19 Mayıs 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

—— 4 —VAKIT 19 MAYIS1931 GÜNÜN: — ŞARETLERİ 923 te Çamlıcadan bir tekme onla- ri karşı kaleye şüt çekmiş gibi frrlattı.! Topu birden Parise düştüler... Yorgun argın, bitkin!. 931 de gözlerini açtılar vücutlerini Paris telgrafhanesine koştular Ankarayı ara| | uğuşturdular çapaklı gözlerle dılar sözde ona sesleniyorlar... Pariste ermeni ve kürt komitecile. finin apartıman kapılarında, hariciye nezaretlerinin basamaklarında uykuya dalan eshabı kehif şimdi kekeliyor, mı. rildaniyor. Bir mantık, bir şuur arıyor. Ve daha doğrusu Paristeki uşaklar ota ğı, vatan bezirgânları, vatan komisyon cuları, kendilerine yeni bir firma, ken. dilerine siyaset pazarında yeni müşteri arıyorlar.. Paristen gelen protesto telgrafı si yaset pazarlarına (Türk mültecileri) diye bir dolandırıcı firmasınm çıkarıl. mak istendiğini anlatıyor. Biz onları, onların içinde yaşadık. ları siyaset panâyırlarmı çok İyi bi. liriz. Bu aamlar tek bir kelime ile mem leketi haraç mezat satılığa çıkâran ve bu satışta kendilerine hisse çıkarmak| vali bu cesareti nasil yapabildi? Bir| istiyenlerdi. Satış kanlı bir macera ile yarıda kaldı. Haramiler yaralı bedenle inle- rine dündüler ve haramilerin Türkiye deki yatakları da birlikte. Haramilerin yatakları bitkin bir halde şuna buna casusluk, şuna buna meyancılık ederek bir şeyler elde et- mek istediler, nitekim Mehmet Ali (20) bin liraya Türkiyede bir OKürdistan, bir Ermenistan teşkili için Pariste taşnaklarla komisyoncular arasında «- pey mekik dokudu. Yirmi bin iiracığa yapılan bu işin kahramanı (!) (Türk mültecileri) n- den biridir. Ve bugün saltanat kanu nu esasisinden bahsederek baştan başa bir rejimi ve bu rejimin yegâne şah- ,,Siyetini protesto ediyor. .... Dünyanm en kuvvetli orduları"#r- kalarmda, en kuvvetli o donanmaları önlerinde idi. Hükümet sandalyesinin ayakları Avrupanm en kuvveti; çeliğinden dö- külmüştü; sadaret konağını dünyanın en kuvvetli blokhavzı müdafaa ediyor. Dünyanın en kuvvetli tarretleri sadra. zamın emrini göklere (o çıkarabilirdi. Böyle iken onların sandalyeleri çöktü, sadrazamın emri değil sesi Babâli kaldırımlarında bir tükrük gibi yapış- tı kaldı. En kuvvetli ordu, en kuvvetli Gonanma onların hükümetini tutama- dı... Onlar, hükümet yapmak, hükümet kurmak için değil, hükümet satmak, memleketi haraç mezat satmak İçin halkedilmiş, oöyle seviyesiz (in saalardır. Ne yapalım, onların san's- tı bu! Şimdi onlar, etraftakı siyaset pazarlarındaki kımıldanmaları görü- yorlar. Ve kendilerine rızk çıkarmak istiyorlar. Nitekim Lozan sulhünden memnun olmıyanlar, sıra ile muhtelif vasrtala- ra başvurdular... Şark vilâyetlerimizde zaman, 7a- man patlak veren hareketlerin mensel hep bu Lozandan memnun olmıyanlar dr, Suriye hududundaki vakit vakit gördüğümüz kaynaşmalar ayni adam. ların eseri idi. Ağrıda da âyni yabancı parmağı nı gördük. Şimdi onlar muvaffak ol mıyan bu teşebbüslerden sonra Türk mültedileri sıfatı ile Ankarayı prote# to ediyorlar. Eğer hesaplarında mü- yaffak olurlarsa yani bir yabancı bü- ronun gizli kasası açılır onlara beş on para verirse, arkadan onların eski G Hatıralar Arasinda m Vilâyetler valilerin canhlığile dirilebilir Hükümet konağında balo — Hacı Naşit Paşa — İzmirde ilk gayri resm' gazete — Halil Rifat Paşa — Üç karpuz bir koltukta, —4 Yazan : Holit Ziya İzmir ilk teceddüt hadisesini Ra-|külü himayesile bertaraf eyliyen valillisinde hararetli tezahlirata sebep ol- şit paşaya medyundur. Pek az devam)oldu. eden fakat asilâne ve k | resile pek derin intibala lâyeti esnasında, Abdülhamit ledildik. Yalnız &İnin tecessüs ve tevehhüm (takibatı/sait olmadığından sahibi im ane da. idare a? Tevfik Nevzat ile ben bu tesebbü-| kerat arasında Hasan Fehmi bırakan vi-sün iki faal çarkı olmak üzere intihap) söylediği sözler hain Mehmet a | Mehmet Ali kimdir” Gaziye o mahut telgrafı çek€* | o melunun iğrenç hayati SÜTE REM TM yiye pi Kadri ile aralarında çetin m vejlar oldu; ta İstanbul | #98” vesikasının B. M. Mec) yayıldı. “Sen alacaktın, ben izm. Sen görüşecektin, ben # ” duğunu yazmıştık, Mecliste bu müza-'tim., Damat Ferit de bununl Beyin! mesai edemiyecek vaziyete ç Alinin! faya mecbur oldu. Bu devam #Ü, Gazi Hazretlerinin tekrar reji siclimhurluğa © intihap (edilmeleri ürildi. Bunu müteakıp kendi zerine (Fransadan yüz ellilikler kadaşları olan Sait Molla il€ iden Mehmet Ali ve âvenesi tarafından | Gazimize bir telgraf çekildiğini bu habaset lice görüştü ve az sonra .. ikimizin de sini mü-kim olduğunu açıkça meydana koymak früne şütumuna, ihanetine “l-| tadır. Bu sözleri synen naklediyoruz. ti. Hâdisat yürüdü. Istanbul taşraları da tazyik çemberi içine mamen almamış olduğundandır ta meclise mahsus odaları, ve İmühasebe kalemlerine ait dafreleri tez. yin ve İhzar edildi; yukarı kat salo nuna dans İçin yelken bezi (geçirildi; merdivenlere, mermer avluya yeşillik ler kondü; ve hükümet konağı kendi kendisinin bu seri ve gayri memul is. tihalesinden müteaccip bir mana Jsap ederek bir gece İzmirin ne kibar anasırı varsa onlara geniş dans İsalonunu, zengin büfesini açtı. Aşar yandan İstanbula, bir yandan İzmirin İhenüz teceddüt efkârile istinas peyda ettiğine hükmolunamıyan efkârı umu- miyesine karşı bu öyle bir teşebbüstü İki ancak sahibinde her türlü mehali İke galebe edecek kadar şedit ahtarane bir fikirden doğabilirdi. l Hacı Raşit paşanın oğullarını İ— Şevket ve Fahri Beyler — bir sene İmektep tatilinden istifade ederek İz- mire uğrayşlarında görmüş ve uzaktan onların asker elbiseleri içinde etr. " İhalkın takdir nazarlarını üzerlerine celbettiklerine şahit olmuştum. Uzun senelerden sonra her ikisini de, husu- sile Büyükadada bir ikamet esnasında Fakat onlardan evvel Hacı Raşit pa- her ikisinin nasıl güzide evsafa tev: rüs ettiklerini görünce bende gençliği- min ilk hengimından kalan tesirin hiç yanlış olmadığına karar Yarat onTardı İsayı bu ilk büyük balomda tanıdım ve gariptir, burada İzmir gençliğinin tek mümessili sıfatile, başı açık ve ar- ver mizin tiye müalliminin bir kadrilde koc? bir valinin müvacehesinde Vis - â vis İvizavi olduğuna vilâyetin burada ha- zır bulunan erkânı Hayretler ettiler. O raman salona çıkan merdivenin kar evvel Hacı Naşit pa-|tillerinde aç kalmağa kasında frak, henüz bir çocuk, bir rüg| mâk üzere vilâyet matbaasrmın sermü- İlâyet matl By taz , N Hasan Fehmi Bey (Gümüşane) — N | kil rettibi Şerif Efendinin bu vazifeyi al-| Arkadaşlar, bendeniz telgrafa ve tel.