27 Mayıs 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

en 4 — VAKIT 27 MAYIS 1931 Cins, cins seyyahlar Seyahat iyi bir şeydir. Modern a- dam için valiz O üstünde tellerin bir kaç damfalı kâğit parçasını taşımak, bir valiz do- Tasu banknottan daha güzeldir. Seya- hatin edebiyatı, seyahatin zevki her gün bir parça daha kafaları sarıyor. Modern adam okyanusların üstünden bir evin sofasından geçer gibi rahat rahat aşıyor. Bir kıt'adan bir kıt'aya geçmek için evinin bu odusından başka bir odasına geçer gibi güçlük çekmiyor. Mesafeler dara dıkça, insan oğlu birgün içinde yeni ekilen tarlayı, yeşil çemani, orak- Ja biçilen sâpsarı başakları, çöl leri, ve kara kışı gördükten sonra dünya küçüldü. Ve yeni bir mesafe rekorunu kıran tayyare, otomo bil arzı biraz daha büzdü, küçücük bir yumak haline koydu. Halbuki eski adamlar kendi malikâ nelerini görebilmek için hiç olmazsa birkaç gün yaya yürürlermiş! Bir öl kede dolaşanlar çok defa dört mevsi- mi arkalarında bırakırlar baharlar,i yazlar, sonbaharlar, ve kışlar bir hu- dutta bir hududa geçmeden biter miş! mestur ©- ağar ğe Seyahat yalnız kısa zamanda koca dünyayı kolayca gezdiren, bir coğraf. ya kitabının okunmasından rahat bir şey değildir. Onun için türlü, türlü faydaları var, ve türlü, türlü seyyah. Tarı... .».» Golf pantolonlu, kâsketli, ve omu- zunda (o fotoğraf makinesi (o asılı her adam dünyayı görmek için yola çıkmış bir hovarda değildir. Para yemek için yeni kıt'alar arı- yan, para sarfetmek için acaiplikler keşfine çıkan insanların yanımda dün yanm en züğürtleri de vardır. Memleketinde (iktisadi o vaziyeti berbatlaşan bir adam, tebdili kıyafetle! bir seyahate çıktı mı bir hayli masraf- lardan kurtulur. Seyahate çıktı mı bu masraf asgariye indi demektir. Olduğu! i Umumi harbin bir sırrı Harp esnasında Almanların havalarda te- fevvukunu temin eden adam, Felemenkli bir gençti. Kendisi en seri miteralyozları tayyarelere koymağa muvaffak olmuştu ihtira sahibi ihtiramı daha evvel İngilizlere vermek istemiş fakat reddolunmuştu. Daha sonra İngilizler ona iki milyon Iniğiliz lirası teklif etmişler, fakat iş işten geçmişti | Umumi harbin sırlarından biri son günlerde meydana çikmiştır. Londra gazetelerinin verdiği malümata göre İngiltere hükümeti umumi harp esna-| sında Antoni Foker namında bir Fe- lemenkli tayyarecinin Almanyada ça- lıştığını haber almış, ve derhal ona tekliflerde bulunmuştu. Bu tekliflere göre şayet ( Fokerf Almanyadan Fele. menge avdet edecek ve İngiltere hesa- bına çalışacak olursa kendisine ki milyon ingiliz lirası hediye edilecekti.| İngilizler bu haberi, en gizli vasıtalar. la yetiştirmek istedikleri halde, Foker ondan malümattar olamadığından İn- gilizlerin teklifi suya düşmüştü. İngilizleri bu mühim teklife sevke- den ne idi? (Deyli Herald) bu sirri şu şekilde ifşa ediyor: Harbin ilk senelerinde Fransa ve Belçika ufuklarında müthiş Alman tayyareleri uçuyordu. Bunlara karşı İngiliz ve Fransız tayyareleri ha reket ediyor, fakat bunlar ateş ve du. man içinde yere düşüyordu. Almanların kullandıkları tayyare. lerin adı Foker tayyareleri idi, Felemenklj bir tayyareei olan Fo- ker, bu yeni tayyarelerin (o plânlarmı hazırlamış ve harpten evvel İngilizlere satmak istemiş, fakat İngilizler bün- lara ehemmiyet vermiyerek onu geri çevirmişlerdi. Bunun Üzerine Foker, ayni plânla- rı Almanlara teklif etmiş, ve Almanlar projeleri tetkik ettikten sonra ona bu projeleri tatbik için her türlü yardım. da bulunmuşlardı. Foker, kendisine gösterilen yerde! çalışmağa başlamış, bu mesai netice- sinde birçok tayyareler yapılmıştı. Fokerin