bisi psi — 4 — VAKİT 5 NiSAN 1931 A e — ESRA YAŞI Hindistan meselesi Yeni bir safhaya girdi Hindistanın miyhtelif yerlerinde soh derece miihirn hadiselerin vükubuldut.| ğu sırada Hindistan milli kongresi; Kerâçida toplarımıs ve gâyet mühim bir karar vermiştir. Kongre, Gandi ile Hindistan umum! talisi aras'nda skto Iünan müfarekeyi tasvip etmiş, ondah| sönra kendisine takdim olunan $n İ- tari kabal etmiştir: id Tih “Kongre, Mâhitma Gandi ile Kort belki mahif, me! İrvin arasında aktolunan müvakkat tes kendisine pek yakiştr viyeyi tetkik ettikten sonra onu tasvip #akAlı için ona efendi derlerdi. Benden|lâki öldüğüt târihte 4 bu safahati as eder ve hedefinin (Puma Swâraj) ya. 4M€ak dört beş yaş kadar büyük oldu/mıştı, ve tüsümat tahdrtirat kalemi. ni tüm istiklal olduğumu beyan ee tas... 2u halde onda herkese ihaasi hürmet nin mühim Dir rüknü oliüştu. Si rih eyler, ps ie vakur > ciddi > eda e rüstrat grit kulemiitin bir kâti “Kongre, İngiltere hükümeti murah|”! elendi unvanında mündemiç olan 2 bi değil İzmirde süslü arızk Ve istida Mülümsek İştirak ödeceği bir könfe| 3" bâşlıhk manasile dam bir ahenk yâzmak istiyen herkesin wiliseveidi de tanisi dâvet olundağu takdirde Kungeç teşkii ödetdi. Onun hürmet veren hali mekti. Müsevvidi ve mübeyyizi... murahhâsları bu hedefe varmak için çâ yalnış tatrı edasmdan ibavet değildi ön karflerin her birine birer süs ta- İışacak, bilhassa Hindistan pe elbette; Medroseden sadece geçmiş de- kân ve satirlata hükmet siçriya siçri- RR Efendi sıfatına lâyık bir mevsuf Garp ve Şark müisademesi — Hem garba hem şarka müteveccih bir sima -- Aruz iptilâsı — “Nevruz,da neler vardı ? — Tualet masası Yazan: Halit Ziya ii örten ve/sibile (Nevzat) İdkabını da ilâve eden M idaresine, i z lirse onu aldıkta kendisine İ ine ö maliyesirie ve mali, iktisadi #iyhâetine| SAP n sonra kes 1€ güzel yazisi, yine öyle koşan, dalgaları hâkim olması, İngilterdâin Hindistan: Sie Falken Ballar Deden” deyen Mala yar Li imi gi deki mali işlerinin bilaraf bir hakem ğ k : i tarafından tâsfiye edilmesini satis) bende geüişletmiğizi Beni ö zamâk en ziyade müncezip © oâdedlti akki Efendi denilinee sarıkhılar u- dön şeylerden biri nazma olanı iptilis . /fak bir hissi hasedi, belkide onu kendi! sıydt, Aruz İle öyle ülfet etmiş idi “Kongrenin marahhâsları Hindistan Târinden ayrılmış göfmekten düyü'en!ki ya kendisini, ba: menafiine hadim görecekleri şeraiti kâ|bir iğbirari ketme çâhşâtak #usarlar, g4, adin ” Ni el an van bul etmekte hürdürler. İdiğerleri de sarahaten ohun ismine tak) kelime çıkacak celi derhal Sikimin “Kongre Mahatma Gündiye, keridisi'dir kelimeleri terdif etmekten çekin- hunüt veztini yapıştırır, müftellün fal #i temsil etmek üzre lâzım olan #dlâ- mezlerdi. Ben ilk mülâkattan başlıy Jün sahtt mefâjlün o fâilâttin derdi. hiyeti vermiştir. Mahatma Gandiye& râk onu kendisinden istifâde olüna€ak Yine kendisi anlatırdı: — Bü öyle bir kongre idare hey'etinin seçeceği bir mu|bir büyük stfatile telâkkide gecikme adet haline gelmiş idi ki meselâ ümire sahhâs hapi gedek e ve onur dim: Ae — yi imi kendi terinin yanında kazasi o bir YER riyaseti altında çalışacaktır. ,kendisini ve icat ötmiş olmasıy: cilmle sadir olâ4 onun ağzından bir aks İlindistan milli kongresinin bu ka, dh Yalnız kendisini değil Teyfik Nev: sıtık gibi taşmağa mliheyya vezni zap vöri Tigiltetede derli hir höğnütsüzluk adı da o hulk ve İcat etmişti. İtetmek için dudaklarını isıtir fakat in karşıldsimıştırı Aramı?da tek bir noktât müsademe| yatkımarak onu için için söylerdi. Çünkü Hindistanın milli bir orduya) Ardı: Bön müfeit bir zötpei & müfrit Nasıl olmuştü dâ o kadar 42 zamari sahip ve hâkim olmasin, sonra onuy!0ir #arkg idik, Du iki ifrata benim müliçinde İri bu setâbat göce Metil HAHef siyâisetini reüstâkiffen ide lam tanklı ia eraanı ie iğ bu istihaleyi tahakkuk, ettirmişti mii lt Mirmilirademizde daima tutuşmağa hazır kisİki siddeti daka #elihim vesilelerle gö in Hindistandan da ngite silermlür eftıtdardı. Ne Kadir İster: rğnee bunun errni anlamış oldum. renin Hin ndan tamamile ayrilme'dim ki önün gatbe de müsaadekârane| Bu suretle vicuda gelen üç kişilik si demektir. bakan bir nazarı iltifatı olsun, nitekim heyeti tahririye İzmirin ilk risalei mev Göndi, Hindistamin kendini müdüfa| ben şarka bakarken öyle yapardım. kutasını çikardılar. Şu Satırları ya: — Badge yarma yay — pe j Tevfik Dr gem başka Dir) eriin ğe kâlan tek bir (order : , N . itrette, başka bir tle idi; nasıl © nüsliâsini den geçirmek (İstedim, ordu olârak teşkil edilmesi üzerinde|lup tâ buluşmüşlar, ve bir Kere buluş sonra bunu cesaret edümiyerek vazgeç: sor dertet israr etmiş te bu vrdideltuktan &ehira 6 datocs teradi o nhlikaltim, Daha sonraları yazılmış şeyleri: şu ei söylemiştir: ilama — e e misi tektâr giğimele, kuvref e indistanMlar, Hindistan müda:| Burnun t Tevfik Nevzadın ken bu çocüklük yadigârmı gözden ge: fansmdan rhes'uldürler. . Hindistanlı- | uysallığında idi. Onun her şeye taham çitmek kimbilir beni ne kadar utandı. il mz Kc atar ele T. Taj an e li 17 arimdan rini a müdaf ömediltökterise yer yüzünden si| yan, yâ gülerek susah, yâhut pek olmez ediyorum; Hakla B£. arabın o Mmeş- linip mahvolmayı tercih edâriz.,. sa öfkesini göz yâşlarından alar bir ha hür lâyetül arab kasidesini parça par (Gandi) nin bü pek sârili sözleri İn li vardı. Bende yâş büyük, Hakkılça ve o zaman #det öldüğü üzere tev- gitişleri söti deteee #iünfdil eteiştir, Efendiden ihi yaş küçük, boyca, cüsisih ve tezyin edetek terecme ederken z “isete, hele Kutvetçe her ikimize de kiwi|ben (Jorj Önenin) (Demirhane mfidü Hatta Hindistan umumi valisi bu imfi- bili Kadar sik ik ida bi le işaret ederek su sözleri söylemiç,|1li(,n€ Kadar fsfk İken aramizda birlrü) ismindeki meşliür romanını terc di Şa. şa iyleMİŞ- cocuk gibiydi. Onu istiyeceği bizim'me öücrek ilâve süretinde rissleye rap ei istediğimiz, düşüneceği bizim düşündü: tettim, PL ade ME İK KEM Ha iy ki vi siyer ki Fransız e dm bu gü“ S eva münaseletlerin.! sitkina ne kâda temayil idiyse bes nil vie 46 ra Pi bi iki taraf arasında menfaat birliği vü-| min gârbiMe de eki teslimiyetle teren aktarak site pek Gi e ire ak cude getirmediğini iddia