27 Temmuz 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

nı ” —— GUNUN - İŞARETLERİ Ruhların inzibatı Biz çok defa hir kanun yapıver. mekle bir haytın değişeceğini zan! nederiz. Kanun denen şey muska de- Zildir. 931 senesinde muskaya inanan sadece bir kanunla her şeyin olup bit tiğini zannedendir. Irz, mamus, devlet otoritesini ko- rumak için matbuat kanunu ka- bul edildi. Ondan evvel kabul edilen bir hayli kanunlar var ki, bize bir kaç madde içinde değişen bir hayat- * tan bahsederler. Bu kanunların, yük. sek hararetli kültür fırınlarında ruh ları eritilmiş ve örs üstünde (düğük müş İnsanların arasına girmedikçe istediğimiz tesiri yapacağından şüphe Yiyim. Mahkemeden evvel kendini sansör etmiyen muharrir kanunun müeyyide. sinden evvel kendinde başkasına hür- met hissi duymıyan insan, hukuk o kumasına rağmen ötekine berikine sal- dırmayı şiar edinen yarı münevver, Mürebbi ile terbiye arasında te. nakuz bulan mütereddi (unsurlar bir) cemiyetin içinde azlıklarma rağmen rahat, rahat yer buldukça ve cemiyet onlara lâkayt kaldıkça biz kültürden ne kadar çok bahsetsek, ve kültür & çin ne kadar emek sarfetsek azdır. Her şeye rağien kanunları kitap halinden hayat haline geçireceğiz ruh Yarın İuzıbatını temin etmek (birinci hedefimiz! Münafık Ruhların inzıbatını bozan şey hi- zim toleransı yanlış anlamâmızdır. Tolerans fikirlerde — olur. İçtimat kıymetlerde tolerans bir cemiyetin te- reddisi demektir. Hırsız bir adam için kanunda ce za vardır. Bizim cemiyetimizde hrrsız lık cezasını gören bir adama çok de fa ahlâki bir aksülâmel göstermeyiz, namuslu olduklarını iddia edenler o adamın elini gül gibi sıkarlar, Rüşvet almak ahlâklı bir hareket değildir. Fakat biz çok defa bir adamın riişvet aldığını söyleriz. Hatta inanırız, fa- kat bu adamı namuslu addettiğimiz cemiyetlen kovup dışarı atamayız. Bir adama haklı veya haksız ola. rak karaktersiz deriz, bu hükmü o- nun gıyabında boyuna tekrar ederiz. Fakat bir gün bu adamı karşımıza &- lp: — Sen karaktersizsin sana selim vermiyeceğim, elini sıkmıyacağım de- meyiz.. Bunu biz tolerans zânnederiz. Halbuki bir cemiyetin içtimai kıymet letini tereddiye uğratan yegâne âmil budur. Maroktan Semerkanda kadar has- ta şarkın müzmin illeti budur. İnkılâpçı (o Türkiyenin © koruya cağı en kuvvetli ahlâk (prensipi Oce miyetin tesanüdünü bozan münafıklığa karşı çekirge ile mücadele (eder gibi mücadele etmektir. İnkılâp “ ahlâktır, imandır; fa- zilettir. Mürebbinin, inkılâpçının gençten İstediği budur. SADRİ ETEM Troçki geziyor M. Troçki evvelki gün ailesile beraber Yalovaya gitmiştir. M. Troçki Yalovada birkaç saat İ Harici Haberler | Almanyada t Berlin, 25 (A.A) — M. Brüning, buraya avdet eder etmez ittihazı icap eden mühim kararlar karşısında kal mıştır. Mumaileyh, hali hazırda bun- dan on beş gün evelkinden daha ?iy de şiddetle kendini göstermekte ola bankaların inhidamı tehlikesine karşı kaymak mecburiyetinde (bulunmakta. dır. Herkes, 13 temmuzdanberi devam etmekte olan felç vaziyetinin kapitalist rejimin harap olmasını intaç etmeden uzayamıyacağı mütaleasında bulün- maktadır, Gayet iyi bir menbadan alman malâmata göre, yüksek mahafil kafi hal suretleri derpiş