ihtirama muvaffak oldu- Foker bu tayyareyi yaptıktan son-i râ onu cephede tecrübe etmiş ve tecrü-! be en büyük muvaffakıyeti ihraz ot mişti, Bu muvaffakiyet sayesinde Al- manlar harbi umuminin hemen yarısmi- dan fazlasında ufuklara hâkim olmuş-! lardı, Foker tayyareleri birer arı gibi uçup yükseliyor ve altında kalan Fran siz tayyarelerini mütemadiyen perişan iediyordu. İngilizler, bu sırada bu işlerin Fo- ker tarafından yapıldığını anlıyarak onu kendi taraflarına almak için teşeb büslerde bulunmuşlar ve istihbarat gebekelerini harekete getirmişlerdi. Fo ker Almanyadan ayrıldığı takdirde kendisine 2 milyon lira verilecekti. Fakat Almanlar bu tekliflerin Fo kere varmasına mâni olmuşlar, Fo- ker ancak umumi harbin hitamından sonra bu tekliften haber almıştı. Mütarekenin imza edildiği sıralar da Foker, dakikada 7300 kurşun atan bir mitralyöz imal ettirmiş ve onu bir tayyareye yerleştirmiş bulunuyordu. Sulh aktolunurken müttefiklerin Versay munhedesinde ısrar ile İstedik- leri bir şey, bütün Foker tayyareleri- nin teslimi idi, Fakat Almanyadaki mesaisi ile milyonlar kazanan Poker, Almanyada kurduğu imalâthane ile bütün tayyarelerini kaçırmağa muvaf. fak olmuştu. Onun tayyarelerini taşıyan o sltı tren Almanyadan hareket ederek bü- tün bunları Felemenge götürmüştü. Bütün hudut memurlarina büyük rüş- vetler verilmişti, (Foker) bu suretle Felemenkte yer yörde keridisiNi tanıyanlar vardır, Da-Iğu şey, tayyârelere kuvveti “mitral.|leştikten sonra, Amerikalılar, onunla ha ucuz bir hayat sürmesine (imkân yoktur. Fakat seyahate çıktı mı kendi! si için azami ucuzluk başlamıştır. yüzler yerleştirmekti.-Bu iş-daha-ev- vel düşünülüp yapılmamıştı. Foker işe başladıktan sonra har- teşriki mesaiye talip olmuşlar ve ken- disi hemen Amerikaya gitmişti. ugün kendisinin Felemenkteki ima- Hele parası yüksek yerlerin insan-| bi umumi kopmuş, Almanlar onu kay- lâthanesinden başka Amerikada da bü- ları seyahatlerinde pek az masrafla betmemek için askeri bir emirle onu|Yük imalâthaneleri vardır. Kendisi A- gününü gün etmiş, ve seyahat esnasınlalman tabiiyetine almışlardı. Bu emirmerika için en büyük ve en seri tayya- da bedavaya yakın bir şekilde yaşanış|sadır olduktan sonra Fokerin Alman-|releri yapmaktadır. 7 demektir. Dünyanın parası düşük yer-İyadan ayrılmasına İmkân kalmamıştı.! (Foker) © harbi umuminin o niha- lerine gidiniz, elinizde de yüksek fi-İFoker Almanya hesabına çalışmakta/bir mtralyöz imal ettirmiş ve onu bir devam etmiş ve Almanların havadaki'yet bulduğu sırada henüz yirmi sekiz hakimiyetlerini temine muvaffak ol.jyaşında bir gençti. Bugün kendisi muştu. Onun tayyareye . yerleştirdiği|milyonlar içinde yüzmekte ve dünya- Sokaklarda baldırı çıplak, başı ka.) mitralyöz dakikada altı yüz Kurşun a-İnım mühim adamları sırasında bulun. bak, meşin gömlekli adamlara tesadüf) tıyordu. yatlı paralar olsun! Bundan daha âlâ ne olabilir? 8 edersiniz bunlar ellerinde deste deste kartpostal, kahve, kahve, gazino lokan ta, lokanta, meyhane, meyhane, bar,i bar dolaşırlar. Size uzattıkları kartta retuş edil miş bir genç resmi vardır. Ve resmin altında (yaya devri âle mseyahati) kay di gözünüze çarpar. Ne verirseniz alır. lar... Bu cins seyayahlarım memlekete gelmesi için transatlantiğe filân ihti- yaç yoktur. Üçüncü mevki bir bilet, bir bekâr odası, ucuz bir ahçı dükkânı O mevcut bldukça onları görürüz. Memlekete her sene seyyahlar ge. Jiyor ve senede bir hayli para birakı- yorlarmış.. Fakat yine zannediyorum Xi, bu gelen parayı, dilenen ecnebi sey yahlar derleyip toplayıp götürüyorlar. SADRİ ETEM Mudanya-Bursa