etmek, çokiyül gösterirdi. Onla ikimiz el ele tutu ları için çöhretleri pek sayi olanları maânasığdır. Bilâkis iki taraf afasmda|şarak şarktan garbe, garpten şarka sey| mesabesinde 6 #amanın Jorj Önesi var mienfast fhtilâfı değil. mehifaat itilâfı|ranlar yapmağa başladık, ve hi. sey-'du. Ben de henüz hikâye üstatlarile ma vardıt., allen o arş birak dali şarktan -rifte ilerldmiş ie Önün İçin nikel şuzaklanmış olarak çikardı. Temirhâne müdürü, teretime olunabi- Die e e Tevfik Nevzat ilk tahsildöh sö “eek eserlerin bâşinda gelebilirdi. Çünkü İngilterenin , Hindistandeki| Zörmda elk ir idaşlerile “Sika tercüme yek almayin idaresi, iki millet ierifkâtlerinin İÇİLA: çirir sermesi bir gen iken ön küçük ola akat Hk lehadan itibaren fına istinat eden bir idare değildi; tn ika çi ri İlaç er v e ge beri tanıyan ve zekâsının te- Piğiyenin bir kitabından alarak neşret- De a lee fee yeiğiürle şahit 0 mâöğe başladığım makalat silsilesi Iz- şör Akki Eferi ü rl i ğ makine İdi. İngiltere bir malik, ve| w oybdutü Ka göre len Cey çi rl Tai im Hindistari bir memlük İdi. Bugün de)şedit bir itahına uğramış. Derhal 6Yu- O Pu miekalât silsilesi bir tuvalet ma İngilterenin orada idâme ötmek İstedi-/nu bırakarak ve ağlıyarak evine dön- saşmın üzerinde bulünabalecek şeyle- ği Vaziyet, oüün faikişet ve hakimiyc.| müs ertesi gün Hakkı Efendiye git- rin mahiyeti, sureti imali hakkında fen tini tanıtmaktır, imiş ve o itabı bir türlü mazmedemiye-| ni matünvuttan ibaretti. Sühger, frtça, Hintliler, biz milli ordu ile ken, rek adeta hesap İstereesine: . Dana hay sabun, itriyat, tarak, fildişinden yahut dimizi müdafaa ve sıyanet ederia. Diu|lâZ dediniz; pek 414, öyle is€ ne YAPİ bağüdan mamül mevat ve sAirâ.. yorlar. İngilizler, hayrt ölmez! diyör. MAHYIMT. Demiş. Bunu İstihzaya vesile © addedönler lar, © | Büna benzöt bir mukâğdeme ile biş-' makaleleri bu noktai nazardan telâkki . biz kendi i yan münasebet öyle bir cereyan alim:ş/ etmediler. Evde bir tuvalet masası de- Kai mark inceberlmi ei neki Üç Bes sene içinde atapçada âcem- gil bir tarakla bif fu bile bulündur miz meşgul olmak isteriz, di vorlar,|<ede bütün divanları anlıyacak kadar mazdım. Görülmiyen bir #amanda pek İhgilizlet burtü da hayir, GİMASİ divoribir rüsüh peyda ettikten başka Türk tabii olarak: lar, ; kia Jeti, miri Giy yüzl şe en üne — Acaba fl dişE mi yoksa bağa nr ! öp, Jetl€ fantim eden adamı, kıyafetini teb. târak kullansam. Yahut: Hintliler, mali ve iktısadi işlerimiz in İ de bir kimsenin müdahale etmesini is Boynumu, yürümü süngerle sil temiyoruz! diyorlar. İngilizler büha| da hayır diyorlar. | Bütün bunlara hayır! dedikten son| ra İngiltere ile Hindistan arasmda! menafi ihtilâfı yoktur! iddiası kadar gülünç bir sey olmaz. Muhakkak ölâni hir nokta, İngilizle rin, Hindistan müdafâasını, Hindis tan maliye ve iktısadiyatını, Hindistan | harici sirasetini ellerinde tutmak vel onlar üzerinde suteti mutlakada hi-| kim olmak için ellerinden gelen! yapa| cakları ve ker tasrtayı kullanacakları dır. Onun için Londra gazeteleri Şim- diden türlü türlü tehditlere başlamış! bulunuyorlar. Fakat