İbir eenebi vapuru İle Bükre$* li, hükümet konağının valiye, defterda| masınü karar verildi. Zaten gazete Vi-| raftaki yazılara kıymet ve ehemmiyeti ti. asından başka bir yer bu-| verdiğim için söz almış değilim. Onla- idaresine hakimiyetine geç çif | Bükreşte sefarethaneler!€ lamıyacağı için bu son kararda Şerif| rın şahsiyetleri ve memleketleri bence|başladı, yüz bulamadı. Oradi” Efendinin şahsına olan itimat kadar| cok yakinen malümdur. onun fili muavenetinin de dahli vardı.! © Kılmç Ali Bey Hatta bir ihtiyat tedbiri olmak üzre. Bütün milletçe. şayet herhangi bir sebeple tatil olunur Hasân Fehmi Bey sahibi oldu, (Hizmet) ve (Ahenk). / /rinden birisi Mehmet Alidir. Öyle takarrür etti ki (Hizmet) 58-| Ali kimdir? Bendenizden evvel söz söy (Gaziayintap) — i i i : (Devamla) — 2 onün yerine kalm olabilecek bif * Heyeti eelilenizce de malümdur. Fakat “kinci imtiyazın da alınmasına İĞZUM bütün dünya ve beşeriyetçe bilinsin, görüldü; ve bu suretle biri hemen İn- yakinen bilinsin diye bazı hakikatleri tişar etmek, diğeri kazaya kargı bir) söylemek maksadile söz aldım. Bu te sermaye makamında beklemek ÜZTE! sekktil ve cemiyet namı altında Yazı İzmir def'aten iki gayri resmi #azete|lan bu telgrafı yazanların sergerdele- Mehmet geçti. Pariste muhtelif namls” da kirli ve hain teşekkiiller YAP menilerle kürtler arasında “İÜ ahenk tesisi için bir mukavele bile çalıştı. Eğer kıymetli va” zi İzne etmiş olmasaydım o ” nin mündericatı hakkındaki arzederdim. Bunu da kendi aralarındali malarda, geçen sözlerden, k€& den alarak arzediyorum. Kürü menileri birleştirecekler, ayri hibi imtiyaz ile iki muharririnin mâl iyen bir muhterem arkadaşım bi va-İhükümet Kemalist hükümetile dır, ve bu suretle ben bir yandan mu-| #ansızlar içinde maalesef birkaç Tür.İxa halinde kalacak, itilâf hürrifi harrir olürken bir yandan da gazete-| kön bulunduğundan bahsettiler. nin mevcudiyeti maddiyesine Üçte bir Ahmet Remzi Bey (Gazlayıntap) nispetinde mutasarrıf oluyordum. . |: Türk değillerdir. Bu tarihten itibaren mektepte mü) © yasan Fehmi Bey (Devamla — allim, bankada muhasip, gazetede MU) Arkadaşlar, bu adamları tahlil eder. harrir demek oldum. Bu üç İşi zama-| görürüz ki bunlar “Türk değiller. kezi umumi; de bunlara x0*.W caktı. Yirmi bin frank gibi m) meblâğ mukabilinde bu işin kö culuğunu ve simsarlığını Mi deruhte etmişti. İşte bu telg veyahut yazdıran o adâmdır, 1 na öyle bif tarzı tevzi vererek deragu$| dir, Türkten ve Türklükten böyle piç-) — 4 etmeliydi ki hiçbirini düşürmeden ta-İler çıkmaz. Mehmet Ali, Macar oğul- şımak mümkün olsun. İlarından hidematı hassada müstahdem İ Altı seneden fazla süren yorgun, fakat sönmek bilmiyen bir gayret ate:| şinin alevlerile dalma taşkın bir hayat) beni mektepten bankaya, bankadan matbaaya, matbaadan tekrar mektebe İse bankaya sürüklüyor; en ziyade ders leri). lirler ki şu veya bu şekilde tahsilini saatlerile bankanın .iş saatlerini: telif! ş örün ef” isi büküsi Kâmil Beji jurnal İsistimek için eküeriyet-4——-“et- *- Jetmek oldu, (ETyneL LO BEsETI). | mecbur olarük| İkincisi de o vakit efendisi olan mu- vazifeden zeri kalmamak mecburiyeti| ssarrıf Enver Beyi saraya jurnal et. beni soluya soluya koşuşlarda kame-| mek oldu. Bu meslekine ve san'atine yordu. uzun müddet devam etti, Hatta, hâlâ Bu siralarda idi ki inşaatı biten yaşamakta olan o zamanki başkâtip İzmirin idadisine nakledildim