21 Temmuz 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

2 — VAKIT 21 Temmuz 1931 sap açtırmışlardır. Bu da halktaki endişenin artık kal. madığına delâlet eder. Almanyadaki mali buhranın şehrimizdeki tesiratın- dan bankamız kısmen müteessir olmuş! ve ufak bir zarar görmüştür. Ani bir talep karşımda kaldığımız için piya» saden henüz vadesi gelmemiş olan a: lacaklarımızı tahsil için senetlerimizi! haber vermek mecburiyetinde kaldık. Maamafih'bu çok ehemmiyetsiz bir za- rardır. Bankamız diğer taraftan ba buhrandan fayda görmüş bile denebi. Mr. Çünkü, bankamız ani bir talep karşısında dört miyon liralık tediyat! yapmıştır. Bu Avrupada bile her ban- kanm yapabileceği bir şey değildir. Bu suretle halkın bankamıza olan itimadı çoğalmıştır. Bu dâ bizin için büyük bir kazançtır. Mark yükseliyor Mark gittikçe yükselmekte ve çiln- den güne salâha doğru gitmektedir. 15 temmuzda Londra - borsasında 20,56 dan muamele gören mark dün de ayni kıymetini muhafaza etmiştir. Buhran başlamazdan evel markın 20.25 ten muamele gördüğüne göre son İki gün içinde tabii kıymetine yak- laştığı görülmektedir. A a a a rak tahmin oluwmuştar. Tuz İnhisar inhisar idaresi 1931 senesi masarifatı için 1.260.484 lira tahsisat verilmiş ve varidat 8.172.129 lira tahmin edilmiştir. Müskirat idaresi masarifatı karşı Yığı olarak 2.257.026 Tira kabul olun- muş ve varidat 8.319.526 Jira tahmin edilmiştir. Türkiye cümhuriyeti ile İsviçre fe- dera! meclisi arasında aktedilen ik2- met mukayelenamesinin tasdiki o hak- “kmdaki kanun Jâyihasi kabul edilmiş- “tir. Bundan sonra vilâyet idaresi kanu- unun bazı maddelerinin tadili hakkın, 'daki kanun Jâyihası müzakere edilerek! kabul edilmiştir. Buna nazaran vilâ- yet idaresi kanünunun beşinci maddesi .âşağıdaki şekilde tadiledilmiştir. vilâyet idare şube reisleri, defler-| dar, mektüpçu, maarif emin veya müdürü, nafia (o başmühendisi veya mühendisi, hukuk işleri, sıhhat, ti- caret ve sanayi ve mesai, orman, ma- iadin,-baytar, evkaf, (tapu, nüfus, izirnat, . İskân, “posta, telgraf ve fele- fon, rüsümat haşmüdürieytlerile polis; .müdürü veya bunun vazifesini ifa ct- mek için yerine kaim olan ve jandarma kumandanından ibarettir, Mezkür kanunun 15 inci madesi aşığıdaki şekilde tadil olunmuştur: Vali beşinci maddede < zikrolmun vilâyet idare sube reisleri ve omlarm maiyetlerile altıncı maddede -Zikrolu- nan kaza idare şube reisleri ve maiyet- Jeri ve kaymakamlar hakkında ihtar, tevcih cezalarını re'sen tatbik edebilir. Ve taltifi mucip ahvalde takdirname verebilir. İşbu tecziye (ve takdirden gube idare reislerile nasbı vekâletlere ait olan memurlar hakkm- dakiler vali tarafından ait oldu ğu vekâletlere derhal malümat verilir. Kanunun 17 inci maddesi aşağıdaki gekilde tadil olunmuştur, Valiler vilâyette devletin ve her ve- İbildirir. İ kâletin mümessili ve vekâletlerin ida- re ve siyasi icra vasıtası olup vilâyetin umumi idaresinden mes'uldürler Ve bu itibarla vilâyette adli ve askeri öa- ireler haricinde bilcümle umurda ne. “ zaret, murakabe ve teftiş hakkını haiz! ve tayini! lalarak idareten işten elçektirebilir ve Bizans eseleri Berlin müzesi müdürü Berga- ma