31 Aralık 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3
GÜNÜN —— — İŞARETLERİ Tütün inhisarı Kıttasiyecilikten Kurtarılmalıdır Tütün denince aklıma fena şeyler Zeliyor: Kolcular. Kaçakçılar, silâh| sesleri, birbirlerini öldüren adamlar. Çocukluğumdanberi reji paketleri.| Teji idaresinin (binaları, memurları baha mütemadiyen bu tesiri yopryor. ği gitti, yerine inhisar geldi. Fakat tütün idaresi bir karakol, bir maliye tahsil şubesi manzarası almaktan kur- tulamadı.. Halbuki tütün, Türkiye için yalnız mütehassıs olmıyan memurlara, âmir- İsre giyim ve sadece (açık kapala - tak bir Tunus gediği değildir. Tütün bizim için bir iktisat mese-| lesidir. Tütün, bir maliye meselesi- dir, Tütün bir hayat meselesidir. Türk tütünü, Türkiyenin bayrağını taşımıyan ovapurların, tayyarelerin, Orduların erişemediği uzak iklimlerde! bir bayrak gibi bizi hatırlatıyor. Türkiye dünya piyasasına orijinal önderemiyor. Nevyork çarşısı-| k tayyaresi, Türk Bilmiyor. Fakat admı bilmediğimiz memleketlerde, adımızı bilmiyen in » Sânlar (o Türk - tütününün, du: Manları arkasından orijinal sin” Aâtlkârın yaptığı bir heykeli seyreder Rİbi Türkiyeyi görüyor. Tütün T yenin dünya piyasası- Ma 'rönderdiği mahdut güzelliklerden biridir. 'TüNsiye için tütünün sihirli bir| Marzarası da var. Türkiye ufkunda tütün dumanı devlet o hazinesinde ahtınlaşıyor. Arzın hiç bir köşesinde hiç bir kimyager bu dumanı -altını tahvil etmeyi beceremiyor. Tütün bize bunları verdi... Fakat Viz tütüne ne verdik? Hiç? Başka ce V&p verebilir miyiz? ... | otomobili T idaresini hatırlarken, Bre - 3 hakse ens nü düş 2 Tüm. Türkiyen kahvesidir, Türkiyenin tütünü Bre » Tİlyanm hayatında kahvenin oynadığı tolü oynar. İ Dünya içinde tütün meselesi artık bir ilim ve lâboratvar meselesi ol- muştur. Bir iktisat, bir maliye me selesi olduğu kadar. Bizim tütün idaremizde, lâborat- Yâr fazliyeti ne merkezdedir? Tür- ye tütünleri uzerinde müteha “nslerin islahı, toprağın — İslai Neler © düşünmüşlerdir. e Rakiplerin kürşsnda Türk tütününün tablattan başka yardımcısı kimdir? Havanın | VE suyun lâboratvarımdan başka bir Aboratyar var mı? Tilrkiye tütünleri seneden seneye Msn neden kaybediyor? Niçin 930 Menesine karşı 931 de daha az tütün "attık? Tütün istihsalâtmn — plân Medir? Böyle bir şey mevcut mudur? ... Hulâsa Türk tütünü büronun, mes Mürün, memuriyet için memur ola »| Mn elinden kurtarrimalıdir. En namuslusunun, sade varidat bul. Makla meşgul olduğu bir tütün ida- YeSİ isini yapmış sayılmaz. ... İnhisarların birleştirilerek yeni bir Manzara almak üzere olduğu bir de- Mitdeyiz. phisarlarıa birleşmesi, İnhisarların| Senki hallerinden devlet siyaseti » Nİ İdare eden Büyük Millet Meclisinin * memnun olmadığını açıkça anlat * ar. Tütün inhisarının en büyük derdi yn sade (bersabık memur) zihniye- © İdare edilmesi, onun sade mali- İ gözile görülmesi, iktisat ve ilim| arafınm ihmaliydi. Yeni Türkiyenin | iin siyasetinin inkişafı yeni teşek- İ edecek vekâletin ilk işi olacaktır hnediyorum. SADRİ ETEM Sadettin bey geliyor yi Iktisat meelioi ictimalarına “irak etmek üzere Ankaraya sanayi maadin bankası Min müdürü Sadettin bey bu şehrimize gelecektir. İ Muhtelit mübadelede: Tasarruf için ten- sikat başladı Muhtelit mübadele komisyonu