21 Ekim 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

—2— VAKIT 21 Teşrinevvel 1931 Ti Dün borsada Fransız frangı birl Türk Tirası mukabili 12.6 frankia açı! larak ayni fiatta kapanmıştır. Frank Üzerime cereyan etmiş olan muamesl lelerin yekünu beş milyon 905 bine baliğ olmuştur. İngiliz lirası 25 kuruşta açılarak bir aralık 816 ya kadar & düştükten sonra açılış fiatı Üzeritden kapan mıştır. Doların fiatı bir Türk hirası muka- bili 74 çent 42,5 milim idi. Akşam &- zeri 47,60 üzerinden kapanmıştır. Do- lar üzerine de birçok muamele ol muştur, İhracat dolayısile İzmirden İstan. bul borsasına fazla miktarda kambi. yo arzedilmekte ve borsada hararetli muameleler cereyan etmektedir. Tütün mahsulü de, Yunanistanda ve Eyl- garislanda ne kadar ? İhracat ofisinin yaptığı tetkikata göre memleketimizin bu seneki di. tün mahsulü 35 milyon kilo tahmin dilmektedir. e Geçen seneki tütün is tihsalâtımız ise 40 milyon kile idi. Bulgaristanın 1931 senesi tütün mahsulü (31,5 milyon kilo tahmin ediliyor. Bulgaristanm geçen seneki tütün istihsalâtı ise 28 milyon kilo £- di. Yunanistanın bu seneki tütün istihsalâtı o tahminen 32 milyon ki. Jodur, Geçen seneki (o istihsalât 40 milyon kilo idi. Bu istatistiğe na - zaran memlekelimizle o Yunanista- nm tütün istihsalâtı geçen seneye nispetle azalmış fe Bulgaristanın ti. tün istihsalâtı ise geçen seneye nispe-' ten artmıştır. Türkiye - Holanda Ticaret mukavelesi Türkiye ile Holanda (arasmda 26 ağustos 931 de yeni bir ticaret mu kavelesi imza edilmiştir. Yeni mu. kavele Ziteşrinisani 929 tarihli mu- kavelenin yerine kaimdir. Musaddak. nüshaların teatisinden 30 gün sonra mer'iyet mevkiine girecektir. Mun hede iki memleket arasındaki ticari münasebatı tanzim etmektedir. Mu- ahedenin tatbikinden tevellütedip de diplomsai tarikile halli mümkün o- e — e — nalardan sayılabileceğini söylemekle beraber devam müddeti itibarile ehem- miyetli bir fırtma olmadığını da kay- detmektedir. Kış şiddetli mi olacak ? Gene rasathaneye nazaran geçir. diğimiz fırtına da bir gayri tabiilik görerek kışın şiddetli geçeceğ! hak. krnda hükümlervermek yanlıştır. Ra- sathane, (son baharda her sene bu gibi fırtımalar olabilir. Bu fırtına. Tar bazı seneler bunun gibi biraz! şiddetli geçebilir. Maamafih devam müddeti diğer bazı senelerde olan fırtınalara nispetle azdır.) Birkaç gün sonra derecei harareti yükselecektir. Daha birçok yaz gün. leri göreceğiz. Kış gelmiş değildir demektedir. Haydarpaşada Fırtmanın yaptığı tahribat hak. kında elde ettiğimiz malümat şudur: Haydarpaşa limanında demirli ve bağlı bulunan motör, mavna, “a lapurya ve kayıklardar hemen hepsi batmıştır. Mahmut reisin soğan yük- lü mavnasi, Mehmet ve Arif kaptan-| larm mangal kömürü yüklü kayıkla! ri, Ali Mehmet, Davut reislerin buğday yüklü salapuryaları, Meh- met kaptanın kum çakıl, Yunan ban- dıralı Plemuz ve Limustan: kaptan. larm buğday ve tuzlu balık hamule. M kayıkları, Mehmet Ali kaptanın atpa yüklü motörti yükleri ile bera. ber batan mavna ve kayıklar arasm. dadır. Bunlardan masada batmış 19 mayna, Salapurya ve kayık da. vardır. Kayıklar, msvna ve