etmektedir. Bu hal suretleri, ihtimal terkedilecektir, fakat bunlar Almanyanın kendi ken- dini kurtarmak yolunda sonuna kadar devam etmeğe hazır olduğunu göstere- cektir, Müşkülât devam ediyor Berlin, 25 (A.A.) — Berlinin mühim hususi bankalarından olup 1875 tarihin de tesis edilmiş olan Hirte . bankası, Rayşbankın kredilerini tahdit etmesi İtediyatımı tatil etmiştir. İC Alman demiryolları inşaat ve leva- 7ım ittihadı, artık sipariş almamakta olduğundan, yakında ihtimal pek ya- kında faaliyetini tatil edecektir. Aderbergdeki (o Fuchs — Waxgon şirketi, fabrikalarını ağustos ayı bi- dayetinde kapatacaktır. Mâyence ve (o Kolonyada kariele mensup birçok şirketler, faaliyetlerini tatil etmişlerdir. Bremendeki Şroder bankası, Lond- dradaki müzakerelerine devam etmek- tedir. Ancak gerek Kite ve gerek Wol — Strit bankalarınm bu bankaya yardrm etmeğe daima amade oldukları nı beyan etmelerine rağmen bu mü. zâkerat hiç bir netice (vermemiştir. Şroder bankasmm daha geniş Omali esaslara istinaden yeniden tensiki pro- İjesinin tatbik mevkiine konulması için itibari sermaye ile ihtiyat sermayenin bankanım kâr ve zarar hesabına kayde- dilmesi şart koşulmaktadır. Iktıdarsız bir müdür Berlin, 25 (A.A.) — Lüâzem gelen 2- zim ve iradeden mahrum olmakla mu- aheze edilen M. Luterin, Rayşbankı terkederek başka birisinin banka mua. melâtını serbestisini iadeten tesis ©- mek, banka kredilerine vazedilmiş o- lan keyfi tehdidatı refeylemek © ve is konto flatmı yüzde yirmi ve hatta yüzde yirmi beşe çıkarmak üzere ban- kanın idaresini eline alması imkânsız değildir. M. Luterin halefi tarafın dan bu tedbirler ittihaz olunduğu tak dirde ihtimal buhran biraz hafiflemiş) olacaktır. Yeni bir kararname Berlin, 25 (A.A.) — Kabine, öğle vakti içtima ederek yeni bir kararname! yapmıştır. Bu kararname, 25 temmuz. dan itibaren yapılacak borsa muamele Alman bankaları umumi bir iflâs vaziyeti karşısındadır Eski bir banka te dolayısile uğradığı müşkülât yüzünden! kaldıktan sonra otomobille Bur- saya geçmiştir. Aleni teşekkür lerini bir takım ahkâm © ve nizamata raptetmektedir. Eşya teslimi için yapılmış olan mu- kavelenamelerden mütevellit olup tem- muz ayında istifade edilecek hukuk re- Büyük validemizin vefatı mü- nasebetile teşrif eden bilcümle akraba, ehibba dost ve arka- daşlarımıza aleni teşekkür ve hürmetlerimizi iblâga muhterem Me tavassutunu rica ede- Diş tabibi M. Zeki; Vakıt gazetesi muhasibi M. Adnan $ Oğlumuz Erkulun ölümü münasebetile bizleri teselli ve taziye eden dostlarımızla, Siavuş ve Kenan ihsan beylere ve has- tamızı kurtarmak için bütün bil- gi ve varlığını sarfeden Dr. Fakaçelli beye ve Senjorj has- tanesi etıbba, möüstabdeminine, derin şükran ve minnet hisleri- mizi arzederiz. Bülönt Faik, Refika Faik fedilmiştir. Bu karaname, âkitleriden birinin ka-| rTarnamenin neşrinden evel girişmiş ol- dukları o muamelelere taallüku yok- tur. o Diğer muamelelere gelince muh telif borsaların tâbi oldukları vilâyet. ler memurini bunların tasfiye fiatları- nı tesbit edeceklerdir. Mübayaa fix tı tasfiye fiatından aşağı olacak olur- sa satın alan satandan 15 ağustos tari- hine kadar farkı talep (edebilecektir. Aksi halde yeni