Gandi ile arkadaşları fırsat düştükçe İstiklâlden haeka bir deye rü olmryacaklamai da söylemektedir er, Bu itibar İle yeni yuvarlak masanm müzaketatı son derste mühim olacak- tır. sal lündlkmrimmnee Bican Ef. — Vay paşam, ne zamandanberi görünmüyordun, ne- imdilik yapılacak iş, yuvarlak ma rede idin? Halbuki bu günlerde sa konferansını beklemektir, sana cok ihtivacımız var. Marko paşa — Biraz iel idim de dışarı çıkmiyordum. Ba- i na me ibtiyaç olabilir? Efendi!.. Medresedön geçtiği için, itmret olân İsmine yine hötasinm tes harici münasebetletine, £1İ/ b âleide irfan namimd me toplw yâ Koşuyor hissiti veren bir tahaf ve! HARİCİ —— TİYE! Roma kabinesi ıstita etti Bükreş, 3 (A. A.) — Parlamente iç- tima devresini kal ve mesaisini tatil etmiştir. Matbuat hürriyeti hakkındaki ,Kânünün müzakeresi esnasında tieâret bunun tizerine kabine istifa etmiştir. Mosolininin bir nutku rin itilâdile İngiltere « Hindistan itilâfın- 2de'dan ve Almanya « Avusturya protoko- lundan ehemmyetle bahsetmiş ve bun- ların bilâhare vukua gelecek inkişafla rma göre müsait bir surette İerakki e- O: debiledeğini söylemiştir. i Fransada yağmurlar Naria, 9 (A. A) — Fransahihi tenup hevalisinde mebzul surette yağın #hğ- murlar, pek mühim maddi hâsarlarâ bais ölmuştür. Monpelyede birdök de miryollârı boyulmuştur. Büyük bir top| rak kütlesi yerinden pin bir evin üzerine yıkılmıştır. Evde oturanlarâ bir şey olmamiştır. Pâmalüda üç köprüyü Sulaf alıp gö türmüşlerdir. Nehir kenarındaki küşk- lerden birçoğu harap olmuştur. Bizi yerlerde toptak çöklintüleri vu kua geldiği hâber veriliyor. Beziers, 3 (A. A) — Mü fırtına ve yağmurlatdan dolayı (Orb) nehri tuşmtiş ve ova ile vâroşlar su altında kalmıştır. Nüfüsça telefat olup olma dığı bilinmiyor. Florida korsanları Malaga, 3 (A. A.) < Mühim biriki inun ambarlarının tathiri esnasında İbir takım kopmuş aza ezilmiş ve parça iparça olmüş wicitlar büluhmuştur. Yeniden aitti kadavra bulunmuştur. Hü İviyetleri tahkik edilecek daha yirmi iki gaip vardır. Japon Başvekilinin yarasi Tokyo, 4 (A. A.) — Geçen teşrinisa- ninin ort dördünde maruz kaldığı &ul kast esnasmda kurşunla karnından ya ralanan Japonya başvekil M. Hama: Kuşinin yarası hâlâ. kendisine iste irap vermekte oldüğundan yurm bit-a- meliyat- dahan yapılacaktıri:..». .... (Bugün izmir muhtelitile i ikinci maç yapılıyor Bugün izmirde Alsancak sita- i tinda izmir muhtelitile Istanbul mubteliti ikinci defa karşılaşa- caklardır. Birinci maçta 3-2 ga- lip gelen takımımız bakalım bu sefer ne netice alacak.. (Kuleli Askeri şampiyonu Selimiye #itâtında askeri maç- larına devam edilmiş ve birinci devrede berabere kalan Kuleli - Halıcı oğlu takitları tekrat karşı" laşatişlardır. Neticede 5-3 Kuleli takımı galip gelmiş ve Askeri liseler şampiyonu olmuştur. imeğe başlıyalı revak peyda oldu. e Köpürmekle bermber güler geder- m. Heyhat!,. Hayatta daha ne kada böyle külben köpürülürken gülüp geçi licek şeylere Alışmak mükaddermiş!. Halit Ziya Uşşaki e Bican Efendi ve rüfekası : Dertle:ini kim din'iyecek ? 