13 Temmuz 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

— 6 — VAKIT 13 Temmuz 1931 Büyük Millet Meclisinde Matbuat müzakeresinin en hararetli safhasında.. “Halkı kanunların temin ettiği hürriyet- lerden ve haklardan soğutacak tarzda yazı yazan gazeteler şiddetle ceza görmelidir . ,, ( Dünkü nushadan mabast Efendiler; buhran zamanları çok tehlikelidir. Birbirlerile kavga etmek ve o kavgayı kızgın mücadeleye dön-i dürmek, asla doğru olmıyan bir iştir. Binaenaleyh bugün — demin de arzettiğim gibi dünya bu felâkete düş müştür. Ondan biz de hissemize düşen ıstırabı çekiyoruz ve bu ıstırabı mille tin önünde açık söylemek lâzımdır ki, ne gelecek sene, ne de öbür sene belki daha mutedil, daha hafif bir hale gele| cek değildir ve biraz daha artacaktır. Binaenaleyh bütün vaziyeti (oolduğu gibi milletin önüne açıp ona göre ted- birleri yalnız devletçe değil, milletçe ve devletçe ele almalıyız. Efendiler; ben (biraz evvel vazi- yeti, hali kara tasvir ettim. Fakat va- ziyeti böyle tasvir etmekle beraber kat'iyyen nevmit değilim. Nevmidi bu memlekete, bu millete yakışmaz. Eli. mizdeki güzel Anadoluyu bir kere göz önüne getirin. Üç tarafı denize yaklaş! miş ortası hattı vasat itibarile beş yüz. uzunluğu sekiz yüz kilometre, üç kıt'a. nın deniz ve kara yolu İle onun fize- rinde ve güzergâhından geçiyoruz ve dünyanım her mahsulünü yetiştiren bir define. Efendiler; bizde işliyen yolla» rı, limanları, kanalları yapabilirsek mahsulü dünyanın her tarafına en w- cuz ve kolay surette sevkedebiliriz ve bu yolları, liman ve kanalları ve Wü- tün bu söylediklerimi bu buhran esna sında yapabilir miyiz? onu da bütçe münasebetile söyliyeceğim. Fakat ya- pabiliriz dedikten sonra hususile İsmet Paşa dedikten sonra, hususile Gazi dedikten sonra, bugüne kadar böyle bü yük şeyler yapıldıktan sonra bunları da beş sene, on sene sonra bütün kri- 72 rağmen yaparız. Ben o iman ve ka»! naatteyim. Efendiler; memleket (dedim. O memleketin üstünde yaşıyan, İstediği yaman dalma mucizeler yaratan cesur, çalışkan ve necip bir millet vardır. Efendiler; daha yakın tarihimizde; ne olduk, mağlâbiyete uğradık. Peri şan olduk. Düşmanlar yurtlarımızı is-| tilâ ettiler, Fakat efendiler; yuvasına| hücum edilen aslan gibi dikilen millet İyişli neşriyat yapamazlar. Yaparlarsa İğim. Bir de İsmet Paşanın nutkunun göğe bakarken iki mavi göz gördü. O mavi gözden bütün ilhamını aldı. Onun gösterdiği yola gitti. Hücum et dediği yerde hücum ettik. Nihayet muzaffer olduk. Vatanı temizledi. O mavi göz ler yine memleketin ufkundadır. On- Tarı başaran milletin büyük oğlu yin» bu devletin başındadır. — Binaenaleyh) ben milletime buradan hitap ediyo-; rüm. Ona olan emniyetini zaafa düşi recek yazılara gözlerini kapasın, o Yol da gelen seslere kulağını tıkasın dn- yayı karşı kendisini muzaffer eden, kendisine istiklâlini veren büyük oğlu na itimat etsin. Bütün mesele biter (Alkışlar). Reis — Başka söz istiyen yoktur. Takrirler vardır. Okunacak: Yüksek Riyasete Hükümetin mütalea ve noktal na-! zarlarını dinledik. matbuat hürriyeti- nin suiistimaline mâni olmak üzere Büyük Meclise yakında tevdi edecekle-| Yi ifade olunan kanun lâyihası şimdi. Tik maksadt temine kâfi olacağı anla- gılmakta olduğundan hükümete beya- nı: itimat olunarak ruznameye