27 Mayıs 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

Nk Dünyada Olan Biten Meraklı Şeyler Mayıs tarihli “Messager d'A- Yazıyor: hapishanesinden kaçan ko Yin hakkında yapılan polis taki- ların pazar gecesi sovyet bay hâmil İliç vapuru ile kaçırıldı etmektedir. komünistler, pazar akşamı Kavuri sahiline g mike &, . . Seni dabi tanyada bütün inler serbest | FİĞ, — Hükümetin bir emirna. dan böyle İspanyada bütün e ramen serbest olacak ve her İh,, . ettiği dine intisap etmek ve- dine mensup olmamak hak. bulunacaktır. anmak istiyenler etikada Reno isminde bir şehir) i ki burası için talâk merkezi de- İk am ei | ; «© Filhakika, Reno şehri mahke| ki di hudutları dahilinde altı karı met etmek şartile herhangi kocayı, biribirlerinden ayır. ! “e Bu muamele o kadar çabuk “tadır ki bir karı koca, 24 sa- bilir ve isterlerse başka bici | N ilirler. Bunun için Reno » Püyük bir rağbet görmektedir. Un. her tarafından, biribirlerin- İrrilmak istiyen zengin çiftler bu- uç mekte ve altı hafta oturduk- T& 'bu Tahat memleketi de ter. in ha, ememektedirler, Şehri hal- ediye, zenginleri eğlendirebil. İçin birçok tertibat almışlardır. ün Reno şehrinde büyük otel- lar, eğlence yerleri açılmış- türlü spor sahaları mevcut EE l Ktenlerde, bu kocası tarafından are mahküm edilmek isteni- (inverelyde) de Reno şehrin- Mi ektedir T yıldız Ester Taylor ile ev» gr ve şimdi de ayrılmak isti. © Dempsey de oradadır, ve Meler, organize etmekle meşgul ik hilkat garibesi , ata, — Dünya dünya olalı ilk rk ie bir kadın, bilhassa umumi ıı * Kendisini, olduğundan daha Tmiştir. İşte bu (inanılmaz sende Londra mahkemelerin- Nde vuku bulmüştur. Elli dört bir kadın evini gizli bir ku- haline koyduğundan ve müş N İzinsiz olarak yüksek fiyat. iy, Attığından dolayı muhakeme Su. Bir gece zabıta bu eve bas- "$ ve kadını da cürmü meşhut 1, akalamıştı. Polisler dolapları Zâman kendilerini adeta bir unda zannetmişlerdir. Bura- Şarap, viski, şampanya, bi vardı, adi, Yeti İde hâkimlerin merhametini 1 V Söylerken boyalı saçlarının, iç, alarım, sürmeli kirpikleri: dişlerinin yalaner şahitliği İN artık hiç ihtiyacı kalmamış per nereden du ? » giriyordu a yabrikasında 103 bin gülen iç- müsadere etmişlerdir. Bu Tün Ya nasıl sokulduğunu a- fa, Bürlâr uzun tetkikat neti. irğm arkasındaki koca- m banun md, Girip çıktığını anlamışlar. — İçki yasağı kanunu- MA nezaret eden memurlar <İvarmda metruk ve mühürlü rınm müteharrik oldu-| mihver etrafında dön- © hâst olan aralıktan drahmi mukabilinde kiralanmış olan bir motöre binmişler ve İlliç vapuru- nu açıkt abularak içine binmişlerdir. sekizi firariler, beşi de, aglebi ihtimz), firarilerin düşman: olan ve esir edilip cebren vapura bindirilmiş olan beyaz ruslar imiş. Fakat bu son nokia teey- yüt etmiş bir haber değildir. Kadın hapishane mü- dürü neler yapacka? Sevil, — “Mahpuslara insanca bir hayat yaşatacağım... Bu söz hapisha- neleri ıslah işine büyük bir gayretle sa rılan yeni hapishaneler müdiresi Ma- dam Kentindir. Bugünlerde Endülüs eyaleti hapishanelerinj tetkik etmekte olan bu kadın hapishanelerde tatbik azminde olduğunu söylemektedir. Bun dan evvelki hapishane ıslahatçılarının €kserisini şaşırtan cinsi münasebat mes'elesi bu kadını hiç korkutmıyor; o evli mahpuslarm karıları veya kocü- larile haftada bir iki defa hususi ve yataklı odalarda buluşmalarma ve bekâr mahpusların da muayyen gün- lerde arzu ettikleri kadınla yine hapis- hanede başbaşa ( vermelerinde | hiçbir mahzur olmadığını iddia etmektedir. Bundan başka her altı ayda bir mah- puslara — kaçmıyacaklarma dair ken- dilerinden söz aldıktan sonra — birkaç günlük