harabelerinde tetkikat yapacak Berlin müzesi müdürü ve tanı- nmış Âsarı âtika mütehassıslarından M. Wicgand birkaç gündenberi şehrimizde — bulunmaktadır. M. Wiegand dün kendisile görüşen bir muharririmize demiştir ki: — Istanbulda Bizans âsarı âtikası ve. sarayları hakkında telkikat yapacağım. Zaten İstan- bula ilk defa olarak gelmiyorum. Birkaç senedenberi bu tarihler- de Türkiyeye gelerek Bergama: ya “gidiyor ve yağmur mevsim gelintiye kadar üç ay kadar'ça- hışıyorum. Bergama harabelerin- de bu sene yapacağımız araştır- malarda yeni ve mühim keşifler- de bulunacağımızı ümit ediyorür. Birkaç senedenberi araştırdığımız. Asplepios mabedini busene bu- acağımız! zannediyoruz. Araştırmalara Eylal başlangı- cında . başlıyarak (O Kânunevvele kadar edeceğiz. Ir vilâyet idaresi kanununun — 35 inei maddesine tâbidir. Valiler her vekile karşı ayrı ayrı mes'uldirler, Vekiller kendi vekâletlerine ait iş ler için resen valilere emir ve talimat verirler ve #cabmda takdir beyan ve ihtar cezasını Tesen tatbik ederler, Takdirden veya ihtar cezasından derhal Başvekile nralâmat verilir. Bun dan maada her vekil, valiler hakkım. da icra vekilleri heyetine taltif ve tec ziye teklifinde bulunabilir. Valiler !e ra vekilleri heyeti kararile her zaman vekâlet emrine alınabileceği gibi teka. üde de sevkolunabilirler. Kanunun 19 uncu maddesi aşağı- daki şekilde tadil olunmuştur: Vekiletin rüesayi memurin ile ve memuriyetleri daireleri birkaç vilâyet ten mürekkep diğer teşkilât memarla- rile resen muhabereleri icrai bir hilk- mü ihtiva etmiyen, yalnız teknik © ve hesabata nit hususlara münhasırdır. Şu.kadar ki bu memurlar valilerin ta- Tep edecekleri her türlü malümatı teknik ve hesabata ait de olsa vermeğe mecburdurlar, Kanunun 35 inci maddesi aşağıdaki şekilde tadil olunmuştur: Adli ve askeri daireler (o müstesna olmak üzere vilâyette mevcut bilâmüm devlet daire ve müesseseleri vilâyetin teftiş ve murakabesi altındadır. Va. li teftiş muamelesini bizzat yapabllece fi gibi daire reisleri ve mensup oldu. gu vekâlet müfettişleri vasılasile de icra, edebilir. o Vekâlet müfettişi ile teftiş ettirmek İçin vekile (o müracaat olunmak lâzımdır. Vali birkaç vilâye. te şamil memuriyetlerin ancak kendi vilâyeti dahilindeki işlerini teftişe sa- lâhiyettardır, Teftiş neticesinde va- rifesi başında kalmasında mahzur gö- rülen memurlara mes'uliyeti üzerine keyfiyeti derhal ait olduğu (vekâlete Kanunun 49 uncu maddesi aşağıda»! Ki şekilde tadil edilmiştir; İ Adli ve askeri daireler o müstesna ölmak üzere kaza dahilinde bulunan bilâmum devlet daire ve müesseseleri en büyük âmirdirler. Valilerin müd. deinmumi ile münasebeti 1426 numara.| 'AKTnTefrikası : 38 zılcık Dalları YAZAN REŞAT NURİ Gülsümün gözleri parladı: — Sahi mi ahçı başı.. Nasıl - gördün? ne yapıyordu? Dursun ağa birdenbire maska- ra bir tavırla: 5 Bir uyuz eşeğe ters binmiş, davul çala çala cehenneme gidiyor du, dedi. Kız birdenbire: “Tuu, kerata, dedi,, ve ahçının kocaman kırmızı yüzüne bir tükrük atarak kaçtı. Öteki tabif peşini bırakmadı. Gül- kaymakamın teftiş ve murakabesi al- tındadır. o Teftiş neticesinde vazifesi caklarına, kaba