tasfiye fiatı mübayaa fiatından aşağı olduğu takdirde Ode satanın bu suretle talepte bulunması hakkı mahfuzdur. Berlin seyahati Londra, 25 (A.A.) — M. Mak Do nald ile M. Hendersonun Berlin seya- hatleri için icap eden bütün tertibat a- Tınmıştır. M. Mak Donald, yarınki pazartesi ehlike artıyor diyatını tatil etti günü saat 10 da Henday tayyare ka- kr hareket edecektir. | M. Henderson, Berline oalelâde oldan gidecektir. Mumaileyh, Alman İpayıtahtını pazartesi günü vasıl olu- ak ve âvdette M, Mak Donald ile be- raber gelecektir, Müflis banka müdürü ken- İ dini astı | Berlin, 25 Almanya — Ce-| nubi Amerika müdürü Vilhem Tang. bu sabah nün bahçesinde kendisi. ni asmıştı Mumaileyhin idare etmek! te olduğu banka, Dresdnerbank ile Darmstaeter bankın her ikisi ofle de şerik idi. İ 4.) — Rayşbankın 22 temmuza ait bilânçosu bugün neşredil. miştir. Bu bilânço, altın ve döviz karşılığın 21.900090 mark artmış oldu- İ unu yöstermektedir. Şu halde karşı. İlık miktarı yüzde 36,1 e baliğ olmuştur. "Geçen haftaki miktar ise yüzde şid. | Rayşbank ile Rentenbankın tedavül 354 de bulunan banknotları 28.100.000 mark artmıştır. Eenebilerin matlühatı 535.000.000 e İçıkmıştır. Şu hale göre 277.000.000 mark tezayüt vardır, Altın meselesi Paris, 25 (A.A.) — İngiltere hankası erkânından M. Kindersley, Paristen geçtiği sırada, M. More tarafından kabul edilmiştir. Mumaileyhimanın, iki memleket arasındaki altın akışı ha- reketini tanzim hususunda görüşmüş oldukları zannedilmektedir. Bir yangında ölenler Pittsburg, 25 (A. A.) — İhtiyarlar yurdunda çıkan bir yangın esnasında 22 kişi ölmül 20 kişi'de Kaybolmuş | tur. Yeni bir ihtira Roma, 25 (A. A.) — Tribuna gaze- tesi, Ferrardan istihbar ediyor: 'Teodori namında bir adam, 30 se ne çalıştıktan sonra, ekmek pişirmek san'atında bir inkılâp vücude getirebi-! lecek bir makinenin imalini ikmale mu vaffak olmuştur. Buğday, bu makine İsayesinde doğrudan doğruya ekmek ha line gelecektir. Gayet basit ve sade bir surette vileude getirilmiş olan bu makine benzinle, gazle veya elektrikle işlemekte fırm tesisatından daha ucu za mal olmaktadır. İngiliz maliyecileri endişede Londra, 25 (A .A.) — Fazla miktar! da altın ihracatı dolayısile gazeteler, hakiki bir endişeye makes olmaktadır. lar, Deyiy oHeral gazetesi, Fransız bankalarının Londrada yatırmış olduk ları sermayeleri çekmek suretile Lon- dra konferansının tekliflerini akamete uğramak tehlikesine maruz bırakacak larmı yazmaktadır. Mezkür gazete di. yor ki; Fransa, on gün zarfında İngiltere bankası mevcudundan 31 milyon lira kazanmıştır. Bu gazete, Fransanın ha li hazırda Londradaki matlubat mikta rını 215 milyon lira tahmin etmektedir. Önünmüzdeki hafta zarfında İngilte. re bankasının iskonto fiyatını yüzde dört buçuğa çıkarmasına intizar edil. mektedir. Deyli Telgraf yazıyor: M. Montagü Norman, bu hareket devam ettiği takdirde ciddi ve o kat'i İtedbirler ittihazı icap edeceğini hükü- mete bildirmiştir. Bazıları, para mu hâceretinin gayesi hükümeti vey bân kayı Fransanın iştiraki olmaksızın Al İmanyaya yardım etmekten meneyle-! mek olduğunu söylüyorlar. o Fransa! nin artık İngilterenin ne istikrarma, ne de kredisine itimadı kalmamış