bir mezuniyet vereceğini ve bu müddet zarfında kendilerini ancak çok hafif takyitlere tâbi tutacağını İlâve etmiştir. Zeplinlere karşı atılan mermi Melburn, — M. Yolm Pommeroy isminde bir mühendis büyük harpte zeplinlere karşı kullanılan müessir bir mermi ihtira etmiş ve bundan dolayı İngiltere hükümetinden 20000 liralık müküTat almıs. Bü'mülndir on sene den beri meydahdan kaybolmuş ve o zamandanberi kendisinden hiçbir “ha ber alınamamıştı. Geçen gün Melburn- un ufak kahvelerinden birinde eski bir arkadaşı tarafından teşhis edil- miştir. Mühendis arkadaşına harbi u- mümide aldığı yirmi bin Jirayı bir ta. kım muvaffakıyetsiz tecrübelerde kay- bettiğini ve şimdi de yeni bir tıraş ma- kinesi yapmakla meşgul olduğunu an-; atmıştır. i İspartada rının bir metre İkat yaptılar. Suların geçtiği kum da- çek ve kasaba içinden geçen mecraya sürerek mecrayı kapatacaktı. Esasen mecranın kenar dıvarları duğundan bu vaziyette mecradan çıkarak kasaba cak bir vaziyet hasıl hendisler bu vaziyet karşısında suyun mecrasına yığılan mak çok masrafa mal olacağını düşü- içine taşa- metre daha kaldırmağı düşündüler ti tehlikeden kurtarmağı düşündüler. Ve vekülete raporlarını Nafia vekâleti de (4500) liralık inşa- at havalesi gönderdi. İşe (başlandı. Hummalı bir faaliyetle çayın dıvarla- rı yaptırılıyor. İçme suyuna gelince: !çalışıyorlar. Kasabaya akmakta olan ve yolu bozulmamış (bulunan bir iki İedilen usulleri kökünden değiştirmek| olmuştur. Mü. kumları okaldır. nerek mecranın divarlarını şimdilik bir verdiler. Belediyemiz ve belediye reisimiz M. iHulüsi Bey, çok şayanı takdir surette! Yunanistandan gece yarısı kaçırılan Komünistler Miç vapuru, Sovyet sefaretinden saat 20 de hareket emrini almıştı. Fa- kat kaptan biraz'geç kaldığı için saat çık denizden kimseyi vapura almıyaca ğına dair teminat vermişti. İliç vapuru ile ayni gün, ticaret ataşesi Skufanin yoldaş da gitmiştir. Tayyareler ok gibi havaya fırlatılacak Londra, — Kuvvetli makinelerle tayyareleri amudi surette havaya fır Jatmak tecrübesi dün Farnboroügh tay yare meydanında tam bir muvaffakı- yetle yapılmıştır. Vakıa tayyare gemi- lerinden tayyareleri çok defa bu tarz- da uçurulmaktadır. Fakat bu usulün büyük ve ağır tayarelere de mümkün olup olamıyacağı hususunda henüz tereddüt mevcuttu. Bu tereddüt çok kuvvetli, bir. fırlatıcı makinenin şimdiye kadar yapılmamış olmasından ileri gelmekte idi. Artık tereddüde lü- zum kalmamıştır. Farnborough'da kul lanılan makine tazyik edilmiş hava ile de iki motörlü bir bombardıman tay- yaresi dün bu makine vasıtasile otuz metrelik bir irtifan kadar atılmış ve tayyare bundan sonra kendi makinesi- le uçmağa başlamıştır. Tayyarenin no Vörü fırlatılmadan evvel işlemeğe baş- sızlık duymamıştır. Tayyare bir saat kadar uçtuktan sonra havaya atıldığı noktadan birkaç metre ilerile yere in- miştir. Bu usulün en büyük faydası evvelâ tayyareye vakit kazandırmak, sonra da uçuşun çok ufak bir yerde yapılmasına imkân vermektir. Sporcu bir vali Londrüi, — Sabık Tüsmarya valisi Og- radi, cenubi kutup 'havnlisinde bulu nan Falkland adaları valiliğine tayin edilmiştir. Vali amelelikten yetişimştir. Işe dokuz yaşır 'a İken bir gazinoda garson yâmaklığı ile başlamıştır. Fa- kat güçlü kuvvetli bir delikanlı oldu. ğu zaman kendini spora vermiş atle- tizmde ve bilhassa boksta birçok mü vaffakıyetler kazanmıştır. Tasmanya- da da sporu kendisi tamim etmiştir. yalar arasında boks eldievnleri dolu bir sandik götürmektedir. su vaziyeti Mühendisler şimdilik mecra dıvarla- yükseltilmesine karar verdiler Isaprta, 22 (Vakıt) — Buradaki iç-Jçeşmenin suyu taksim edilerek iki