31 Aralık 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

—)— VAKIT 31 Kânunuevvel 1931 VEİKTİSAT HAYATI Yeni ispirto ve ç - çalışmıya başladılar Sanayi ve maadin bankasmın Uş « şakta tesis ettiği ispirto fabrikası fa- aliyete başlamıştır. | Fabrika günde 7500 litre ispirte is-| tihsal edebilecek kabiliyettedir. Fab-! rikanm, son sistem olduğu ve bir çok makineleri otomatik işlediği cihetle Ancak dokuz amelesi vardır. Fabrika ispirtoyu şeker imalinde kullanılan pancarların artıklarından çıkarmaktadır. Melâs denilen bu po salar iki senedenberi biriktiği için fab- rikanın uzun bir zaman maddei ipti- daiyesi temin edilmiştir. İstihsal edi len ispirto 95 derecelik en birinci cin sindendir. Fabrika tarafından içki inhisarma verilen ispirto sınai ve tıb- bi müstahzeratia kullanılmaktadır. Bankanm Tosyadaki çeltik fabri- kası faaliyete geçmiştir. Fabrika bu gene bir büçuk ay içinde geçen sene işlediği miktara muadil miktarda çek tik kırmıştır. Yalvaçtaki debağ fabrikası da ban kanın bulduğu bir usul sayesinde iş Temiye başlamıştır. Bu fabrika ma - Jüm olduğu üzere 1926 da tesis edil- miş, fakat bir müddet sonra masras fmı çıkaramadığı için faaliyetini ta- tül etmişti. Sanayi ve maadin banka - sı fabrikanm işliyebilmesi için Yalvaç taki debağları fabrikaya hissedar kay- detmiş ve kendilerinin fabrikada ame- le gibi çalışmalarını temin etmiştir, Fabrika bu yeni vaziyet dahilinde fa- ahiyet halindedir. Ankarada bir de yerli malları satış mağazası yaptırılıyor. Sanayi ve Manadin bankası diğer taraftan Ankarada (büyük bir yerli malları satış mağazası yaptarmıya ka- rar vermiştir. Üst katları bankanın Ankara şu» besine tahsis edilecek (olan binanın plânları yapılmıştır. İnşanta ilkba « harda başlanacak, binanın açılma res- mi eylül içinde (yapılacaktır. Bina Ankara belediyesi civarmda inşa edi- Tecektir. | Mağazanın cephesi gayet uzun o» Jacak, 77 metre uzunluğunda vitrinle- Kaçakçılıkla Mücadele Malatya, 30 (A.A) — Kaçak- Şılıkla yapılan mücadele netice- sinde Halepten getirilmekte olan mühim mikdarda kaçak eşya müsadere edilmiştir, Hamdi Ef. kızının ablasına git- mesini doğru bulmıyarak ve Cev- det Molla beye “Kızımın ablası" na kaçmasına sebep sensin! Kı- zımın ahlâkını bozayorsun!,, Şek- linde sözler söylemiye başlamış- tar. Bu vazıyetten bizar olan Cevdet Molla B. nihayet dün sabah saat 8de kayınbiraderi Hamdi Ef.nin evine gitmiş ve “Kızın eşyalarını toplatıyor, ha- di git kızmı al,,, demiştir. Ham- di EF, bu sözden asabileşmiş ve hemen tabancasını çekmiştir. Vazıyetin vahim bir şekil aldığı- Bı gören Cevdet Molla B. der- hal Hamdinin elini tutmuş fakat çevirmiye vakit kalmadan silâh patlamış ve kurşun Cevdet Mol- la beyin kalbinin altına isabet etmiştir. Kan içinde yere yuvarlanan Cevdet B. yetişenler tarafından derbal Şişli Etfal hastanesine kaldırılmış ve kendisine ameliyat yapılmıştır. Carih yakalanmış, ve hadiseye polis ve müddei umumi muavin- lerinden Sabri B. vazı'yet etmiş- Cevdet Mollanın yarası ve hayatı tehlikededir ri bulünacaktır, Sanayi ve Maadin bankası mağaza» da bankaya ait olmıyan yerli fabrika) ların salışmı da kabul edecektir. İngiliz lirasının vaziyeti Bir müddet evvel altı yüz kuruşa kadar