4 Kasım 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

—— 6 — VAKIT 4 Teşrinsani 1931 » Kambiyo İngiliz lirası Kr. « TA. sukalilı Dolar VE Frank Liret Belya Drahmn İs. Frank m Florin Kuron Şila Pezara Mark Zon Çe Feng Lee Kurş 1 Türk Tense Dinar Çervoneç Kuruş Nukut flererlin © Cnyiiiğ) (Dolar (Amerika) 0 Frank (Fransiz Liret Çita © Frank 'Belçika) 20 Drahmi 1 Florin (Fetemenk | 16 Kuron (Çekoslovak Şey Avusturya) İ ysmark | Almanya? Lehistan 1 Pengö ; Macer (po Lev (Romasya) İhO Dinar Yaposlovya| i Çevoneç > Sevvet Altın l Mecidi Batkosor * Borsa harlei cih etmiyelim? Kö; bu s»hnda ten vir ve irşat edildi ün, bu da mu- hakkak olacaktır. ' Bu tenvir ve i vazifesi (Halk! terbiyesi) nin sa eli ve il dir. | Halk terbiyesinin bir diğer vasfı da, (Sıhhi) olmaktır. İstihsoli arttır.! mak, nüfusu çoğalimakla mümkün.! dür. Bugün Anadoluda, i . 3 yaşın. daki çocuk nüfusunun çokluğu, hiç| bir memleketle ölçülemez bir halde. dir. Nüfus kütüklerinde yazılı VEİ toplanarak o veraset meselesi hakkın- İda mübahase ve münakaşaya koyul. yazısız çocukların toetmüü, hemen he “Men denilebilir ki, on beş yasındaki. lerin tutarmdan çok fazladır, Nüfusumuzun hemen dörtte Ücü- Hil teşkil eden köylü icin, en başta ge. İen içtima vazife, “Çok çocuk ye tirmek be nüfusu arttırmak, tiy, Köylünün evindeki nüfüs, ne ka-| dâr çok olursa, göreceği İş istihsal) edeceği madde ayni nispette fazla o Jacaktır. Esasen köyde İzdivacın gür) yesi de budur, Köyde evirnmek, su) dece adamsızlığın doğurduğu bir ih- tiyaçtır. Bu yüzden köyde evlenen, evli bülunan, uzviyeti, tabiat kanun-| İarının kendisine izin verdiği ana) kadar mütehammil bulunan her çift için ilk vazife çocuktur. Köyde, aile hayatında, çocuk doğumincında men! fi bir rol oynamak için “Yabüliğin katiyyen haricine çıkınamak, es konulmuştur. Onun içindir ki, köyde! henüz evlenen İS yaşındaki bir kizin da 45 yaşındaki bir kadının da. elle rinde, sırtlarında, kucaklarında çocu. gu vardir. l Her zaman vükidir ki, bir evdeki gelin kaynana, yahut, öhn kız, bir, £ ki, üç, çocuğu beraberce büyütehilir.! Jer. | Bir Anadolu köyüne #İdetseniz orada izbelerden farksız yer alti top! rak Imlerimin içinde evine göre, İki, üç! Yaşındaki çocukların adedi, sekişi, e Mü geçer görürsünüz. Fakat ayni köy. den, beş söne sonra gene geciniz, gene Aynı yaştaki çocuk adedinin mevcut olduğunu, tabli bir tekâmil! ile on se ne evvelkilerden büyüyerek on yaşma girmesi icap edenlerin onundan, an-i cak bir tanesinin kaldığını görürsü nüz. Çünkü, diğer dokuz çocuk ya- şayışlaki sıhhi kaidelere raiyetsizlik yüzünden ya veremden, ya malârya- dan ölrülğ, içlerinden ancak bir ta- nesi kurtulabilmiştir, | Anadolu köylerinde nüfusa ma kayyet çocuklar, hemen hemen on ya ı Ikarak vüazifesi-| “saltanat imparatoriça hazretleri. 5€-| çengi hesaplarımı hediye ve pant ak Birinci Katerin Rus tah- tına nasıl geçti ? Rusya çarı (Koga Petro) Avrupa-|tika oOeden ve okumak yazmak bilmi- İya vukubulan İkinci oseyahatinden!yen (Martha) ortodoks mezhebine gi İavdetinde ötedenberi ıslahatına muha-|rerek (Catherine Alexeyevna) ismini Nif olan ve gaybubetinden bilistifadelaldı. 