16 Mart 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5
Yeni kontenjan üsulü Mali ve iktısadi mahafilde çok büyük bir alâka uyandırdı Kontenjan tatbikatına yeni bir şekil verileceği ve bunun Der- let bankası © tarafından Döviz kontenjanı suretinde tatbik edi- leceği hakkında verdiğimiz ma- | lümat mali ve iktisadi mahafilde iyi bir tesir bırakmış ve alâka Uyandırmıştır. Bu usul başka memleketlerde de tatbik olun- maktadır Buna göre banka bütün bir senelik itbalât ve ( ihracatı ve memleketin mali ve iktisadi va- ziyetini ve tediye (muvszenes'ri nazarı itibara alarak döviz ve- recektir. Döviz almak istiyenler ihtiyaçlarını bankaya tastik et- tirmedikçe sipariş veremiyccek- ler, ve istedikleri kadar döviz de tedarik edemiyeceklerdir. Söylendiğine göre Harice mal sipariş vermek istiyen tüccarla- na iktisadi ve cali vaziyetleri nazarı itibara alınacak ve piya- sadaki mali itibariyle geçen se- nelerde yaptığı işlerin derecesi» ne göre kendilerine Döviz kon- terjanı veri'ecektir. Avuslurya ve Çekoslovakya» da bu üsul tatbik edilmekte bulunduğundan Oo memleketimiz- den buralara gönderilen malla- rımız Döviz muamelesi yüzünden gümrüklerde uzun müddet kal maktadır. OİHatta (geçenlerde İzmirden gönderilen üzümlermiz- de bir müddet Çek gümrükle- rinde beklemiş ve ancak döviz kontenjanı alındıktan sonra ithal edilebilmiştir. Bu usul bizdede tatbik edile- cek olursa tuccarlar serbestçe sipariş veremeyeccklerinden wbimw Şok “zatar'ardin “© kürtü m 8? mazı TARİH EL KİTABI mma, lacaklardır. Memleketin ihtiyaci nisbetinde mal idhal edileceğin- den gümrüklerdede beyhude ye- re mal doldurulmuş olmayacak- tir. Bundan başka bu usül, mem- lekette gayrı müseccel olan ve gizli tUcaret yapıp vergi ve sair teklif vermiyerek devleti zarara 30kanların ticaretlerine set çek- miş olacaktır. Memlekette ve mali itiban olanlar ancak sipariş verebile- ceklerinden memleketin malt iti- bari de takviye edilecektir. Diğer taraftan memleketimiz- den mal satın alan memleketler- le yapılacak ticaret mukaveleleri mucibince ki taraf eşya müba- delesinde daha kolay çalışacak- Çünkü kontenjan cinsi, nevi ve miktar gibi muhtelif keyfiyet- i ler mukabilinde verilmeyip an- i cak bol yani para olarak veri- “leceği cihetle mübadele işleri daha kolay olacaktır. (SUE) Stadyum işinde Bir ihtilâf daha! Veni bahçede bir stadyum inşasına karar verilmişti. Stadyumun yapılacağı yerlerin istimlâki için teşebbilszta girişil- miştir Bu yerde Evkafa ait bir de cami bulunmaktadır. Fakat Evkaf müdürlüğü çok fazla para istemiştir. Du yüzden Belediyeyle Evkaf srasın- da yeni bir fbelldf çıkmışur. Bu cumaki futbol maçları TI CL Istanbul Mintakası Fotbol Heyetinden: 18.3.4082 Gurme günü Taksim » ve cami için | Ticaret ve iktısat | Ithalat ve ihracatımız Ofis şayanı dikkat bir istatistik neşretti Ihracat ofisi 1932 senesi kâ- nunusani ve şubat ayları zarfın- da ithal ve ihraç edilen eşyanm kıymetlerini gösteren bir istatis- &k neşretmiştir. Bu istatistikte aynı zamanda 1930 senesinin it- halât ve ihracatıda mukayeseli bir surette gösterilmiştir. 