14 Şubat 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

OAK ERER oi Ss SONESA ER ER rik$ AANAZSALTI Re YA İLLE LİR ALAN ETER Maarif Vekili şehrimizde fill hil (Şanghayn Talebede aradığımız, fikri muhakemelerin inkişafıdır Esat Beyin muhtelif meseleler ve Tıp fakültesi hakkındâ beyanatı Kü trenle Ankaradan şehrimize gel - miş, istasyonda maarif mensupları pe bazı zevat tarafından karşı- E. Esat bey dün öğleden sonra Ni - kız orla mektebini o gezmiş, derslerde bulunmuştur. Vekil bey bu Yün darülfünunu ziyaret edecektir. Vekil beyin sözleri Esat bey dün kendisiyle | görüşen Bir muharsirimize şu beyanatta bız v ştur: — İstanbula hususi bazı işlerim için Keldim. Burada iki üç gün kadar ku- ım. İstanbul mektepleri (o başlı başına bir tetkik mevzuu olduğu için burada yapacağım teftişleri en sona birakmak istiyorum. Fakat burada Dulunduğum müddet içinde | bir iki Mektebi de ziyaret etmem tabii fay- değildir. TS senesi sonuna kadar mual - lim mekteplerinin hepsini gezeceğim. azaminı gördüm. Son tetkik timde gerek talebe vazıyetinin #erek muallim arkadaşların mesaisi - Şayanı memnuniyet olduğunu gör» dim, Maarif vekili Esat bey dün z7 Aradığım şey Maarif işleri her gün daha mlite kâmil bir şekilde görülmesi lâzım Jen işlerdendir. Bu itibara | âtimize mütezayit mesaiyle varmak meç bariyetindeyiz. Atadığım şeyler bik hassa tedris ve terbiyede talebemizi: Yalnız aldıkları dersle iktifa etmiy: ların neticeleri üzerinde fik Muhakemelerinin inkişafıdır. Gay talebenin aldıkları tahsilin ve terbi-! maddi hayatta muvaffak ei Yı temin edecek bilgilerle kuvvetlen- dir, Ancak bu sayede memle - ketirilze ve etimhuriyetimize nafi u- Zuvlar olabileceklerdir. Aradığım bu! Ur ve bundan daima mütekâmil bir şe görmekle memnunum. Misal ola- Pak ilk mektepleri gösterebilirim. Ilk mekteplerde İlk mekteplerdeki küçük çocukla arasında da aldıkları dersler » den Yaşlarıyla mütenasip muhakeme bilenlere tesadüf O etmekteyim. Görüşmek ruhu ve arayışımız budur. ümheriyet rejimi de bunu istemek- e İr. Talebenin okuduğunu tatbik hn şahsına ve memleketine İsti-) € temin edebilecek hale gelmesidir. Ders programlarında >— Bu sene ders o programlarında İedüşiklir. yapılacak mıdır? — Programlarda istikrar temin e s) Ru semereleri elde (edilemez. itibarla programlarda sık sık de- Bösiklik yapmak İyi neticeler vermez. Yak tekemül mevzuu bahsolabilir. ka arda söylediğim gibi her gün da- Mütekâmil bir şekle gitmek ve te Wil noktasından noksanları ta « Yamlamak lâzımdır, Muallimlerin tekaütlüğü Wi ilk mektep muallimleri - #lüğü meselesi hakkında da demistin kiz >— Muallimlerin tekaütlüğü hak - Huy evvelki sene meclisten bir ka » Mig mat Yalnız ilk mektep mus ri hususi idarelere tâbi olduk- Yay, SİN ayrı bir kanuni maddeye lü Mâ, ard. Bu hususta hazırlanan tadır, vekiller heyetinde bulunmak - <iheti, A ususi idarelere taallâk ettiği Yülemeğ, vekâletler tarafından tetkik e Maktage ir. Bu sene intacına çalışıl- — Tip fakültesinde bu sene bare - iinde sonra müderrislerin taki, zam yapılmasına mukabil te hastanesinin tahsisatının a - De g,, Pe Dünün neticesi olarak ameli gidin derslerin sekteye uğradığı Vini, « Slmektedir. Bu husustaki fik. Nedirp