düşen İngiliz lirası son günler-| de tekrar yükselmiye başlamış ve 725 kuruşa kadar çıkabilmiştir. Sterlinin bu flat üzerinde istikrar edeceğine ihtimal verilmektedir. Sterlin dün de 720,75 kuruşta açık mış, 723 kuruşta kapanmıştır. Diğer ecnebi paralarının fiatlarında ehem« miyetli bir temevvüç kaydedilmemiş - tir. Dün kambiyo borsasındaki muame- Je miktarı 3,300,000 frank, 1640 Sterlin, 10,000 Tiret, 8500 İsviçre frangı ve 2,000 marktır. Bir haftalik ihracat Son hafta zarfında muhtelif liman larımızdan yapılan ihracatımız şu « dur: İstanbuldan : 1000 ton buğday, 318£ ton arpa, 1039 çuval fındık, 1414 bal ye tiftik, 3 sandık afyon ve 86 balye yapağı; İzmürden: 1,651,160 kilo arpa, 7462 kile afyon, 142647 kilo incir, 686,000 kilo palamut, 396,212 kilo tü - tün, 517,18 kilo üzüm; Samsundan: 72,151 kilo tütün, 111 sandık yumurta, Afyon piyasası canlanıyor Bir müddettenberi pek durgun gi» den afyon piyasası son günlerde biraz canlanmıya başlamıştır. Dün borsu- da 750 den 850 kuruşa kadar on san» dık afyon satılmıştır. Çay az değildir Piyasada çay mevcudunun azaldı ğı ve ancak bir haftalık çay kaldığı hakkındakj yazılar üzerine dün tahki- kat yaptık. Piyasada uzun müddet ih tiyaca kifayet edecek çay stoku oldu ğu mühakkaktır. Yalnız bazı âçık göz» lerin ihtikâr maksadile (ellerindeki malları piyasaya çıkarmayıp sakla- dıkları ve İzmir ve sair yerlerden bus labildikleri şayları toplryarak depo et- tikleri anlaşılmaktadır. Bu hususta yeni tedbirler alma - caktır. Terkos şirketi ve Ittihadıterakki Şirket hükümetten üç milyon lira istiyor Terkos şirketinin hükümetten bir alacak istediği ve bunun ü- zerinde tetkikat yapmak üzere bir komisyon kurulduğu yazıl mıştı. Haber aldığımıza (göre 1914 le 918 seneleri arasında Ittihadıterakki hükümeti tarafın- dan Terkos şirketine vaz'ıyet edildiğini ve bu yüzden üç mil- yon Türk lirası kadar bir zarara duçar olduğunu iddia etmekte- dir. Bu hususta tetkikat yapacak olanlar iktısat vekâleti namına Nizamettin Ali, Maliye vekili namma Mustafa Halit Beylerdir. Komisyon dün tekrar toplana- rak çalışmasına devam etmiştir. Hindistanda vazıyet Delhi 30 (A.A.) Şimali gar- bi hududu civarındaki havalide vaziyet düzelmsktedir. Bu mın- takada itaatsizlik gösteren köy- lerden bir çoğunun etrafı polis ve asker tarafından kuşatılmak- tadır, Bu ihata hareketi esnasin- da ehemmiyetli bir hadise ol- mamıştır. Hükümete sadık kalan kuman- danlar da bir çok yerlerde bu barekete iştirak etmişlerdir. Dahili Kabul etmiyor! Bidiğisiiz Mançuriye tahkik komisyonu göndermenin boş bir şey olduğu anlaşılıyor Londra, 30, (AA.) — Daily Telegraph, Mançuriye gidecek tahkikat komisyonunun tayini husundaki bir takım müskülât zuhur etmiş olduğunu yazmakta” dır. Ne İngiliz mümessili Lytton, ne de Amerika mümessilii Hines henüz kabul etmemişlerdir. Bu gazeteye nazaran mümessillerin kabulden imtinaları Mançurideki iklim şartlarına veyahut muta- savver işten bir faide istibsali mümkün olmıyacağı hissine at- fedilmektedir. Gene müsademe Tokyo 30 (A.A.) Japon kuv- vetleri Hsin Min-Tonun garbinda ve Pın-Chan'ın şimaline doğru ileri hareketlerine devam etmiş- tir. Bunların hedefleri, Kou - Pıng Tzedeki mühim makas is- tasyonunu