salapuryalar Haydarpasa vapur iskelesi civarında VEİKTİSAT HAYATI İhracat dolayısile Istanbul borsa- sında muamele hararetlidir ingiliz Jirası dün 825 te açıldı, düştü, sonra açıldığı flatta kapandı lamıyan İhtilâflar, muahede muci- bince hakem mâhkemesine havale 0- Tunacaktır, Avusturyada gümrlik fiyatları yükseldi Avusturyada döviz üzerine neşre dilen emirname, hariçten (yapılan mübayaatı işkâl etmistir. Bünün ne ticesi olarak gümrük fiatları yük selmiştir. Gümrük flatlarını yük selmesi sanayide de tesirini göster miştir. Bulgaristanda Iktısadi vaziyet Abalisinin yüzde seksen! çiftçi olan Bulgaristan, dünya hububat fiatlarınm düşmesinden pek çok mü- teessir olmuştur. Bunun neticesi o larak Fransâdan mevaddı madeniye Üzerine yapmakta olduğu mübayaatı kesmiştir. Bu vaziyet Fransızları düşündürmektedir. İsviçrenin harici ticareti İsviçrenin harici ticareti son ay- larda azalmıştır. İhracat açığı a Zustosta 71,5 milyon frank iken bu açık eylülde 77 milyon fraaka (çık mıştır. Pariste çıkan ticaret gazetesiain| neşrettiği bir habere göre Rusyanın haric ticareti son aylarda azalmış- tır. Sovyet hükümetinin harici ti caretini faaliyete getirmek için vaki olan teşebbüsleri meticesiz kalmış. tır. Rusyanın bilhassa Amerikaya olan İhracatı pek ziyade azalmıştır. A- Japonyanın şartları Beş maddeden ibaret Tokyo, 20 (A.A) — Japonyanın Mançurideki askerini geri çekmeden evvel Çin hükümeti tarafından esas itibarile tanmmasını istediği başlıca 5 madeyi M. Briyanda, M. Simsona ve Sör Eric Drummonda mahrem bir surette bildirdiği haber alınmıştır. Eu beş madde şunlardanibarettir: 1 — Japonya ve Çin mülki tama- miyeileri hakında teminat olmak Ü- zere biribirine İaarruz ve tecavüzda bulunmamayı karşılıklı surette taah- hilt edeceklerdir. 2 — Boykotni tedbiri de dahil ol duğu halde Japonya ve japonlar &- leyhindeki her türlü düşmanca hare-| ketlere nihayet verilecektir. 3 — Japonların mal ve canının emniyet ve selâmeti hakkında temi. nat verilecektir. 4 — Japon parasile yapılmış olan: demiryollar için Çin hükümeti tayin edilecek miktarda tediyatta buluna. caktır, Mançuride demiryolları (o İnşaası hakkında elyerm mevcut bulunan itilâflar Çin hükümeti tarfından ta- nınacaktır, 5 — Mançuride Japon tebaasma ait arazinin fcar mukaveleleri mese- lesi de dahil olduğu halde (mevcut muahedelerden doğan haklar Çin hülcümeti tarfından tanınacaktır. Amerika iştirak edecek Vaşington, 19 (A.A.) — Japon hü- kümeti Cemiyeti Akvam meclisinin Mançuri meselesi hakkında yapaca- ğı müzakerelere Amerikanm iştiraki- ne muhalefetten Vüzgeçmiştir. Kellog misakı etrafında Londra, 19 (A.A.) — Buraya ge len haberlere nazaran Fransa, İtal. ya, Almanya ve Norveçin Cenevre| kadar üç ölü ilel8 yaralı sayılmıştır. merika Rus emleası almanıkta de vam ettiği takdirde Rusyada bu memlekete verdiği siparişleri decektir, Bir haftada ihraç edilen üzüm İzmir limanından son hafta zar. fında muhtelif ecnebi wemleketlere bir milyon 357 bin kilo üzüm ihraç, olunmuştur, Mevsim biğayetinden 15 teşrinievele kadar yapılan üzüm ih -| racatı 10,229 tondur. Geçen sene ayni müddet zarfındaki ihracatımız 