9 Nisan 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

a er ARE Fn uly, Trym pi EEE ea Rema EE — 2 — VAKIT 9 Nisan 1932 Sıfır ! (Üst tarafı birinci sayfamızda | tesir ve tahribini sefıra indiren ml- him bir keşif elde etmişiir. (oYirmi| dört seneden beri devam eden mesai) ve tecrübelerin semeresi olan bu ke *| fe dalr Londra gazeteleri şu malâma)| tı veriyor “Tecrübeler esnasında müteaddit | adamlara karşı zehirli | gaz kullamıl| mış, zehirli gaza müzat yeni keşifle mücehhez olan bu adamlarm biri de her hangi bir zarara uğramamışlar. tecrübeden sonra munyene edilmişler gayet tabi bir halde kaldıkları ve #rhhatlerinin hfebir tehrihe uğrama - dığı anlaşılmıştır. Yeni keşif güvet mlieeeir bir müda fan vasrtası olduktan baska insanlık icin büvük hir nimet teskil ediyor. Bu sayede zehirli saz bomba- larıyle tanrruza uğryan bir sehrin halkı ölüme mahküm olmvacaktır, Fakat bu muvaffakıyetin elde e - dilmesi için bir çok fedakârlıklara katlanılmıstır, Teeriibeleri idare eden| binbas Galvoy iki hafta evvel ba yüz! den ölmüstür. ütün)| 16 seneden beri zehir MN gaza müzat omadde hrlmıya calışan Galvay her gün en müthiş ve en tahripkâr gazlerle tecribelerini yapıyordu. Zehirli gaz tecrübelerine © m bırakılanların © hepsi havatlarm. tihkar ederek zehirli gazlerin tekâ - süf ettimi bası Gülvay bunlara gazm muzadd» n: tatbik etmiştir. Umumi harpte zehirli #a»ler vii - ziinden ölenler pek cottur. Yalnız İn giliz askerlerinden bir milyonu ze - hirli gate maruz kalarak ıstırap cek misler ve bunların 1000005 zehir! gar tesiriyle ölmület Geride ka » cilt hastalıklardan, #öx ağrılarmdan, kaln ve ciğer zaf - uğramıyor ve sahava girmisler ve hin- Janların çoğu liğinden muztarintirler. Yeni keşifse barların birine ver hrra bir birl olduğunu sö aleyhinde çalışm; teskilât vücude getiril. mesini, propaganda yapılmasını İst; yen Mm. Des Fou, "e, eğer hakika- ten harp aleyhtarıysalar tahdidi tes| Tihata yardım etmelerini söyledim. Türkiyede, dedim, sulh pronagandası | a lüzum yoktur. o Çünkü bi. rk milleti, ohüyük sefinin em! ri altmda (o samimiyetle ve yekviicut olarak sulheüdür . Ve ilâve ettim: Harbe hakikaten mânf olmak ii oy- sanrı size bir oformül o söyliyeyim: “Siyasi hudutlar haki kaldıkça hu «| dutlar dahilinde görünen her misel. âh yabaneryı her millet aynı sekil de atmadı Bu husnsta tecaviiz veya ademi tecavüz millâhazası olma malıdır. Diğer bir formül de bir des letin hudutları haricinde başka bir) devlete taarruzuna (o mâni olabilmek için bir milleti teşkil eden fertlerde bu harekete leyhtar bir zihniyet h& sl olmasına çalısmaktır... Vekil bey Vasinşton. Londra ve Madrit elcilerinin < bir müd -) det kalmak üzere Ankaraya gele- celr'eri ve Maskova sefirimiz Hü-| seyin Ragıp bevin de İsmet pasa harvetlerinin o Rusya seyahatine ait programı hamilen bir kac gü- ne kadar sehrimize geleceği ha - berleri hakkında da demiştir ki: Rusya seyahati — Ankaradan hareket ettiğim gü- ne, yan; çarşamba âkşamma kadar) sefİrlerimizden (bir kısmının Anka - raya çağrılmaları hakkında karar - Taştırılmış