1724 te (Katerin) in, © çarıni aleyhinde tertibatı fesadiyede bulu-'zevcesi sefatile, tetevvüç resmi İcra| nan oğlu (Aleksi) Yi idam ettirmiş. edildi. Bu mühasebetle (Koca Pet ti (1718). Müşarünileyhin 8 şubatiro) mun mümaileyhaya hediye ettiği 1725 tarihinde küçük bir hastalığı|taç çok kıymetli idi. Kadınlara kar. mütenkip tesis eylediği (Petersburg)işı vefasız olan bu hükümdar İkinci! jşehrinde vefatında tahtı saltanat sa-Jhanımı pek severdi. Bütün seferle İhipsiz kaldı. Her şey şahsında temer-İzinde onu yanına alır ve hatta 171) ta küz ettiğinden müteveffa ( hükümdarrihinde (Prut) nehri (civarında yüz, vasiyetname bırakmamıştı. Biniaena-/ elli bin kişilik bir Osmanlı ordusu ta- leyh o varis olmadığı gibi ver#set'rafından muhasara edilen (Koca| kanunu da yoktu, Ortada, teehhtilün-| Petro) ve bütün Rus kuvvetleri esir den evvel çariça (Katerin) den olanlolmak fzere iken (Katerin) in cesaret gayri meşrü iki kızı, müteveffa bü-'ve soğuk kanlılığı sulh O muahedesi| yük biraderi “İvan, nın İki kerimesi müzakeratmda ( gösterdiği mehareti| ve birinci zevcesi ve mutallakası o (Ö-İve bütün mücevheratını Osmanlı kü- İdoksi) nin dünyaya getirdiği maktulİmandanı Baltacı Mehmet Paşaya tak loğlu (Aleksi) nin mahdumu © (Petro)İdim (etmesi sayesinde Rusyayı bü |bulunuyordu. Bu çocuk o sırada do yük bir felfiketten kurtarmıştı. (2). | kuz yaşındaydı. Taht mücadelesi! kü» (Katerin) i mevkii iktidara geti. çük Petronun taraftarlarile (Kate! yenjer, veraset meselesinin (sureti jrin) İn mensubini arasında cereyan et kat'iyede hallolunmadığını ve keytiye (ti. Zadeşân (Koca Petro) nun toYü-lin ergeç (o birçok müşkülâta sebebi! | sunun hamzetliğini ilizam (ediyor. yet vereceğini görmeğe başladılar. El | Fakat hükümet Oadamları (Ka-lıı yasına & yaklaşmasına, sıhhatinin terin) e mütemayildiler. / Bitaraf 0) yanter olmasına ve hekimlerin nasayi. Isn bir üçüncü fırka da mutlakrye-| ine rağmen müşartinileyba iştiisret| tin tahdidine ve İsveç kanunu esas!si- b 5 i , vi ve her türlü sefahete devam ediyor nl kabule o muvafakat edecek nam-| vi i düşün. İzede rey © vermeğe | hazırlanıyordu.,v€ eğlenceden başka bir şey düş! | (Koca Petro)/haleti nezide iken (Ka.|müyordu. hai hükümet işine ka- «) hastanın odasından sık sık çı.lTIŞır Ve her şeyi eksik olan donanma) tevabiile müzakereye girişir,|Y! ve orduyu teftiş ederdi. bin türlü vaitlerde bulunur ve han O En ziyade alayların manevraları alayı zabitanma ihsanlar verirdi.|na iştirakten haz duyardı. Bu ene Burdun baska zabitanın on sekiz ay.