16,290 ton idi. Son hafta zarfında incir İhraca- tımız bir milyon 561,273 kilodur. Mevsim bidayetinden 15 teşrinievele| kadar 10,527 ton incir ihraç edilmiş tir. Geçen sene 12762 ton İdi. battığı için Haydarpaşa vapurları, manevra yapamamışlar ve dün akşa- ma kadar Haydarpaşaya vapur ya» naştırabilmek kabil olmamıştır. Hay- darpaşda bağlı bulunan vapur da ol duğu yerde kalmıştır. Kadıköyünde | Kadı köyünde de bir kö mür kayığnn halatları © kop muş, kayalıklara çarparak parça lanmıştır. İçinde bulunan altı tayfa; denize dökülmüşlerse de (kurtarıi- mışlardır. Şerefnur ve Zafer vapur. ları, Kızkulesi açıklarında denirli bulunan bazı büyük şilepler demir- lerini taramışlardır. Haliçte Fırtına Haliçte bile tesirini gös termiş ve ehemmiyetli hasarat yap mıştır.. Birçok kayık iskeleleri harap olmuş, birçok sandallar batmıstır. Gene Haliçte Fransız sefaretine ait mir muş ile İtalyan sefaretine ait diğer bir muş çarpışmış, Fransız s6- faretinin muşu müsademe neticesin- de batmış diğeri ehemmiyetli hasara! uğramıştır. Bir kayıktan istimdeat Fırtınanın en şiddetli bir zama. nında, Balıkpazarından silâh sesle ri duyulmuş, polis devriyeleri 'der- hal bu sese koşmuşlar, ve silâhların batmakta olan bir kayıktan 'stimdat için atıldığı görmüşlerdir. Kayık batmış içindekilir kurtarılmışlardır. Boğazicinde de birçok sandal, mavi na ve kayık © batmıştır. İstandart Kumpanyası önünde parçalanan ve karaya düsen mavnalr içerisinde bas) lunan 152 teneke gaz Beykoz önünde| de itihaz olunan karara tevfikan Ja.) Hükümet makamları toprak altında ponya ve Çin hükümetlerine birer) kalan amele miktarmı bildirmekten telgrafname göndererek bütüm-ihti- Tüfları muslihane bir. süretle hallet Fesi 932 bütçesinin ihzarı Ankara, 20 (Vakıt)— 932 büt- çesinde 15-20 milyon bir tasar- ruf yapl caktır. Maliye vekâ- leti yarın bütçelerini ihzar et- meleri için vekâletler muhase- be müdürlüklerine malümat ve- ! recektir. Baytar umum müdür- lüğü ibzari malümatı ihtiva eden bütçeyle esbabi mucibesini ha- zırlamıştır. Pangaltı nahiyosinin merkezi Ankara, 20 ( Vakık) — Be- yoğlu kazasında Pangaltı nabiye- sinin merkezi Şişliye nakledil- miştir, Aydın muhasebel hususiye müdürü Anknra, 20 (Vakıt) — Dahili- ye vekâleli mahalli idareler şef- | ! lerinden Etem Ruhi bey Aydın mubasebei hususiye müdürlüğü- ne tayin edilmiştir. Mısırda bir suikast Kahire, 19 (A.A.) — Srtkt paşanın! amcasının oğlu ve Chorayeb beledi- ye reisi meçhul bir şahıs tarafından rovelver kurşunile öldürülmüştür. Zabıta katili aramaktadır. Bu ci mayete salk olan sebep henüz öğrenil. memiştir. Kahire, 19 (A.A.) — Camlül Ezher şeyhini namaz kılarken öldürmek ü- zere gizlice camle girerek bir köşede pusu kurmuş olan dört yerli mü. sellâh haydut zabıta tarafından vak. tile yakalanmış, sui kast teşebbüsü- bü suretle neticesiz kalmıştır. Maden ocaklarında bir facia Berlin, 19 (A.A.) — Westphalle-! nin Solingen havalisindeki Monte nis madenlerinde saat &30 da şid- detli bir grizo infilâkı olmuştur. Fe- kâlete uğrıyan maddelerde şimdiye istinkâf etmektedir. -Madenler “ida- mek tunhhildüne girişmiş olduklarmı| denleri müdürleri