etlerine yapıştırı- yordu. Konakta bir kıyamettir kop tu. Büyük hanım yangın çıktı zan! mederek bayılır gibi oldu. Harem merdivenini geçemiyen ahçı ter ter| tepiniyordu. İ — Dinim hakkı için ben bu yu-| murcağı et doğrar gibi doğrarım.! ya sizin güzel hatırmız için bir şey demiyorum yoksa.. Bana öy- le bir kelâm sarfetti ki... ben bu nu yazık benim deli- kanlılığıma, tövbe olsun bu bıyıkla- rı dibinden keser süprüntü tene kesine atarım. Hanımefendi kızdığı, hele kor»! ku neticesinde kızdığı zaman sa-| ğını solunu görmez, haklıyı da, haksızı da hatta tesadüfen karşı sma çıkan tam masumu da fe- na halde haşlardı. Bu ahçı edep- siz edepsiz bağırırken Nadide Ha: süm çığlık çığlığa merdivenlerden © — kaçıyor, Dursun yetiştikçe elindeki — süzgeçli kepçeyi rastgele kızm ba- La nim merdiven kapısına bir yum- ruk atıp camları — Şimdi nin lara zangırdattı: bıyığına da, çöp'o Muhtelit mübadele işleri 5 ay sonra bitecek ——— Hükümetimizin kararı bita- raf âzalara bildirildi Muhtelif mübâdele komisyonu mas- raflarıma karşılık olmak üzere hü kümetimiz bu sene 150 bin lira tansi- sat koymuştur. Bu para beş aylık masrafa karşı konduğundan komisyonun bu müddet içinde işlerini bitirmesi icap etmekte dir. Murahhas heyetimiz reisi Şevki B. hükümetimizin bu husustaki kararr nı.bitaraf azalara (bildirmiştir. Komisyon İşlerinin bu müddet İ- çinde bitirilmesine çalışacaktır. İstanbulda etabli vesikasını alma mış 1S — 19 bin rum: kalmıştır. Bun etabli vesikalar: 15 ağustesa kadar dağıtılmış bulunacak, bundan sonra Anadoluda bıraktıkları emlâke! mukabil etabli rumlara (yapılacak tazminat fevziatma başlanacaktır. Hukukçuların bayramı Önümüzdeki cuma Lozan mu- ahadesinin imzalandığı gündür 24 temmuz cuma günü Lozan muahadesinin İmzası tarihine tesadüf o etmektedir. £ Bugün bütün hukukçularımızın bir ba ram günü olarak kabul edildi- ğinden bu sene de diğer sene- lerde yapıldığı gibi hukuk tale- bemiz tarafından bir tesit mera- simi yapılacaktır. Cuma günü sa- at İ5de Darülfünun konferans salonunda toplanılacak, hitabeler söylenecektir. Darülfünun hukuk besi cemiyeti bu merasimde bulunmak üzere şehrimizde bu- lunan meb'usları hukuk müunte- siplerini, talebe arkadaşlarını ve er halkım davet etmek- tedir. e mel ami Dil encümeni —— Tarih encümenine raptıdüşünülüyor Ankara, 20 (Telefon) — Dil encilme- ni hakkında M. Meclisinde verilen ka- rar bu müessesenin büsbütün ilyası ma hiyetinde değildir. Binaenaleyh encü- men tarafından şimdiye kadar yapılın işler yeniden tanzim edilecek, bir tesi şekkül vasıtasile takip ve intaç oluna- caktır. Dil encümeninin tarih encilme- nine raptedilmesi de muhtemeldir, m m aaa başımda kalmasında mahzur görülen memurları valinin muvafakati alınmak! şartile işten elçektirebilir. OVali ve kaymakamlar halkın askerlik muame- leleri hakkındaki müracaat ve şikiyet-i lerini kabul ve askerlik şübelerine ya- zarlar. Cevabı kâfi görmedikleri tak:| dirde mmtakası fırka kumandanlıkla- rına ve Milt müdafaa vekâletine mü- racaat ederler. Bu makamlar tarafın dan tahkikat yapılarak icabı kanunisi ifa ve neticesinden valiler veya o kny- makamlar haberdar edilir. Meclis yarın