16 Ekim 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

—aı—VAKIT 16 Teşrinevvel 1931 Dünya buhranı n ereden ve nasıl başladı? Amerikalıların çocukcasına sul istimal et- tikleri itimat fazlalığı dünya iktısadi- yatını berbat etti O kadar ki, Amerikada insan kredi ile evlenebiliyordu; yalnız peşin beş bin dolar vermek şartile !,.. Fransız muharrirlerinden 516 - phane Louzanne, bundan bir müddet evvel yazdığı bir makalede Natlonal Cüy Bank ikinci umum müdürü ve| geçen sene Hover tarafından Cenew- rede yapılan altın konferansına mu- rahhas tayin edilmiş olan M. George E. Roberts'in altının, sükünete ihti. yacı olduğunu ve Fransanın müdeb. birane ve dürüst hareket etmiş oldu- Guna dair o verdiği beyanatı nakledi. yordu. Stephan Lauzane, (Matin) gazete sinde ise (Karıncanın zaferi) serler. hası altında şu satırları yazmaktadır. Lord Cecil of Chelwood: Romanya- ya seyahati esnasında söytediği büyük bir nutukta (Dünya Obuhranınn başlıca sebebinin itimat noksanlığı) olduğunu söylüyor. Ne kadar tam biryanlışlık, azizim vikont!.. Mesele tamamile (aksidir. Ve eğer bir ha- kfkat varsa o da, dünya buhranının başlıca (o sebebinin fazla itimat oldu- ğudur. Buhran nereden başladı? OAmeri- ka buhranından. Amerika buhranı ne- den oldu? Çocukçasına suiistimal 6 dilen bir itimat fazlalığından. 1927 se.! nesi ve 1928 in dörtte üçü müddetince Amerika Omilletj orefah, ticaret ve krediye hudut olmadığı o telâkkisi ve itimadı içinde yaşadı. Hakiki bir hod- binlik © sefahatine şahit olduk. Öyle ki, insan kredi ile o evlenebiliyordu! bile, Peşin (beş dolar verince, bir. çok şirketler, yeni evlilere (radyo ve, otombil — ile kredi olark evler veri- yordu. Üst taraf yirmi sene vadeli (di, Ve Natipnal City Rank meclisi i- dare reisi mösyö Mitchell, buhran- dan on beş gün evvel, şu (meşhur sözleri söylüyordu: — Amerikalıların — itimadı vardır, hinsenzleyh O esham satın alıyorlar; binaenaleyh esham yükseliyor; o bi- naenaleyh o ticaret ediyorlar; binae- naleyh başka esham satın aliyorlar ve fazla sarfiyatta bulunuyorlar; bil naenaleyh işler günden güne daha İ- yi gidiyor. Bunun durması için sebep) yok. 1928 buhranı bu pek basit telâk- kiyi tekzip etti. Fakat itimadı orta! dan kaldıramadı, ve o bundan yirmi! beş ay sonra, reisicümhur Hover, gnyet soğuk kanlılıkla (Bundan be teri olamıyacağını © ve binaennleyh! bundan (sonra iyileşeceğini) söylü- yor, bir tarftanda Amerika sanayi inin oOmümessili olan Manufaetures Record - (bankalardaki © paraların tehlikede (olmadığını ve endişelerin mahâlsiz olduğunu) ilâve ediyor. du. Eğer itimatsa, azizim (Vikont, bundan daha (parlak bir itimat ola- mıyacağını o zannedersem siz de ka- bul edersiniz. ... Şimdi Atlantik denizini geçip, Av- rupaya (gelelim. Almanyaya baka- Tm. İşte size (bir memleket ki itimat etmek ve itimat edilmekten bir an geri kalmamıştır. Onun için hiç bir şeyi kâfi derecede büyük, güzel ve geniş değildi. Oradan gelenler hep biribir. Verinin © kulaklarına fısıldıyorlardı: © — Bir postahanelerini, daireleri- i, limanlarını Ove (o fabrikaların görseniz. Hamburgda, bizim Luvrün yarı $ı kadar büyük bir bina, şehrin mali- ye memurlarına (tahsis edilmişti. Her şey orada müthiş idi, fakat her müthiş; müthiş (pahalıdır. Ve nete. kim, o Amerika ve İngiltere de Al manyanın müthiş kabiliyeti tediyesi. ne müthiş inanıldığı o için ona müthiş krediler yaptılar. Heyhat, işte onun için bugünkü iflâs müthiş olmak tehlikesini gösteriyor. Krediler dondu. Onu çözebilmek için müthiş! r ri | Başındakiler, - di bir ceht lâzım. Ya İngiltere? O da fazla itimat ettiği için kabahat etmedi mi? Ban- ka kuvvetine itimat, Mali membala- rına itimat, İngiliz lirasının gururuna itimat, Ben bir adam tanırım ki hadiseleri fevkalâde bir hissi (kablelvuku ile duyar... Bu hassası nadiren aldan- mıştır. Beş senedir oOonu hemen ö nüne her gelene şunları söylerken du- yarım, — Tabiatın (o büyük karunu çalış maktır. Çalışmıyanlar cezalanmak- tan kurtulamazlar. İngiltere, işsiz- lere aylık (o vermekle bu kanımun &- leyhine yürüyor, tembelliğe alıştırı- yor. Hiçbir dev; bu kadar devamlı kan zayiatına dayanamz. O bunu söylerken tebessüm edi- yorlardı. İngiliz lirasına itimat, hi lâ, dünyanın bir kısminm inandığı hir nas idi. Halbuki, işte ge çen gün, Vestminsterden bir adam kakıyor. Bu adam İngilterenin ma- liye nazırıdır ve diyor ki: — İşsiz amele bize 110 milyon in- giliz lirasına yiata dayanacak bir maliye yoktur. “Bu dn ayni seyi söylüyordu. Fakat, mal oluyordu. Bu 72-! Bir kadının doğurup doğura- mıyacağı anlaşılmaz mı? Hizmetçim Ayşenin (o şiddetli ha-| mil ağrılarına tutması üzerine kendi»| sini (oODr. Şazi beye muayene ettir- dim. o Mumaileyh vaz'ı hamlin he men bügün vaki olacağını söyledi. Ayşeyi Haseki nisa hastanesine ay- ni günde (götürdük hastanenin| ebesi (o muayene etti, Nişanm bo zulmadığını o ve daha vakti olduğu. nu, Sonra getirilmesin; söyledi. Elim. de © mütehassıs bir doktorun müsta- cel kayıtlı. raporu bulunduğunu söy- liyerek (o bir kere de doktor (o beyin muayene etmesini (o rica ettim, bin müşkülâtla © Orhan Tahsin beye de muayene ettirdim. Mumaileyh de elimizdeki (oraporun (oarkasma ebe hanımın — beyanı veçhile şerh ver- diler ve şifahen de bir hafta sonra getirilmesini o söylediler. Hastanın kıvranmasma © ve hamil ağrılarının devamına nedense hiç ehemmiyet ve rilmedi, Fakat ayni (gün akşam üzeri Ay- şenin ağrıları (o şiddetlendi / Ye mi- şan bozuldu. o Bunun Üzerine ( tek- râr müracaat ettiğim doktor Şazi bey Ayşenin hastaneye kaldırılması için rapor aldı. Ayşe aynı günün akşamı hastaneye giderken yolda otomobilde doğurdu. Şimdi de hastanede yatıyor. Ayşe ilk getirildiği o zaman İyi mu- ayene edilseydi, o yahut doktor Şazi beyin müstacel (işaretli raporuna atfı ehemmiyet © edilseydi âciz ve bi- kes bir vatan kızı bu felâkete uğra- maz ve belki de mademülhayat St kat kalmak tehlikesine (o maruz kal- mazdı. — Bu sâvallmm hakkını