mis mühakeme neticesinde altı me sularının geçtiği kum dağının yıkılİline çıkarıldı. ve on lira para cezasına mah- masile hasıl olan tehlikeli vaziyeti ev-İlidir. Kasaba miştir. Kadın kararı duyduğu! yelce bildirmiştim. Nafia vekâletinin|halk uzak mahallelerden içeceği suyu Mış ve yaşı Sİ olarak tesbit) gönderdiği mühendisler gelerek tetki-İpek müşkülütla tedarik etmektedir. a sarfedebileceği para için yetmişlik bir kadına böYİg yıkılmış ve çayın mecrasını doldur-lile bu işin bitirilmesi senelere muhtaç et vermek günahtır “diye ba“ muştu. İlk sel de bu yığmı sürükliye)bulunduğundan tehlikenin kaldırılma- Fakat susuzluk şiddet Belediyenin sı hususundaki yardımdan dolayı hü- kümete çok minnettar (olan Isparta! eskimiş olllar yeni sene bülçesinden içme suları su tamamen!için de bir yardım beklemektedirler. Pehlivan güreşleri Çanakkalede o Tayyare Cemiyeti "İde münasip hediyeler verilecektir. —e—— Mevlidi nebevi kıraatı Bu gün öğle namazından sonra- Eyüpte camiikebirde merhum müşir Fuat paşanın ruhu için hafız: Nuri, hafız Kutsi ve Ke- mal Ef.ler tarafından mevlidi nebevi tilavet edilerek hatmi şerif duası icra olunacaktır, mer- humun ehibbası ile arzu eden zevat davet olunur, İ l tatbikr müteharrik ve dört bin beygir kuvve- tinde bir alettir. Bin beygir kuvvetin- Tamaktadır. Tecrübe o kadar muvaffa- kıyetli olmuştur ki tayyare fırlatılder) öemi olduğu hesap edilmektedir. Ma- Kı zaman içinde bulunan hiçbir rahat- dağınık o olduğu için menfaatine 29 mayıs cama günü pehli-| van güreşleri yapılacaktır. Baş pehli- vana (60), baş altına (25) büyük orta (15), küçük ortaya (10) ve diğerlerine 5 Halkı — VAKIT27 MAYIS 1931 — okutmak için. Hükümet, halk terbiyesi işine çok ehemmiyet veriyor Köyler arasında seyyar muallim teşkilâtı bu meselede büyük birrol oynıyacaktır Ankara, 25 (Vakıt) — Maarif vekâ- Motörde 13 kişi varmış. Bunlardan| 2 ge vapura zabit gitmiş, ve kaptan a- |leti halk terbiyesi, müdürü Osman Bey le görüştüm. Bana beyanatında: Halk deyince gözümüzün önüne iki sınıf in- san gelir. Bir kısmı hiç okumak yaz- mak bilmiyen ümmidir diğeri de bir az okuma yazma bilen fakat dünyanm re- vişine ayak uyduramıyan kadın ve er. kek halktır. Asrımızda her gün deği. şen tenkit ve san'at usulleri yeni yeni mefküreler lâiklik ve cümhuriyet gibi yeni prensipleri halkın kavramasına imkân yoktur. Maarif Vekâleti kendi- sine en yakin gaye olarak bu iki zümre İnsanı ele almıştır yani hiç okuma yaz mâ bilmiyen erkek ve kadm vatandaş- ları okutmak ve her sınıf vatanperver- ler yetiştirmek. 1928 harf inkılâbından beri bilhassa Ümmilerin okuyup yaz malarına ehemmiyet verildi. o Millet mektepleri teşkilâtının bu sene üçün- cü faaliyet yılıdır. Şimdiye kadar millet mekteplerinde okutulan vatan- daşların miktarı (1827580) dır. Son nü- fus tahririnde memlekette ( (1111496) nüfusun okuma yazma bildiği tesbit e- dilmiştir. Şu halde (2939076) nüfus o- kur yazar sayılabilir, Runa mektepleri. mizde okuyan (500,000) çocuğu İlâve edersek nüfusumuzun (4500000) ne ya- kını yani yüzde 25 şi okur yazar de mektir. Bugün bu neticeye vardıktan sonra mevcut nüfusumuzun 15 - 46 yaş ları arasmda daha (4732597) nüfusun arif vekâleti ilk yakın gayesi olan üm- miliği kaldırmak emelinin tahakkuku için senevi (400000) vatandaşı okutmak üzere daha en az 12 sene çalışacaktır. Diğer bir nokta vilâyetlerden alınan ra porlara mazaran büyük şehir ve kasa- balarda okur yazarlar erkekler arasın. da yüzde 60 - 65 kadmlar arasında yüzde 20 - 25 nispetinde gösterilmekte- dir. Şu halde büyük şehir ve kasabala- rımızda okur yazarlar, nispeti yüzde 40 - 45 denilebilir. Diğer