İra (Marienburg) da geçirdiği ordu- lik mütedahil maaşlarının defatenigih hayatını kendisine hatırlatır ve tesviyesini ve efradın berbirine ayrı-|bu vesile ile (âserler içinde tasndüf ca otuz ruble bahşiş vermeyi tanhhütlettiği yakışıklı Adamları hizmeti hu- eyledi. (Koca Petro) nun - vefatında! susiyesine intihap eylerdi. Mesali- üç saat sonra Oovükelâ, ümerayı as-/hi devlet vaktile prens (Menshikov) keriye ve rüesayı ruhaniye (OsATAydülun çamaşırın! Yıkamısına ve İzdiva- İcindan evvel (Koca Petro) ya güzel ve mekler pişirmesine benzemiyordu. Za ten birkaç kadeh attıktan sonra İmpa tatoriça kendisine malik değildi. (2) Sulh akti mürasebetile kuman aşasın YAYİSİ | danların — desletleri namına ve yakut O aralık pencereden verilen fdular. üzerine trampeteler çalın- bir i dı, ret wa alayı sarayın dah işgal etti ve: dalar etrafı oçiniatin Bu emri vas . on csleti olduğu tarih ki o karşısında hazırın (Katerin) eiz mukayyetiir, Her halde Balta arzı tebrikât ve binte mecbur oldu- Er fıraaltan İstifade et tar. İshesizi bilmiş olsaydı Avrupa ve Asya (Birinei Katerin) nammı alan bu kadın (İlthunnie) de (İ) doğmuştu. Babası (Skovronsky) İsminde bir Al- man olup mumaileyhanın adı da (Murtha) idi. Pederinin vefatı üzeri: ne fakrü zaruret içinde kalan aile- ai efradı öteye beriye dağıldığından (Marienburg) kasabası protestan pa- yası (Glück) namzat küçük (Martha) yı evlât edindi ve onu bilâhare İsveç dragon efradından (Yohan) isminde birisile evlendirdi. Bir müddet son ra İsveç ordusu Ruslardan gördüğü tazyik © üzerine (Marienburg) u tah liyeye mecbur olduğundan (Martha) Harp esiri olarak kasabada kaldı. Rus kumandanı prens (Menshikov) bir gün genç ve güzel kadına rasgeldi ve onu yanina aldı. (Koca Petro) muma- ileyhayı (Menshikov) un evinde tar (1) “Lühmande) kıfası harbi umut #eiden sonra ihya edilen (Polonya) ya ülhak olundu. Başlıca şehirleri (Vü- rw) ve (Grodno) dur. 1 ve çok hoşuna gittiğinden (Mos kova) ya götürdü. Çarın yeni metre sinden (Anna) ve (Elisabeta) namla- rmda İkikızı dünyaya geldiğinden 1711 senesinde zevcesi (Ödokel) yi tat! likle onu tezevvüç etti. Çariçalığa İ ———— Davet 'Terkosun vapgınlardaki susuzluğu meselesini tetkik etmek için karileri- mizin intihap ettiği müderris Nizamet- tin Âli, muallim Salih Murat, mühen- dis Hat Ziya, Hasin Halet Fikri haritası bugün bambaşka bir çekil al. muş olurdu. Prens o (Menshikor) o hükümdarı nın eski hizmetçisini (sabahleyin ya- takta İken ziyaret ederdi. Derhal masa kurulur ve diğer nüdema da ge ince akşama kadar İçki ve kumatla vakit geçiritirdi. (Menshiko) artık â İşık rolünü oynamıyordu. O vazife! gençlere bırakılmıştı. Petersburgda bulunân © ecnebi diplomatları hükü- metlerine gönderdikleri raporlarda ilmparetoriçanın sefahet içinde puyan olduğunu ve bir gece kan alınmak sa. yesinde hayatı kurtarıldığını ve çok sişman olduğundan bu tarz (o hayatı devam ederse pek yakında bir felâke te hazırlanmak lâzımgeleceğini bildi. İriyorlardı. Bir elçi de İki sene zar. İfmda sarfolunan macar şarabını ve İDansik rakısnın bir milyon Rubleye baliğ olduğunu hesap etmişti. Varidat İon milyon rubleyi bulmıyan bir memle İket o fein ba rakam müthiş bir ye- İkându. Diğer bir sefirin tahriratında İşu cümleler vardı: “Bu sarayın gidi. İşini tasvir etmek kabil değildir. Zev- İku sefadan başka bir Şey