Tıp Fakültesinde Melez ülfünun biitçesi, fakülte Sülmig Ve divanca tetki kve teklif Mevzuu ç duğundan böye bir sekte zannırdayım. Fa tabil ihtiyaca göre bütceyi ta . mülü esaslarını hazırlamak üzere cel, : den evvel bitirebilirse herhalde iyi ol: ; caktır. ——— zim etmiştir. Bu bütçe fakültenin ve divanın tetkikinden geçmiştir. Mamafi hastane meselesi eskj bir meseledir. Fakültenin mevcut has- tanesi levazxxmalının yataklarınm ve sairesinin çoğaltılması o ve vesaitinin mükemmelleştirilmesi tabii arzu edi- liyor. Bunu herkes istemektedir. Hastanenin Haydarpaşa taraf'nda olması dolayısiyle belki müraenat dai ha güç olmaktadır. İhtimal bunun da tesiri vardır. Fakat tedriast hakkın. da bize bir şikâyet yapılmamıştır. , Profesör Malş'ın çalışması Esat bey profesör Malşın mesaisi hakkında da şunları söylemiştir; — Darülfünunun mevcut teşkilâ tını tetkik ve darülfünnün tekem bedilen M. Malş tetkikatını bütçe Mamaf; bir an evvel bitirebi! mek için tetkikatın noksan bırakılmıs; yacağı tabildir. Fakat profesör masj yıs nihayetine kadar raporunu hükü- mete verecektir. ,, Darülfünun emini geldi Darülfünun emini Muammer Raşit bey Ankaradan şehrimize dönmüş ve rülfünuna ait mesail etrafında vekö- letle temas eden Muammer Raşit bey kendisiyle görüşen bir muharririmi« ze: “— Seyahatim darülfünun işleriy-) le alâkadardır. Bazı meseleler etra- fında vekâletle temas etlim.,, demiş! tir, Gelenler, gidenler m İİ Italya âyan meclisi azasından sinyor Alessandro Guaccero şeh- rimize grinin, Bu gün Italyaya dönecel Tayyare piyankusu Tayyare piyankusunun son ke- şidesinde otuz bin lira kazanan biletin parçaları Istanbul, Bursa, Izmir, ve Eğridirde onbeş bin lira kazanan biletin parçaları Istanbul, Akhisar, Geyve, Yoz- galta, onbin lira isabet eden biletin parçaları da Istanbul, Mü- danya, İzmir ve Merzifondn sa- tılmıştır. Eskişehir müddelumumisi Gelen haberlere göre Eskişe- hir baş müddeiumumisi Haydar bey gripten vefat etmiştir. 'ayyare şirketleri ve bir tavzih Memleketimizde çalışan ecnebi tiy- yare şirketlerinin vazıyetleri hakkında Le Journal d'Örient ve Hilâfiahmer ge- zetelörinde bazı neşriyat yapılmış, bu arada Lufıhanza şirketi pilotlarından Ta- bir beye mfen bazı sözler yazılmıştı Tahir bey dün idatebanemize gele rek hiç bir gazeteciye bu şekilde sözler söylemediği cihetle keyfiyetin tasbih edil- mesini İstemiştir. Hapishane ıslah edilecek — Ötedenberi o şebrimiz £ hapishanesinde mahkümları çalıştırmak için çorap ve fanila fabrikası, bir marangozbaneyle bir de matbaa mevcuttur. Ve hapishane imaldehanclerinde 25 bin liralıktan fazla makine vardır. Adliye vekâletinin bu makineleri sa- tin alarak hapishane Linasını ıslaha karar verdiği ve bu iş için bir komisyon da teşkil edileceği yazılmaktadır. Idare heyeti — Viliyet idare heyeti dün vali muavini Fazlı beyin ri- yasetinde toplanarak vilâyete ait mul- telif işleri tetkik ermiştir Raşit Rıza Tiyatrosu Sehzadebaşı Bugün atişam saar 21,30 da (Aile saadeti) Yakındı: (Serseri) Zabitan, revallim ve talebeye birinci 30, duhulive 30 Kr. Memleketimizde Bir fabrika Tesis edecek Kendisini getiren tayyareci “Böyle garip tablatlı adam görmedim, diyor! Çekoslovakyalı fabrikatör