1931 senesinin 12 ayında 126,659,893 liralık 1930 senesin- 5 VAKIT — 16 MART 1932 — Telgraf Haberleri Rus tayyareleri Bir Japon tayyaresini yere inmiye mecbur ettiler Japon kabinesinde istifalar Tokyo, 15 (A. A.) — Dahiliye na- rı M, Nakahashi'nin pek yakında sih hi sebepler hasebiyle istifa (o edeceği Tokio, 15 (A. A.) — Hariciye neza- reti, Japonyanm sabık Moskova sefi. ri M. Tanaka'yi Omüşahit sıfatiyle İ zannolunuyorsa da, bazıları bu istifa| Mançuriye yöndermiye karar vermiş- de ise 147,553,703 liralık ithalât | yapılmıştır. 1931 senesi kânunu sani ve şubat ayında yapılan 22,496,118 liralık ithalâta muka- bil 1932 senesi aym aylarında, kontenjan tatbiki Odolayısile, 6,964,436 liralık ithalât olmuştur. Ibracata gelince, 1930 senesi zarfında 151,454,371 liralık ihra- cata mukabil 127,274,807 lira ithalât yapılmıştır. 1931 senesi ilk iki ayındaki 20,345,938 lira- lık ihracata mukabil 1932 senesi ilk iki ayında 17,626,634 liralık ihracat yapılmıştır. Almanyaya yılan balığı ihracına başladık İbracat ofisinin teşebbüsüyle Almanyaya yılan balığı ihracına başlanmıştır. İlk mallar buzlu sandıklar içinde ve şimendifer yasıtasile gönderilmiştir. Balıklar taze olarak gönderilmekte ve en iyileri seçilmektedir. Almanyada yılan balığına çok rağbet olduğundan ihracatımızın > artacağı tahmin edilmek- tedir. “maçları şunlardır. Taksim stadında — Süleyma- niys * Beşiktaş 8 üncü sast 10 da hı- kem Nuri bey, Beylerberi - Topkapı seat 11,15 hakem Emin bey, İsranbulspor - Anadolu saat 13 hakem Nuri bey, Sü- leşmaniye - Beşiktaş sent 14,45 bakem Adil Giray bey, Kadıköy stadında — Alunor sKadıkğiy, Sizilvarayada icra, edilecek lik İdu - TETAMAae'TI” hakem Şypap “bey. .... nın geçen $ kânunusanide imparatora karşı yapılan suikastı ve M. İnouye ile Takuma - Dan'ın katledilmelerini menedememesinden dolayı, Diyet mec lisinin 18 mart tarihinde toplanacak hususi içtimada kendisine tevcih ede» tir. Yeni Mançuri hükümeti erkâniyle temasta bulunmıyacak olan mumal. leyhin vazifesi, konsoloslarla cenubi Mançurj demiryolları memurları ara smda hali hazırda mevcut olan mi nasebetleri islâh etmektedir. ceği itap ve serzenişlerden kurtulmak Birlapon tayyaresiyle sekizRus için yapılmakta olduğunu iddia edi- yorlar. tayyaresi arasında Harbin, 15 (A. A.) — Bir Japon Diğer taraftan, bu istifanm milli! tayyaresi Pogranitehnaya'nım şarkm- kahine teşkiline sebep olabilecek bir da Rus toprağı üzerinde uçtuğu sıra buhrana yol açacağı da düşünülmek- da sekiz Rus tayyaresi tarafından ye | re inmiye mecbur edilmiştir. tedir. Almanyadaki intihabat Berlin, 15 (A.A) — Service de la Presse Socialiste'e göre Hitler'in son muyaffakiyetsizlik dolayısiyle maneviyatı çok bo- zulmuştur. Münih, 15 (A.A) — Hitler, Alman riyaseticümbhur intihaba- batının ikinci devresinde de namzetliğini koyacaktır. Mumaileyh, bunu müfrit ko- mite içtimaının bu sabahki cel- sesinde arkadaşlarına iblâğ ey- lemiştir. 