4 Nisan 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

© siyetine ve ihtiyacına göre aşağıdaki — — üç şekilde idaresini umumi idare he- — yeti kabul etmiştir. . rilmez. Halkevlerinde © lan ve tanmmlimii arzu edilen e. tutulması ve bu ücretlerin doğrudan doğruya Halkevleri tarafmdan veril mesi tesmmfil edilir, » Kendilerine One Halkevi #daresin - “altında görülebilir. lerinin ücretini O tiyen talipler © Malkerlerinde yer gösterilebilir. An » cak hu şekilde © Yİterifindin deruhte edilmiyerek İçi VAKIY 4 Nisan 1932 - Halkevlerinde > Muallim ve yüksek mektepler talebesi vazife alabilecekler Umumi idare heyetinin yeni kararları Halkevlerinin, halk dersaneleri ve! kurslar şubesi | tarafından idare © -) Junacak derslerin Oher yerin husu - Şube mensupları arasında bu işi! başaracak zatlar mevcutsa talimatna menin Jimer kısmının dördüncü maddesinde tasrih edildiği gibi li - san, san'at ve hayat bilgileri öğret - mek ve dersler vermek vazifesini bu arkadaşlar fahri olarak yaparlar. den, ne dershane ve kurslara devam edenler tarafından (hiç bir sey ve - müreceah o - şekil budur. Bu vazife Halkevinin diğer şubele rine kayıtlı arkadaşlar tarafından da hi halk dersaneleri şubesinin idaresi Hnlkevi mensupları arasmda o kutulacak mevzua göre bu varifeşi yapacak hariçten ücretli munllimler Bu da mümkün olamazsa musllim kendileri vermek is bulunduğu takdirde bunlar tesbit (edilecek muayyen za. 'manlara münhasır kalmak şartiyle yardım edilen tedriz işinde talebenin o Munllime vereceği Ueretin miktarmı ve tediye zamanı - mi musllimle talebenin kendi arala - rında kararlaştırması ve Halkevi 1 - daresinin bu hususta bir taahhüde mi rişmemesine dikkat edilmeli ve bu takdirde talebeden para (| tahsiliyle bü İş talebeyle muallimler arasında cereyan etmelidir. Halkevleri (o toplanmalarımda bu - lunacak zatlara husnsi yerler ayrıl maz, Yalnız Büyük Milli Reis Gazi Mustafa Kemal Hazretlerine ve Dev let otoritesine (o hürmet alâmeti ol - mak üzere Reisicümhura, Meclis rei sine, başvekil ve memur bulunduk - ları yerlerde vali, kaymnlam ve nasi hiye müdürleriyle (mahallin en bik yük kumandanıma yer hazırlanır. Halkevleri çatısı altında, derin samimiyet ve arkadaşlık hissi kaim - dir. Bu sebeple hiç bir merasim fik-! ri eari olmaz. Toplanmıya geç gelen-| ler yer halamazlarsa ayakta durur- lar. Bu esaslar mahfuz kalmakin hera ber her Hnlkevinin — bulunduğu ye - rin hasusiyetine göre toplanmalarda girip çıkmanın ve salonda yer alma nm fanzimi ve sükünet ve inlizamın| mohafazası için Halkevleri idare he yetleri usul koyarlar. Bu usulleri vak tinde herkese tebliğ ve İlân ederler. ... Maarif vekâleti de muallimler ve talebenin (o Halkevleriyle mtnasebet- lerine dair bir talimntname hazırla - miş ve bunu maarif midüriyetine ve alâkadarlara göndermiştir. Bu tali - matnameye göre munllimler ve me - murlar mili hars müessesemiz olan Halkevlerine o mekteplerde ve dnire- Terdeki vazife ve hizmetlerine hzlel gimemek O şartiyle kaydolunur ve ©-| tada vazife alabilirler. Talebeye gelince İtaikevlerinde fa/ alabilmek İçin reşit ol) mak ve dersle mektep intizam ve in. al bir vazife z'batma halel gelmemek sarttır. Bu.j Izmirde