kadrolarında tasarruf maksadile bazı değişiklikler yapılmaktadır. Başmurahhasımız Şevki beyle Yunan başmurahhası ve komisyon reisi M, Andersen- den müteşekkil olan mali büro dün ve evvelki gün toplanarak bu meseleyle meşgul olmuş ve bazı kararlar vermiştir. Gümülcenedeki dokuzuncu ta- kadrosunda tensikat yapılmış, memur adedi yarıya indirilmiştir. Şehrimizdeki altıncı tali müba- dele komisyonundan da dört ve- ya beş memur açığa çıkarıla- | caktır. Yakında komisyonun teknik bürosu da tasfiye edileceği için buradan da mübim miktarda ta- sarruf temin edilecektir. Dokuzuncu tali mübadele ko- misyonu işleri hakkında merkezi komisyona izahat vermek üzre şehrimize gelen bitaraf reis M. Gorter'le murahbasımız Fuat B. birkaç güne kadar Garbi Trak- yaya gideceklerdir. Yunan mu- rahhası M. Florides dün Yuna- nistana gitmiştir. Garbi Trakyada etabli Türk lere lazmınat olarak verilecek 150 bin Sterlinin tevziauna baş- lanmış, ilk parti verilmiştir. Ya- kında ikinci parti tevziatına baş- | lanacakiw Vilâyeite : tütünü, Brezilyanın Şarbon hastalığına karşı mücadele Şehre getirilen bazı kaçak et- ler yakalanmış ve mezbahada | yapılan muayene neticesinde bunlarda şarbon hastalığı görül- müştür. Vilâyet, meseleyi baytar müdiriyetine bildirmiş ve baytar müdiriyeti tarafından hastalıklı hayvanların getirildiği mıntaka- lara şiddetli takayyüdat konul- muştur. o Öğrendiğimize göre, baytar müdürlüğü esasen şarbon bastalığına karşı daimi bir mü- cadele içerisindedir. Kaymakamların vazifeleri Dahiliye vekâleti tarafından, kaymakamların mürakabesi bak- kında vilâyete bir tamim gönde- rilmiştir. Tamimde kazanın umu- mi idaresinden mes'ul olan ve hükümetin kazada en yüksek | memuru bulunan kaymakamların muhtelif kanunlarla uhdelerine mevdu vazifeleri tam ve kâmil bir surette ifa etmeleri ve idari faaliyetlerini vazıyet ve hadise- lere göre tanzim ve tatbik ve ona göre icabeden tedbirleri bu- larak icra eylemeleri lâzım ol- duğu, kaymakamların bu vazife- lerini iyi bir şekilde görebilme- İ leri, valilerin daimi sureite ken- dilerile alâkadar olmalarile ve onları daimi mürskabe altında bulundurmalarile kabil olduğu bildirilmekte ve tatbikinde faide umulan bazı şekiller tavsiye olunmaktadır. Muhtar seçimi başladı Dünden itibaren muhtar in- tibabatma başlanmıştır. Bir haf- ta devam edecektir. M. Fokas | | tehcen neşriyat davasına İ kan almmasına razı ede: Bir ihbar Karısını mı Zehirledi? Dün müddeiumumiliğe bir ih- bar vaki olmuş, Bakırköyüne ta- bi Avas köyünde Hüseyin isminde bir adamın karısını zehirlediği bildirilmiştir. Bunun üzerine tah- kikata başlanmış, ceset morga | nakledilmiştir. Bugün, müddeiumumi muavin- li mübadele komisyonu memur | lerinden Salih Hayri Bey vak'a mahalline giderek tahkikata baş- lıyacaktır. Bir tercüme ehli vukuf tarafından tetki edilecek Apoyematini gazetesinde Mo- ris de Kobradan nakle tefrika edilen (Milyonerin tarihi) isimli romanından dolayı açılan müs- dün devam edilmiştir. Dünkü celsede müddeiumumi- liğin tercümenin iyi Türkce ve Rumca bilen ehli vukuf tarafın- dan tetkiki yolundaki talebi ka- | bul edilerek muhakeme başka güne talik edilmiştir Moskova Seyahati Başvekil İsmet Pş, nın Mosko- vaya gideceği yazılmıştı. Son postayla gelen Avrupa matbu- | atından “Maten,, gazetesi Bu se- yahatten balisederek Ismet Pş.ya hariciye vekili Tevfik Rüştü ve iktisat vekili Mustafa Şeref bey- lerin de iştirak edeceklerini yaz- makta ve .avdetin Almanya yo- luyla olacağımı, Romaya da uğra- tara« M. Mussolinile görüşüle- ceğini haber vermektedir. Poliste: Borç verilmezse Dün Yeni kapuda oluran ma- rangoz Nübar oğlu Maksut Ebussuut caddesinde marangoz Yaninin dükkânına gelerek ala- cagını istemiştir. Fakat Yani parası olmadığından o bahisle burcunu vermeyince Maksut kı- zarak elile dükkânın camlarını kırmıştır. Kırılan camlardan eli. nin damarları kesilen Maksut hadise maballine gelen polisler tarafından tedavi edilmek özere | Cerrahpaşa hastahanesine yatı- rılmıştır. Bir hırsız tutuldu Dün sabıkalılardan © Ihsan, Ayasofyada adliye binası yanın- da bir nomaralı Saime hanımın evine hırsız girmiş ve alıp gö- türmek üzere üte beriyi top- larken cürmü meşhut halinde yakalanmıştır. Oğluna kan veren anne Şehrimiz hastanelerinden birin- de verem tedavisi görmekte ©- lan Trabzon birlik spor kulübü azasından Selâhattin beye dok- torlar kan zerk edilmesini lü- zumlu görmüşler. Hastanın (annesi kendinden olmuştur. Bunun üzerine hastanın annesin- den 450 gram kan alınmış ve oğluna zerk edilmiştir. yemeğe. Adananın kurtuluş bayramı Toros Gençler birliği reisli- ğinden: 5-1-932 salı günü saat i 14,55da Halk evi (Eski Türko- cağı) konferans salonunda Ada- na ve bavalisinin kurtuluşu tesit edileceğinden bilümum hemşeri- lerin teşrifi rica olunur. Postada: 69 memurluk ta- sarruf ediliyor Tasarruf maksadile Posta ve Telgraf idaresinde 11 hat me muruyla 85 müvezziin vazifeleri kaldırılmıştır. Yalnız bu memur- lar derhal işten çıkarılmıyacak- lar ve açılacak münballere sıra tayin edileceklerdir. Istanbul - Selânik telefonu yarın açılıyor Istanbul « Selânik ve Anka- ra - Selânik telefon hatları ya- rından itibaren umuma açılacak- tır. Istanbul-Selânik arasında ya- pılacak 3 dakikalık bir mükâ- | lemenin ücreti 185 kuruş, An- kara-Selânik arasındaki üç da- | kikalık bir mükâlemenin ücreti de 290 kuruş olarak tesbit edil- miştir. Ancak saat 21 den8e kadar olan müddet zarfında ya- | pılacak beher mükâlemeden tes- bit edilen ücretin beşte üçü ya- ni İstanbul - Selânik için (o 111 kuruş, Ankara - Selânik için 174 kuruş alınacaktır. Istanbul - Bükreş Bulgaristan yoluyla yapılmakta olan İstanbul - Bükreş tedir. Bu hattın beher üç dakika- tur. İnhisarlarda Yeni Vazıyet İ den sonra yeni vazıyeti ve merkezlerin An- karaya nakli hakkında :şehrimiz- deki inbisar merkezlerine hiç bir tebliğ gelmemiştir. Tütün inhisar idaresinde Beb- çet beyin istifasından sonra ga“ rip bir vaziyet hadis olmuştur. Iki gündenberi umumi müdür olmadığı için bazı işler görüle- memekte, imzalanacak bazı ev- rak kalmaktadır. Behçet B. burada bulunmadı- ğı sıralarda umumi müdürlük iş- lerine bakmak üzre ikinci şube müdürü Nazmi beyi kendisine vekil tayin etmişti. Nazmi bey, i Behçet beyin vekili olduğu ve | Maliye vekâleti tarafından tayin edilmiş bulunmadığı cihetle an- cak Behçet B. zamanında umu- mi müdür selâhiyetini haizdir. Bu itibarla Behçet beyin istifa- sile birlikte kendisinin umumi müdür vekilliği kalmamaktadır. İ Bu vazıyet karşısında tütün in- hisarı umum müdürlüğüne ve- kâleten