm cemiyetinin büyük aza sı kadar küçük devletlerin reyi de haizi ehemmiyet olduğundan küçük devletlerin hattı harekeli hakkında şimdiden tahminatta bulunmak müşküldür. Masonlar arasında üstadı azam değişti Mason teşkilâtı reisi mahiye- tinde olan Üstadı azam Gülhane hastanesi operatörlerinden M. Kemal Bey istifa etmiştir. Bunun Üzerine meşriki azam toplanmış ve M. Kemâl Beyin yetine üs- “tadı azamlığa Darülfünun fen fakültesi reisi Ibrahim (Hakkı Beyi intihap etmiştir. ceğini kaydetimiştik. Son gelen Messager d'Athene gazetesi bu mevzu Üzerine yazdığı bir maka- lede çok nikbinane bir müta'ea dermeyan ediyor. Ezcümle di- yor ki: — Yünanistanla Bulgaristan arasnda mevcut olan noktai nazar ihti'âfı - ki M. Venizelos'un Cenevrede verdiği teminata gö- re halledilmek üzeredir - vaktile Türkiyeyle Yunanistan arasında mevcut olup halledilmiş olan ih- tilâfa nazaran çok ehemmiyetsiz meselelerdir. Halbuki asla hal- ledilemez zannolunan Türk-Yu- nan ihtilâfından bugün bir eser kalmamıştır ve aradan zaman geçtikçe elde edilen neticelerin kıymeti daha ziyade anlaşılmak- tadır. Yunanistanla Bulgaristan arasında aktedilecek bir itilâf Yunanistanda memcuniyetle te- | lâkki edilecektir. Yunanistanla | Bulgaristan arasında hiç bir si- | yasi ihtilâf yoktur, sadece bazı | ibtilâlci teşkilâtların dımağların- daki hayalattan maada.. Fakat bir kere husus! menfa- —atlere taalluk eden mali mese- leler O halledilirse bunun diğer sahalar üzerinde iyi tesirleri derhal görülecektir. Ve eğer Türkiyeyle Yunanistan arasında mevcut an'anavi düşmanlıklar | izale edildiği gibi Yunanlılarla | Bulgarlar arasindaki ihtilâflar da tesviye olunursa garp memle- ketlerinde biraz da istibfaf ve istihzayla Balkanlar diye tes- miye edilen willetler gerpta büyük devletlerin muvaffak ola- madıkları güzel neticeler karşı- | mez sında bihakkin iftihar edebile- ceklerdir.,, Dahili ve Harici Dün Kütahya - Balıkesir hattı açıldı 10 senede 2200 kilometrelik şimendifer hattı yaptık | Dün Ankara - Sivas-Samsun demiryollarla bağlandı. 12 sene evvelki 23 Nisanda Ankarada Türk kâbesi, dünkü 23 Nisanda ise Anadoluda iktısat kapıları açıldı Balıkesir, 24 (Vakıt) — Küşadı yapılan Kütahya - Balıkesir hat- tında 37 tünel, 24 köprü, 2 di- yadik vardır. Hepsi 253 kilomet- | redir. Küşat merasiminde kurbanlar kesildi. Dursun bey de tezahürat yapıldı. Meclis Reisimiz Kâzım | | Pş. halkla konuştu. Bahkesir heyeti burada karşılandı. Kur- ban kesilirken Mubasebei husu- siye müdürü Hüsnü B. nutuk söyledi. Ve dedi ki: Hoş geldiniz. Gelirken gör- düğünüz kuş uçmaz kervan geç- yollar oAnkarada doğan Türk inkılap göneşinin çelik huz- İ mesiyle bütün maniaları sarsarak buraya geldi. 