ele geçirmektir. Hsin Min Toundan Rebge ajansına bildirildiğine göre bu mahalle doğru teveccüh etmiş olan Ja- pon tankları, sabahleyin Tehi - Dao yakınımda Çin askerlerile müsademe etmiştir. Diğer taraftan Anahi Smia- boun gazetesine nazaran birçok Japon kruvazör ve mubhripleri, meçhul bir semte müteveccihen Porarturden hareket etmiştir. Şanghay, 30, (A.A) — Bir Ja- pon kruvazörile 3 Japon torpido mubribi Cbinuvangtao'ya gelmiş- lerdir. Chinebow'dan gelip Ti- entsin'e gitmekte olan Çin as- kerlerini hamil bulunan iki ka- tar 500 Japon askerinin bulun- duğu Shang hsi-Kwan şehrini hiç bir hadıse olmaksızın geç- mişlerdir. Çin kuvvetleri Cehinchowdan geri çekiliyorlar Pekin, 30 (A.A) — Mareşal Chang - Hsuch - Liang, Jâponla- no, barbi Çinin şimaline tevsi etmeleri mazeretini kaldırmak maksadile, Chinchovda bulunan kıtaatına büyük duvarın içerisine çekilmeleri hususunda emir ver- miştir. Şimalden başlamış olan tah- liye hareketi mümkün olduğu kadar süratle devam edecektir, Mukdende vaziyet Mukden, 30 (A.A) — Japon kıtatı Kobangce civarındaki sev- külceyiş noktaları işgal eylemiş- ler ve şiddetli bir müsademeden sonra Tahusanı zepteylemişler- dir. Irak Başvekiline ziyafet Ankara 30 (Vakıt) — Hari. ciye vekili Tevfik Rüştü B. bu ak- şam Halk evinde Irak Başvekili Nuri paşa şerefine bir ziyafet vermiştir. Ziyafette Meclis reisi Kâzım Pş. Ismet Pş. ve dabiliye vekili Şükrü Kaya bey bulun- muşlardır. Yöni borsa komiseri geliyor Ankara 30 (Vakıt) — Istan- bul Borsa komiserliğine tayin edilen sabık gümrükler umum müdürü Ibsan Rifat Bey Istanbu- la bareket etli. Ankara tayyare cemiyeti reisi Ankara 30 (Vakıt) — Anka- ra tayyare cemiyeti reisi kayma- kam Hurşit B. füceten vefat etmiştir. Son Telgrailar Sofyada bir anarşistin yaptığı mezalim Hastaya bakmak için davet edilen bir yahudi doktorun Sofya 30 — Hususi mw babirimiz — telefonla bildiri» yor — Burada bir yahudi dok- torunun başına gelen hadise memleket içinde fevkalâde he- yecan uyandırmıştır. Hastaya bakmak üzere bir eve davet edilen Dr. M, Aralof kapıdan içeri girer girmez ölüm- le tehdit edilerek elinden “bu mektubu getirene derhal ikiyüz bin Leva veriniz,, mealinde karısı- na hitaben bir mektup alınmış ve elleri ayakları sımsıkı bağ- landıktan sonra bir köşeye atıl- mıştır, Doktor, kırk sekiz saat bu va- zıyette kalmış, nihayet sürüne sürüne pencereye (yanaşarak imdat talep etmiştir. Sesi odu- yanlar, eve koşmuşi.. (fakat kapı kapalı olduğu için birşey yapamamışlardır. ' Çağrılan polis, kapıyı kırarak içeri girmiş doktorun bağlarını Hindistanda Kongre ile hükümet münasebatı kesildimi Gandi umumi validen bunu soruyor Bombay. 30 (A.A.) — Gandi, Hint valii umumisi lirt villingtona bir telgrafname göndererek son emirnamelerin müttebit eyalet- kerde, hudut eyaletinde ve Ben- gale'de neşredilmesinin hükümet- le kongre arasındaki münasebatın kat'i surette kelilmiş olduğu ma- Dasını tazammun edip etmediğini |Paramızın ve bu hususta ne gibi bir hattı hareket ittihaz etmesi lâzımgel- diğini öğrenmek ve bu hususta müşaverede bulunmak üzre ken- disini ziyaret etmesi icap edip * etmediğini sormuştur. Icra komitesinin aktetmiş ol- duğu celsede birço aza, hükü- metin takip etmekte olduğu si- yasetin kongre ile kat'i münase- beti istilzam etmekte olduğunu beyan etmişlersede Mahutma, kendilerinin hükümetin neoktai mazarını tamamile (anlamadan hiçbir karar ittihaz etmemiye ikna eylemiştir. Gandinin valii umumiden bir mülâkat talep etmesi hakkında yapılan bir teklif, reddedilmiş olduğundan Hintli lider, telgraf çekmiye karar vermiştir. Peşaverdekeki vaziyet Peşaver 30 (A.A.)