düşünülmü. İyor. İşler muattal bir halde, hiç kim- se mes'uliyeti Üzerine almıyor. En. trika yuvası olan imparatoriçânm da- İiresine süferanım (girmesi muhaldir, Hazine bomboş, askerlere ve memur- lara beş para verilemiyor. Bir aralık imparâtoriçanm has talandığı ve bacaklarının şiştiği ha- beri şayi oldu. Sefihane bir hayat | | | Son telgraflar | —Yinci sayıflıdan devam — Kıbrısta Atina ajansı her tarafta mü- sademelerden bahsediyor, faket ... Atina, 3 (Hususi) —Londradan ge len telgrafnamelere göre Kıbrısta va- ziyette hiç bir tebeddül yoktur. Ufak tefek müsademeler her tarafta de vam ediyor, Amolosto mmtakasında| dün âsiler ile ingiliz kıtaatı arasında yeniden müsademeler vuku bulmuş tur. Fakat tafellât gelmeriiştir. Is kenderiyeden gelen haberlere göre bu müsademeler, şiddtlenmiş, limanda demirli duran İngiliz harp gemileri de top ateşile müsademeye iştirak ey: lemişlerdir. Kıbrısta idareli urfiye Atina, 3 (Hususi) — Londradan| gelen telgrafnamelere göre İngiliz hükümeti (o Kıbrıs kanunu lâğvetmek ve adada fevkalâde bir idare ilân etmek niyetindedir. İ Bu haber, Yunanistandaki Kibris ramları arasında derin bir infial w-| yandırmıştır. Yünan ticaret odaları,! “Ingiliz ticaret odalarına telgraflar çekerek Kıbrıs âsileri lehinde müda.! halelerini rien eylemişlerdir. | Dün Kıbrıs İngiliz valisi, yerli es) rafı nezdine (davet ederek isyanın! esasisini bastırılması hususunda manevi nüfuz ve tesirlerini sarfetmelerini tavsiye etmiş, Kıbrıs rumlarının metalibinin mehmaemken isaf ve tatmni İçin ça- lışacağını vadetmiştir. İ Kıbrısta vaziyet İ Lefkoşa, 2 (A.A) — Kıbrıs adasin:! da Vaziyet iyileşip düzelmiştir. Kıbrıslılar lehinde yeni İ müracantlar | Atina, 2 (A.A) — İstiklâr kahrı manlarının ahfadı, Kıbrıslılar lehin- de medeniyet âlemine hitabet bir bes) yanname neşretmişlerdir. Pireli eski muharipler dünyadaki bütün eski silâh arkadaşlarına hita- ben bir beyahname neşrederek onları Kıbrıslılar lehinde mücadeleye teşvik etmişlerdir . Maktul ve mecruhlar Atina, 2 (Hususi) — Kıbrısta İn- gilizler ile âsiler arasında vuku bu- Tan son müsademede ihtilâleiler 15 maktul ve 50 mecrüh ve zayiat ver. miştir. M. Laval Parise geldi ve nazırlar mec- lisinde izahat verdi Le Havre 2 (A.A.) — ile de Franse saat 10 da rıhtıma ya- naşmıştır. M. Laval, saat 15,54 te Parise mütevcecihen trene binmiştir. Paris, 3 (A.A) — M. Laval Amerikaya yaptığı seyahat ve Vaşingtonda ifa ettiği vazife bak- kında nazırlar meclisine izahat vermiştir. Adliye nazırı M, Berard baş- vekilin vazifesini ifa tarzından dolayı meclis namına tebrikâtta bulunmuştur. M. Berard M. La- valin takip ettiği tarzın Ameri- ka ile Fransa arasındaki dostane ve itimatkârane mesai iştirakini buğünkü şerait dahilinde fevka- Takvim — çarşamba 4 Teli 1f inci ay 1931. 