14 Şubat 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE ^ No. rS. Sahip ve Başmuharriri f İDAREHAJMESİt^ kargKiria dairei mkstı» Telgrafı İstanbuJ Cumhuriyet Posta kafuso: N° 246* Trf»l*»fr»n • Ba«*nuh«rrtr 2236 ı eıeron. Idare ıtıüdürü 22365. MatbM T a n r j r mU duro , : , J 30473] Cumh Ankara'da Siyasî faaliyet Salı günü Fırka Grupu toplanıyor \ PAZAR 14 ^UBAT 1932 ABO NE ŞERAITİ. \ MÜDDET:\ TÜRKİYE İÇİN | HARİÇ İÇİN j • Seneliği : 1400 Kr. • 27OOXr.«: [ 6 Aylığı : 7 5 0 Kr. 1450 Kr.t: : 3 Aylığı • 400 Kr. : 800Kr.«j : 1 Aylığı: 150 Kr. i BTüshası her yerde = 5 Knrustur = ımıııiMiıııııııiMiıııııiMiııııııııınnııııııniNiıiıiMiını (smet Pş. Hz. Salı Günü Fırkada Beyanatta Bulunacak Cenevre'de daha ziyade yalancılığa ve riyaya müstenit olmak üzere toplanan teslihatın tenkis ve tahdidi konferansı hiç olmazsa insanları hakikat! görmeğe sevketmelidir. Böyle bir konferanstan böyle bir fayda çıkması bile büyiik bir kârdır, ve hatta diyebiliriz ki yegâne kâr. Uzak Şarkta daha kuvvetli olan Japon'lar daha zayıf olan Çin'HIeri insanîyetin gözü onünde boğazlarken Cenevre'de bir Akvam Cemiyeti bu lunduğundan bahsetmek bile insanlığın şan ve şerefi namına bir zillet teşkil eder. Hakikatte Akvam Cemiyeti bir kizp ve riya oyuncağmdan başka bir şey değildir. Tabiî onun mevludu olan teslihatın tenkis ve tahAnkara 13 (Telefonla) Fırka Grupu önü didi konferansı dahi ayni mahiyette bir şey olmaktan bir tek santim bile müzdeki salı günü içtima edecektir. Bu içtimada ileri geçemez. Milletlerin niçin olmıtsmet Paşa Hz. nin sekiz ayltk vazîyeti maliye yacak davalar hesabına böyle uzun ve tahsilât hakkında izahat verecekleri anlasılboylu masraflar ve külfetler ihtiyar ederek Cenevre'y* kadar sürüklenmaktadır. Bütçenin tevzim için düşanülecek diklerine şaşmak lâzım gelir. Cenevtedbirler müteakıp fırka içtimalartnda müza • re'ye giden milletlerin kâf f esi oraya kere olunacaktvr. her hangi samimî bir fikîr ile değil, • jhepsi kizp ve riya aktörii olmak üzere Ankara tstasyonunda Ismet ve Kâzım Paşalar goruşüyor jridiyorlar. Harbîn ve teslihatın aleyleri yeniden intihap olunacaklardır. posta ve telgraf ve telefon merkez Ankara 13 (Telefonla) Meclis hindeki f ikirler itibarile insaniyeti iki müdürleri ile bu vaziyette olan başEncümenler Meclis açılır açılmaz içruznamesi yarın tesbit edilecektir. kategoriye ayırmak kabildir: Harbi timalarına başlıyacaklar, geçen dev memurların posta ve telgraf işlerine Meclis alelâde olarak toplanacağı istemiyen ve teslihatı cidden tenkis reden muhavvel işleri tetkik ede • tahsis olunan icarlı ve icarsız binalar için merasim yapılmıyacaktır. Celse ve tahdit eylemek istiyen milletler, dahilinde 3 aile meccanen ikamet • ceklerdir. açılır açılmaz Muş meb'usu Fahrettfeuna imkân tasavvur edemedikleri Meclise gönderilen yeni Iâyihalar leri hakkında Meclise bir lâyiha geltin Nami Beyin vefatı üzerine sabık lıalde hepsi zâhîrde sulh taraftarı ve Vazifelerinde refiksiz olarak ça miştir. Lâyihaya göre ikametgâh itElâziz meb'usu Naki Beyin meb'us silâh aleyhtar^ gibi görünmeğe itina intihap edildiği hakkındaki tezke • Iışan veya tnaiyeti kendisinden başka tihaz edilecek bu gibi yerin tenvir, eden, hakikatte ise mümkün olduğu (Mdbadi 4 üncü sahifede) reler okunacaktır. Meclis Encümen yalnız bir memura münhasır kalan kadar fazla silâhlanmağa çalışan hükumetler... Sözde bu asrın hüku • metleri milletlerin mümessilidir. Halfcuki hakikatte hükumetlerle millet