ingiliz kızları bir müsameresi İzmirde yüksek tabaka İngiliz ai- lelerine mensup yirmi beş genç kız heyeti Malâl gaziler namına bir mü- smere tertip elmişlerdir. Müsamere 12 nisan gecesi milli kütüphane si -| nemasında verilecektir. Çay cuma Divrikten ayrılmak istiyor Divrik kazasma bağlı o bulunan Çaycuma nahiyesinin o Zonguldağa| bağlanmak ve müstakil bir nahiye ha Nine gelmek istediği yazılmaktadır. Umum! vilâyet içlimunda mecliste gösterilen (arzu üzerine meclis hal kın fikrine müracaata katar vermiş tir. Bunun üzerine faaliyete geçilmiş ve hazmrlanan mazbafalar halka im - za eftirilmiye başlanmıştır. Aksehirde karlı bir kadiso Akşehirde — son hafta muhtar in! tihabı yapılırken müessif hadiseler) olduğu ve parti meselesi yüzünden Üç katil vek'ası yapıld yazılmaktadır. Admnada çiMçi borcları tecil mi cdllecek ? Adanada çifiçi borçlarının beş se ne İçin teetli hakkında bir şayia çk-| mış ve çiftçileri bir haytı sevindirmiş tir. mm rinde vazife alabilir, Lise ve orta ve ilkmektep talebesi ise kaideten tahsile başlama yaşıma ve tahsil müddetinin devamı hesabi. na göre ancak lise tahsili sonuna ka dar Halkevlerine - kaydedilmez ve o! rada vazife alamazlar. Buna muka - bil talimainameleri odahilinde ve muallimlerinin o mezaretj altında ola rak konferanslarım, senelik müsa - mere ve konserlerini oHalkevlerinde verebilirler. o Halkevlerinin jimnas tikhanelerinden ve spor sahalarından istifade edebilirler, Halkevletinde ve rilecek o konferans, müsamere, kon » ser ve temsillerde sami ve seyirci s1| fatiyle bulunabilirler, oOHalkevleri - masllime vermek işi dahi Halke -| Na göre: Yüksek tahsil talebesi Talkevle - nin kütüphanelerinden (mütalea i -| çih Tetifade edehilitler. 5561. .500.000202090509950000909209000000203055008 Viyanada açılan beynel- milel karikatür sergisinde ——. —— Türk sam'atkârlarının gönderdikleri eserler çok takdir edildi Bundan bir müddet evvel, Vi- yanada, beynelmilel bir karika- tür sergisi açılacağını, sergi he- yetinin Türkiye müstakil ressam- | Jar cemiyetine müracaat ederek, Türk karikatüristlerinin de ser- giye iştirak için delâlet etmesini istediğini bildiriniş, karikatürist- lerimizin Viyanaya eserler gön derdiğini de ayrıca kaydetmiş- tik, Beynelmilel karikatür sergisi, geçen hafta, Viyanada açılmış ve büyük bir muvaffakiyet ka- zanmışlır. Setgide, on altıncı asırdan bu güne kadar. gelmiş olan büyük karikatüristlerin esar- leri “retros pektif, bir şekilde teşhir edilmiştir, ve sergiye dün: ya milletlerinden şunlar iştirak elmiştir;. Almanya, logiltere Ho- landa, cenvbi Amerika, Avus- turya, Po'onya, “İsveç, İsviçre, Ispanya, Çekoslavakya, Türkiye | ve Macaristan. Beynelmilel bu sergide Tür- kiyenin de bulunuşu çok şayanı dikkattır. Müstakil ressamlar va- sıtasiyle bu sergiye eserlerini göndermiş olan karikatüristleri- miz Abidin Dino, Arif Dino, Ah- met Münif, Cemal Nadir, Sedat Nuri-beyler ve Nüzhet Zeki ba- »ımdır.. Kendilerine müracaat edilen diğer karikatüristlerimiz, alâkasızlık göstermişlerdi. Sergi heyeti idaresinden, müs takil ressamlar cemiyati reis'iği- ne gelen bir mektupta “Türk 2.552.555...» | kolleksiyonunun hakikaten par- lak bir şekilde intibap ve teşkil