91 Cemaziyülüire ii Senenin geçen günleri: 308 kalan br Güneş — Doğuşu: 6.21, Hanı 1 Namaz vakitleri — Sabi: Oğle 11.58 ikindi 14,55 Akşamı İ Yatsı: 1849; imsak: 441 Hava — derecci hararet caza lasgariy2 derece, Bugün rüzgar poj# ve şarktan esecek ve hava gös€li bulutlu olacaktır. İneboluda kar | Ajanstan bildirildiğine göre Den soğuduğu gibi İneboluda da kaf miştir. Her tarafta soğuklar Ahimesut, Kütahya, Kayseri ve yonda barar cesi sıfırdan anfi dereceye düşmüştür. Ankarada SW aşağı 8, Eskişehirde 4 tür. Garbi doluda sıfırdan aşağı derece yoktur 28 e Radyo Istanbul radyosu Saat (8 den 10 a kadar gramolori ları neşriyatı 19,30 dan 20 ye kada rinci kısım saz Ali beyin iştirakile #8 din 21 e kadar gramafonla operet E çaları 21 den 22 ye kadar ikinci © saz 22 den 2230 kadar cazbant * Yakıt: Abone şartları amm 1 3 6 pa Duhilde 150 400 750 1499 Ke Hariçte — © 800 1450 2700 Hân şartlarımız: Resmi Hususi, Satırı 10 Kş (o 12,50 Santimi 0. 95 Küçük ilân şartlarımız: a 25 “ 1 3 110 Del go 50 6$ 100 Kur A — Abönelerimizin her üç ayi ği için bir defa mebuanent HV — 4 satn gecemianlemn e: satırı için 5 kuruş zörümotoiiij Doktor Hafız Cemal Dahili hastalıkları mutaha! Sıra numarası beklememek yorlar, kabineye müracaatla telefonla randevu saati almaledi. Cumadan maadâ her gün öğ!© sönrr saat“2,30 dan 5 e) kadar bulda Divanyolunda 11$ numarali” susi kabinesinde dahili hastalik muayene ve tedavi eder, Telefo” tabul 2398, sını kararlaştırılmıştır Alman sefirinin M. Laval# teklifleri Paris, 2 (A.A) Le Jurnal B İlinden istihbar ediyor: sefiri M, Won ,Hossch, bü metinden almış olduğu sarih, İ limata tevfikan bu sabahı salı sabahı M. Laval nezdit bir teşebbüstk bulunacaktır. mailayh, bu teşebbüsü esna: Fransız başvekilins bir takım * fatta bulunacaktır ki bu tef fat mazhar olacağı kabule re müsbet teklifler şekline bedilecektir. Almanlann Tamirat mese inn yeniden tetkiki,, için bey” milel bir konferansın yakın zamanda içtimaa davetini edecekleri teyit edilmektedir 1 4 J i Maamafi bü teklifin teferr0” hakkında bali hazırda sarib lümat yoktur. Bu gazete, M. vi şından sonraki çocuklardır. Tevfik Beylerin yarınki perşembe gü- lâde faydalı bir surette kuvvet- Hoeschun kısa vadeli borçla” Halbuki, nüfusumuzu her sene 900 bin, dört yüz bin fazlalaştırmıya ne kadar ihtiyacımız vardır. Bu ihtiyacı bizzat köylü duymaktadır. Halk terbiyesinin, nüfusu çoğalt. masında oynmyacağı vel (basittir; Köylüyü bugünkü fena hayat şartla- DÜ saat beşte Matbuat cemiyeti bina İsiren (birinei Katerin) 6 mayts 1727 tını teşrifleri rica olunur. İde vefat etti. (Koca Petro) nun idam rından kurtaracak, eldeki vesaitle dasjettirdiğ! oğlu (Aleksi) nin mahdumu! ha sıhhi, daha lüzumlu bir şekilde| (İkinci Petro) namı altında tahta çık- yaşımak, çocuğu büyütmek, imkânr-|fr. (Katerin) in saltanatı iki sene ve nı verebilmekten ibarettir... iki ay devam etmişti. Talât Mümtaz Lütfi Siraavi lendiğini söylemiştir, Fransız parlümenlosunun Içtima tarihi Paris 5, (A.A.)— Nazırlor mec- lisi parlâmentonun 12 teşrinisa- nide mesaisine tekrar başlama- sağlamlaşlırılmasi ve beyne! İel müstakil bir mali yardım mali vazıyetin islâhı imkân müteallik tekliflerde bulunm memur edilmiş (olduğunu maktadır. . Je