12 sene evvel 23 nisanda Ankarada Türkün kâbe- i si açıldı. Bu günkü 23 risanda çelik köprülerle Anadulunun gö- beğinde ıktısat kapıları açıldı. Saltanat devrinde ufak memur bile görmiyen Dursunbey bu gün Büyük Millet meclisinin ret- sini bile arasında görüyor yaşa- | sın meclis reisimiz! Kâzım Pş. halklâ Kâzım paşa memnuniyetle ha- tibin elini sıktı. Davetlilere Dur- sunbey istasyonunda çay ziya- feti verildi. Tren üzerinde “Aziz vatanın her köşesinde ölmez abideler yaralan ulu Gazi ve onun kıy- metli mesai arkadaşlarına kö,“ metİ,, yazılı büyük takın altın- dan geçti. Hat Güzergâhına dört saatlik köylerden kir yığın halk inmiş- ti. Hepsi “Yaşasın cümhuriyet!,, diye bağırıyordu. Kâznm Paşa Hazretleri durak- ta indi. Halkla konuştu. Bir bocaya, bir köylü ibtiyara: Ankara - Balıkesir bir oldu — Artık zarzavat ekiniz. An- kara, Balıkesir bir oldu, bağlan- dı, dedi. Halk trenin gelişinden memnun olarak köylerini, evlerini donat- miştı, Tam iki buçukta Bahkesire gelindi. S0 metre evvel Kâzım Paşa Hazretleri trenden inmişti. Balıkesir meydanı halkla dol muştu.Halk heyecanla Paşa Haz. retlerini alkışladı. Kâzım Pş. kürsüye çıkarak veciz bir nutuk irat etti. Bunda 23 Nisanı, trenin faydasını, fe- dakâr kadınların yol mahrumi- yeti yüzünden çektikleri sıkıntı- ları anlattı. Millet Meclisinin şi- mendifer inşasını milli bir vazife bildiğini söyledi. 10 senede 2200 kilometre bat yapıldığından bah- setti. Sivas - Samson bağlandı Paşanın nutku alkışlarla kar- şılandı, Nutkun hitamında mek- tepler, cemiyetler resmi geçit yaptılar. Halk sevinç içindedir. Şebir donanmıştır. Paşaya Ankara - Sivas - Sam- sun hattının bağlandığı bildirildi. Balıkesir, 23 (Vakıt) — Balık- esir tarif edilemez bir sevinç içindedir. Akşam İzmirden gelen tren, hattın küşadı münasebetiyle donatılmıştır. Bu trenle Fahrettin | birimizin hat ha İ mata göre hatun Pş. geldi. Askeri meras'mle kar- şılandı. Ali Sait, Ali Hikmet, Mümtaz, Asım paşalar ve saire tarafından karşılandı. Tren yolundaki takı zaferin bir çok aksamı Sivastan getiril- miştir, Hattın faydası ve ehemmiyeti VAKIT — Hususi Balıkesi > Berger şirketi tarafından inşası ağustosta bâşlan- miş İnşasıçılık notyai o nuzarından çok mühim bir eserdir, Çünkü mütebassısler bu hattın Türkiyede mevcut hatlana arıza ve müşkülat itibarile en mühimmi olduğunu söylemektedirler. Bu yüzden alt bin metre tüten 37 tünel vapılmuşur. Sınal imalât ve köprü | istnar duvarları de ehemmiyet amelivelere mulıta iştır. Har kısa bir mesafe içinde Kile ça Üzerinden tam dokuz defa geçmiştir mir olarak 35 re uzunluğunda Gözergâh çok lâtif ma Çam Ormanları ve derelerin man ngin krom mas i ve başlanmıştır. Bit ocaktan on beş k tadır ki bu madenin kişafa namzet old fidir. Bundan maada Alıçam ormanı kıymetini kaybetmeden bug şa masrafını yan yarışa karçıl fayda vermiye hazırdır. irak petrolleri 75 senelik mukavelename ne şekildedir? Londra, 23 (A.A) — Irak hü- kümeti tarafından “British Oil | Developpement Company,, ye ve- İ rilen ve Ingiliz, Fransız, İtalyan ve Alman menfaatlerini bir ara- ya toplıyan petrol imtiyazı, Dic- İe nebrinin garbında takriben 3700 kilometrelik bir sabaya şamil olmaktadır. İlk senelik işletme icarı, dör- düncü seneye kadar her sene 25,000 Tnsiliz lirası artmak şar- tiyle 100 bin logiliz Tirasıdır. Dördüncü senede icar 200,000 Ingiliz lirası olarak