M. Bata'nın şehrimize geldiği ve memleketine şimendiferle dön- düğü yazılmıstı. Kendisi şehrimizdeyken Moda civarmda bazı araziyi gezmiş, burada bir kundura fabrikası yapılması imkânı olup olmadığı- nı araştırmıştır. e Kat'i kararını memleketinde verecektir. Seyahatini üç motorlu Foker sistemi bir tayyareyle yapan M. Bata ile birlikte şehrimize Ingi- liz tayyarecilerinden M. Neville Stack'da gelmiştir. Tanınmış tayyarecilerden olan M. Stak bir kaç ay evvel Lon- dradan Avustralyaya altı günde gidip gelerek bir rekor tesis etmek üzere arkadaşı Chaplin'le birlikte Londradan hareket et- miş, fakat tayyaresi bozulduğu “için oYeşilköyde | mecbur olmuştu. dün Esat beyi ziyaret etmiştir. Da -| yere İnmiye M. Bata'nın tayyaresinin pilot- luğunu yapan İngiliz tayyareci dün bir muharririmize, ömründe bu milyoner kadar garip tabiat- h adam görmediğini, havada uçarken hiç bir şeyi pazarı iti- bara almadan her saat başında istikamet değiştirmeyi istediğini hatta bu yüzden bir kere istifa etmiye mecbur kaldığını bara- retle hikâye etmiştir. Tayyareci hareket için hava- ların iyileşmesini beklemektedir. İngiltere kabine- sindeki muhalif nazırlar İngiltere hükümetinin himaye w- sulünü kabul için o parlimentoya vu- ku bulan teklifi kabinenin maliye nazırı farafından izah edilerek mec lisçe tasvip edilmiş, fakat Amele fır kası muhalefet etmiş, ve daha mü- himmi, bu günkü İngiliz milli hükü- metinin erkânmdan olan Sir Samoel Hor da bir nutuk irat ederek men- sup olduğu fırkanın siyasetine muha- Tif olduğunu ilân etmiştir. Sir Sa « moel Hor, bir takım şerait dairesin- de himayeye taraftar olmakla bera- ber gümrük resimlerinin (o teştidine muhalifür. Bu suretle garip bir vazıyet hasıl olmuştur. Bir kabineye mensup olan bir nazır, kabine tarafından kendi içtihadına mubelif bir karar verildiği ve bu karar parlâmento (tarafından kabul olunduğu (halde kabinedeki mevkiini muhafaza ve yalnız meclis. te fikirlerini ve içtihatları izah et- mekle iktifa etmektedir. Fakat bu vazıyet, kabine azası «- rasında ittifak bulunmadığını göster. diğinden Londra gazetelerinin bir kıs mi Sir Samoel Horla arkadaşları istifaya davet ediyorlar, Bunlara göre arkadaşlarıyla iti « lâf edemiyen bir nazırı vazifesi, ma kammdan ayrılmaktır. Çünkü kabi- nenin mes'uliyeti müşterektir. o Bir nazır muhalif kalmakla mes'uliyetten kurtulamaz. Ecnebiler bu şehre Çinin Parisi ismini veriyorlar Vusung mevkiini ele geçiremiyenler — 5 — VAKIT 14 ŞUBAT 1932 —— asıl bir şehirdir? Buna mukabil bazı Londra gazete. leri de Sir Samoelle arkadaşarlının kabinede kalmalarında bir (omahzur bulunmadığını iddia ediyorlar. Bun- lara göre bu günkü kabinenin milli mahiyetini muhafaza için buna lü - zum vardır. Sir Sâmeel Hor'la arkasi daşları kabineden ayrılacak olurlar»; sa, kabine milli mahiyetini kaybede- cektir, Onun için bu zevatın kabine de kalmaları zaruridir, w © | Şanghaya hâkim bir vaziyet alamazlar iri Uzak şarkta cereyan eden hâ- diseler bütün dünyanın gözlerini Şanghay şehrine çevirdi. Japon- lar, bu şehri, Çin harekâtı için üssülbareke (o ittihâz (o etmişlir. Japonlar, Mançuriyi işgal ettik- ten sonra müsbet bir netice alamayınca, bu sefer, Çinin ta kendisini tehdit .için, onun ec- nebi devletlerle olan münakale ve münasebetini kapatmak iste- dikleri için, oOÇinin hükümet merkezinden daha çok mühim olan Şanghay limanını işgal et- mek istediler. Şanghay limanı Yang-Çe-Ki- yang boyunca uzanan çok mü- bim şehirlerin limanıdır. Şangbay, Hoang-Pu nehri üzerinde bina edilmiş bir milyon nüfusa malik bir limandır. Şehir birkaç kısma ayrılmıştır. Asıl Çin maballesi olan Tong-Ka-Du duvarlarla çev- rilmiştir, Bundan sonra, Fransız maballesi ve nihayet Hong-Kin denilen beynelmilel mahalle gelir. Şanghayın boylu boyunca uza” nan rıhtımlarında fevkalâde bir faaliyet vardır. Bu faaliyet, bil- bassa sol sahilde, bir karınca yuvasını andırmaktadır. “Kuli,, denilen binlerce hamal, sayıları on binden fazla olan çek çek arabacıları, atlılar, geniş boynuz- lu inek arabaları, otomobiller biribirlerine karışarak ve büyük bir tezat teşkil ederek gidip gelirler. Günün bazı saatlerinde seyyar * satıcıların iştirakile gü- rültü o kadar çoğalır ki, irsanın sersem olmaması kabil değildir. Çin mahallesinde sokaklar dar- dır ve burada birçok yayan halk görülür. Her sokakta tezgâhları oymalı yüzlerce dükkân vardır. Siyah, sarı ve kırmizı renkler, camekânlara hususiyet verir ve kızarlmalardan çıkan yağ koku- su, tuzlu balık ve sarımsak ko- kusu havada karışır. Sağ sahilde doklar vardır. Bu- rada da faaliyet çoktur. Şangbayın beynelmilel mahal- lesinde at yarış yerleri, mektep- ler, hastahaneler, geniş caddeler, parklar vardır. Ecnebiler Şang- — hay şebrine, Çinin Parisi ismini vermişlerdir. Filhakika, seyyahlara en çok eğlence temin eden yer orasıdır, Şanghay halkı cok kozmopolit- tir. Orada, insan dünyanın bü- tün milletlerine tesadüf edebilir- ler. Birçok namuslu kimseleri barındıran bu şehirde tehlikeli sserseriler ve maceraperestlerde vardır. Çinde beş parası olma- dan lüks hayat yaşıyan, otomo- bilden inmiyen, en şık otellerde oturan ve İngilizce “Jovve You,, yani “size borçluyum,, manasına gelen senetler imzalayıp, hesap görmek sırası geldiği zaman or- tadan sır olan kimselere Şang- bayın yüksek hayatında sık sık tesadüf edilir, Şehrin sahillerine yaraşan va- purlar eşya yükler ve boşaltırken, Çin kayıkları birer hayal gibi kayıp giderler. Şehrin hemen Yaug - Çe - Kigang'ur mansabı gelir. Burası hemen hemen 100 kilometre genişliğinde bir haliç- tir. Bu mansabın bin bir küçük adaları olmasına rağmen, büyük gemiler, üç geçitten nehre gire- bilirler. Maamafih bu adalardan birisinin 700 kilometre murabbaı arazisi ve bir milyondan fazla da halkı vardır. Gece, şehirde bir sürü fenerler yakılır. Gemiler yollarını bunların arasından bu- lurlar, gündüz de şamandıralar verdir. Asıl Şangbay limanı, ileri liman demek olan Vosong'dan on sekiz kilometre içerdedir, Burada bir kale vardır ki, Ja- ponlar mütemadiyen bombardı- man etmektedirler, Büyük ge- miler Vosong'dan ileri gidemez- ler. Fakat küçük kruvazörler veya gemiler Şarghaya kadar ilerliyebilirler ki, burası, sahil- den elli kilometre kadar içerisi demektir. Daha küçük gemiler» de bunların en içerlerine kadar yani sahilden bin kilometre ka- dar içeriye girebilirler. Her se- ne, Şangbhaya on binden fazla büyük gemi uğrar, eşya alır ve g yükler, z