şayanı dikkat bir nokta okur ve yazarlar (o nispeti Trabzondan Ankaraya Ankaradan Af- yon Karahisarına Afyon Karahisarın. dan Adanaya doğru çekilen hattım şar- kında kalan vilâyetlerde şarka doğru gittikçe azalmaktadır. Yani ümmiler kesnfeti mektepsiz ve muallimsiz köy- lerde mevcuttur, Yalnız Erzurum mn 3 — İçinde kitaphanesi de bulunan seyyar sinema teşkilâtı vücude getir mek, ri 4 — Köy muhftarlarmı muayyen mmntakalarda teksif ederek okutmak ve onlar vasıtasile köylüyü irşat et mek, 5 — Köy kanununa göre köylerde bulunan köy kâtipleri yetiştirmek ve bunlardan istifade etmeğe çalışmak. Seyyar muallim teşkilâtı için ba sene Muğla vilâyetinde bir tecrübe ya» pılacak ve arzu eden muallimler yük- sek ücretle köylere gidecek veya göçe be halkla birlikte gezerek onları yan- larında götürecekleri kara ahtalarla ve Jevazımla okutacaklardır. Bu tecrü beden alınan netice elyevm seyyar müs allimlikler ihdası etrafında tetkikatla meşgul olan komisyonun hazırlamakta olduğu rapor ve proje tadil edilecek ve Adanada da seyyar muallim yetiştir. mek için bir mektep açılacak ve tec İrtibe iyi netice verirse bu bütün vilâ. yetlere teşmil edilecektir. Bu arada birkaç senedenberi büyük varlıklar gös teren Kars ve Muğla vilâyetlerini tak- dirle yadederim. Hayli zamandan beri bir seyyar sinema yapmak için uğra- şıyorduk, Memleketin birçok yerlerin- de yer yoktur birçok yerler benzin ve saire gibi vesaiti elektrikiyeden mah- rumdur. İstedik ki sinemamız gayet kullanışlı bir kamyon içersinde bulun. sun ve içersinde kütüpanesi ove hak ka tevzi edilecek kitap ve şoförle © peratör için de yatacak yeri olsun bu kamyonu bütün tertibatile yapmayı Ford müessesesi kabul etti bu kamyon bir hafta müddetle benzin almaksızın köyleri dolaşabilecek kabiliyettedir ve fiatı 15 bin liradır. Senelik masrafı 7 bin lira tutmaktadır ki 22 bin, liraya, mal olmaktadır. Bunun için derbiyevi,, film müesseselerile temasla (o filmler celp bu filmlerde asri ziraat usulleri arıcılık bahçıvanlık hayvan yetiştir. mek ve büyük fabrikalar hayatı her türlü ilmi ve ahlâki fikirler verecek filmler gösterilecektir. Operatörün mü nevver bir insan olmasına ve sinemayı seyreden köylülere İnkrlâp ve cümhuri ei Yekik İyete dair hitabeler yapabilecek kabili- Yeni tayin edildiği Falklanda da €$|takasında bini mütecaviz köy mektep- yada olduğu gibi yazarak eline vet& siz ve yar yi ianbanlera balk ceğimiz konferansları okuyup anlata» terbiyesinin müstakbel faaliyeti şehir) bilecek adamlar olmasma dikkat ve İ- den köylere yani merkezden muhite in tikal edecektir. Bugünkü bütçemizde mektepsiz ve muallimsiz köylerde da- ha hayli zaman mektep ve muallim bu lamıyacağız. Fakat demokrasimizin ani kütlesini teşkil eden köylülerimi:! zi İhmal etmek imkânsızdır. Bunun İ çin yapılacak tedbirler şunlardır: 1 — Seyyar muallim teşkilâtı yap- mak, mektebi olmıyan köylere kadar etmek, Hakikaten mühim ve temaşa BEN AMAR SIR Mevkilerin ikinci mevki Birinci mevki Stal Hususi Localar | Bu ge 2 Okuma odalarmı şarka ve| Sg İtina edeceğiz. Memleketimizde okuma odaları mik tarı 1762 dir beher okuma odazmda en az 60 kitap vardır halk neşriyatı 200 ü geçmiştir ve gittikçe inkişaf edecek- tir. Kadıköy Sinemasında kür Naşit Bey temsilleri bir gecede, Aman vermez Avni, Düğünde Mıhkümiyet aynca varvete ve Fare Kuşdili Soyun Ben-Amar Sirki giram alâkadar etmekte olan Kl umum aileler tarafından temaşa edilebilmesinin teminen tespit edilen tenzilâtlı fiat- larla verilen ilk yeni müsamere parlak ve emsalsiz muvaf- fakiyet görmüştür. Sofyaya hareketten evel her halde gidip görünüz fiatları; 50 kuruş 75 100 150 ” ” ” ”