bir şey yoktu. Bunlar her zaman bütçenin tetkiki sıralarında çikan havadislerdendir. Hüseyin Ragıp bey de başvekili mizi Ödesada karşılıyacaktı, o Bura ya relmesi hakkında kararlaşmış bir| vaziyet yoktu. (Fakat belki de yeni bir telzraf gelmiştir. Cenevrede beş, aitı gün kaldıktan sonra buraya döneceğim, Nisanm veya 23 ünde İstanbulda bulunac mr ümit ediyorum. Tevfik Rütşü beyle birlikte Sivas meb'usu va haricive e meni mazbata muharriri Nemet - tin Sadık ve haririve vekâleti hi- rinci dairesinden Feridrn ve Ca- mal beyler de Cenevreye hareket| etmişlerdir. ye mümessili liyen ve harp maksadryle Dahin ve Harici —— —— ——— Haberleri Dörtler konferansı dağıldı ! Tardiyö, diplomasi tarihinde emsali görülmiyen bir hezimete uğradı! Bir Fransız gazetesi yazıyor:4Biz, Londraya para ve ameli sahaya kadar çıkarılmış bir fikirle gittik. Fakat davayı kaybettik?!,, Londra, 8 (A. A.) — Dörtler kor. feransı bir buçuk saat süren bir cel- seden sonra müzakereye hangi gün ve ne zaman devam edileceğini tayin el meksizin içtimama fasıla vermiştir, | ri neşredilen bir tebliğde 3 “Konferansta cereyan eden mü - zakereler neticesinde bir takım ikti -| sadi meseleler ortaya çıkmıştır. Bun - ların yeniden tetkik edilmesi lüzm gelmektedir.,, Alman, italyan, Fransız mu- rehhaslarının sözleri Tondra, 8 (A. A.) — M, Fon Bu - loy, matbuata vaki olan be; t hadisatın bu şekle dönmesinden do - lâyi teessüflerini izhar etmiş ve vazl. yetin çok karışık olmasından 3 gün zarfında bitirilmesi imkânı olamıya - cağı hissini evvelden taşımış bulun » duğunu e etmiştir. M. Grendi şunları söylemiştir: “Bu işin sonundayız, Hepimiz müm kün olanı yaptık.,, İ M. Flendin, bu mesele etrafındaki suale karşı omuzlarını kaldırmış, “Hepimiz daima ümit etmeliyiz. de - miş ve İlâve etmiş “Bizim bir plâ- nımız vardır. Bu plân, dostlarımıza medi. Binaenaleyh, on - larınkini beklemiye mecburuz... ingillereye gelince .. | İngiltere k ne göre de; kon « feransa şimdiye kadar verilen malü mat, yardım meselesi nazara alınma- dan evvel tahzimi lâzım gelen Tuna memleketimizi harici ticar e sekte| İstanbulda | Bir tütün Konfe- ransı toplanacak Ankara, 8 (Vakıt) — Mayıs başlangıcında İstanbu'da Türkiye | Yunanistan ve Eu iştirakiyle bir tütün toplanacaktır. Konferansta menfeatlerini stanın onferansı üç memleketin koruyacak tedbir- ler araştınlacak ve tütün zeriya- tının tahdidi meseleleri görüşü- lecektir. Konferansa hükümetimiz na- mına harici ticaret ofisi müdürü Cemal beyle raportör o'arak Ha'tk * ve müşavir Habip Edip beyler iştirak edeceklerdir. Başvekilimizin Mos- | > kova seyabati Ankara, 8 (Vakıt) — İsmet Paşa Hazretlerinin Moskova seyahatlerin | de birlikte Rusyaya gidecek zevat a - rasında Mardin mebusu Yakup Kad - ri, Senayi umum müdürü Şerif, ve gas zate başmuharrirleri vardır. Suat bey geliyor | Roma, 8 (A. A.) — Suat Bey bu akşam hareket etmiştir. İstasyonda İ- talya hükümeti erkânı, ecnebi sefaret heyetleri ve bir çok dostları tarafım- dan teşyi edilmiştir. tı Seyahat tahsi Ankara, 8 (Vakıt) — Tabran seyahlı ve tabtidi teslihat