ol-' ması da mümkündür, Deyiy Ekspres gazetesi, M. Mom lagü Normanın, altın mikyası sayesin- de altının Londraya tehacüm edeceği- ni söylemiş olduğunu hatırlatmakta dır. Bu gazete, müstehziyane bir €- da ile, “Bu hayal tahakkuk etmiştir. Borç mukab (Baş makalemizden mabaat raftan da borcu için ziraat ban- kası tarafmdan sıkıştırılır, vak- ünde borcunu ödemediği taktir- de emlâk ve arazisi satılmakla tehdit edilirse bu zavallı müstah- sılların bali ne olacağı kolayca tabmin edilebilir. Ziraat ban- kasının kararı çiftçiyi bu iz- tıraplı vaziyetten bir dereceye kadar kurtaracak bir tedbirdir. Hususi ihtiyaçları için buğdayını satamıyan köylüler ve çiftçiler bankanın tazyikini artık düşün- miyecektir. Bu suretle biraz ser- best nefes almak imkânını bu- lacaktır. Sonra malâm bir bakikat- tir ki köylüden, çiftçiden buğ- day alacak mütevassıt tüccar daima onların en sıkıntılı zama- nını beklerler. Hükümet vergi için sıkıştırmalı. Banka alacak için sıkıştırmalı. Köylü ve çiftçi hususi ihtiyaçları için hiç bir taraftan para bulamamalı ve bu- nalmalı, O vakıt zavallı çiftçiler bütün bir senelik ( gayretlerinin mahsulünü yok bahasına elden çıkarmaya mecbur olurlar. işte bankanın alacakları içinpara ye- rine buğday kabul etmesi busu- retle fırsat bekliyen mütevassıt muhtekirlerin bırslarını bir dere- ceye kadar tadil edecektir.Köylüyü ve çiftçiyi borç için malının ve emlâkinin satılması tehlikesi kar- şısında buğdayını yok bahasına vermek zaruretinden kurtaracak- tır, Lâkin köylüler ve çifçiler için bu kadar faydalı olan bu tedbiri o şekilde tatbik etmelidir ki memleketin iktisadi vaziyeti de umumi. surette bundan azami derecede istifade edebilsin. Bah- settiğimiz tedbirin bu şekilde tatbiki ise ancak ziraat bankası tarafından daha evvelden mu- ayyen ve iyi düşünülmüş bir plân hazırlamakla kabildir. Eğer bu tarzda hareket edilir ise ted- birin faidesi yalnız buğdayını satamıyan köylü ve çiftçiyi börç- larını ödemek müşkülâtından kur- tarmağa münbasır kalmaz, aynı zâmanda bankanın alacağı buğ- day stokları muayyen mevkiler» de ihtiyaç zamanlarına kadar bekletilmek suretile fiatların da- kilde yükselmesini de temin ede- bilir ki bu suretle buğday fiat- ları müstahsil lehine tanzim edilmiş olur, Demek istiyoruz ki ziraat ban- kası ber şeyden evvel Istanbul ve izmir gibi başlıca büyük is- — Bizim bankalar, taahhütlerini ya ve Almanyaya krediler, Buhranım bizde akisleri Şimdi biz orta Avrupaya altın zincir. lerle bağiryız ve bundan kendimizi kur! taramayız,, diyor. Atinada bulunan âsârı atika Atina, 25 (A.A.) — Yapılan hafriyat esnasında bir Roma O İmparatorunun heykeli bulunmuştur. ma İmparatorlarından Adriyene ait ol ması muhtemeldir, sesi üzerinde Minervanın, bir dişi kur- dun ve Remüs ile Romülüsün tasvirleri yardır. Almanyada artık bira içmiyorlar Berlin, 25 (A.A.) — Biraya vazolur| nan resmin tatbiki bira istihsalâtında mahsus bir tenakusa sebebiyet vermig-! tir. Mevsimin yaz olmasına rağmen hali hazırdaki istihlâkât miktarı geçen aylara nazaran yüzde 45 noksandır. Kanadalılar çıplak gezem taraftarı değil ! Ottava, 25 (A.A.) — Avam Kamara- sı tarafından kat'i surette kabul olu- nan bir kanuna nazaran, banyo