bir zatın intihap edilmesi lâzmmgelmekte, alâkadarlar bu emrin bugün geleceğini ümit etmektedirler. Barut inhisarı bugün devrediliyor Barut ve av tüfenkleri şirketi- nin muamelâtını hükümete dev- redeceğini yazmıştık. Öğrendiği- mize göre, devir muamelesini yapmak için Ankaradan bir ko. miser gelmiştir. Şirket bugün muamelesini hükümete derede- cektir, Gelenler, Gidenler Şehrimize geldiklerini yazdı- ğımız İtalyada Monefalkone bab- i ri inşaat fabrikası direktörlerin- den M. Markoni'le M. Roman m akşam Ankaraya gitmişler- ir, M. Markoni dün bir muharri- telefon | muhaveratı da muntazam gitmek- | lık mükalemesi de 766,5 kuruş- | Inhisarlar vekâletinin teşkilin- | inhisar idarelerinin | -3-- VAKIT 31 Kânunuevvel 1931 -— Günün Haberleri Adliy. | Yerli mallar Talebemiz bugün .tezahürat yapacak Darülfünun ve' yüksek tah- İ sil gençliği tarafından tertip e- dilen yerli mallar propaganda merasimi bugün yapılacaktır. Merasime saat 2,30 de Da- rülfünun (o konferans salonunda başlanacak, (Obir (o müderristen sonra muhtelif talebeler hitabe- ler söyliyeceklerdir. Daha sonra büyük bir kafile balinde Beyazıttan Taksime ka- dar gidilecek, yolda yerli malı satan müesseselerin önünde nü- mayişler yapılacaktır. Taksimde İ abide önünde toplanılacak ve orada da söylenecek hitabeleri müteakip merasime nihayet ve- rilecektir. Merasime lise ve orta mek- tep talebesi iştirak edecektir. gençlik ve halk dün akşam rad- yo vasıtasile bugünkü merasime davet edilmiştir. Istanbul 30 (A.A.) — Türk talebesi yerli mallar komitesi yarınki perşembe günü saat 14 te bütün halkı Darülfünun kon ferans salonunda yapacağı teza- bürata davet eder. MR e Kemalömer bey defnolundu Dün, Ayvalıkta vefat eden KemalÖmer beyin cenazesi şeh- İ rimize (o getirilmiş ve Merkez efendideki makbereye defnedil- miştir. Merhumun cenazesi saat 11,30 da Bab:alide Besim Ömer paşanın hanesinden merasimle kaldırılmış, o namazı O Beyazit camiinde kılındıktan sonra Mer- İ kez efendiye (götürülmüştür. Merasimde Vali Muhittin bey şehir meclisi azası ve merhumun bir çok dostları hazır bulunmuşlardır. Kabir başında Muhittin bey bir bitabe söylemiştir. Ve mer- humun hizmetlerinden bahset- miştir. Mezara bir çok çelenkler konulmuştur. Ticaret mektebi talebesi Ali ticaret o mektebinin ilk mezunlarından (olan Oo merhu- mun cenaze (merasimine Âli ticaret o mektebi talebesinden bir grup iştirak etmiş ve talebe- den biri güzel bir hitabe söyle- miştir. Hukuk talebesi Ankaraya bir murahhas gönderiyor Hukuk talebe cemiyeti maarif ve adliye vekâletlerile temasta İ bulunmak üzre yarın Ankaraya bir murahhas gönderecektir. Murahhas cemiyeti alâkadar eden mühim meseleleri Ankarada takip edecek,bilhassa hukuk me- zunlarımn — yaptıkları avukatlık staj müddetinin altı aya indiril- mesini istiyecektir. Maarifte: Resmi omekteplerde bugün derslere nihayet verilecek, âli ve yüksek mekteplerde 20 gün diğerlerlerinde bir hafta olmak üzere sömester tatili başlıyacak- tır. Lise ve orta: mekteplerde birinci tabriri yoklamalarn bu haftaya kadar bitirilmiş olması ve notların mektep idarelerine verilmiş bulunması lâzımdır. — e rimize, Ankaraya son zamanlar- da limanımıza gelen torpito ve tahtelbabirlerimizin kat'i teşek lüm muameleleri için gittiğini söylemiştir.