ve bu- rada hakikaten bir irfan, ve ayni il manda samimiyetle dolu bir muhaleset retsizliğine rağmen Tahsin Paşanın ru- muhiti teşkil eden hey'eti talimiyenin DİK zl, İd. ta bunu tahkik ediniz, dedi. Ondan i Mehmet ağanın torunudur. (Bravo ses Birçok arkadaşlar da yakinen bi-i yaptıktan sonra ilk evvel Reyoğlu mu tasarrıflığı maliyetine memur edildi ve Tahsin Paşayı da jurmal etti. Abdül. hamide olan fartı hürmetine ve cesa-| hu isyan etti: “Ya beni asınız ve yahut rem haberle Adanaya bir s&j kurbağa yağdi, Türk sözü refikimizin “5 verdiğine göre cuma ge danaya kuvvetli yağmurla * Yağmur kesildikten son d kaklarda, caddelerde kurbsi sürü şeklinde dolaşmışlardf; Bu kurbağaların kuvvetli * le civardan geldiği tahmi mektedir. i İzmirde bir katolik pap genci ağır surette izmirde Buca Katolik | şı tarafinda, harem pencerelerinin ii Halil Ziya: Uşşakizade ——— | | feslerle baştan başa örtülmüş siperleri arkasmda bu baloya © mütehaasiraae Meyvelerden istifade İbakan, kendisini bütün medeniyet ci- Almanyada mühim bir İhanina mensup kadmlıktan başka tür lü bir hilkatte olduğuna tahammül e- keşifte bulunuldu derek hayatta karanlık nasibinin ma- temini tutan türk kadmılığı oObugün görseydiler, o zaman açık başlı © ve fraklı bir türk gencinin dans etmesine| isyan eden o erkân acaba ne düşünür: kimyager lerdi. muştur, Bu ilk büyük balo sebep oldu, ar. (Bu keşif tık hususi münasebetlerimden tevellüt meyvaları eden dans vesilelerinden başka İZMİ- getirerek muhafaza etmek rin hemen bütün büyük balolarının 53-| caktır, dık bir müdavimi kesildim. sayesinde beş kadarı bu gençlik senelerinin ba-İrek çürüdüğünü, cihanm her İlo intibalarından mülhemdir.) tişen yemişlerin İyı vali olarak kazanan İzmirin müsait! yonlarca servetin heba olduğunu da talii ona Halil Rifat pasayı da vermiş. düşünerek mahva mahküm ti. Geniş içtihadı, imara matuf sebat/meyva (artıklarından. istifade yanıklık ve canlılık uyandıran İzmirin evel taharriyata başlamış, yeni valisi inkişafa müstait her türlü emeline muvaffak olmuştur. istiğdatlarm ve irfan unsurlarının da M. İtabif bir hamisi oldu. Hesselin Almanyada K. Hessel isminde bir mühim bir keşifte bülün| mele gördüler. Buna o zaman belediye toz ve komprime haline bunu bu vazifesinden de İ OM. Hessel yalnız Almanyada her|yatını kendisinin lisan bilmesi ve aile (Haşiye: (Yırtık mendil) Kabilin-| sene takriben üç vüz milyon mark kıy.İsinin de ingilizce bilmesi itibarlle da- den ktiçük hikâyelerimin arasında ü? metinde teze meyvanın sarfedilemiye-|hâ ziyade ecnebi yerinde) mesine vesile oluyordu. mühim bir kismi. İ © Menkübiyeti srrasmda Mitat pasaİnm çürümesi yüzünden İter sene mil- temin etmeğe başladı. olân bu|süf eden vatant günâhlarda bunun da için büyük bir hissesi vardır. kâr faaJiyeti ile vilâyette dörhal bir u- bir usul keşfetmek maksadile 28 sene ve nihayetiKemal bunu daha yüksek mevkle çe bulduğu usul şsayeJettridi. sinde her türlü taze meyvaları birkaç İ Vilâyette ilk defa olarak gayri res|dakika zarfında hiç bir kimyevi mad- mi bir gazele tesisi fikri ilk tohumun İde ilâvesine, dondurulmasma veya pi- baş papazı Martinelli bir S£ pis Limni ismail Abdi minde bir Türk gencini ağır sürette yaralamışlır. P yi tahtı tevkife alınmıştır. Garip bir sul kast izmirde Dibek başınd ran Hacer Hanım çocuk “ racı sırada bir Sui kast€ mıştır. Hacer Harımı fazla komşularından bir Hanım * sonra kisa bir zaman İçin tercüman İlikla hayatmı kazanmağa başladı. Fa- kat sahtekârlığı, ahlâksızlığı dolayısi- le bu vazifesine de nihayet verdiler. 