geçilme-! Sini teklif ederiz. İ Ali (Afyon), Hasan Fehmi (Gümü-| şane), Fuat (Rize), Kılıç Ali (Gazi An-| tep). Aziz (Erzurum), M. Celâl (İzmir) Rasih (Antalya), Haydar Rüştü (De. nizli), Rasim (Sivas), Hüsnü (Tokat),; Aziz Samih (Erzincan), Necip Ali (De nizli), Doktor Saim (Manisa), Ali Mü- nip (Giresun), Hasan Hayri (Edirne), Baha Tali (Kars), Sait Azmi (Kayse- ri), Kemal (Kocaeli), Daniş (Tırab- Yüksöâk Riyasete Bugün burada matbuat hürriyeti hakkında söylenen sözler ve verilecek kararlarm Türkiyede münteşir bütün yevmi gazetelerin ilk çıkacak nüshala- rmın ilk sahifelerinden başlıyarak ay» nen ve harfiyyen ve bili mütalea n«ş- redilmesinin karar altına alınmasını arz ve teklif ederim. Mersin $. Fikri Yüksek Relisliğe İsmet paşa hazretlerinin beyanatı- nın memleketin her tarafında neşir ve ilânını teklif ederiz. Salih (Bilecik), Kılıç Ali (Gazi A tep), Fuat (Rize), Hasan Fehmi (Gü. müşane), Aziz (Elâziz), Rasim (Sivas,, Haydar Rüştü (Devirli), M. Celâl diz mir), Necip Al: (Denizli), A. Samih (Ersincan), Kemal (Kocaeli), Dr. Sa. im (Manisa), Ali Münip (Giresun), Emin (Samsun), Ziya Azmi (Kayseri) Baha Tali (Kars), H. Hayri (Edirne), Daniş (Tırabzon). Yüksek Riyasete Tenkit hürriyöti ve matbuat hürri- yeti gibi haddi zatinde çok yüksek, ;e mübeccel olan mefhumları suitatbikten doğan muzır ve mühlik neticelerin me ni için hükümetten alınmasını talep ettiğimiz kanuni tedbirler meyanda aşağıdaki fıkranın nazarı dikkate a- lınmasını arz ve teklif ederim: : Meclis 2 Halkı, müesses idare tarzından, İnkılâp ile neticelerinden, baniletia- den, teşkilâtı esasiye kanununun temin ettiği haklardan ve hürriyetlerden so gutacak ve şüpheye düşürecek, ümit. sizlik, bozgunculuk, ahlâksızlık saça- cak yazıları neşreden güzeteler hükü- metçe muvakkaten kapatılır. Tekerrürü halinde gazete kat'iyyen kapatılır ve mes'ulleri sair gazeteler- de ve neşriyatta Üç sene müddetle ça- lışamazlar. Bunları çalıştıranlar ha « larında kapatma kararı tatbik olunur. Gazeteleri kapatılan ve çalışmadan menolunn muharrirler gerek bu karar. lardan dolayı ve gerek malvkemedeki davaları hakkında gazetelerde nü'na- muvkkaten tatil kararı verilir. Aksaray Ahmet Süreyya YÜKSEK REİSLİĞE Bugünkü müzakerata ait zabıtlas| rın köylere varıncıya kadar her mahal de kâfi miktarlarda halka tevziinin te- minini teklif ederim. Sivas Remzi Reis — Efendim, takrirlerden biri- si Ali Beyin takriridir ki: Hükümete beyanı itimat edilerek ruzmameye &e- çilmesi hakkındadır. Evvelen bu takri- ri reyinize arzedeceğim. Ondan sonra| bugünkü müzakeratın neşir ve tamimi hakkındaki takriri reyinize arzedtce tabı ile memleketin her tarafına tevsil| hakkındaki takrir vardır ki nutuk res mi ceridede tab'olunduktan sonra re ye konulabilir ondan evvel reye konu- lamaz. Zabıtaların neşir ve tamimi hakkında bir teamül yoktur. (Gazete kâfi sesle- ri) bütün zabıtaları ayrı ayrı her köye verebilmek İmkânr görülürse meseleyi hükümete tevdi ederiz. Bir de kanunun doğrudan doğru- ya tadilini talep eden bir teklif vardır) ki bu reye arzedilmiyecektir. Çünkü bir kanunun tadili ancak bir kanun teklifile olabilir. Binaenaleyh teklif sahipleri hükümetin kanuni teklifi müzakere edilirken fikirlerini orada teklif eder ve müzakerede kahul ettir- meğe çalışır. Şimdi evvelâ Ali Beyin hükümete İtimat ve rüznameye geçil- mesi hakkındaki takririni reye arzede ceğim, Ahmet Süreyya Bey (Aksaray) — Takrir encümene havale edilemez mi efendim? Reirs — Efendim; kanunun tadili hakkında bir teklifi kanun! yazarak ri yasete verirsiniz derhal encümene İ.