kazâ © mâhallinde hatırlatmaları muhtemeldir. Istnabul Ilmanına mensup Turgut reis nammdaki yüz tonluk, Ahmet kaptana ait mavna, İstandard kur- panyası önünde şamandıraya bağlı iken halatı kopmuş, karaya düşmüş tür, Aynı yerde Bekir Mustafa reis isminde birine ait bulunan bir yel- kenli de karaya düşmüştür. İstandard kumpanyası önünde de- mirli bulunan 188 numarlı Mehmet kaptana ait ve 3500 İemeke gaz yük- lü mavna demirini tarâmış ve meçhül bir semte doğru gitmiştir. Karadaki facialar Karadki tahribata gelince; Unka- panmda harap bulunan bir ev fırtı. çıkarılmıştır. Balkan smetPş. Ankara" İ nanm şiddetine dayanamıyarak yi- kılmış, ankaz altında iki kisi kaln- rak ölmüştür. İtfaiyenin yaptığı a- ramada boyacı Bayramın karısı Hay» riye hanımın ve iki yaşındaki kız Fatmanın cesetleri parçalanmış bir halde bulunmuştur. Fatihte z Fatihte Eskiali paşa mevkii kar gısında Hırkai şerif camiinin akaret duvarları yıkılmış elektrik telleri ha- rap olmuş, molozlar cadeyi kapamış tır. Alemdarda mdrese sokağında ve Akbıyıkta elektrik telleri kopmus” tar. Fatihte Ahmediye noktası karsi” sında bir evin zemin katımı gular bas-| mış, tahlis için itfaiyenin yardımı istenilmiştir. Muhtelif yerlerde birçok büyük a: ğaçlar yıkılmıştır. Çarşıkapıda Sinan. Pş. medresesi önline yıkılan çinar a- ğacı tramvay telleri üzerine düşmüş. tür. Ayasafyn camii İçinde, polis midüriyeti avlusunda bulunan bazı ağaçinr da kökünden Kopmuylarılır. Açık denizlerde Son gelen haberlere göre açık de- nizlerde de şiddetli bir fırtma hü: küm sürmüş ve teğricen hafiflemiş zaya gemiler, fırtınanın dehşe-; tinden İlmanlara sığınmışlardır. Ke- 7a olup olmadığı hakkında deniz ti- eareti müdüriyetine henüz malümat selmemistir. bulunmaktadırlar. Konferansı ( Baş mekalemizden mabaat 1 milletleri arasında hakiki ve fili su- rette birlik temini nasıl mümkün. dir? Bu noktai nazardan muhtelif he- İ telâkki farkı göze çarpıyor. kan rpilletleri arasındaki ihtilâfların edilebileceği fikrini ileriye sürüyor. lar. Bu suretle “Her şeyden evvel; skalliyetler meselesini ( halledelim, * diğerleri adeta kendi kendine orta. dan kalkacaktır, demek (İstiyorlar. Halbuki Yugoslavya © murahhasları siyasi sahada birlikten evvel iktisadi sahada birlik husulüne çalışmak lâ. zımdır; bir kere Balkanlarda iktr sadi birlik teessüs ederse siyasi bir- i Nik kolayca onu takip edecektir. di yorlar. Bu suretle iptida birliğin en müşkül görünen safhasını bir ta rafa bırakarak en kolay ve mümkün görünen yollardan başlıyarak iler. Jemeyi istiyorlar. Bu sözler, gösteriyor ki Balkan milletleri ara- sında birlik emeli, artık bu memle- ketler için müşterek bir ideal halini almış gibidir. Balkan ufuklarından yeni doğan bu ideal güneşi gittikçe bu memleketlerin müşterek semasın-/ dn yüselecek, onun meşredeceği feyz ve hararet ile Balkan milletlerinin birliği nihayet bir gün filen tahak- kuk edecektir. Evet, Balkan birliği (idealinin bir gün mutlaka tahakkuk edeceğin-! de hiç şüphe yoktur. Yalnız mü- him olan mesele, herkesin Tıkla beklediği © zamanın bir gün evvel gelmesidir. Güzel Balkan bir- liği idealinin bir saat evvel