toplanacaktır. İZHABERLER Türk'tarihi İnanma Encümen âzaları hafriyatı tetkik yorlar Ankara, 20 ( A.A ) — Türk taribi tetkik encümeni reisi ve riyaselicümhur kâtibi umumisi Tevfik ve cemiyetin umumi kâ- tibi Reşit Galip Beyler hafriyat yapılmakta olan Alışarda tetki- katta bulunmak üzere yarın An- karadan ayrılacaklardır. Yerli sanayi Edirnede kurulan sergi açıldı Edirne, 20 (A.A ) — Bugün saat 17 buçukta şehrimiz sanayi sergisi açıldı, Bu münasebetle emini Hilmi B. bir nutuk irat ve vali bey namına maarif müdürü Sabit B. serginin küşat resmini icra etti. Sergiye pek büyük bir rağbet vardır. istifa Gümrükler umum müdürü çekildi Ankara, 20 (Telefon) — M. Mecli- sinde gümrükler bütçesi görüşülürken şiddetle tenkit olunan umüm müdür İhsan Rifat Bey istifa etti. Muallim mektepleri —— Icapederse bir sınıf daha ilâve olunacak Ankara, 20 (Telefon) — Lise ve muallim mektepleri müdürleri kongresinin ittihaz ettiği karar- ları bildiriyorum: Muallim mekteplerine tercihan ML ması, bü mekteplere nehari ta- lebe de alınması, fakat mesleğe Büyük Gazimiz (Üst tarafı £ arci sayıfada) de vardı ve çok alçaktan uçır | yordu. Reisicümhur (oOHz. tayyare lerin uçuşlarını dikkatle © ta kip ve tetkik: buyüruyorlardı. Vagona bindikten sonra da pence" reden uçuşları takip ediyorlardı. saat altıya beş kala: — Artık vakıt yaklaşıyor, ve- dalaşalım, buyurdular. Evvelâ Kâzım ve ismet paşa“ larla vedalaştıktan sonra meb- usların ellerini sıktılar ve bu arada diyanet işleri reisi Rifat beye: — Nasılsınız, iyi misiniz? - ilti- fatında bulundular. Tren tam saat altıda hareket etti. istasyonu dolduran binlerce balk Büyük Geziyi alkışlar ve coşkun tezahüratla teşyi etti. Gazi Hz.nin refakatlerinde serya- verleri Rüsuhi Gaziayiniap meb'usu Kılınç Ali beyler bulunmaktadır. Ankara, 20 (Telefon) — Gazi Hz. istanbula hareketlerinden birkaç saat evel Sincan köyüne kadar bir gezinti yapmışlar, son- ra meclise gelerek bir müddet meşgul olmuşlardır. Büyük Gaziyi istikbal Reisicümhur Hz. bugün istan- bulu şereflendirecekler ve istan- bulluları teşriflerile sevindirecek» lerdir. Gazimiz teşriflerinde merasim yapılmaması arzusunu izhar bu- yurdukları halde aylardanberi kendilerinin hasretini çeken İstan- bullular Pendiğe kadar hat gü- zergâbında büyük reislerini se- lâmlayacaklardır, Gazi Hz. ni Istanbul namına karşılamak üzere vali Muhittin B, kolordu kumandanı Şükrü Naili Pş, Ç. H. fırkası idare heyeti reisi Cevdet Kerim.B, weble Üerekeye yitm istidadı olmıyanlarn çıkarılması, Buralardan mezun olanların ta- yinleri esnasında sıhbi, ailevi ve ruhi vaziyetlerinin göz önünde bulundurulması. En mütekâmil muallimlerin muallim mekteple- rilmesini de tesbit etmiştir. icap ederse muallim mekteplerinde tedrisat altı seneye çıkarılacak» tır. Ayrıca orta mektepler müfre- dat programının tadililede uğ- raşılmıştır. Necil Kâzım Beyin konseri Ankara, .0 (Telefon) — Vi- Ee tahsil eden Necil Kâzım bu gece Gazi mektebinde bir konser verdi, çok alkışlandı. Tınaztepe muhribimiz Roma, 20 (A.A.) — Türkiye hesabi- na inşa edilmekte olan Tınaztepe tor. pİto muhribi yakında denize İndirile- cektir. Sabık Hidiv Abbas Hilmi Pş. (Üs tarafı 1 