5. Bican E£ — Malümya 1300 kişi mebusluğa namzetliğini koydu, | bir çoğu Anhâraya gitti. İ Roma, 3 (A. A.) — Bir takim şirketlİzmir Türkiyenin en uyanık yeri. ler > âktetmiş oldukları;kiye modern bir devlet karan ia) içtimad. ama! ' akışan seyrek kumral| Tevfik Nevzat olmuş. Ben onlara mik Klan bir ire irat Mi çep laç merit üç mühim hadisesinden yâhi denir, za geçirdiği bildirilen Florida vaptiru! serenesalersesiteransansrsasansmnssusasssanssn vasvsems0s| biye ve milidafani milliye İ çehremde bâşka hir)miyetli bir mevkidedit. Kabilinden lâtifelere hemen her giin| ezmek muhatap olurdum. Kalben hiddetim-'zafer bir taraftan bütçe İonu temin edelim, fakat bir jda faz İbrahim hocam i Kös vaz an van sani enn beam Cehaletin tasfiyes Su telgraf, dünkü Akşam gazel dö eu: İzmir, 3 (Husüsi) - Ay saate "kuzda, tutuldu. Bu münasebetle İ i esini andırdı. ftarâftan ilâhlar âtılıyordu. i Bu, tarihten bit fikra değildi Sene 1931. Vak'a İzmirde geç © Eğer, bu İzmir telgrafı nisan rinde çıkmış olsaydı, bu ne acaij yücü suratlı nisan denirdi. HAİA, bu telgrafın İsmirden d | Kâbilden, Kelâttan, Soktotodan, şişinden, Lahasadan ve yahut telgraf direkleri dikilmemiş, ele v& makine nedir görmemiş bir ülk göndetilmiş bir name zannediyoru! Dr” ! Türkiyede oküyup yazma bil #heak yüzde onu geçmiyor. Ayaği karı, (1) milyon 100 bin kişi ok! jyamyor. Halbuki Fransada okuyup yazı© miyenlerin sayısı yüzde beş, Ame da yüzde altı, İrigilterede Alman! Jancak binde (2) dir. | Mödern âövlet öküma yazmadi 'ha fazla br şeydir. Kültür ve dür medeni kafa İle kavrayış mesele Eğer muasır devletlerin, halk halka doğu giden hükümetlerin | hk mücadelesine şöyle bir baki ki okutma ve kültürleştirme sefi liğinin neticelerini çok iyi anlı .. Garp memleketlerindeki “.« Doğrul. Fakat onlar bu işi den ne kadar evvel başladılar. let bulunur. Fakat yakmımızda, ve zama! 'ayni şekilde cehaletle, kurunu jile döğüşen bir memleket var: 8 iler memleketi! j Sovyetler 917 senesinden iti Rusyadaki cehaletle çarlıkla gibi döğüştüler. Hâ 917 senesinde okuyup yazma bil sayısı yüzde biri 'bile bulm Halbuki şimdi, gündelik tiraj 90 nu aşıyor. | ... Halkı süratle okutmâk, yazdi Halkı süratle medeni kültür yapmak. i Halkı süratle kolay ve bol sevketmek! Bizim için yegâne ve kültür umdesidir. Biz memlekete medeni bir vermeğe, medehi bilgi aşılamağ&; yatını: fikirlerle değiştirmeğe rüz. Cehalete ve geri kültüre Ki üç silâhla döğüşeceğiz. Köyde terbiye, evde terbiye; terbiye, cemiyetlerde terbiye, ne, kitap, tiyatro, sinema, gazeli mua, ktep, edstitü bi haletle döğüşecek, siyasi akidelt medeni düşüncelerimizi, ve n laylıklârı dağıtacak, garnizon Valar, karakollar, ileri ka çifte nöbetçiler bunlardır. Cehalet yarı bilgi, sahte imansız ove geri ayni & i Bü cephetiin de ilk safmda W çıkan kara cehalettir. Onunl8. yh Sait isyanlle 08'i niüz gibi Menemen dervişletile © tüğümüz gibi. Maarif vekâleti bu işte Biz çok kısa bir zamanids, meeburiyetindeyiğ aptığı misyonerliği kadar, misyonerleri ve sıkı bir idare ile temin edebiliriğ. SADRİ) KİZ) * # — Bunlardan bir SÜ geti larına eremeyip buray? v sende” ler, onların derdini * kim dinlivebilir.