hakikat | sonun açık bir tabut içinde teşhir € yeti murahhasa reisleri arasında bir) bulunmak üzere Macaristanda ka İ Meselâ Bulgar murahhasları Bal.) tısat vekili Rahmi beye Macaristi en esaslısı akalliyetlere tanllâk e) olmadığını den meselelerden olduğu için bir ke-| “Çok memnunum Paşam, demiş, re bu meseleler hal ve fasledilirse| ahare Ankarada mufassalan diğer ihtilâfların pek kolay bertaraf! Ceğini söyliyerek tetkikatı metici seklini almasıdır. bu mülâhazalar da| sabırsız! M. Musolini Berline davet edildi | Berlin, 19 (A.A.) — M. Brüning. bugün Almanyanın Roma sefiri vâ“ © sıtasile M. Mussoliniyi Berline da vet etmiştir, Halya hükümeti reisi, M. Brü- ninge teşekkür etmiş, ve kendisini seyahati tarihini bilâhare tesbit et mek hakkını muhafaza eylediğini ve yakında icra edeceği seyahatte ken- disini temsile hariciye nazırını me mür ettiğini beyan etmiştir. M. Grandinin seyahati tarihi 25” ve 26 teşrinlevvel olarak tesbit edik miştir. Nazıra refikası ve hariciye erkânından birçok zevat refakat ede- cektir. Edisonun tabutu önünde West — Orange, 20 (A.A.) — Edk dilmekte olan cesedin bulunduğu lâboratuvar İle kütüphanesinin ö nünden şimdiye kadar on bin kişi g& lip geçmiştir. Nevyork belediye reisi M. Valter cenaze alayının yapılacağı yarınki gün saat 19 da her tarafta bir daki ka müddetle ışıkların söndürüleceğir ni beyan etmiştir. Almanyada kanlı mücadeleler Berlin, 19 (A.A.) — Hitler müfrii milliyetçilerden 75 bin kişiye Brun# viekde bir geçit resmi yaptırmıştır. Bu geçit resmi bittikten sonra 09 yalist milliyetçilerle işçiler arasınd8 vuku bulan çarpışmalar neticesinde 160 kişi yaralanmıştır. İ Bulgar kıralı Venedik'e Venedik, 20 (A.A) — Bulgar kral ve kraliçesi buraya vâsıl olmuşla" YA ALE vc lee tr ma dunda ailesinin elyem yiunduğü San Rosore şatosuna gideceklerdir. ya hareket ettiler TÜst terefi 1 inci sayıfada) kendilerini selimlamıya gelmiş olaf zevatın ayrı ayrı ellerini sıkarak ve da etmişlerdir. Başvekilimiz, iktesadi tetkikat! ve dün trenle gelmiş olan sabık İİ daki müşahedelerinden memnun oli sormuş, Rahmi kısaca anlatmıştır. Başvekil Paşa Hazretleri trenin hareketi anmda vâzonun kapısındı teşyicileri tekrar selâmlamış ve “Al Jaha ısmarladık. urkadşlar!,, de alkışlarla teşyi olunmuştur. İşte Dolmabahçe sarayında di açılan Balkan birliği konfe en mühim vazifesi budur. Esasen bu vazifenin ifası okadi da müşkül değildir. Çünkü Türki) ile Yunanistan arasında yapılan itilâflar Balkan birliği için en mü kemmel bir temeldir. Bu temel (© © rine güzel bir Balkan birliği bina kurulabilir. Diğer Balkan milletlefi ve bu milletlerin Balkan birliği ko” feransındaki muhterem mü < rı Türk — Yunan itilâflarının N ne ve onların nasıl vicuda getirili ğine biraz dikat ederlerse Balkani#” daki umumi birliğin binasinm da Pİ sıl kurulabileceğini kolayen anlı” caklardır, Büyük maksatlar, > emeller, büyük menfaatler için milletin mütekabil fedakârlıklara lanması zaruri olduğunu güörecel dir. O vakit birlik maksadında Sİ” kadar olanlar icap ederse tarih k sında kangren olmuş bir takım em leri bile feda etmekten çekinmiye© lerdir. Mehmet Asım