â- vale ederiz. Ali Beyin takririni kabul edenler... Etmiyenler.. Müttefikan ka- bul edilmiştir. (Süleyman Fikri Beyin takriri okundu.) Reis — Süleyman Fikri Beyin tak» ririni kabul edenler. Etmiyenler.. Ka- bul edilmiştir. Sivas meb'usu Remzi Beyin İsmet! paşanın nufkunu tamim hakkındaki) takriri, nutuk zabıt ceridesinde çıktık» tan sonra reyinize (arzolüunacaktır. ruznamede müzakere olunacak başka bir şey yoktur. Yarın saat 14 de içti ma etmek Üzere celseyi tatil ediyo- rum. (Mersin) a saatı: 21,40 Hukuk talebesi Hukuk Fakültesi son sınıf ta- lebesinden bir grup dünkü trenle Edimeye (gitmiştir. Talebeler dört gün kadar kalacaklar ve i tetkikatta bulunacaklardır. Gediği Teşekkür Samsundan gelirken Zongul- dakta yaz olmasına rağmen de- nizde çok fena sallandık. Rah sız olan ailemin o istirahati temin eden Yelkenci zadelere | ederim. Bir ibtifal daha Aşk kurbanlarına mezar yapılacak Dön Kandillide, merhum zabit vekili Vahit B, le Belkis hanımın ruhlarını taziz için bir ibtifal daha yapılmıştır. Bu ihtifal genç kısın banka arkadaşları tarafından O tertip edilmiş ve kendisini yakından tanıyan birçok dostları, ahbap- larıda iştirak etmişlerdir. Yüz yirmi kişilik bir kafile dün 13,30 vapurile Kandilliye gitmiş ve beraberlerinde (getirdikleri iki büyük çelenği facia kurban- larmın kabirlerine bırakmışlar- dir. Kabirlerin başında Felemenk Bahrisefit bankası namına mu- basebe şefi Vefik B. şu bitabeyi söylemiştir: “Belkis!, Vahit! Temiz, saf bir aşkın zavallı kurbanları. Aramızdan ayrıldığın ve © galtar kurşunların hassas kalbi- ni parçaladığınn onuncu günü seni çok seven arkadaşların seni ziyarete geldiler, Belkis, Toptak- tan yaptığınız gelin döşeğine çi- çekler koydular. Zavallı yavrul. Alnımın ne kara yazısı varntış... Niçin kendini bizlere bu kadar sevdirdin... Binlerce seni tanr- yanlara göz yaşları döktürdün.. Hepimiz senin güzel çehreni ge- lin duvağı içinde görmek ister: dik., Söyle, Belkis!, Niçin o du- ağı taştan ve topraktan yaptın.,, Vefik B. bundan sonra büyük bir tesirle şunları söylemiştir: “Ne yazık ki, acı bir hatıran da var.. Geçen perşembe günü erken çıkmak için izin istemiş- tin. izin verdiğime şimdi he acı bir nedamet hissediyorum. Keşki vermeyeydim.. Böylelikle Vahitle buluşamayacak ve bel- ki de bugün aramızda olacaktın.,, Daha sonra Vefik B. Vahit beye hitap etmiş ve sözlerini şöyle bitirmiştir: “Sizleri artık ebedi yatağınıza terkediyoruz. Ve bu temiz aşk karşısında hürmetle eğiliyoruz.,, Belkis hanımın arkadaşları na» mina Tevfik B. de kısa bir hita: be söyledikten sonra kafile göz yaşları içinde kabirden ayrılmış- tır. Haber aldığımıza göre banka Vahit B. in arkadaşlarile anlaş- mıştır. Ve Vahit B,in arkadaş- larının aralarında (topladıkları 500 lira, Belkis H.