kim müdafaa edecek? Alâkadarların na - zarı dikkatini eelbederim. geç söylüyordu. Hakikat, görüyor musunuz, Lord Cesil şudur ki, on senedir o dünya ebedi bir yaza inanan ağustosböcek- leri ile doludur, ve ağustos böcek- lerinin şarkısı, (itimat şarkısı, fazla itimat şarkısıdır. ... Ve hakikat sudur ki, dünyada ancak “bir tek karmca milleti vardı, O da: Fransa, Küçük adamlardan, meteliğe dü - güm yuranlardan mürekkep bir mil- let. Fakat hiç olmazsa İlersini dü- şünmek gibi bir haslete malik bir mil let, Ve ilersini düşünmek se, emin ©- Tunuz, süpheli olmakla kabildir, iler- sini düşünmek demek, şu demektir: — Yarım ne olacak? (o İstikbalden korkalım. o Bir kenara fena günler için bir şey koyalım. Bu milletin, bugüne mahsus ol- mıyan o postahaneleri, dar dairele- ri, sikişık limanları vardır. o Onunla herkes eğlenir. Bakat bu millet One kendi me de komşusunun o parasinı pencerelerden atmaz. Borçlu ol maktan nefret eder, Her sonra çalışır, sanayi adamları, pat- ronları, sathi cumartesi (oyarım tati- Tinden vazgeçip golf oynamazlar, Ka- dınları ipek çoraplarının — sökükleri- ni dikmekten, erkekleri çoraplarmı yamamaktan korkmazlar. Bu karın- caların işidir. Fakat bir saat gelir ki insan karınca olmadığına teessüf eder, O saat geldi, Lord Cecil Herkes karmcanm etrafında dolaşıyor. Her. kes (ona işaret ediyor. Geçen on beş günde, başlıca ağustos (o böceğini ziyaret etti. Gelecek onbeş gün içinde de ötekine gidecek. Fakat ne ona, ne de ötekilere, hikâyedeki ka- rmea gibi: — Şarkı mı söylediniz? Eh.. şimdi de oynayınız demiyecek. Fakat on- lara, hakkı olduğu için diyecek ki: — Daha az şarkı söylemeğe dikkat edin. Çalışmız, yorulunuz. En az eksik olan sermaye budur. Ve başka. larının iktisat ettiklerine bu Okadar emniyet etmeyin. Stöphene Layzaına Teşekkür Ağabeyimiz Cemil Kerimin va- kitsiz ölümü dolayısile gerek biz- zat ve gerek bilvasıta taziyet suretile kederimize iştirak ve ce- nazede hazır bulunmak gibi ar- kadaşlığın, kardeşliğin en yük- >... 255202 bonun hakiki hayatını y Nişantaşında, Teşvikiye ma » hallesinde ; Güzel bahçe sokağı 45 - 2 No. Muallim Harika — VEFAT (Loyd Trlestine) vapur kumpanya- sının müfetişi Umumü ve şarkı Karip mümessili umumisi Konandatore De menico Brazzafolli “efendi kısa bir hâstaktan sonra, bu. sabah irdinli dârübeka eylemiştir... Elemdide zevcesi madam Nataşa, hemşiresi Maria Badin, yeğenleri mü- hendis Leon Radin ve Culia Damini ve zevci Lolej Damini hu haberi felâ- keti akraba ve eviddalarmın pişi ıttr| Ialarına sal ederler. Merasimi ruhaniye cumartesi günü saat 10 da (Saint - Antoine) kilisesin- de icra €dildikten sonra, cenaze Fe- riköyündeki kabristanda (defnoluna- caktır. İşbu ihbarı davet telâkki et- meleri ve beray;j taziyet ziyaret icrâ- sı zahmetini ihtiyar buyurmamaları ri»! ca olunur. ... (Moyd Triestino) seyrisefain şir- İketi, otuz seneden fazla bir müddet- ten beri şirketin nefine hidematı ber- güzidesi sebkat.etmiş olan ve hâlâ kendisinden büyük himmetler bekleni- len müfettişi umumi Oo Komandatore Dömenico Brazzafolli efendinin bu sabah vukuu vefatile düçar olduğu ziyaı elimi derin bir teessürle arzuha- bar eyler. listanbul 15 teşrinievvel 1931 ... (Lloyd Trlestino) vapur kumpanya- sınm İstanbul ser acenteliği -memur- ları, pek muhterem ve muazzez âmir- leri müfettişi umumi (Komandatore Domenico Brazzafolli Ef. nin bu sa- bah İrtihali darübeka eylemiş olduğu- nu kemali hüznü teessürle arzeder- ler, İstanbul 15 teşrinievvel 1931 sek tecellilerine bizleri mazhar ederek kalbimizin unulmaz acı- larını cidden hafifletecek dere- cede derin alâka gösteren ve bizi minnettar bıraken bütün mubterem zatlara, arkadaşlara ve kardeşlere yanık bağrımızdan kopan candan minnet ve şükran- larımızı ayrı ayri ifa imkânsız- lığından dolayı gazeteniz va- sıtasile teşekkür etmeğe mecbur olduğumuzdan dolayı özür dileriz. Cevdet Kerim Cevat Kerim Macide Kerim ve ailesi İ l (Vakıt)ın Tefrikası Hz. No.: 76 Nakleder: ömer Rıza isa | Yahudilerin yıkılan mabetleri üstüni Jüpiterin mabedi kurulacaktı Yeniden isyan eden yahudilerin içinde isanın akrabalarından olan bir adam da vardı Bunun neticesi olarak İrakta- ki Oyahudilerin üzerinde yapmak istedikleri / tesir boşa gitmişti. Sonra zengin yahudiler, o Roma. nin müzaheret (ve yardımına nail olduklarından, oRomaya bağlanmış- lar ona karşı vukubulacak herhangi harekete o mukavemeti esas tanımış- Bu çeşit yahudiler © isyanın her türlüsüne isyan onlar servet ve (o samanlârm- dan mahrum ediyor ve onlara çok pahalıya mal oluyordu. Fakat, ( ihtilâleller, Romanın ci- hangirliğine karşı (O umumi bir ihti. Vi! hazırlamaktan bir an hali kalma- mişlar ve ilk fırsatta bu işi başarma. ya azmetmişlerdi. Romalılar, yahudilerin görünmi » yen bir allaha (o inandıklarını ve bu allahım (yer yüzüne hâkim olacak; kayserleri tahtlarından O düşürecek, onların bütün taçlarıma tevarüs ede cek bir halifesini beklediklerini bili- yorlardı. Fomalılarm © İstihdaf et tikleri (o gayelerden biri bu (itikadı kaldırmaktı, Kudüsteki mabet yıkıldıktan, bir yığın enkaz haline geldikten (sonra da Mısırdaki yahudi ihtilâlcileri kıyam (oetfmişler ve Jonaton na mında bir ihtilâlei (o yahudileri çöle çıkmağı davet etmişti. Bu. hareket muhaliftiler, Çünkü her; : Akiba bir mesihin kumandası altında idile Bu halâskâr zat, Sen Pol gibi © nubi Anadoluda yaşıyan bir Yahut idi, Adır Andru idi. Yahudilerin bu kıyammı o bastı! mak için çalışanlar Marcius Turb | ile Lusüs Guletus idi, Bu iki Roma kumandan Yahudi isyanını bastırmi ya çalışıyor ve heniiz isyanı söndü memiş bulunüyorken Roma hükümel Hadrianın eline geçmiş ve kendisi İ kenderiye ve Filistindeki isyanlarl bizzat meşgul olmuştur. Imparator Hadrian, Yahudileri hatan olmalarını menettikten başki Yahudanın yıkılan mabedi üzerind Jüpiter için bir mabet kurmak ist miş ve onun bu hareketi Yahudilef tekrar ayaklandırmıştı. Bu yeni # yanın başında, İsanın akrabası tarf fından