tesbit'edilmiş İ bulunmaktadır. İmtiyaz geliri üzerinden Irak hükümetinin musirren istediği yüzde nisbeti, tonilatoda 4 şi- lindir. Kumpanyanın işletme icar mukavelesi 75 senedir. Beynemilel Ekmek Serğisi Roma, 23 (A.A) — Bütün dün- yada yapılan ekmeklerin mub- telif cins ve şekillerini tanmak ve yekdiğerile teutayese etmek maksadile 19-30 Haziran günleri arasında Romadaki Trajan paza- rında bir beynelmilei ekmek serğisi açılacaktır. Şimdiden Av- rupanın şark ve şimalinden çe- şitler gelmiye başlamıştır. Cenu- bi Afrika, Amerika ve uzak şark tan gönderilen diğer nevilerin de gelmek üzere olduğu bildiril- mektedir. e oğduğu gün Doğduğu ve ovinin bulunduğu! yerde merasim yapıldı Londra, 23 (A.A) — Meşhur j logiliz edibi Vilyam Şekspirin doğumunun yıldönümü dolayısiy- le doğduğu yer olan Stratford- da merasim yapılmıştır. on dörtte Şekspirin evinin bu- lunduğu yerde inşa edilen mu- azzam tiyatronun veliaht prens dö Gal tarafından açılma resmi icra edilmiştir. Hindistanda bir tev- kif ve mahkümiyet Bombay, 23 (A.A) — Hint milli kongresi reis vekili olan Naidu ailesine mersup madam Sarojini, zabıta nizamatına mu- gayır hareketinden dolayı bugün tevkif edilmiştir. Madam Sarojini Naidu bir se- ne hapis cezasına mahküm ol- muştur. Kendisi muhakemede bulunmaktan imtina etmiştir. Şehirdeki işler kısmen tevak- kufa uğramıştır. | edilmiş olduklarını bildirmektedir. Saat | Berlinde hadiseler lee. 900 kişi tevkit edildi Berlin, 25 (A A) — Rayştag meclisinin sosyalist meb'usu M. Vels ve Kolonya polis müdürü M. Burke Kolonyada bir lokan- tadan çıktıkları esnada Nazis- lerin hücumuna matuz kalmış- lardır. Meb'us tokatlanmış ve polis müdürü de kafasına bir şişe ye- miştir. Bir içtima esnasında s0s- yalistlerle müfritler arasında bir çok kavgalar çıkaıştır. Zabıta, sükünu iade maksadiyle müdahaleye mecbur kalmış ve “cebren içtima mahalline gitmek istiyen Naziler “târdödilmiştir: Bir çok tevkifat yapılmıştır. Berlinde siyasi hadiseler netice- sinde ekserisi Hitler taraftarla. rından ve komünistlerden mü- rekkep olan 900 kişi tevkif e- dilmiştir. Luostgartende “Tunç Cepke,, * teşkilâtınm bir nümayişinde 100 bin kişi kuzurunda nuluk söy» liyen M. Braun, sosyal - de- mokratların Avrupanın istikbali namma Hitlerin iklidar mevkiine gelmesine mani olwaları lâzım geldiğini söylemiştir. Japon cnirikası Çinde vaziyet gene karışıyor Tokyo, 23 (A.A) — Yeni Man- çuri büküreti, Japon bükümeti | memurlarından 4 zatın Şangşun- da mühim memuriyetlere tayin Bu tayin keyfiyetinin Japonla- rın maliye, hariciye ve dahiliye Dezaretleriyle Mukden eyaleti polis idaresini ellerine geçirme- lerine yatıyacağı söylenmetedir. Taarrüz, bozgun ve işgal Tokyo, 23 (A.A) —Çinlilerin üç bin kişilik bir kuvveti, Kirim bükümetine mensup bir suvari livasını bozguna uğrattıktan son- ra şarki Çin demiryolunun ce- vupta iki kola ayrıldığı noktada kâin San Saho şehrini işgal et- mişlerdir. Çinliler demiryolunu Ismet Paşanın » Rusya seyahati | | Başmakalemizden mabaat | la münasebet tesisi