hattı satın alınmıyacak mı? Ankaradan gelen bir habere göre Mudanya - Bursa demiryolu .hattımın hükümet tarafından sa- tn alınmasına dair olan Jâyiha Nafia encümeninde tasvip edil- miş fakat bütçe encümeninde €kseriyet lâyihanın reddine ta- raftar olmuştur. Hükümet lâyihasında mezkür hattın 50 bin liraya salın alın- ması için Meclisten salâbiyet talep etmişti. Bu meblâğı verme- den, mukavele mucibince hattın bilâbedel devlete kalacağı mü- #aleası ileri sürülmektedir. maktadır. Olimpiyakos gitti Yunanlı futbolcular dün sâmimi tezahü- rat arasında izmir vapurile Pireye mü- teveccihen limanımızdan ayrıldılar Kafile reisi göslerilen misafirperverlikten dolayı sporcularımıza ve halka teşekkür ediyor Olimpiyakos takımı dün mem- leketine müteveccihen hareket elti. Geçen perşembeden düne kadar bize temiz bir dostluk havası içinde güzel spor beye canları tattıran Yunanlı sporcu- lar arkalarında samimiyet ve mubabbet duykuları bırakarak Istanbulan ayrıldılar. Bunun en canlı delilini dünkü teşyi mera- siminde gördük, Gelen ecnebi takımlarının he- men hepisi memleketlerine dö- nerken nihayet beynelmilel spor temaslarının icabettirdiği şekilde alelösul ve basıt merasimle de teşyi edilirler. Bu yalınız * bizde değil her memlekette böyledir. Fakat dün Yunanlı futbulcuları ! yol ederken bu merasimde da- | ha başka hislerin yer aldığını | gördük. Bu hisler mbayet yalnız dostluk, samimi ve sıkı bir dostluk kelimelerile ifade edile- bilir. Misafirlerimiz kendilerini bu- raya getiren izmir vapurile dön- düler. Sabahleyin saat onda Ga- lata rıbtımna geldikleri zaman labalığa yakın bir sporcu ve me- raklı yekünu toplanmıştı. Misa- firlerimiz otellerinden otomobil- lerle gelerek vapura girdiler, Vapur kalkıncıya kadar üst gü- vertede kendilerini teşyie gelen spor erkânı ve birçok zevatla pek samimi basbuhallerde bulu- nuluyorilardı. Bu zevatın içinde sey- risefain müdürü umumisi Sadul- lah B.de vardı. Sadullah B. mi- safirlere mavi beygz çiçeklerden Balıkasirde bereketli yağmurlar Terfi eden polis memurları Ankara, 26 (Vakıt) — Bütçe dolayısile terfilerinin neşri ve | tayinleri teehhür eden komiser muavini ve polislerin listesi bir baftaya kadar neşredilecektir. Balıkesir, ( A.A) — Bugün şehrimiz ve civarına bereketli ve mebzul surette yağmur düş- müştür Akşam üzeri saat 18,5 raddelerinde başlıyan yağmur yirmiye kadar devam etmiş,bazan da gök gürültülerile müterafık olarak şiddet kesbetmişmir. Yağmur buraya hakiki bir feyzü bereket getirmiş, çiftçileri- mizin yüzü gülmüştür. Matbuat U. müdürlüğü Ankara, 26 — Yeni bütçede Matbuat umum müdürlüğü ilga edilmiştir. Bu şube, birisi, dahi- liye, diğeri hariciye vekâletlerine merbut olmak üzere ikiye aynl- mıştır. Balıkesir-Kütahya hattı Balıkesir, 25 A.A) — Balıke- sir - Kütabya © hattın kabulü muvakkati tamamen ikmal edil- miş bulunmaktadır. Demiryolları idarei o merkeziyesinden © gelen heyeti fenniye son olarak Nus- ret « Piribeyler” kısmının da ka- bulü muvakkatini yaparak Ma- nisa - Afyon tarikile Ankaraya dönmüştür. İzmirde hayat pahalılığı izmir, 25 (A.A) — Şehrimiz ticaret odası umumi harpten ev- velki zamana nazaran son İ se- ne zarlındaki bayat pahalılığına dair yenikir statistik tanzim et- miştir. Bu statistiğe nazaran or- ta halli 5 kişiden mürekkep bir aile umumi barpten evvel olduk- ça iyi bir tarzda geçinmek için bir sene zarfında 114 lira 72 kuruş sarfetmek mecburiyetinde idi. Aynı efrattan mürekkep orta balli bir ailenin iyi bir tarzda geçinmesi için 1927 senesinde 2015 lira 6l kuruş, 1928 sene- sinde 1885 lira 33 kuruş, 1929 senesinde 1773 lira 20 kuruş, 1930 senesinde 1615 lira 8 ku- ruş sarfetmesi lâzım gelmektedir. Bir alın lira vasati olarak 1927 de 820, 1928 de 826, 1929 da 870, 1930da 912 kuruş- | tur. Şu halde hayat pahalılığı umumi harpten - evvele nazaran 1927 senesinde yüzde 216, 1928 senesinde yüzde: 198. 