ler arasında her hayra mastar ola • bileceğine hükmolunmak caiz olan Retncumhar Hz. dün Dol böyle bir fark vardır. Hakikaten parlâmantarizm tflâs etmistir, ve bu asmabahçe saraytndan dışart çtkrın hükumetleri bu asrın mîlletleri • Akvam Cemiyeti değil, Hak cemiyeti lâzım! Meclisin ilk celse ruznamesi bugün tesbit edilecektir. Meclise bir çok yeni Iâyihalar gelmiştir Maarif Vekili Esat Bey dün şehrimize geldi Pazartesi günü Meclis açılıyor, salı Esat Beyin, son teftiş seyahati ve muhgünü Fırka Grupu toplanıyor telif işler hakkında beyanatı Maarif Vekili Esat Bey, dün sa • bahki ekspresle Ankara'dan şehri • mize gelmiş, istasyonda Maarif er • kânı, Darülfünun müderrisleri, mektep müdürleri, muallimler ve tale belerden mürekkep bir grup tarafmdan istikbal edilmiçtir. Esat Bey doğru Tokatlıyan oteline giderek öğleye kadar istirahat etmiş, oğleden sonra da bazı ziyaretlerde bulunmuştur. • •••••••• >ı I I I M I I I M I I I I I I I I I I I I I M | | I I I l l l I I I M I I M H l M I I I t l M t l l l l l M f l l l l l l L f l l l l l l l M M I I I I I I I I I I I I •• I I I •••••••I I I I M I I I I I I l l l t l l l l l l l l l l l l l l l I I I I I I I > I I I I I I I I M I M I H t l t Vekil Beyin beyanatı Maarif Vekilimiz, dün bir muharririmize muhtelif maarif işleri hak kında su beyanatta bulunmuştur: < tstanbul'a hususî bazı işler içir geldim. Fakat, burada bulunduğum müddet içerisinde bir iki mektebi de Dun şehrimtee gelen Maarif Veküi Esat B. ziyaret etmem tabiî faydasız değildir. nuniyet olduğunu gördüm. Maarif iş« İstanbul mektepleri başlıbasına bir leri her gün daha mütekâmil bir şe> tetkik mevzuudur. Onun için tstan kilde görülmesi lâzım gelen işler bul'da yapacağım teftişleri sona bı dendir. Bu itibarla atünize daha mütezayit mesai ile varmak mecburi • rakmak istiyorum. yetindeyiz. Ders senesi nihayetine kadar mu Aradığım şey ler: Bilhassa tedriı allim mekteplerinin hepsini gezece • ğim. Kısmı azamını gördüm. Son tet ve terbiyede talebemizin yalnız al • dıkları ders ile iktifa etmiyerek bun kik seyahatimde gerek talebenin valarm neticeleri üzerinde muhakeme ziyetlerinin ve gerekse muallim ar • {Mabadi 4 uncu sahifeie) kadaşların mesailerinin şayani mem ı Kar ve tipi fırtması dün biitün gün devam etti! Dün sabâh limandakî münakalât murikati oldu, kar bugün de yağacak Reisicumhur Hz. TürkBulgar dostluğu Bulgar ordularının eski Başkumandani ihtisaslarini anlatıyor Fransa'nm teslihatı tenkis namına Akvam Cemiyetini takvîyeye matuf olan teklifi hiç kimseyi, hatta tngil • tere'yi, hatta Amerika'yı memnun etmedi. Bunun sebebi zâhîrdir. Çünkü İJU teklif zevahm süslü kelimeler arasında örterek milletler arasında şimdiki tahammülü jrüç zalim vaziyeti idameye, yani Fransız heke monyasını tevide hâdim bir teklif olarak göründü. Bu mes'eleyi faydalı bir surette mütalea edebilmek için bir parça işin esasına çıkmak lâzım geliyor. Filhakika teslihatın tenkis ve tahididi konferansı nedir? Akvam Cemiyetinin mevcudiyeti hikmetini isbat etmek üzere en esaslı surette giriştiği bir teşebbüs değil mi? Teslihatın tenkis ve tahdidi teşebbüsü Akvam Cemiyetini daha genis manada teba rüz ettirmeğe müekkel bir teşebbüsten ibarettir. Daha açık konuşarak diyelim ki teslihatın tenkis ve tahdidi konferansı Akvam Cemiyetinin hatta ikinci cildi değil de bizzat kendisidir. Eğer Akvam Cemiyeti sağlam e saslara müstenit ise teslihatın tenkis ve tahdidi konferansından dahi az çok hayırlı