inci sayfada) arzusunu göstermiş, Mısır hükümeti onun bu arzusunu yerine getirmiştir. Misr Hidivi yaptığı müsalehada ye ni Mısır kanunu esasisini de tanımakla Mısır tabiiyetine girmiş oluyordu. Haber aldğımıza göre sabık Hidiv türk tahiiyetini terkederken hükümeti metbunsı olan Türkiye cümhuriyetin. den istinzan etmemiş ve bu hareketi derin bir sül tesir hasıl etmiştir. Bunun başlıca sebeplerinden biri, sabık Hiğivin, Türkiye ile Mısır hü- kümetleri arasında müzakerat (vuku bülüyorken kendisinin türk tabiiyetin- de Ihkası için Türkiye cümhuriyeti hü- kümeti nezdinde teşebbüslerde bulun- ması ve bunun üzerinde ısrar edilmesi- ni istemesidir. Onun için sabık Hidivin Misir hükü meti İle barışmak meselesi ortaya çi- kar çıkmaz kimseye haber vermeden ve hükümeti cümhuriyetinin riza ve Mmuvafakatini istihsal etmeden © türk tahiiyetinden çıkarak Mısır tabilyetine geçmesi İyi bir tesir bırakmamıştır. Sabık Hidvin bu hareketi Üzerine tenekene de diye haykırdı. Dağda|dü. Bu konak için bir bayram de-İonun memlekete girmemesi icap edi mı sandın kendini eşek.. Hadi de- fol bakayım mutfağına direk direk bir de bağırması var.. cuğun aklını mı alacaksm?.. mekti, Büyük hanım “bu gece Gük iple çekmiş olan çocukları etrafına yordu. Geçenlerde validel Hidivin o vefatr Çoluğun ço-İsiüm dayak yiyecek,, diye akşamı) üzerine sabık Hidv Abbas Hilmi Pa- şa validesinin cenazesinde bulunmak Ahçmın hiddeti (o birdenbirelto, ak sıkı bir tenbih geçti:“Sa| istemiş, ve bunun için bir müsandei düştü, kepçesi elinde, süt dökmüş Mr ki Reriden Beyin İni. mahsusla şehrimize gelebilmiştir. kedi gibi, mutfağına döndü. Hanı- mefendi kavganın aslını âramağa lüzum görmedi. O işi gözü ile gör- müş gibi biliyordu. Bu “gözünü doyurasıca soysuz çingene bu tok evin aç kedisi,, (mutfakta tatir filân uydurayım diye herifin ayağı altında dolaşmış, kim bilir, ne terbiyesizlikler etmiş, o ayı da bu münasebetsizliği yapmış olacak tı. Hanımefendi: — Fena meraklandım... şimdi! elime geçirirsem o yumurcağı dik didik ederim. Akşam Feridun Bey gelsin de onun cezasını versin, dedi. Fakat Gülsümün taliine zabit akşam, terfi etmiş olarak eve dön da ağzınızdan bir şey kaçırırsınız ha.. Böyle gecede elin garibine da- yak yedirirsek o rütbeden hayır görmeyiz,, dedi. Gülsüm cezadan kurtuldu. Fa- kat bir daha mutfağa ayak basma sı yasak edildi. Xvu Gülsüme yine bir para birik- tirme merakı gelmişti. (o Artık sokaktan on paralık birşey al- mıyor, aldığını, bulduğunu ak- şamdan akşama kendi elile, bü- yük hanımın dolabında saklı duran bir kumbaraya atıyordu. 0 (Bitmedi), Daha sonra Hidiv memleketimizden ayrılmıştır. Hidiv memleketimizde bulunan em- lâkinin çoğunu tasfiye etmiş, Anadolu- daki çiftliklerini satmış bulunuyor. Yalmz merhume validesinin Bebek- teki sarayı ile köşkü ve bahçeleri ken- disine intikal elmiştir. Haber aldığımıza göre sabık Hidiv bu saraylarını yine Mısır prenslerin. den olan meşhur prens Seyfettine sat- mak emelinde ve bunun için teşebbüs- lerde bulunmaktadır. Bu teşebbüsler muvaffakiyetle ne ticelendiği takdirde sabık Hidivin mem leketimizle hiçbir alakası kalmıyacık ve kendisi vatandaşlık haklarından iş