cereyafi uyabmıştır, Rus milleti bütün dünya # şısında büyük bir inkilâp te€ besi geçiriyor. | Bu tecrübe şu sahada iyi, © sahada fena neticeler verebil Bundan mütevellit kâr ve Rus milletinin kendisine aittir. . Başka milletler için en mas” hareket keddi milli idareleri bütün bususiyetlerini muhafa! etmekle beraber büyük Rus kilâp tecrübesi içinden iştifaö edebileceği bazı şeyler onları almak, geriye kalanlar” as'a alâkadar olmamaktır. | Türkiyedeki Rus dostluğunü beynelmilel siyasetle olan mi gelince, bu bususÜ izahat vermiye hacet yoktüf Daba bir befta esvel Hariciğfi vekilimiz Tevfik Rüştü Bey nevre tahdidi teslihat konferai | sebetine li | sında Türkiyenin biç bir m leketle hiç bir şekilde gizli # kavelesi olmadığım açıkça il etmiştir. Esasen İsmet paşa hükümet ! nin harici siyasette en büyü ! muvaffakiyet sırrı Rus dostlu; nu muhafaza etmekle berab garp ve şark memleketlerinde biç birinin zararına hareket et memek meharciini gösterme! dir. Zahiren imkânsız gibi zi nedilen bu siyaset senelerd beri devam eden fi'li tecrübel le bütün cihan önünde teeyyüi etmiş bir hakikattir. Onun içi Başvekilimiz Ismet paşa Hz. ni Moskova seyahati gerek dahildi gerek hariçte büyük bir dikki ve alâkayla telâkki edilse bil hiç bir tarafta herhangi bir ei dişe uyandıracak değildir... Mehmet Asım Amerikada Komünistlik Nevyork, 23 (A.A) — Süw polisler, şehremaneti binası önü de toplanmış 400 komünist n mayişçi kitlesi Üzerine hücu! etmek mecburiyetinde kalmıştıf! 10 kadar polis “wemüfün yaralanmış olduğu”bir kavga nasmda nümayişçilerin dağıt masına muvaffakıyet basıl 0 muştur. Diğer taraftan oFladelfiyad da mümasili kavgalar olduğu birçok Okimselerin o yaralanm oldukları iş'ar edilmektedir. > Başvekilimiz (Üst tarafı Tinci sayfada | sı müdürü Şevket Turgut, o İkti vekâleti müşavirlerinden Kâmil İf rahim, hariciye üçüncü daire müdü Vasıf, baş vekâlet kalemi mahsus dürü Vedit, hariciye kalemi mabf müdürü Kemal Aziz, Akşam gaz! si nuvma vali Nureddin, ogazei€ lerden Ziya, Matlâaddin, Sava, Y&f vant, Hacı Minas, Sava Beyler. Suriç yoldaş şehrimizde Rus sefiri Süriç yoldaş dün. A! karadan şehrimize gelmiştir. Sefir ” bugün Rusyaya gitmek üzere bur gelerek olan Başvekil İsmet Paşa Hi” retleriyle birlikte Odesaya hareket decektir. Heyetimize tahsis edilen Grurit bu akşam kalkacaktır. Vapurda 5, yet hükümeti tarafından Başvekil” zin mihmandarlığına tayin edilen ge ordu kumandanlarından Fokin yel ve telgraf hatlarını tahrip etmiş- lerdir. Harbinle Şangşu arasında münakalât inkıtaa uğramıştır. Komünis! hükümet Tokyo 23, (A.A) — Amoyder Rengo ajarsına bildirildiğine göre Şangaşuda bir komünis! hükümet tesekkül etti. Tahkik komisyonu, Mançuride Mukden, 43 (A.A) — Cemiyeti | Akvam tahkik komisyonu, bu- raya gelmiştir. sil Zap ii, daş ve diğer Rus zabitleri bulun tadır. Rusya Seyahati Gazetemizin müdürü ve Gir€“ sun meb'usu Hakkı Tarık Be bugün başvekilimizle birlikt€ Rusyaya hareket edecektir. Müdürümüz intibalarını Vakiffi karilerine günü gününe bi”İK | direcektir. i