neticelere intizar etmek snuvafık ve mümkün olur. Başka türlü ifade ile eğer teslihatın tenkis ve tahdidi konferansından az çok hayırlı neticeler çıkmak ihtimali varsa o halde Akvam Cemiyetinin az çok sağlam esaslara dayandığına inan rnak veya hiç olmazsa onun bünye sindeki hataları ıslah ile doğru yola sevkini mümkün görmek caîz olur. Şimdiki serait icinde bunun hangisinin hakikat olabileceğine inanaltm? Doğrusu budur ki ne birisinin, ne de ötekinin. Çünkü işin esası bozuktur. Ciddî maksatlarla bir Akvam Cemiyeti kurulmuş değildir.' öyle olunca onu guya tatbik ve icra mevkiine çıkaracak olan ikinci ve üçüncü plânlar dahi hep çürük olmağa mahkum fauUmuyor. Büyük harbin muahedeleri cebre ve zora dayanıyor. Guya galip milletler mağluplar üzerinde istedikleri gibi tasarruf ettiler, ve bu tasarruflarm adına muahede dediler, ve muahedelerin tam ve kâmil mer'iyetini yeni cemiyetin temeli saydılar. Akvam Cemiyetinin vücudü hikmeti bu oldukça beşeriyetin ıztırabı durmak şöyle dursun, belki daha ziyade artacağına şüphe yoktur. Dünyayı ateşler içinde yakan buhranın »ebebini şimdiye kadar hemen hiç kimse sıhhat ve îsabetle tayîn edemedi. Bizce bu buhranın büyük menşei esasen manevî sahadan başlıyarak maddî sahaya dahi sirayet eyliyen bir kargas&bktır. £Jmum| harp mtyarak hususi dairelerinde meşgul olmuslardtr. Tevfik Rüştü B. Cenevre'de Haricîye Vekilimiz mühim temaslarda bulundu Cenevre 12 (A.A.) «Gecik • miştir> Anadolu Ajansı muhabirî mahsusu bildiriyor: HaHcîye Vekili Tevfik Rüştü Beyefandi ile refakatlermdeki zevat, bugun buraya gelmiş ve istasyonda tahdidi teslihat konf eransındaki murahhas heyetimizle, Sovyet Hariciye Komiseri M. Lttvinof taraf ından karşılanmıştır. Tevfik Rüştü Beyefendi, konferans reîsi M. Henderson ile Sovyet Hariciye Komiseri M. Litvinof ve ttalya Hariciye Nazırı M. Grandi'yi ziyaret etmistir. Akşam Alman murahhası M. Nadolny tarafmdan Haricîye Vekünniz yemeğe davet edilmiştir. Müşarünileyh, temaslarına devam etmektedir. Türk ve Bulgar zdbiüerindt Harbi umumideki Bulgai fevffk KâmÜ B. Bul. geçen Balkaniyatta bir arada crdulart Başkumandanı gar zabitlerinin tertip almmış bir grup resinüeri Ceneral Jekof ettikleri bir hoşuda Büyük harpte Bulgar ordulan Baş faatler için birbirlerile veyahut müş fcumandanlığını yapmış olan Jeneral terek menfaatleri için omuz omuza harp Nikola Jekof kendisile mulâkat im • ederlerken, ayni muhitîn evlâtları olan kânını bulan Sofya muhabirimize Türk Türk ve Bulgar askerleri birbirlerini ga« ve Bulgar ordulan hakkmdaki temen • yet iyi anladılar, birbirlerini takdir ve niyat ve hissiyatını berveçhi ati izhar yekdiğerine hürmet ettiler. Bu keyfiyet etmistir: şimdi olduğu gibi istikbalde de iki milletin en yakın anlaşma ve komşuluk c Asnlarca bir arada yaşamış münasebetleri için bir zaman teşkil e « bulunan bu iki millet husumetten en samimî dostluğa kadar biitün mu decektir. aşeret ve miinasebet safhalarını ge Bulgar milleti nankör değildir. O çirmişlerdir. Namus ve haysiyet mey hiç bir zaman harbi umumide Dob • danlarında gerek yalnış anlaşılmı; men(Mabadi .3 üncü sahifede) (iıııııııııııuiııııııııırınııııııiMtııiMMiıııırıııiMiıııııııııiMtınııııiMiiHinıııııiMiııııımıiMiıiHiıınııııııınıııııııııııtııiMiııııııııııııııııııııııııııımıııııı Oalata kövrusunün dünkü manzara» Beynelmilel tayyarecilik âlemin de yeni dünya rekorlan tesisi için giDün sabah limanda ve Mar len şiddetli cereyanlarla savru riştiği tesebbüslerle