şimali gar- bi hudut vilâyetinde kırmızı gömleklilerden bir takım tevki- fat yapılmış olmasna rağmen vaziyet umumiyetle sakin gibi telâkki edilebilir. Bütün vilâyet dahilinde şimdiye kadar tevkifa- tın yekünü 1228 kişiye baliğ olmaktadır. Dün de 92 kişi tev- kif edilmiştir. Büyük millet meclisi! Ankara 30 (Vakıt) — Büyük | millet meclisi yarın (bugün) top- lanacak, yeni vekiller hakkında başvekâletin tezkeresi okunacak- tır, başına gelenler kesmiştir. Bu vazıyetten şüpb€ lenen polis evi aramış ve katta Solamon isminde bir y#” | hudinin de tıbkı doktor gibi bağlı olarak yerinde kıvrandığı" Bı görmüştür. Ayrıca bodrum katında üçüncü | bir şahsı da soğuktan donup. ölmüş olarak bulmuştur. | Zabıtanın o tahkikatına gört doktorla | diğerlerini hapsedef ve birinin ölümüne sebep ola adam Kalpof isminde bir anar” şisttir. i Geçen sene Sofya bangerl€ rinden Alkalay'dan on beş bi | Leva alanın da bu adam olduğ anlaşılmıştır. Şimdi zabıta bö adamı aramaktadır. Bu hadise üzerine Musevi c€” maati toplanarak Kalpofu der” dest edene yüz bin leva müki“ fat vermiye karar vermiş ve b8 parayı polis müdiriyetine tesli etmiştir. Mayısda terfi eden muallimler meselesi Ankara 30 (Vakıt) — Mayı#* | ta terfi eden muallimlerin terfi” leri hakkında Maarif ve Mali ye vekâletleri arasında çıka ibtilâfı tetkik etmekte olan es” cümen tetkikatını bitirmiş ve bf busustaki kararını vermiştir. Encümen Maliye vekâletini? mayısta terfi eden muallimleri9 bir sene terfiden müstesna bırâ” kılmaları hakkındaki nazar nokt#” sıvı kabul etmemiş ve bu mesele! muallimlerin lehine halletmişti” kıymetini Ok hakkında yeni bir kararnam? hazırlanıyor Ankara, 30 (Vakıt) — Meliy? vekâleti paramızın kıymetini kö” ruma hakkında beş numaralı y€“ ni bir kararname hazırlamakt*" dır. Yeni kararnameye göre viz almak istiyenler muayyen müddet evvel maliye vekâletin* müracaatle almak istedikleri dö” viz miktarile mahalli sarfı' bildirecekler ove müsaade tiyeceklerdir. Saraçoğlu Şükrü B. Ankaraf* Ankara, 30 (Vakıt) — Sar” çoğlu Şükrü B. geldi. İstasyondi Maliye vekili Mustafa Abdülb* lik, Devlet şurası reisi Nusret ** diğer zevat tarafından karşıland” — aaa — Hukuku ceza konferans! mesaisini bitirdi Paris,30 (A.A)— Hukuku ce nın tevhidi (meselesini tetkik etmekte olan beynelmilel kof” ferans iadei mücriminin ibtiysi mahiyetini teyit etmiş, fakst siyasi cinayetlerle askeri, gi ve dini cürümleri bu hükö“” || den istisna eylemiştir. Korsanlık meselesine gelini könförünen iştirik: eden ;hakii mütehassısları bir vi ği hava gemisile korsanlık ede yabut açık denizdeki bir vaP.. veya hava gemisini haydut”. larına hedef ittihaz eyliyen ©, sanları aynı derecede i addetmişlerdir. Bu mesle hakkındaki ai kereye yaş Darülfünun müd, rislerinden M. Pella ile Lehi* murahhası da iştirak etmiş