meskün olduğu söylenen Koh ba köyünden bir adam bulunuyordü Adı Akiba idi. Akiba, Yahudiler t8 rafından beklenen Davut (o oğlunu" kendisi olduğunu söylemiş, ve isy# nın başına geçmişti, | Fakat Davuda mensup iki mul lif ailenin ayni küçük köyde leri | larma Oimkân bulunmadığından Akibanın, hıristiyanlar (o nazarı mürtet ve hâin sayılan, bununla b€ raber İsaya karabeti muhakkak olaf bir aileden olması daha çok muh yahudilerin (o (On) daki mabetlerini de tahribe saik oldu. Onias tarafm- dan tesis olunan (bu mabedin için. deki bütün mukaddes eşya kaslırıki dığından oondan zerre kadar istifa» deye imkân kalmamıştı. neslinden bekledikleri hükümdardan sarlmazar (etmeleri için yahudilerin bütün eski hanedanına mensup damlarm < İlstesj yapılmış ve bunlar imperator Vespasyen tarafından şid- detli bir takibe tâbi (o tutulmuşlardı. Bu hattı hareket Domition devrinde İsanm ailesine mensup olan ve haz- reti Davudun neslinden geldiklerini iddia eden zevatın yakalanıp muha- keme edilmelerine saik olmuştu. Bütün bunlar Yahudilerin infial ve teessiirünü azami dereceye vardır) dı, Onun için imparator Trayam dev- rinde Roma ile İran arasında harp başladığı zaman (Yahudiler en de rin memnuniyeti o duymuşlardı. İm- parator Trayan, en güzide askerle rile Irakta göründüğü zaman Ba-i bildeki Yahudiler onun o cephesinde| arkasmdan kıyam etmişir, ayni 78 manda Libya, Mısır, (Kıbrıs ve Fi- listindeki Yahudilerde onlara imti- sal etmişlerdi. Profesör Zielenskiye göre (1) Ya. hudilerin bu korkunç kıyamı, İmpa- rator devrindeki kıyamlarından dai ha çok mühim ve daha çok tehlikeli idi. Buna rağmen tarih, bu kıyam, lâyık olduğu ehemmiyetle telâkki et- memiştir. Çünkü onu tasvir eden bir! Takitüs, yahat bir o Josefüs yoktu. Bu kıyam son derecede mühimdi. Ya- budiler, bu kiyamda da hükümdar />——-GLO meldir. İsanın akrabasından olan aile Domisyen devrinde Davut sü lesini Romalılara ifşa etmekle olunuyordu. Bu aileye mensup olan Akiba sihliğini ilân ettiği zaman, nilesini! ii diğini, yani İsayı çıkardığını sö: * yor ve Yahudilerin (onun'a harel etmeleri lüzumunu müdafaa ediy! du. Fakat Erdende ve Fılistinde yan Yahudi hristiyanlar bu adamı W nrmamışlar ve onu (İstemedikleri söylemişlerdi. (Bilmedi) ———— (0) Revue de la unipersite de Bi xelles (1926 — 7) 15,30 da ve suvare tik İ | Komedi 5 tablo | Altı yaşından aşa- 111l dilemözler sinemasında » tarafından Darülbedayi Temsilleri Bugün matine TOTAtRUL HLEDİ çİ saat 21,30 da Mum Söndü Yazan: Müsahip- zade Celâl g olan çocuklar ğ Gyatroya kabul €- IUI » Bugün ETUAL Volga Kızı| Evelyn Holt ve İgo Sym İ RYA Bugün bu akşam ve yarın yalnız mstinelerde; Huguette Ex » Duflos ve Roland Toutain'in temsili muhteşemleri fil SARI ODANIN ESRARI inin son temsilleri, gamma sanmam Bugün “ MAJiK sinemasında CONRAD VEİDT'in sözlü filmi Son Bölük ( Muazzam barp filmi ) Bugün saat ll de tenzilâtlı fiatlı matine m Duhuliye ............... 25 kuruş. ............. akında okuyacaksınız