şöhret kazanan (Mabadl 6 ÎTICI sahifede) mara açıklarında Boğazdan ge • maruf tayyarecilerden M. Neville ııııı ııiiiıııiıııııı ıııınııiMiııııııııııııııııııtıııııııı ııııı ıiiiıııııııııııuııııııııııııııımıııiHiııııı ımmıııııııııııııımıııımnıımmıııı Nice 13 (Hususi muhabirimiz Stack bir kaç gündenberi şehrimizde dıkça ne harbin ortadan kaldırılması, bulunmaktadır. Avrupa'nm Kundura sonu milletlerinde kizp ve riya emden) Danimarka güzeli, Mis Krah Bata'yı tayyare ile Hindistan'a ne de teslihatın tenkis ve tahdidi salsiz bir hadde isal edildi. Büyük kadar götürüp getiren tayyareci Neharpten sonra harp tazminatının a • mevzuu bahsolamaz. İşte hakikat bu Avrupa intihap edilmistir. ville Stack gazetecilere bu uzun se dına tamirat unvanı verildi, ve bü dur. ZİYA yahat etrafında şunları söylemiştir: yük Avrupa devletlerinin bu nama İnsanları müştak oldukları sulh « Buraya yeni bir rekor yapmak Almanya'dan alacakları para onların hayatına kavuşturmak için her şey için gelmiş değilim. Ben milyoner den evvel şimdiki Akvam Cemiyetini Amerika'ya olan borçlarına karşılık Bata tarafmdan Çekoslovakya'daa yıkmakla işe başlamak lâzım gelir. tutuldu. İşleri en ziyade karıştıran Hindistan'a kadar yapılacak bir hava Bir kere ortadaki bu ucube kaldırılsın en kuvvetli âmil buradadır. Hâlâ bu Halkevi açıldı. Kayıt mua seferi için ançaje edildim. Bir çok da onun yerine konacak en doğru cefikir üzerinde ısrar ediliyor ve hâlâ yerlere uğradık. Son merhalemiz tsmelesi başladı. Halkevi senin miyetin nasıl olabileceği düşünülsün. teslihatın tenkis ve tahdidinden dahi tanbul'dur. bahsolunurken hep bu esaslar göz ö Akvam Cemiyetinin ne olduğunu ve evindir. Orada Türk medeni • Milyoner Bata'ya gelince bu gayet ne olabileceğini gördük. tnsanlığın nünde tutuluyor. O esaslar çüı ak o yetini, Türk sanayii nefisesini, orijinal ve müşkülpesent bir adamlunca bu binaların hatta kâğıttan İs müştak ve mütehassir olduğu iş bu dedır. Onu size tamamile tarif edemi ğildir. İnsanlığa bir hak cemiyeti lâTürk'ün ilim bilgisini inkişaf panya şatoları kadar bile yapılamı yeceğim. Kendisinin Foker sisteminzımdır. Bunun için de evvelâ ortadaki yacağına şüphe yoktur. Dünya, netiettirecek vesaiti bulacak, benliMılyoner Bata'yı Hindistan'a götürüp de 10 tane tayyaresi, hizmetînde de haksızlıkları bertaraf ederek insanceleri itibarîle umumî harp kadar zağini, orada takviye ettireceksin. on beş tayyareci vardır. Fabrikasm getiren maruf tayyareci Neville Stack Iığın vicdanına bir parça itminan verIimane sulhlara şahit olma'mıştır. Bir da telsiz telefonu olan bir tayyare is nasında milyonerin çok mütehak meğe ihtiyaç vardır. Durma git, kaydol! takım milletleri inleten ve dünyaya tasyonu mevcuttur. Seyahatimiz es kim bir adam olduğunu anladım. YUNUS NADİ kan kuşturan bu aulhlar tadil plunmaKöprü üstiinde diğer bir mansara Bayramm fkinci günü sabahı cenup rüzgârile başlıyan fırtına ancak kırk sekiz saat sürmüş, bunu müteakıp yıldızdan esen şiddetli bir rüzgâr ile beraber taz yiki nesiminin de yükseldiği gö rülmüştü. Bunun neticesi olarak şiddetli bir kar f ırtması başlamış, İstanbul ve civarı tekrar beyazlara büriinmüştür. Evvelki <"ÎCP sabnha kaeîar yağan kar on beş santim irtifa hâ • sıl etmistir. Bu miktar dün ak şam yirmi »antimi bulmuştur. Dün sabahki tipi Dünyanm en güç işi Avrupa güzeli Mis Danimarka Avrupa Kraliçesi oldu İstanbul'a gelen bir tayyareciye göre: ((Kundura Kralına hîzmet etmektir!)) Vatandaş!