edilmesinden , dolayı beyanı memnüniyet ve teşekkür edil- mektedir. Bundan başka, Viyananın ta- nınmış münekkitlerinden doktor Hans Engel bu sergi münasebe- tiyle “Karikatür,, hakkında bir eser neşredecektir. e Muharrir, eserine, Cemal Nadir beyin ka- rikalürlerinden birisini kapak res- mi yapmak istediğini bildirmek» te ve buulu usta müsaade iste- mektedir. Viyana gazeteleri, ser- gi hakkında yazdıkları yazılarda | Türk karikatüristlerinin resimle» rinden bahsetmekte ve onları Deşretmektedirler. ve Bir hayli zamandır Pariste bu- lanan kiymetli kadın ressamla- rımızdan Hale Asaf hanım, eser- lerini, Pariste 11 mortta açılan (Gene Avrupa » Jeune Europe) sergisinde teşhir etmiş ve güzel tenkitler kazanmıştır. Aybı ay içinde birisi Viyana birisi Pariste yapılan iki sergide muvaffakiyet kazanan genç res- samlarımızı tebrik &'eriz. — m Teşekkür Apandisitten mustarıp Olan kızım Hürriyetin ameliyannı muvaffakıyetle ya pan öperstör Orhan beyle İstanbul sih- hat yordu müdürü doktor Lürfi beye ve başıamıza şefkat gösteten - beşirelerden Nesil banıma (sinen O teşekküler ede Mehmet AYI derler. Fakat bunlardan birini veliaht mz 136 TARİH EL KİTABI amman Kerman, Fars, İrakı Acem sahalarına hâkim oldu. Meogollarm İran- dan çekilmesini fırsat addederek Azerbaycana © bücum etik. Azerbay - can Atabeyleriyle, Gürcülerle bir çok harpler yaptı. Bu defa Moğol » “olar tekrar İrana hücum ettiler. Moğollarla tekrar muharebeye başladı. Fakat . kardeşiyle aralars bozuldu. Bu vaziyet Moğollara karşı kat'i bir zafer elde etmesine mâni oldu. Moğollar büyük zayiatla geri çelcldiler, Celâlettin £ Eyyubilerin elinden Ahlatı zaptetti. Fakat müttefik Eyyubi ve Selçuk ordusu karşısında Erzincanda o msğlâp oldu. (1230) Moğolla- rım tekrar garba (hareketi üzerine Celâlettinle Eyyubiler ve Selcukiler sulh aktettiler. Fakat bu sonsuz muharebeler Celâlettinin ordularını kuv- vetten düşürmüştü. Celâlettin © Moğollara karşı hiç bir kuvvet çıkaramadı. Sadık bir kaç adamıyle kaçıp saklanmak istedi. Bu sırada parasını almak istiyen bir Kürt tarafından katledildi. (1231) Çelâlettin iyi bir kumandandı fakat iyi bir idare adamı değildi. As- keri zaferlerinden istifade edemedi. Devlet teşkilâtı ; Harzemşahlılar devleti Selçuk enkazı üstüne kurulmustu. Devlet teşkilâtı pek (az istisnalarIa Selçuki devlet teşkilâtıma benziyordu. Hü- kümdar devlet reisi (o idi. Mütenddit vezirler vardı. Harzemşahlar (devleti Selçukiler gibi çocuklar arasında taksim e « tayin ederlerdi. Bir hüküm - dar ölünce o şehzadelerden hangisi askeri iknaa muvaffak olursa o hü- kümdar olurdu. Maliye işleri idare işlerinden ayrılmıştı. o Adliye kadılar tarafın - dan idare edilirdi. Kajılık babadan oğla intikal ederdi. © Belediye işleri nüfuzlu bir aileye mensup olan şehir reisleri elle « rindeydi. ” ilim, medeniyet, lisan, edebiyat : Harzemler devrinde Harzem şehirlerinde ilim ve edebiyat fasli- yeti haylı inkişaf göstermiştir. İktisadi vaziyeti © itibariyle ehemmiyetli olan şehirlerde medreseler, mükemmel kütüphaneler vücude getiril - mişti, Harzemsahlar o Türk hükümderleri gibi âlimleri himaye ediyor - Harzem saraylarında neslen Türk olan bir çok acem şairleri ye - tişmiştir. e Bu suretle acem edebiyatı, Gazneliler ve Selçukiler devrin - deki inkişafını takip etmiştir. k Harzemşahlar odevrinde orduda ve sarayda (türkçe konuşulduğu gibi edebiyatta da türkçe mühim bir mevki almıştı. Medreselerde de türkçe ders okutuluyordu. İslâm âleminin en meşhur siması olan © Zemahşerinin Mukaddimetüledep adlı eserinde o zamanki Harzem türk» .