1929 da yüzde 178, 1930 senesinde yüz- de 54 nisbetindedir. lerimizde misafirlere birçok be- | diyeler, şekerlemeler takdim et- tiler. Saat on buçuğa doğru iz- mir selâmet temennileri arasında | limandı l üteaddit mo- kendilerini karşılıyan büyük ka- | Brain Gas leri törler de bulurlan sporcular misa- firleri Sarayburnu açıklarına ka- dar yol ettiler. Seyrisefain mü- dürü de motörile Sarayburnuna kadar vapura refakat etti. izmir vapuru limandan çıkarken hare- ket filâmaları indirilip yerine Olimpiyakösun o kırmızı o beyaz bayrağı çekildi. Bu güzel mera- sim her iki yolcular tarafından da onları teşyi edenler tarafın- dan pek hararetli bir surette alkışlandı. izmir biraz sonra tam yolla Marmaraya açıldı. yapılmış bir buket verdi. Klüp- izmir, yarın izmir limanına uğ- Arada, sırada ismini. ve gazetelerde görmeğe alıştığımız Eftim Efendinin gene sesi dü Evvelki gün gazetecilere dökmüş. Rum başpapazı kendisini ettiği için sokakta kopiller dan: — Voyve! diye bağırıyor! Bunlara rağmen Keskinli papâ$ deki kilisenin akarından gelen P le iktifa ediyor, geçiniyormuş. İlâhi Eftim efendi, ne de derdin varmış! Bir kilise akaretlerini hesabıma istismar ettikten sonf? diye bir de şikâyet ediyorsun. B bin dua et, otur aşağı! ... Mucit Bursadan geglen bir haber€ ölmüş kedilere can veren meşhü! eit Safiye Mitat Hanım, Ankara” miş. Bu seyahatten maksadı ihti bu günlerde fare mücadelesine ehemmiyet veren iktısat vekâleti! mastır, ) Bursa telgrafı, Safiye H darülfünun kendisine müspet verdiği takdirde Istanbula da ğini de bildiriyor. Yazık, meşhur mucidi İst görmek mümkün olmuıyucak... f Toplu ği Poliste : Zavallı çocuk korkudan Kuruçeşmede Alaybeyi ğında 9 numaralı evde 17 yaşlarında Hahl ibrahim dön Zincirlikuyu civarından çerken önüne iki kişi çıkm tabanca ile tehdit ederek rindeki parasını almışlardır. ibrahim eve dönünce dan hastalanmış ve kaldu Diy Zukür hastane vefat etmiştir. Mesele hakkında müddeif milik tahkikat yapmaktad ensesine ryacak oradan erlesi günüğ, reye varıp misafirlerimizi leketlerine bırakacaktır. Ana, Ajansının telgraflarına ve ii den gelen malümata rağ | Yunanlılar izmirde Karşıyaki karşılaşmaları için bir karaf remediklerini ( söylemektedif) Bu itibarla izmirde maç yap : N “| l j yacaklardır. Kafile reisi M. uris limanımızdan aynlukef mubarririmize şu beyanatta lunmuştur: Istanbulda gördüğ fevkalâde nezaketten ve b kabulden çok mütehassisim. # idarecileri ve sporcuları biz€ yet centilmence muamele lar ve çok mazik davrapiy| bunu her yerde göğsümü #İgl gere söyliyeceğim. Bu ti d her Yunanlı genci Türklere € ziyade yaklaşırmış ve of ğ arasındaki kardeşlik hissini derece takviye etmiştir, Bul dolayı aziz ve muhterem '$i milletine ne kadar teşekkü” sek azdır. Bundan böyle © edecek olan temasların da” neticeler vereceğine emini” bassa Iştanbuldaki hükümel esasına son derece müteşe” Sizin sporcular da Yunan geldikleri zaman gördüğüm” hüsnü kabule bir parçacık mukabele edebilirsek ken€ği çok bahtiyar addedeceğiz. dilik allaha ısmarladık İ inşallah gene görüşürüz. Te ediyorum lütfen teşekkürle mubterem halkınıza iblâğ © Tahkikat yapılıyor ği, Ankara, 25 - Fenrbahç€ piyakos maçında zuhur hadise Ankaranın * resmi filinde teessüfle karşı Hükümet hâdise hakkın di tahkikat yapılmasını miştir, il .İ il N Tİ e a 4 G1 e a