kon- feransı için yâpılan seyabatların masarifini karşılamak için jandar- ma uwum kumandanlık bütçe- sinden hariciyeye yapılan (25000) liralık münakala lâyihası meclise gelmiştir. Paris tezyini san'atlar sergi- sine davet edildik Ankara, & (Vakrt) — 1933 senesin- de Pariste açılacak (Tezyini San'at lar) sergisine hükümetimiz de davet| edilmiştir, . İ olmalıdır. Fikri noktai nazarlara, iras eden bazı mânilerin mevcut ol -! duğunu göstermiştir. ibtilâfin mahiyeli Londra, 8 (A. A.) — Dörtler kön- feransı muhitinde âhiren istihsal e » dilen malâmnt, dünkü içtima ve mü. zakereler sırasmda İtalya ve Alman- yanm, Fransa ve (o Büyük Britanya karşısında dostane bir muhalefet mev kii işgal etmiş olduklarını teyit etmiş- tir. Yardım edilecek Tuna devletleri arasına Bulgaristanm da ithali iste- nilmiş ve harpten sonra ilhak etmiş olduğu arazi ve bâhusus Triy: Fiume gibi Tuna mansapları le İtalyanm da Tuna devletleri ara - sında addedilmesi talebi serdedilmiş« tir. Bunlarm haricinde olarak da, Tu- na devletlerinin ayrı ayrı menfaat - lerinin çok karışık olmasi itibariyle bu memleketlere muvafık gelebilecek her hangi bir teklifin öne sürülemi - yeceği ve ticareti iyle Tuna devletleriyle alâkadar olan devletle - rin Londra konferansında temsil edil. miş bulunanlardan çok fazla olduğu| söylenilmiştir. yet böyle ayrı ayrı konferans| lar akti wsulünün tahakkuku bekle » nilen müsbet netleeleri ve Tuna tica- retinde ilimadım inde ve tekrar tees -| ü tehlikeye koyabilecek teeh »! hürler ihdasma sebep olacağı mütale-| 1 da mevzuu bahsol İ Hasan Cemil | Beyin İkonferansı | İ Dün Ankera Haik evinde veri- | len konferansta Gazimizde bulundular Ankara, 8 (Vakıt mil Beyin Haikevinde verdiğ konferans saat on beşte cüm- hüriyet yemini edildikten sonra başladı. | Konferansa reisicümhur Haz- teşrif etmişlerdi. İsmet ve kâzım Paşalarla vekiller, meb- uslar ve kalabalık bir halk kit- lesi de hazır bulunuyordu. Hasan Cemil Bey, şiddetli ve sürekli alkışar arasında devam eden konferansında ezcümle şun- ları söylemiştir: — Türk gençliğinin terbiyesi irilmesi Türk milletininin k işidir. Buna bülün milletin iştirâk etmesi lâzımdır. Memlekette ve gençlik hareket- lerinde yalnız duyğular değil, fikirler ve bilhassa fikirler hâkim retleri fikri derinlikle salâbet verilme- lidir. Reht muvazene, deruni ahenk ve vahdet, ancak bununla teşekkül eder, Bize deruni kuv- vetlerini toplıyan ve hal ve ha- reket etrafında, mukaddes mak- sat uğrunda sarsılmaz bir imanla uğraşan bir gençlik lâzımdır. Hürriyet yalnız her bangi bir esaretten kurtulmuş olmak, de- ğildir. Büyük milli hedeflere, insani gâyelere varmayı aramak- tır. Türk milletinin ruh ve bü- yüklüğü ve şeref ve kudreti, Türk gençliğinin rubunu doldur- | malıdır. Genç Türkiye sevgiden doğdu, dostluk ona kuvvet ve ebediyet verecektir. Yeni bayat yolların- da, her genç yanında gençte ve hali, anlıyan bir dost bulmalıdır. | ti#i kanaatini iz e | emriyle vesikalar çalmak ve şe- i duğundan Fransız gazelolerinin mütalaaları Paris& (A. A.) — “Matin, gazete sinin Londraya