ın banka ar- kadaşları ve banka tarafından toplanan SUO Jira ile beraber müştereken mükellef bir mezar yaptırılacaktır. Mezar Güzel san'atlar birliği tarafıdan yapılacaktır. Krokisi profesör Veber tarafından çizil- mekted r. Ticaret odasında: Hover teklifinin tesiri Amerika Reisicümburu M. Ho- verin teklifinin kabul e i piyasada iyi bir tesir bırakmış- tır. Ticaret odasına gelen telgraf haberlerine göre son bir hafta- danberi Amerikada buğdây ve ham maddeler fiyatları da yük selmistir. Almanyaya vaki olan ihraca- ımızın artacağı tahmin ediliyor. Denizcilik komisyonu Ticaret odası, Istanbul lima nının vaziyetini tetkik ettirerek bu hususta bazı raporlar hazırla: mıştı. Odanin deniztilik komis- yonu dün saat 14 de toplanmış ve hazırlanan bu raporlan tetkik ve müzakere etmiştir. UL A 0 00 SAA AAA PAYU e Samsun vapurunun süvarisi ilhami beye aienen arzı şükran i Murtaza Türkiye -Danimarka (Ust tarafı 1 inci sayıfada) mek çok muvafık olur kanaatindeyim. Esasen Danimarkada böyle bir tasav- vür mevcut olduğu gibi bunun için hir proje de hazırlanmıştır. Bu proje tat- bik edildiği takdirde hiç şüphesiz türk ziraati için çok faideli olacaktır. İ © Türkiye Cümhuriyeti Hükümetinin nafiz ve kudretli muaveneti sayesinde| memleketinizde ziraat son zamanlarda büyük bir inkişafa başlamıştır. Çok yakın bir istikbalde bu yolda büyük ve parlak semereler elde edile ceği muhakkaktır. Çiftçilerimiz ve mütehassıslarımı- zn Danimarkanın ziraat sahasındaki tecrübelerinden türk köylüsü ve çiftçi sini istifade ettirmek arzusunda olduk! lârını çok yakından biliyorum. Bu su-i tetle Türkiyenin zirai inkişalına hiz - met edilmiş olacaktır. Bu da, türk genç lerinin Danimarkadaki ziraat mektep lerine devam etmelerini ve orada tahsil lerini bitirmelerini temin ile mümkün olabilir. Böyle bir teşriki mesaiyi ta- bii görüyorum. Çünkü Gerek Türkiyede ve gerek Danimarkada geniş ve büyük çiftlikle- re hemen tesadüf edilmez. Her. iki memlekette de ekilecek arazi köylüle- rin elindedir. Ve küçük çiftlikler mev. cüttur. Arazi ve çiftlik tasarrufunda iki memleket arasmdaki bu benzeyiş Türk hükümetinin Danimarkada tatbik &dilen usulleri Türkiyede (Kolaylıkla tatbik etmesini mümkün kılacaktır. Bu sözlerimden, Danimarkanın yal niz mahsulâtı arziy İle geçinen bir mem) leket olduğu manası çikartılmamalıdır Bu fikir oldukça taammüm etmiş ol. makla beraber hakikate tevafuk etmi- yor madenler, kömür ve beyaz kömür denilen şelâle ve akar sulara malik ol mamamıza rağmen amelelerimizle mü- hendislerimizin ve fen adamlarımızın fenni yüksek kabiliyetleri sayesinde milli sanayimiz oldukça ehemmiy»tli- dir. İsveç. Danimarka grupu (O tarafın- dan Anadoluda inşa edilmekte olan şi İmendifer hatları omühendislerimizin fenni kabiliyetlerini Türkiyede de gös İtermelerine vesile olmuştur. Türkiye İeümhuriyeti hükümeti ve Danimarkalı mühendisler için memnuniyet (verici bir şeklide inkişaf etmesini görmekle| mütehassisim. Irmak - Filyos ve Fev- sipaşa « Diyarıbekir hattının inşası iç» İsveç « Danimarka grupile 1927 suba- tında imzalanan mukavele şeraiti mu- tibince bu hatlar 1934 senesi sonunda tamamlanmış olacaktır. Şimdiye kadar bu hat üzerinde 429 kilometrelik kıs ın rayları döşenmiş ve ray döşenme- si cenupta Malatyaya, şimalde Çangırı ya kadar gelmiştir. Danimarka sanayii yalnız bu seha da muvaffak olmuş değildir. Meselâ gerek büyük gemilerde ve gerek belik ayı gemilerinde kullanılan dizel motör lerimiz her tarafta şöhret bulmuştur. Türkiyede balıkçılığın o inkişafı duha fenni