15 günlük siyasi mütareke Berlin, 15 (A.A) — Almanya hükümetinin Noelde ve yılbaşın. | da yapıldığı veçhile paskalya tatilleri münasebetiyle iki hafta- lık siyasi bir mütareke kararna- mesi çıkarmağı tasavvur etmek- te ol söylemiyor. gr Die. i i ................ 0... TARİH EL KİTABI Tuna projesi Paris, 15 (A, A.) — (Havas ajansı bildiriyor) Peti Parleten gazetesi ya. myor: “Tuna devletlerinin iktisadi mü reneti için derpiş edildiğİ sannolunan birinci merhale, dört büyük devlet ta rafmdan beş Tuna devi#fine gönderi lecek ve kendileri hariç elmak üzere doğrudan doğruya ve &fledikleri gibi aralarında müzakere etmek teklifini ihtiva edecek olan bir davet olacak; İkinei merhale, Belgrat, Riükreş, Prağ, Budapeşte ile Viyana arasın« o da yapılacak doğrudan doğruya müs zakerelerden ibaret bulunacaktır; Üçüncü ve sonuncu mefhale dokuz devlet arasmda bir konferans akti ©- lacaktır. Bu konferansta 'Tuma devlet Teri büyük devletleri o müzâkerelerin neticelerinden haberdar edecekler ve bu projenin tahakkuku çarelerini on- larla birlikte düşüneceklerdir. Ancak bu projenin tahakkuku he nüz çok uzak bir ihtimal mahiyet; ar- zetmektedir. B3 dutları arasına Karpat'lardan getirdiyi Sırp ve Hirvat'ları yerleştirdi. (306) Bu günkü Sırbistanın ve Hirvatistanın esası budur. | Avar devleti IX inci asıra kadar yaşamıştır. o Fakat VİLİ inci asırda Frank kralı (Şarlman) Avar'lara karşı açlığı muharebede galip gelmiştir. Mağlübiyet Avar devletinin Avrupa'daki hâkimiyetine nihayet verdi. Mağlübiyetten sonra bir kısım Avarlar hiristiaynlığı kabul ettiler Bir kısmı Macaristana giderekMacar'lara karıştılar. Bir kısmı Tran- silvanya'ya çekildiler. (Sekel) ismini aldılar. Avar medeniyeti : Avar medeniyeti yüksek bir kıymete maliktir, Bir zamanlar Avrupa- lar bilhassa Bizas'ta Avar tarzında elbise giymek, saç uzatmak moda olmuştu. Avar'lara ait eserlere (o bilhassaPanonya'da yapılan hifriyatta tesı- düf edilmiştir. Bu eserler, tunç, gümüş, altım ziynet eşyasıdır. Macaristan ve Avrupa müzelerinde birçok Avar esrleri vırdır. —Vlinci asırda şarki Roma imperatorluğu— Garbi Roma yıkıldıktan sonraŞarkiRoma imparatorluğu bütün orta zaman müddetçe devam etti. Vİ inciasırda nüfuzu kuvvetlendi. Bu asrı en meşhur hükümdarı Jüstinyen'dir. Jüstinyen Garbi Ro- ma'yi Şarki Romaya ilhak ettik. (Fakat Vİl inci asırda imparatorluk yal- nız Şarka münhasır kaldı. Bizans imparatorluğu, Türklerle, Araplarla, Acemlerle pek çok defa döğüşmiye mecbur oldu. Nihayet XV inci asırda Türkler İstabul'u zapte- derek şark imparatorluğunu yıktılar. Şarki Roma imparatorluğu Balkanlara, Anadolu'ya Sürüye'ye Mezo- potanya'nın bir kısmına Afrikada Mısır ve Kirinayik'a hâkimdi. Hükümet merkezi İstanbul'du. İmparatora (Bazileüs “ Vasileüs) de- nirdi, İmparatorların oturdukları saraylar mukaddes sayılırdı. Bizans im- Pâratorluğunda askeri hâkimiyet mühim bir mevki işgal ederdi. o Çünkü istilâlara karşı halk askeri kuvvetleri tercih ederdi. Din ihtilâfları : N Bizans'ta, Mısırlı Ariyüs ismindeki İskenderiye patriği İsanm ülvi- Yetini inkâr etti. Bu adam İV inci asırda Aryanizm isminde bir mezhep icadetti. İznik'teki ruhani meclisi (Ariyüs) ü aforoz etti. Vinci asırda İstanbul patriği (Nestoriyüs) İsa'da (biri ilahi diğeri Maddi olmak üzere iki mevcudiyet olduğunu ve Meryemin İsa'nın maddesi rin annesi olduğunu, Allah'ın annesi olmadığını iddia etti. Efes ruhani meclisi oamda afaroz ve patriği mahkümetti, taraftarları İran'a kaçtılar. Jüstiyen : Jüstinyen amcasına halef oldu. Makedonyalı köylü bir ailedendir devleti mutlâk bir surette idare etti. Maksadı eski Romayı ihya etmekti. o Şark- ta Acem'lerle, sonra Avar Türkleriyle, Bulgar Türkleriyle döğüşmiye mecbur oldu. Garpta, İtalya'da, İspanya'da, hattâ Afrika'da pek çabuk muzef- fer olduğu halde şarkta mağlübiyet!: o mağlübiyete uğruyordu. İstanbul Bulgar Türklerinin taaruzundan anczl. xumandan Beliyer'in maharetiyle kurtarabildi. Jüstinyen'den sonra imparatorluk büyük bir anarşi Oiçinde kaldı. p Çünkü Jüstinyen Bizans hazinesini harplerde ve nafia işlerinde tüketmiş ti, Ölümünden sonra siyasi fırka mücadeleri başladı. Garpta Lombart'lar İtalya'yı istilâ ettiler. Avarlar Tunayı geçtiler. | İstanbulutehdit ettiler. Pers kralı Nuşirevon Sürüye'yi Anadoluyu zaptetti. Kadıköy'üne kadar geldi. (608) İnıparatorluğu Herakliyüs kurtardı. Persleri Mezapatomyaya kadar çekilmiye mecbur etti. Palestin Sürüye Herakliyüs'ün zamanında Arapların eline geçti. Bul“ garlar kat'i surette Balkanlarda yerleşti. Vi incı asırda Bizans medeniyeti : Jüstinyen devri Bizans medeniyetinin en parlak devridir. Büyük bi- naalr bu zaamnda yapıldı. Snayi ve ticaret inkişaf etti. Jüstinyen 28 ki- lise yaptırdı. Bunların en güzeli Ayasofyadır. Bu devirde edebiyat ta in- kişaf etti. Vilinci asra kadar lisan lâtinceydi. Bundan sonra (Grek) lisanı hâ- kim oldu: Jüstinyen Ayasofya kütüphanesini de yaptırdı. Bu kütüphane- de 30,000 cilt kitap vardı. Bizans medeniyetinin menşei Anaduludur. Bizans hususi bir medeni yet vücude getirmemelle harahar wralr va lâtinea harelerinin birlesmesine yardım etmiştir. Hipodrom : Bizans ahalisinin en çok hoşunagiden (Hipodromdaki (O koşulardı. Halk, koşuyu © yapan O arabacıların giydikleri elbiselerin rengine gö- re iki sınıfa ayrılmıştı: Yeşiller, maviler. Yeşiller, maviler Bizansta ha“ kiki, dini, siyasi, askeri bir fırka ha-lini aldı. Bu maviler ve yeşillerin reisleri vardı. teşkilâtları mevcuttu. Bu fırka- ların ehemmiyeti (530) daki hâdiseyle meydana çıktı. Jüstinyen sırkta halk tarafından tahkir edildi. Şehir kısmen yakıldı. 30,000 kişi öldürüle- vek isyan bastırıldı. : : yö iel 0 zi