4 inkılâbında mağdurini siyasiye meya- İninda tekrar İstanbula geldi. O zaman malümu âliniz bu mağdurini siyasiye namını taşıyanlar arasında jurnaler- lar, hafiyeler hakikaten gadre uğri- yanlarla müsavi hatta faik bir mus- müdürlüğü verildi. Bir müddet sonra| taze ve yaş|buradan Ittihadı Terakki fırka idaresi! çocuk yapmasını hiç çeke azletmeğe f tedir. Hacer Hanım doğ İlinde bunlarla teşriki mesai etti. Ha- kabil ola- mecbur oldu. Hürriyet itilâf te üzere İken bu Hanım oday miş, kadının yatağına yorgan ile biçarenin başın müş ve bu mücadele ©! da çocuk sakat olarak ime tür. Bu Hanım aleybine düşürtmek ve öldürmiy& büs etmek davası açılı Z Erzurum Belediye sil ei mehafille temas et. Simsarlıkla, tellâllıkla hayatım Ytülâf ve hüriyetin üzerinde tekâ- niçin yandı di Erzurum (Belediye yi eçen hafta tamamen YA” # Çöz altı bin lira sarfil€ y zaman evel yaptırılan sine” Damat Ferit idaresi zamanında Ali İkardış Posta telgraf nezaretine tayin 4 gün kaldı orada da tutu namadı. Sonra dahiliyeye getirdiler. m | Zannederim orada da elli iki gün ka, yanmasına sebep Erzuri bi dar kaldı. İtilâf hürriyetin o zaman| teşkilâtının 6 neferle bir bi harp zenginlerinden birçoklarımı top-| dan ibaret olması V€, atar atmaz inkişaf etmiş oldu. şirilmesine hacet kalmaksızın toz ha- Bu tohumü' en evvel atan kimdi?/line getirmek kabil olmaktadır. O zaman vilâyetin mektupçuluğunda| o Almanyada muhtelif (o enstitülerin bulunan Hayri Bey mi? — Son seneler) verdikleri raporlara göre bu uşul ilel de İstanbulda bir aralık valilikte bu-| toz haline getirilen taze meyvalar lez! İunan Mitat Beyin babası — yoksa hu-'zetlerinden bir şey (o kaybetmedikleri kuk mahkemesi reisi Mahmut Esat E. gibi ihtiva ettikleri şeker ve diğer gıda ladı ve hapsetti. Mehmet Ali dahiliye! hiç istifade edilememesi ti hazmı olduğu zaman — Bugün hâlâ| Yangından evel binada / pi sağdır o adam. Müsaadenizle İsmini! (stanbul halk temsil bey*” söylemiyeyim — harp zenginlerinden | xâret altına alınmıştır” mevküf olan biri doğrudan doğruya Bir mahkümiyoi yaf dahiliye nazırının odasına girdi, ve giz| Adüta posta id i ri ee Elie ihtilas ğ yunlarmı beklemek lâzımdır. Nitekim| Sadık Beyin çara çektiği telgrafın müs veğdeşi Mehmet Alinin koynundadır. ... Bu protesto telgrafı, memhun olmryan siyaset Lozandan vecillerine, siyaset müssseselerine uzanmış bir el dir. Bu el dilenci eli olmaktan ziyade tek bir kelime ile siyasi şantajcının elidir. SADRİ ETEM fendi mi? — Meşhur fazıl — İlk mi maddeleri miktarını da yüzde yüz mulrak venilebildiği gibi pişirmek de ha tesebbis hangisi idiyse herhalde teşeb hafaza etmektedir. bileti bir neticeye isa! eden, İstanbul İdan imtiyaz için müsaade alan, ve on- fe ve çiko (dan sonra teşebbüsün önünde her müş'de satılmaktadır. Bu madde çiğ ola-İcaklardır. Bu toz bilâhara komprime edilmekİ Almanyada bazı fabrikalar meyvalar) möfettiş ı benzer Jâvhalar halin-İdan bu suretle istifade etmeğe çalışa-| üç ay memuriyetten alâkadar olmadığı İSİ” pap İbildir. z Faik B. bir 9 iy” di te mahküm edilmişti.