bir surette yapılması düşünüldü: ğü şu sıralarda Danimarka balıkçılığı nı örnek yapmak çok doğru olur. Çün- İki Danimarkada balıkçılık çok ilerle- miştir. Ve balıkçıların müşterek sahip bulundukları Danimarka dizel motör- lerile mücehhez balıkçı gemileri botuk hâvalarda bile uzaklara giderek balık avlıyabilirler. Danimarkada yapılan ziraat ve süt gülükte kullanılan alât ile ( çimento fabrikaları için lâzım olan makineler, büz mâkineleri, elektrik âletleri, rad- yo've telefon makineleri, porsölen ve #ümüş takımları her tarafta tanınmış. tir, | Mesaha itibarile küçük, milli piya. isâsı gayet mahdut ve gümrük tarifele- ri de gâyet muledil olan Danimarka. nin Almanya, İngiltere, ve hatta Ame rika gibi büyük sanayi memleketlerile rekabet ddebilmesinin nasıl müm'ün; olduğunu soruyorsunuz? Gayet mühim olan bu noktaya bir iki kelime ile çe. vap vermek hayli müşküldür, Danimar| kada amele yevmiyesi gayet (yüksek. hatta ingiliz ve alman amele yevmiye- sinden de fazladır. Buna rağmen Dani marka (sanayiinin (diğer. mem Gayri mübadiller Tevzi edilecek bonolar ve kâletten geldi Türk gayri mübadillerin Yi nistanda bıraktıkları emlâke met biçmek üzere giden bi heyetten Üçü şehrimize dön tür. Diğer heyetlerin bir h* içinde dönmeleri beklenmeki dir. heyetler en kısa bir za! içinde raporlarını takdiri kı komisyonu reisliğine verecekif komisyon bu raporlara gayri mübadillerin #lacakls! tesbit edecektir. Diğer tara ağustos içinde gayri mübadill dağıtılacak olan bönolar sandık içinde Maliye vekâl den takdir kıymet komisyof gönderilmiştir. Bu bonolar misyon reisi Faik Nüzhet bi gayri mübadiller cemiyeti r lerinden Celâl B. tarafınd imzalandıktan sotra | hamili yazılı olarak dağılacaktır. Bono tevziatı ve bu tevzi izde nisbetinin tayini işi liye vekâ'etile temasla bi lunmak üzere dün gayri mü diller cemiyeti ikinci reisi Ci idare (Oheyetinden Hüsnli ed Mustafa Arif B. lerden müteş& kil bir heyet Ankaraya gitmişti OBULMACA 123456 78 9701 “mma -zcz MA>EC ZAY-K Pİ Z-IE 7A lm) ia ii Evelki bulmacamızın ledilmiş şeki 123 4:$ o: 89 A e e — Bügunkü bulmacamız Soldan sağa ve yukardan aşa 1 — Dil encümenin de en çok yüpan aza (11) 2 — Ölüm anı (4), sıcak baskı (3İ 3 — Süküt (9) 4 — Yapıştırmak , asmak (5), (0 5 Sant 17 (6) 8 — Dünya (3), tazyik edilmiş ( 7 — Kemikli bir oyun (5), kik çan (3) 8 — Çift (4), yanlış (4) 9 — Çok şık (4), izafetler (6) 10 — Beygir (2), kesilmek (6) 11 — Siklet (3), kasa cüppe (4) ile pek refah leketler sanayii ümumi (o maarifin mil olması © ve yaşıyan amelenin (o fazla retle (oçalışarak daha azüz çalıştırılan diğer memleketlerdeki kiplerine nispetle daha mükemmel ler vücüde getirmesile kabil olms dır, Türkiye ile Danimarka arasınf caret muahedesinden başka bir mü de akti mevzuu bâhis olup olmağığl soruyorsunuz, a İki memleket arasında bir iht çıkması hiçbir zaman mevzuu bahi lamıyacağı için siyasi bir munhede tiyacı kendisini hissettirmiyor. re müt iç İstanbul Belediyesi ilânları sında 1 ve 16-17 No. sefgi mahalleri Süne Hleizsiikim z am — | Eminönü belediye şube müdürlüğünden: Fetapkapısında meyvehali dışaf” pazarlık sörele icare verileceğinden talip olanların gersitini anlamak üzere Muhasebe ve vevmi ihale olan 107.031 Pazar günü saat 14 de dairt encümenine müracaatları İlân olunur gıdı