gönderdiği hususi mu| habirinin, dünkü Londra müzakere » lerinden çıkardığı netice şudur: “Son dakikada kimseyi aldatmı - yacak olan müphem hir formül bu » Tunmuş olsa bile, Fransa noktai na - zarından Dörtler konferansının akim kalmış olduğunu tastik ve kabulü lâ- zımdır.,, “Datin,, gazetesinin hususi muha- biri, bu kadar açık bir hezimete uğ ramanın şimdiye kadar diplomasi ta- rihinde emsali mesbuk olmadığmı İ- lâve ettikten sonra diyor ki: “Biz Londraya para ve emsali sa- haya kadar çıkarılmış bir fikirle git- tik. Fakat tamamen kendimizin de ol- mıvan bir davavi kaybett Diğer gazeteler de avnt zamanda, #nm bir erkmiya sirmis olan konfe « ransm akamete o msh'üm olduğunu kavdetmekte ve ihfilAflar cok derin oldu#nndan Cenevrede bir itiMMf el. de edilebilmesi ihtimali hakında da hie hir #mit beslememektedir. “Faho de Paris. garetesi, “haki kat. Almanvanm Pancermanisme'i m dafna ettiğ; ve İtatvanm merlrezi Av.) runada nsz nifnsundan sünhe ve « dedikten sonra, bul &kmazdan kurtulmak icin veriye ka endise etti Tan vezâne imtinm gene Fransavia) İnrilterenin ittifekâ iktiran eden bir hal sureti #ramalarında temerküz et- yor. Madam Hahio Pariste tekrar Tevkif edildi Paris, 8 (Hususi mubabirimiz- den) — Mm. Hannau bugün sa- at 16,30da dahiliye mazırının riki cürüm olmak c#rmüyle ye. niden tevkif edilmiştir. Vakıt — Mm. kadar evvel G Hannan | iki mali ziletinde ismi six sk geçen ve milyon. larca Frank dolandırmak cürmiyle tevkif edildiği halde sonra barakılan sene > de Franc Te serhest Pokadındır. Izmir hayvan -tacir- lerinin müracaatları Ankara,8 (Vakıt) — İzmir hayvan tacirleri belediyenin liman dahilinde hayvanlarm vapurlara bindirilmesini menettiğinden, bunun fiatler; yüksel. teceğinden bahisle İktisat vekâletine | müracant ve şikâyette bulunmuslar « dır, Kırtasiye tahsisatı Ankara, 8 (Vakıt) — Devlet devairi tarafından kullanılmakta olan senede bir milyon liralık kırtasiye ve levazım tamamen sarfedildiginden “fabrikaların ka- panması grev ve sair sebeblerle,, aliaacâk kırtasiye ve levazımın taahhura ugraması mümkün ol- elde kâfi miktarda kırtasiye bulunmasını temin için | 3 milyon liralık açıktan bir kre- | di küşadına Maliye vekâletine mezuniyet (verilmesi hakkında meclise bir lâyiha gelmiştir. Mareşal Pilsudski Kahireden dönüyor Kahire, 8 (A, A.) — Mareşal Pil sudski, Bükreşe gitmek üzere bu sa * bah Kahireden hareket etmiştir, Ma- reşalin (oLehistana dönmeden evvel Bükreşten Londraya gitmesi muhte * mel görülmektedir. Barut inhisarında (Beş makaelmizden mabaat | için barut ve fişenk inhisar idare hariçten © revolver fişengi satın alâ cağı zaman, mutlaka (O(M. Holdin)! müracaat etmiye mecburdur. (M Holdin) barut ve fişenk inhisar! hükmü ve nüfuzu altına geçirdikiei sonra, kendisine (50) paraya mal 6' lan bir revolver fişengini (3,5) kur şa bu idareye satmıya ove aradaki (2) kuruş (10) para farkı cebine sf mıya başlamıştır. Ve M. Holdin, bi fişenk (alış verişinden o kadar çok kür etmiştir ki, evvelce ( Fransadi* ki şirketinin hisse senetleri (10) gilin ederken, bu gün (10) ingiliz