çesine ait (omümüneler vardır. Celâlettin numma bir Türk tarafından yazılan lügat de dikkate İlâyıktır. Harzemşahlar devrinde dahn bir çok eserler yazılmışsa da Moğol istilâsı bunları imba etmiştir. Har » Türk medeniyet tarihinde çok parlak bir devir vücuda getir < emar TARİH EU, KİTABI memmun 133 een Bu bir buçuk asırdan sonra da Türkler için şarktan gelen Cengiz ordusuyla mücadele etmek zarureti bâsıl oldu. Bu Avrupaya giriş bir az daha gecikti. i Içtimal neticeler ; Derebeyleri şan ve şeref, mevki elde etmek, çapul yapmak için Haç- klar seferine © iştirak etmişlerdi. Birçokları O haerpte, bir çokları yollar - da hastalıktan öldü. Geri dönenler arazilerini berbat bir halde buldu- lar. Çünkü geride baktıkları topraklar, kadınlar ve çocuklar elinde işle- nemez bir hale gelmişti. Kırallar bu vaziyetten . istifade ederek nüfuz larını kuvvetlendirdiler, balk derebeylerine karşı kurallarla anlaştı. Meemleketlerde sınsflar arasında farklar nisbi bir surette kaldırılmak istendi. o Kısmen de muvaffak olundu. Bu suretle Avrupanm sergerdele ri ortadan çıktı. ç Iktisadi reticelor * Sarkla. Garp arasmda iktisadi münasebetler tesssüs ve ticaret inkişaf etti. Bundan sonra Marsilya, Cenova, Venedik gibi Akdeniz limanları işlale bir liman halini aldılar. Bu limanlara gelen gemiler şarktan baha- rat, meşrubat, kokular ve kumaşlar getrirlerdi. Yeldeğirmenleri Avrupada Haçlılar seferinden sonra tasmmüm etti, Çünkü örnekleri" şarktan alınmıştı. Olukluokok, Tambür, Trampet, şark ten Avrupaya geçti, Avrupalılar büyük icatlarmdan olan pusulayı, kâğıdı ve top baru- tunu da Şarktan Türklerden öğrendiler. depar vee üeiiğmril — Karahatalar devleti — Kitayj yahut Hata Türkleri evvelce Mançuri cenubunda yaşıyorlar dr. Onuncu asırda O kuvvetlendiler. Şimali Çini zapteltiler ve müst j bir devlet kurdular. Fakat Tunguz cinsinden Curcenler tarafından hâki- miyetlerine nihayet verildi. Fakat o Curenlerin hâkimiyetni kabul etmek istemiyen bir kısım Garbe doğru hicret etiti. Bünler iki yoldan gidiyorlar dr. Bir kizinı Çin Türk eline geldiler orada Karahanlılarla karşılaştılar, meglüp edildiler. Diğer bir kısım daha şimalden geçen bir yolu takip-et- mişlerdi. Kırgızların mezleketlerinden Yenisey üzerinden geçerek bi cenubiye - geldiler. (İmil) şebrini kurdular. Sonra Belasagun Ka“ yahanlılara mensup olan bükümdüama daveti üzerine mukavemetsizce zaptettiler (1130). İslâm tarihinin (Karahatay) devleti adını verdiği Karahanlılar devleti Asyanın garp tarafında böyle tecessüs etti. Karahataylar devleti o hükümet merkezini o (Balasagun) a naklet tikten sonra Hotanı, Kâşgarı zaptettiler. Karahanlılar devleti ortadan kalktı. oHarzeme hücum ettiler Maveraünnebri - zaptettiler. o Selçuk hükümdarı Sancarı da mağlöp ettiler. (1141) de hudutları Kırgızlar / : z Lİ ii Güz e gr