mahal lerinde âdaba mugayir elbise giyenler üç ay hapse mahküm olacaklardır. ifa b; iktidarından mahrum olan Avusturya) açtılar. hissediliyor.) Bu heykelin Roj İmparatorun elbi- ilinde buğday | tiblâk sahalanna buğday sevke- den mıntakalarda buğday mu- hafaza edecek yerler hazırlama- lıdır. Sonra borç için halktan alınacak buğdaylar bu muhafaza yerlerinde toplanmalıdır. Buğ- day stokları (buralarda bekle- tlebilecrek (oşekilde © tetbirler alınmalıdır . Hatırlamak lâzımdır ki bugün memleketimizde mevcut olan iktisadi buhran yalnız cihan ik- tısadi bubranının aksi tesirlerin- den mütevellit bir hal değildir. Buğday fiatlerinin bugünkü düş- künlüğü belki daha ziyade mah- sul fazlalığının bir neticesidir. Halbuki gelecek senelerde bir kaç sene evvel gördüğümüz teh» likeli kıtlıkların tekerrür etmi- yeceğini bize kim temin edebi- lir? Binaenaleyh bugün elimize ucuz fiatlar ile buğday stokları vücuda getirmek imkânı geçmiş iken bundan azami derecede isti- fade etmek basiret ve ihtiyat icabıdır. Ve dünyânın ahvaf ve şeraiti tamamen değişmiş olmakla bera- ber tarihi mukaddeste Hazreti Yusuf devrine atfen hikâye edilen ve 7sene bolluk ile7 sene kıtlığı temsil eden yedi semiz ve yedi zayıf öküz kıssasını bir an için hatırlamak faidesiz değildir. Hülâsa Ziraat bankasının köy- lüler ve çifçilerin borçlarını buğ- day ile ödemelerine imkân ver- mesi gerek umumiyetle iktisadi ve gerek bususi surette ziral hayatımız için çok mühim bhadi- sedir. Banka bu karan ile bütün köylülerin ve çifçilerin minnet ve şükranlarını kazanmıştır. Bun- dan başka bankanın borç mu- kabilinde buğday stokları buğulay atl müzdeki sene içinde tanzim edeceği gibi ileride mubtemel olan kıtlık senesi içinde bir ibtiyat kuvveti hazırlamağa hiz- met edebilir. Yalnız bizim dü- şöndüğümüz nokta şudur: Aca- ba ziraat bankasının mevcut usul ve nizamları bütün bu iş- leri yapmağa kâfi gelecek mi? Mehmet Asım Yanan tayyare ölenlerin ailelerine tazminat verilecek Cuma günü Sofya — İstanbul yo- lunda vukur gelen feci tayyare kazası tahkikatına devâm edilmektedir, Tayyarenin muktedir pilotlarımız. dan İhya Beyin idaresi altında bw lunduğu, maatteessüf İhya Beyin de yananlar arasında bulunduğu anlaşıl mıştır, Cidna şirketinin verdiği malümata İgöre, tayyare cuma günü saat 4 te İhya B. in idaresinde Yeşilköyden hareket et tikten sonra, Bulgar hududuna kw İdar arizasız gelmiştir. Ancak hudu- İda girince kesif bir sis ile karşılaşmış» tır. İhya Beyin sise rağmen tayyareyi güyel iyi idare ettiği, fakat o gittikçe artan sis yüzünden istikametini tayin etmek imkânı kalmadığı tahmin olun- maktadır. Tayyare İstranca dağlarma çarp- mış, benzin deposu parlamıştır. Tay- yarenin ve içindekilerin yanması pek az bir zaman içinde olmuştur. Hadiseyi haber alan Bulgar zabıta. sı ve Cidna Sofya, İstanbul acenteleri derhal bir tayyare ile vak'a mahalline gitmişlerdir. Pilot Ihya Bey altı senedenberi Cid- ina şirketinde çalışan muktedir. bir İtayyarecimiz idi. Genç zevcesi ile iki küçük çacuğunu dünyada bırakan mer- (hu mevelce orduda bulanmuştu. Cidna şirketi, yolcularını sigorla ettirdiğinden, kaza kurbanlarının ak lelerine tazminat verecektir, “.— arını öy vw