lirasıni yükselmiştir! Gene M. Holdin baru * tun kilosunu ( Bulgaristandan (1,5) sene vadeyle (90) kuruşa almakta v# inhisar idaresine (60) kurusa satmak tadır, Bü suretle her sene yüz bin “ lerce lira kazanmaktadır! Maamafih OM. Holdin barut ve fişek inhisarı işlerinden oyalnı$ kendisi için yüksek menfaatler temin etmekle kalmamıştır. o İnhisar idare sinde, meclisi (idare azası olarak gö tirilmiş olan diğer ecnebi azalara dâ bol bol paralar verilmektedir. Ezcüm le marahhas azalardan M. Mote'ye ayda o (1500), M. Kalamariye (800) M. Bonsona (1000) lira maaş tahsis edilmiştir. o Bu zevat arastra Anka “ raya geldikleri ozaman da her biri ne yüzer türk lirası yevmiye veril * mektedir. o Nihayet çok mühim bifö nokta olmak (Üzere satışlarda (yüz de 10) bev'iye esası kabul edilmiş ol duğu halde son rünlerdeki satışlar dan (yüzde 30 — 35) nispetinde bey'i ye alınmıstır! Bütün bu tafsilâtı öğrendikten so ra hürümetin o barut ve fisenk inhi- sarından niçin para alamadığı kolay ca anlaşılmor ve anlaşılınca İnsan kendi kendine soruyor: — Acnha barut ve fisenk inhisart” denilen bu müessesede hökümet ve memleket (omenafiini (omürakabevle mükellef (o bir kimse yok mudur? Var sa simdive kadar ne yapmıstır?., Demekten kendini o alam'yo! TSTTArMIN pi Deve Mek memurları * vasıtasiyle (iyi idâre e“ dilemiveceğini iddin edenler, coktur. Zannediyorum ki İzmir ve İstanbul rıhtsm şirketlerinde o olup biten mu asmelâtı (ve nihayet barut ve fisenk inhisarr denilen müessesede cerevan eden su ahvali gördükten sonra inhis sar İdarelerinin ecnebi şirketlere devri meselesinde ne kadar ihtiyatif hareket etmek lâzım geldiğini ispat için çok söz söylemiye hacet kalmı * yor. Her halde barut ve fisek © inhisas | rının muamelâtm:, süratle ve gayet ciddiyetle o tetkik etmek lâzımdır. * Barntun ve fişeğin inhisar idaresi ta rafmnn ne suretle, kaca satm a Tındığı kayıtlarıyla — anlaşılır. Bu 2 lım ve satım fiatlarıvle haricteki a « İrm satım fiatları tahkik ve mukaye * se edilirse, hakikat, kolayea meyda * na çıkarıler, Eğer bu tahkikat bizim neşriyatı « mızı teyit ederse yapılacak muame « le şudur: Barut ve fişek inhisarı da rilen bu usule nihayet vermek. Ha“ riçle (50) paraya olan fişeğin tanesi» ne (3) kuruş gümrük koymak, sonra fişekçilere (30) para bey'iye vere * rek, beher fişeği (osimdikinden (40) para noskantyle (5) kuruşa saftır * mak. Memleketimizde (senede (15) milyon fişek sarfedildiğine bakı * lirsa, yalnız gümrükten alinacak fi “© şenk resmi senede (450.000) lirayı t& © tacaktır. Yani bugünkü inhisar ida * resinin verdiği varidatın bir kaç misli almmrış olacaktır. Aynı zamanda halk da şimdikinden daha ucuza fişek sa * tın alacaktır. Mehmet Asım Rıhtım şirketi Müdürü Ankarada Ankara, 8 (Vakst) — İstanbul rıh” trm şirketi direktoru buradadır. Di * rekor sutistimal meselesi hakkınd8 Nafia vekâletiyle temas etmektedir” Şirketin iddiasma göre, ortada suii” timal denebilecek hiç bir şey yoktur Esasen buna oOimkinda görüleme& Çünkü rıhtım şirketi ve gümrük me * murlarınm sıkı bir kontrölü #Jtind#” dır.